Σοβιετικός Φάκελος Αλέξη Πάρνη: Στο στόχο των συντρόφων

Δείτε το προηγούμενο Μέρος Α΄

Το 1956 ο Πάρνης τελειώνει τις σπουδές του στο Λογοτεχνικό Ινστιτούτο Μαξίμ Γκόρκι, αλλά σχεδόν ταυτόχρονα είναι η αρχή του τέλους της ειδυλλιακής του σχέσης με το ΚΚΕ και το καθεστώς της ΕΣΣΔ. Ο λόγος είναι ότι ο Πάρνης στέκεται στο πλευρό του γενικού γραμματέα του ΚΚΕ Νίκου Ζαχαριάδη από τη στιγμή που γίνεται φανερό ότι μεθοδεύεται η παραγκώνισή του από τους Σοβιετικούς και η αντικατάστασή του από μια απολύτως ελεγχόμενη ηγεσία στο κομμουνιστικό κόμμα. Δεν είναι του παρόντος να αναλύσουμε τα αίτια που οδηγούν σ’ αυτή τη ρήξη. Το σίγουρο είναι ότι ο Ζαχαριάδης, ένθερμος υποστηρικτής της Σοβιετικής Ένωσης, δεν είναι «εύχρηστος». Από την εποχή που έστειλε την περίφημη επιστολή του μέσα από της φυλακές που τον είχε κλείσει ο δικτάτορας Μεταξάς, για ενιαίο υπερκομματικό πατριωτικό παλλαϊκό αγώνα ενάντια στη φασιστική εισβολή το 1940, αν και δικαιώθηκε πολύ σύντομα όταν δέχτηκε τη ναζιστική επίθεση η Σοβιετική Ένωση, είχε καταγραφεί ως απρόβλεπτος και όχι απόλυτα ελεγχόμενος. Οι θέσεις του, π.χ. για τους «δύο πόλους» και την πιο ανεξάρτητη πλεύση του ΚΚΕ, στη συνέχεια του ελληνικού δράματος μέχρι την ατυχή λήξη της πάλης ενάντια στην ξένη επέμβαση, μάλλον κλόνισαν τις αδελφικές ενδοκομματικές σχέσεις και υπονόμευσαν σε βάθος χρόνου, ιδιαίτερα μετά το θάνατο του Στάλιν, τη βαρύτητα και τη χρησιμότητα του Ζαχαριάδη στους κόλπους του ΚΚΣΕ.

Στη διαδικασία για τη μεθόδευση της αντικατάστασής του, ακόμα και βίαιης, σημαντικό ρόλο έπαιξαν αρκετοί πρώην σύντροφοί του που συνωμότησαν με τους Σοβιετικούς προκειμένου να υπερπηδηθούν και να καταπνιγούν οι αντιδράσεις από την εφαρμογή αυτού του σχεδίου. Ο Ζαχαριάδης είχε στο πλευρό του την πλειονότητα των μελών του ΚΚΕ, ειδικά στην Τασκένδη που χτυπούσε η καρδιά του μεγάλου όγκου των διασωθέντων μαχητών του Δημοκρατικού Στρατού. Αλλά όλοι αυτοί βρίσκονταν σε ξένο έδαφος, απομονωμένοι σε πολύ απομακρυσμένες περιοχές, πολύ «μικροί» για δικαιωθούν στην εναντίωσή τους στην απόφαση του ΚΚΣΕ. Παρ’ όλ’ αυτά, και παρ’ όλο που επρόκειτο για ανθρώπους εξαιρετικά ταλαιπωρημένους, πολλοί από τους οποίους είχαν παλέψει στα βουνά ενάντια σε υπέρτερους εχθρούς επί μία σχεδόν δεκαετία, η αντίστασή τους ήταν ξανά ηρωική. Θαύμαζαν τη Σοβιετική Ένωση για το διεθνή της ρόλο και την ευγνωμονούσαν για τη βοήθεια που δέχονταν μετά από την καθολική καταστροφή που είχαν υποστεί αυτοί και οι οικογένειές τους, αλλά δεν ήταν διατεθειμένοι να ανεχτούν τη βάναυση και ωμή παρέμβαση στα εσωτερικά του κόμματός τους και σε βάρος του Ζαχαριάδη που κάτω από τις πιο αντίξοες και διαρκώς μεταβαλλόμενες καταστάσεις είχε σταθεί μπροστάρης στους αγώνες, με τις ηγετικές ικανότητες, την αφοσίωση στον κοινό σκοπό και τη μαχητικότητά του.

