του Κώστα Βενιζέλου*
Παρασκηνιακές κινήσεις στο Κυπριακό διαμορφώνουν βαθμηδόν νέα δεδομένα, τα οποία στο προσκήνιο αναπτύσσουν μια παραφιλολογία για δυο κράτη. Η ευφάνταστη ιδέα για χαλαρή ομοσπονδία, που παρουσίασε ο Κύπριος πρόεδρος, Νίκος Αναστασιάδης, συνθέτει το παζλ μιας αλυσίδας εξελίξεων.
Ο Νίκος Αναστασιάδης δικαιολόγησε τη χαλαρή ομοσπονδία επειδή «η ολιγότερο πλειοψηφούσα κοινότητα ή η μειοψηφούσα κοινότητα διεκδικεί να εξισώνεται με την πλειοψηφούσα κοινότητα και αξιώνει να καθορίζει τις αποφάσεις της…». Υπενθυμίζεται πως ο ίδιος υπέβαλε στο Κραν Μοντάνα προτάσεις με τις οποίες ήταν έτοιμος να συζητήσει αυτές τις αξιώσεις των Τούρκων. Για παραχώρηση, δηλαδή, βέτο στους Τουρκοκύπριους. Αυτό σημαίνει πως για να λαμβάνεται μια απόφαση θα πρέπει στην πλειοψηφία να υπάρχει και μια τουρκοκυπριακή ψήφος.
Τους τελευταίους μήνες διακινείται ως ιδέα αυτή της λύσης δυο κρατών. Είναι γνωστό, πως αυτή η λογική συζητείται ως επιλογή στις ελεύθερες περιοχές, στα διάφορα σαλόνια, κοινωνικά και πολιτικά, αλλά και στα ψηλά δώματα του κράτους.
Υπενθυμίζεται συναφώς ότι ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, υποστηρίζει στις διάφορες επαφές που πραγματοποιεί πως είναι η ελληνοκυπριακή πλευρά που θέτει το ζήτημα τούτο. Επικαλείται επί τούτου μια συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στο περιθώριο της Πενταμερούς Διάσκεψης, στο Κραν Μοντάνα, μεταξύ του ιδίου και του Προέδρου Αναστασιάδη.
Τους τελευταίους μήνες διακινείται ως ιδέα αυτή της λύσης δυο κρατών. Αυτή η λογική συζητείται ως επιλογή στις ελεύθερες περιοχές. Οι Τούρκοι επιχειρούν να χρεωθεί αυτή την ιδέα η ελληνοκυπριακή πλευρά και στη συνέχεια να οδηγήσουν τις συνομιλίες σε αδιέξοδο. Τότε, το αδιέξοδο, θα είναι για τα δυο κράτη
Οι Τούρκοι, λοιπόν, διαδίδουν αυτό το σενάριο, το κρατούν περίπου ως δεδομένο. Δηλώνουν ότι είναι έτοιμοι να αρχίσουν ακόμη και ένα άτυπο διάλογο, ανεπίσημο, ώστε να προετοιμασθεί το έδαφος. Ήδη έγινε στη Νέα Υόρκη, η συνάντηση του Προέδρου Αναστασιάδη με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Αυτές οι επαφές, όπως και εκείνες που έχει ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ, Αβέρωφ Νεοφύτου, έχουν χαρακτηριστεί από τον λεγόμενο υπουργό Εξωτερικών του ψευδοκράτους, Κουντρέτ Οζερσάι, ως συναντήσεις «έξω από το κουτί».
Τι επιδιώκουν οι Τούρκοι; Να παρασύρουν την ελληνοκυπριακή πλευρά να χρεωθεί αυτή την ιδέα των δυο κρατών και στη συνέχεια να οδηγήσουν τις συνομιλίες σε αδιέξοδο. Τότε, το αδιέξοδο, θα είναι για τα δυο κράτη.
Η Τουρκία δεν θέλει δυο κράτη γιατί μέσα από αυτό το μόρφωμα δεν θα μπορούν να ελέγχουν ολόκληρη την Κύπρο. Θα την ελέγχουν, ωστόσο, μέσα από το μόρφωμα της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας ή ένα μοντέλο ατόφιας συνομοσπονδιακής εκδοχής.
Τα Ηνωμένα Έθνη
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, ο οποίος στέλνει στη Λευκωσία στις 31 Οκτωβρίου την απεσταλμένη του, Τζέιν Χολ Λουτ, έδωσε το στίγμα του με την πρόσφατη έκθεση του για το Κυπριακό, την οποία υπέβαλε στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Θέτει, παράλληλα, μια σειρά από ζητήματα, που μπορούν να θεωρηθούν και ως προϋποθέσεις για να εμπλακεί εκ νέου στο Κυπριακό.
- Θέτει θέμα καθορισμού χρονοδιαγράμματος. Δεν επιθυμεί ατέρμονες συζητήσεις, αλλά μια διαδικασία με αρχή και τέλος. Το χρονοδιάγραμμα ενίοτε συνδέεται και με επιδιαιτησία.
- Θέτει ως βάση για τις συζητήσεις το πλαίσιο του. Περαιτέρω, αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο κατάθεσης νέων ιδεών από τους εμπλεκόμενους. Αυτό συνδέεται με τις αναφορές του πως εναπόκειται στις δυο πλευρές να αποφασίσουν εάν θα είναι δηλαδή ισχυρή, χαλαρή ομοσπονδία, συνομοσπονδία κλπ.
Η έκθεση ασχολείται και με τα ενεργειακά. Η διατύπωση που υιοθετείται αφήνει να εννοηθεί σαφώς πως η ένταση προκαλείται από το γεγονός ότι η Κυπριακή Δημοκρατία, ασκώντας το κυριαρχικό της δικαίωμα, προχωρεί στην υλοποίηση των ενεργειακών της σχεδιασμών. Δεν ενοχλείται ο ΟΗΕ για το γεγονός ότι η Τουρκία αμφισβητώντας την κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας προκαλεί εντάσεις. Εάν δε αναλυθεί με προσοχή η σχετική παράγραφος της έκθεσης ( 23), τότε μπορεί να εκληφθεί ως υπόδειξη να τα βρούμε από τώρα στα ενεργειακά. Όπως ήταν η πρόταση Έρογλου, για σύσταση τεχνικής επιτροπής. Για συζήτηση του θέματος ως δικοινοτικού για αποκλιμάκωση με στόχο τη συνδιαχείριση του φυσικού πλούτου!
Η συνάντηση Αναστασιάδη – Ακιντζί
Χθες Παρασκευή, 26 Οκτωβρίου, συναντήθηκαν Αναστασιάδης και Ακιντζί, για πρώτη φορά μετά το δείπνο στο οποίο παρακάθισαν τον περασμένο Απρίλιο. Νίκος Αναστασιάδης και Μουσταφά Ακιντζί στην παρουσία της αντιπροσώπου του ΟΗΕ στην Κύπρο, Ελίζαμπεθ Σπέχαρ, αποφάσισαν την διάνοιξη των οδοφραγμάτων Λεύκας – Απλικίου και Δερύνειας στις 12 Νοεμβρίου. Η απόφαση για διάνοιξη των οδοφραγμάτων είχε ληφθεί το 2015! Οι δυο είχαν και τετ α τετ συνάντηση στην οποία συζήτησαν το ενδεχόμενο επανέναρξης των συνομιλιών, παραπέμποντας στην άφιξη την ερχόμενη Τετάρτη της απεσταλμένης του ΟΗΕ. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο στις 12 Νοεμβρίου πραγματοποιηθεί νέα συνάντηση με τον Μουσταφά Ακιντζί, ο τελευταίος ωστόσο δεν φαίνεται να το επιβεβαιώνει. Προκύπτει, επίσης, ότι συζητήθηκαν και Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) καθώς έγινε αναφορά για την διασύνδεση της κινητής τηλεφωνίας. Ένα θέμα που συζητείται χρόνια χωρίς αποτέλεσμα.
* Ο Κώστας Βενιζέλος είναι δημοσιογράφος στην Κύπρο και διδάκτορας Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών και Διακυβέρνησης