Εύκολος στόχος

Σ’ αυτή την κατηγορία των αγωνιστών ανήκει ο Αλέξης Πάρνης. Από την αρχή, μόλις έγινε αντιληπτό ότι κάτι μαγειρευόταν, πήρε θέση και κράτησε σθεναρή γραμμή αλληλεγγύης στον Ζαχαριάδη και εμμονής στην νομιμότητα που εδράζεται στην ανεξαρτησία και αυτοκυριαρχία του ΚΚΕ. Το θέμα δεν ήταν, όπως παραπλανητικά εμφανιζόταν, ποιος φταίει για την ήττα και ποιος έκανε τα περισσότερα λάθη. Κανένας από τη νέα διορισμένη ηγεσία δεν είχε πέσει από τον ουρανό. Κανένας δεν ήταν αμέτοχος και αναμάρτητος. Ήταν όλοι τους υψηλόβαθμα στελέχη με μεγάλο βαθμό συνυπευθυνότητας, χωρίς να έχουν και το κύρος και την αποδοχή που είχε ο Ζαχαριάδης μέσα στο κόμμα. Ήταν φανερό ότι η ήττα, όπως κάθε ήττα, γέννησε την κρίση, αλλά οι Σοβιετικοί ιθύνοντες αντί να συμβάλουν στον περιορισμό της και στην αναγκαία ανασυγκρότηση, την βάθυναν και την εδραίωσαν. Αυτό φάνηκε με όσα συνέβησαν στο κοντινό τους μέλλον, με κορύφωση τη διάσπαση του ΚΚΕ το 1968 και, μάλιστα, εν μέσω δικτατορίας στην Ελλάδα.

Οι εχθροί του Ζαχαριάδη, οι λίγοι δεδηλωμένοι, όπως ο Μάρκος Βαφειάδης, και οι περισσότεροι όψιμοι, που μέχρι χτες ήταν παρά τω πλευρώ του αρχηγού, θεώρησαν μάλλον ότι βρήκαν εύκολο στόχο στο πρόσωπο του Αλέξη Πάρνη. Ο Πάρνης δεν είχε στρατό να τον περιφρουρεί, δεν ήταν καν στέλεχος. Και με την βίαιη πτώση του Ζαχαριάδη, είχε εντελώς ακάλυπτα τα νώτα του από την ελληνική πλευρά. Με τη μοναχική του πορεία, ακόμα και να το ήθελε, δεν θα μπορούσε να απειλήσει τη νέα ηγεσία, ούτε το ΚΚΕ σαν φορέα, και πολύ περισσότερο την γιγαντιαία ΕΣΣΔ και το παντοδύναμο ΚΚΣΕ. Ενοχλούσε, όμως, και ενοχλούσε πάρα πολύ όσους ακολούθησαν πειθήνια τις σοβιετικές εντολές και είχαν σχέση με τα γράμματα, τις τέχνες ή την επικοινωνία, γιατί τους εξέθετε με το ατομικό του παράδειγμα και τον αιχμηρό λόγο του, γιατί ήταν πολύ δημοφιλής ανάμεσα στους διάσημους και με επιρροή σοβιετικούς συγγραφείς και, επίσης, γιατί βρισκόταν στη Μόσχα, στο κέντρο διαμόρφωσης και λήψης των αποφάσεων και όχι ξεχασμένος σε κάποιο χωριό ή απομονωμένος σε οποιαδήποτε επαρχιακή πόλη της αχανούς σοβιετικής επικράτειας. Στη σοβιετική πρωτεύουσα, στη δεκαετία του 1950 έμεναν και σπούδαζαν ή εργάζονταν σχετικά λίγα μέλη του ΚΚΕ.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο άνθρωπος που συμμετείχε οργανικά στη μεθόδευση αποπομπής του Ζαχαριάδη, κινούσε και τα νήματα για το ξήλωμα και το άδειασμα του Πάρνη. Στο βιβλίο του «Γεια χαρά Νίκος» (έκδοση 2011), ο Πάρνης αναδημοσιεύει ένα κείμενο του Πάνου Δημητρίου, στο οποίο παραθέτει ότι αυτός συνέταξε «ένα πολυσέλιδο υπόμνημα , στο οποίο εκθέταμε την επικρατούσα κατάσταση στο ΚΚΕ και ζητούσαμε τη βοήθεια των ‘‘αδελφών κομμάτων’’ για την έξοδο από την κρίση». Και συμπληρώνει ότι «η τελική διατύπωση του κειμένου έγινε […] στη Μόσχα, στο σπίτι του Σταύρου Γιαννακόπουλου (Πέτρου Ανταίου)». Δηλαδή, ο Γιαννακόπουλος, ο οποίος πρωτοστατεί στη φραξιονιστική (με όρους εποχής) κίνηση για την ανατροπή του γραμματέα του κόμματος, πρωτοστατεί και στην εκκαθάριση του Πάρνη συνυπογράφοντας την κατηγορία για φραξιονισμό! Μάλιστα, υπογράφει μόνος αυτός, επωνύμως και ολογράφως, για λογαριασμό της ΚΟΒ σπουδαστών-Ραδιοσταθμού Μόσχας, το σημείωμα το οποίο συνοδεύει το αντίγραφο της απόφασης της 16^ης Οκτωβρίου 1956 για τη διαγραφή του Αλέξη Πάρνη από μέλος του ΚΚΕ, το οποίο αποστέλλει στην Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΣΕ! Το έγγραφο αυτό, ολόκληρο, με το σκεπτικό της απόφασης και το σημείωμα του Γιαννακόπουλου περιλαμβάνεται στο φάκελο του Πάρνη που βρέθηκε στα σοβιετικά, νυν ρωσικά, αρχεία από τον Νίκο Παπαδάτο. Απόφαση που βγαίνει 7 μήνες μετά την 6^η Ολομέλεια (11-12 Μαρτίου 1956) που καθαιρεί τον Ζαχαριάδη και πριν ακόμα η 7^η Ολομέλεια (18-24 Φλεβάρη 1957) τον διαγράψει από μέλος του κόμματος. Η ομάδα Γιαννακόπουλου βιάζεται να διαγράψει τον Αλέξη Πάρνη με τετρασέλιδο κατηγορητήριο σαν να πρόκειται για ένα πολύ επικίνδυνο άτομο. Και κοινοποιεί την απόφασή της στο ΚΚΣΕ, στις 18 Οκτωβρίου 1956, με ιδιαίτερη, μάλιστα, επισήμανση ότι ο Πάρνης στρέφεται εναντίον και των Σοβιετικών αξιωματούχων! Μια κατηγορία, στις συνθήκες πουν επικρατούν, άκρως απειλητική όχι μόνο για την καριέρα, αλλά και για τη ζωή του Πάρνη.

Απόφαση ΚΟΒ για διαγραφή
(αποσπάσματα)

α. Ο Πάρνης 7 μήνες μετά την 6^η ολομέλεια, όχι μόνο δεν θέλησε να καταλάβει την ιστορική για το κόμμα μας σημασία της, αλλά συνεχίζει την χωρίς αρχές πάλη κατά των αποφάσεων της, κατά του ΚΚΕ και των αδελφών κομμάτων, που βοήθησαν το κόμμα μας να βγει απ’ τη θανάσιμη κρίση που τόχε ρίξει η παλιά ηγεσία του μ’ επικεφαλής τον τυχοδιώκτη Ζαχαριάδη. Μετάτρεψε το σπίτι του σε κέντρο αντικομματικής δουλειάς, όπου πραγματοποιούνταν ακόμα και φραξιονιστικές συσκέψεις με τη συμμετοχή του Ζαχαριάδη.

β. Ο Πάρνης εκφράζεται και μέσα κι έξω απ’ τις συνελεύσεις με αντικομματικό φανατισμό και απαράδεκτο αντιδιεθνιστικό πνεύμα σε βάρος των αδελφών κομμουνιστικών κομμάτων και των ηγετών τους. Εκφράσεις σαν «Τι είναι ο Γκεοργκίου Ντεζ και πού πολέμησε;, «ποιος έδωσε το δικαίωμα στ’ άλλα κόμματα να ανακατεύονται στα κομματικά μας ζητήματα;», «Τα 6 κόμματα λένε ψέματα», «Σε πόσες μέρες, ώρες, ή λεπτά πήρε την απόφαση που ετοίμασαν τα κόμματα η 6^η Ολομέλεια;» κ.λ.π. κ.λ.π. είναι η αντικομματική επιχειρηματολογία του Πάρνη, ενάντια στις ιστορικές αποφάσεις της 6^ης Ολομέλειας.

γ. […] Έχει την αναισχυντία και το θράσος να στρέφεται και ενάντια στους σοβιετικούς μας συντρόφους και στο ΚΚΣΕ. Έτσι «διαμαρτύρεται» για την «επέμβαση» του ΚΚΣΕ στα ζητήματα του ΚΚΕ, θεωρεί υπεύθυνους για τα γεγονότα που προβοκατόρικα προκάλεσε ο Ζαχαριάδης και η κλίκα του στην Τασκέντη τους εκεί σοβιετικούς συντρόφους, και τους ονομάζει «τσινόβνικους», τους αποδίδει.. σωβινισμό και διαδίδει προβοκατόρικα κουτσομπολιά σε βάρος τους , όπως ότι «με ψευδομάρτυρες οι σοβιετικοί στην Τασκέντη δίκασαν και κρατούν φυλακισμένους ήρωες του ελληνικού λαού» (Συνέλευση ΚΟΒ 22/6-56).

δ. Με ζαχαριάδικα «επιχειρήματα».. «ανατρέπει» όλες τις θέσεις της 6^ης ολομέλειας. Δικαιώνει σαν σωστή ακόμα και την εθνικιστική θέση του Ζαχαριάδη για τον ελληνικό άξονα με τους δύο πόλους – τον ένα στραμμένο προς Βορά κατά των χωρών του σοσιαλιστικού στρατοπέδου, λέγοντας πως αυτό ακριβώς σημαίνει .. πολιτική ουδετερότητας. […]

Ακόμα, τα δέκα μέλη της ΚΟΒ, τον κατηγορούν ότι είχε έρθει σε επαφή με κάποιον που διώχτηκε από το πανεπιστήμιο του Κιέβου για αντισοβιετικά συνθήματα (πόσο σοβαρό ήταν αυτό;), ότι αρνήθηκε κομματική εντολή να πάει στο Βουκουρέστι (όπου θα ήταν πιο εύκολη η απομόνωσή του), ότι έγινε εμπόδιο για την ανάδειξη των προοδευτικών Ελλήνων λογοτεχνών στη Σοβιετική Ένωση (προσδίδοντας του εξουσίες που ήταν αδύνατο να έχει) και ότι εξαπάτησε τους σοβιετικούς λογοτέχνες, όπως τον Τίχονοφ που ως εισηγητής στο Β΄ συνέδριο των σοβιετικών συγγραφέων «τον ανέφερε σαν το μοναδικό εκπρόσωπο της νεοελληνικής λογοτεχνίας» (προφανώς εννοώντας επί σοβιετικού εδάφους), αλλά και τον Κωνσταντίν Σίμονοφ, τον Ναζίμ Χικμέτ κ.ά. που τον υποστηρίζουν (γιατί άραγε;).

Έτσι, μ’ αυτό το σκεπτικό η ΚΟΒ «διαγράφει τον Πάρνη από μέλος του κόμματος σαν αντικομματικό, διεφθαρμένο στοιχείο που παλεύει κατά της γραμμής του κόμματος […]» και «αναθέτει στο γραφείο της ΚΟΒ να φέρει σε γνώση της ΚΕ του ΚΚΣΕ την απόφασή της αυτή, με την παράκληση να γνωστοποιηθεί στην Ένωση των Σοβ. Συγγραφέων και όπου αλλού θεωρήσει η ΚΕ του ΚΚΣΕ σωστό ώστε να παρθούν τα κατάλληλα μέτρα για να μπει τέρμα στην αντικομματική αντιπατριωτική δράση του Πάρνη». Επίσης «παρακαλεί την ΚΕ του ΚΚΣΕ να βοηθήσει όπως νομίζει σωστό, ώστε να πραγματοποιηθεί η εντολή του Γραφείου της ΚΕ του ΚΚΕ και να παρουσιαστεί ο Πάρνης στην έδρα του ΚΚΕ, εγκαταλείποντας τη Μόσχα όπου ασχολείται σε αντικομματική δουλιά». Τέλος, κλείνει με τη γνωστοποίηση ότι «η απόφαση για τη διαγραφή του Πάρνη ψηφίστηκε με 10 ψήφους υπέρ και 3 λευκούς».

Επιστολές και υπογραφές

Όλο αυτό το διάστημα, ο Πάρνης είναι σε επικοινωνία με τον Ζαχαριάδη, ο οποίος φαίνεται, από το περιεχόμενο και το ύφος των επιστολών του, ότι εκτιμάει ιδιαιτέρως τον Πάρνη, όχι μόνο για τη φροντίδα που δείχνει ο συγγραφέας για τον Σήφη, γιο του εκτοπισμένου στο Μποροβιτσί καθαιρεμένου γραματέα του ΚΚΕ. Όπως γράφει ο Ζαχαριάδης, στις 12 Δεκεμβρίου 1956, «αποτελείς το μοναδικό κάβο που κρατώ ζωντανή επαφή με τον έξω κόσμο». Ανεξήγητα, οι επιστολές που αποτελούν την αλληλογραφία Ζαχαριάδη – Πάρνη, εκτός από μία χειρόγραφη του Ζαχαριάδη, δεν περιλαμβάνονται στο φάκελο που βρέθηκε στη Μόσχα από τον Νίκο Παπαδάτο. Συνολικά 15 απ’ αυτές, όλες του Ζαχαριάδη προς τον Πάρνη, από το 1956 ως το 1960, που έχουν δημοσιευτεί με περικοπές στο βιβλίο του Σταμάτη Γιαννακόπουλου ή άλλως Πέτρου Ανταίου «Ν. Ζαχαριάδης – Θύτης και θύμα» (εκδόσεις Φυτράκη, 1991), μπορεί να μην είναι οι μόνες και να υπάρχουν κι άλλες σε διαφορετικούς φακέλους ή να έχουν χαθεί εντελώς. Ο Πάρνης πιθανολογεί ότι οι δικές του προς τον Ζαχαριάδη μπορεί να καταστράφηκαν από τον παραλήπτη τους για να μην χρησιμοποιηθούν μελλοντικά σε βάρος του Πάρνη ως στοιχεία της «ενοχής» του απ’ αφορμή τις σχέσεις τους. Επίσης, συνάγεται από την αλληλογραφία μεταξύ τους ότι κάποιες επιστολές πρέπει να εξαφανίστηκαν στο δρόμο… Δεν αποκλείεται, όμως, όλα τα ελλείποντα γράμματα να βρίσκονται παραχωμένα σε κάποιο κλειστό φάκελο στα αρχεία της FSB.

Ανεξάρτητα από το τι έχουν στο πίσω μέρος του κεφαλιού τους όσοι συνυπέγραψαν την απόφαση διαγραφής του, εννοώντας και πιο προσωπικούς λόγους, το βασικό σκεπτικό αφορά την αντικομματική συμπεριφορά του Πάρνη, την απόρριψη εκ μέρους του των αποφάσεων της 6^ης Ολομέλειας και τη συμπαράταξή του με τον καθαιρεθέντα γενικό γραμματέα. Προφανώς, αυτή είναι η γραμμή που εκπορεύεται από τη νέα ηγεσία του ΚΚΕ αναφορικά με τα απείθαρχα μέλη στην προσπάθεια της να επιβληθεί σε ένα «σώμα» που εμφανίζεται ανυποχώρητο στην αντίθεσή του στις αποφάσεις της. Όμως, η περίπτωση Πάρνη έχει και τα δικά της ξεχωριστά χαρακτηριστικά, όπως φαίνεται και από τα παράγωγα της απόφασης της ΚΟΒ. Αλλά και από την αντίδραση που εκδηλώνεται από εκατοντάδες μέλη του ΚΚΕ που συγκεντρώνουν υπογραφές στην Τασκένδη και τις αποστέλλουν στον Μπορίς Πολεβόι, πρόεδρο της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων της Ένωσης Συγγραφέων, συγγραφέα –μεταξύ άλλων- του δημοφιλούς και έξω από τη Σοβιετική Ένωση μυθιστορήματος «Ιστορία ενός πραγματικού ανθρώπου» και πρωτεργάτη στο κίνημα για τη σωτηρία του Νίκου Μπελογιάννη, καλώντας τον να προστατεύσει τον Πάρνη από την επίθεση που δέχεται από τη νέα ηγεσία του ΚΚΕ.

Διώξεις και αλληλεγγύη

Προφανώς, σημαντικό ρόλο στην επίσπευση της επίθεσης κατά του Πάρνη έπαιξε και το γεγονός ότι ο Πάρνης διαμεσολαβώντας χρησιμοποιεί την ξεχωριστή γνωριμία του με τον Κωνσταντίν Σίμονοφ για να υποβάλλει στον Γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΣΕ Π.Ν. Ποσπέλοφ τα διαβήματα των μελών του ΚΚΕ από την Τασκένδη που ως «ζαχαριαδικοί» έχουνε μπει στην πρέσα των μηχανισμών. Συγκεκριμένα, με ημερομηνία 19 Ιουλίου 1956, ο Σίμονοφ τα παραδίδει ιδιοχείρως στον Ποσπέλοφ, μαζί με μία επιστολή του Αλέξη Πάρνη στην οποία αναφέρει, μεταξύ άλλων, τα εξής: «ως συγγραφέας και Έλληνας κομμουνιστής θέλω να μάθετε για τη μεγάλη τραγωδία που βιώνουν 7 χιλιάδες Έλληνες κομμουνιστές –η απόλυτη πλειοψηφία των πολιτικών προσφύγων στην Τασκένδη. Οι σύντροφοι που έγραψαν αυτό το γράμμα απευθύνθηκαν σε μένα, αφού δεν τους δόθηκε η δυνατότητα να απευθυνθούν σε σας.» Επίσης, την ίδια χρονιά, ο Πάρνης αυτοπροσώπως πηγαίνει στην έδρα της ΚΕ του ΚΚΣΕ για να παραδώσει μία επιστολή που υπογράφεται από τον στρατηγό Καλιανέση και άλλους πολιτικούς πρόσφυγες που είχαν άδικα καταδικαστεί σε ποινές φυλάκισης τις οποίες εξέτιαν σε στρατόπεδο στη Σιβηρία! Στην επιστολή του προς τον Πάρνη, στις 30 Ιανουαρίου 1957, ο Ζαχαριάδης σημειώνει ότι είναι σωστό το αίτημα αποφυλάκισης του Καλιανέση και των άλλων αγωνιστών.

Ο Αλέξης Πάρνης, από σαφώς μειονεκτική θέση, έχει σηκώσει παντιέρα όχι μόνο απειθαρχίας και αμφισβήτησης της νέας ηγεσίας του ΚΚΕ, αλλά έχει πάρει και πρωτοβουλίες αλληλεγγύης και συμπαράστασης στους συντρόφους πολιτικούς πρόσφυγες που διώκονται ακόμα και με στημένες δίκες, φυλακίσεις και εξορίες, αποτολμώντας να ενημερώσει με προσωπική του έκθεση τα ανώτατα κλιμάκια της σοβιετικής εξουσίας για τις αδικίες που γίνονται με την ανοχή τους ή τη συνδρομή τους.

Η ένταση και σύγκρουση γνωρίζει μία νέα κορύφωση με την απόφαση της 7ης Ολομέλειας της Κ.Ε. του ΚΚΕ (18-24 Φεβρουαρίου 1957) να διαγράψει τον ήδη καθαιρεθέντα από τη θέση του γενικού γραμματέα Νίκο Ζαχαριάδη και από απλό μέλος του κόμματος!

Στις 9 Μαρτίο 1957, ο Ζαχαριάδης γράφει στον Πάρνη, από το Μποροβιτσί, στη Βόρεια Ρωσία:

Αγαπητέ Αλέξη,
Θάμαθες τα νέα μου. Με διέγραψαν απτο κόμα ύστερ’ από 36 χρόνια! Έτσι, είμαστε και οι δυο στον ίδιο παρανομαστή. Ας είναι. Θα γυρίσει ο τροχός να χαρεί κι ο φτωχός. […]
Γεια-χαρά
Νίκος

Το 1957, η υπόθεση Πάρνη παίρνει νέα τροπή. Το στρίμωγμα μεγαλώνει, αλλά υπάρχουν ακόμα κι άλλοι γύροι…

(στο επόμενο: Φάκελος Αλέξη Πάρνη, 1957-1959)

Σου άρεσε αυτό το άρθρο; Ενίσχυσε οικονομικά την προσπάθειά μας!