Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να απαλλαγούμε από φαντασιώσεις – μυθολογίες που δυστυχώς κουβαλάμε όλοι, και να εξοπλιστούμε με έναν οραματικό ρεαλισμό και συγκεκριμένες εκτιμήσεις.
Αυτό που θα προκύψει δεν είναι μια επανάσταση, δεν θα είναι ένας αντικαπιταλιστικός σοσιαλιστικός κόσμος, δεν θα είναι η λαϊκή εξουσία και λαϊκή οικονομία. Θα προκύψει ένας δρόμος προς τα εκεί. Θα είναι ένα ξέφωτο, θα είναι ένας χώρος και ένας τόπος που θα έχει απαλλαγεί από ορισμένα αλλά ιδιαίτερα κρίσιμα δεσμά, αυτά που ανοίγουν το δρόμο να πας σε ένα ανώτερο επίπεδο, αυτά που ξεδιπλώνουν το δρόμο, αυτά που δημιουργούν τις προϋποθέσεις μιας μετάβασης σε μια καλύτερη κοινωνία που πρέπει να ορίσουμε και να εφεύρουμε, καλύτερη για μας και τα παιδιά μας – που σήμερα καταδικάζονται να ζήσουν χειρότερα από μας και το ξέρουμε.
Ο αντιμνημονιακός αντιτροϊκανός αγώνας, ο αγώνας για τη διέξοδο από τις θηλιές τους είναι ο μοναδικός αγώνας που μας φέρνει στην άγουσα προς μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση, είναι αναγκαία, απαραίτητη προϋπόθεση για ν’ ανοίξουμε δρόμους για τον σοσιαλισμό του 21ου αιώνα στην πατρίδα μας.
Η χώρα (συνεπώς και ο λαός, και η κοινωνία) αυτήν τη στιγμή βρίσκεται διασωληνωμένη. Με μηχανήματα στέκεται στη ζωή. Την διατηρούν σε αυτήν την κατάσταση για καιρό η τρόικα, το εγχώριο πολιτικό σύστημα, η μερκελοποιημένη Ευρώπη. Και ξέρουμε πως αν κρατηθεί κανείς για πολύ καιρό στο μηχάνημα δεν μπορεί να επανέλθει. Όποια στιγμή θελήσουν, μπορούν να κλείσουν το μηχάνημα. Εμείς πρέπει να επιδιώξουμε μια γρήγορη ανάταξη άρα μια αποδιασωλήνωση και να βοηθήσουμε τη χώρα να δυναμώσει και να ξαναλειτουργήσει σαν αυτόνομος οργανισμός. Προϋπόθεση είναι να απαλλαγούμε από τις θηλιές των Μνημονίων, της τρόικας και του πολιτικού συστήματος που τους υπηρετεί. Αυτός είναι ο κεντρικός όρος για αυτόνομη πορεία της χώρας. Όταν το πετύχουμε αυτό θα μπορούμε να ισχυριστούμε πως φτάσαμε σε ένα ξέφωτο και χρειάζεται να συνεχίσουμε την πορεία μας για να απαλλαγούμε συνολικά από όσα μας περικυκλώνουν και καθηλώνουν σαν χώρα, σαν οικονομία, σαν κοινωνία, σαν λαό, σαν πολιτισμό.
Πού πρέπει να στηριχθούμε
Για να τα πετύχουμε αυτά πρέπει να έχουμε καθαρά ορισμένα πράγματα – αφού απαλλαγούμε από τις μυθολογίες και τις φαντασιώσεις.
– Σε ποιες δυνάμεις κοινωνικά θα στηριχθούμε, και
– Ποιες πολιτικές δυνάμεις θα σηκώσουν το βάρος αυτής της μετάβασης
Οι απαντήσεις σχετίζονται με το πώς αντιλαμβάνεται ο καθένας το βάθος των ρήξεων και των τομών που πρέπει να γίνουν και τη δυνατότητα να προχωρήσει ένα μεταβατικό εγχείρημα σε πολύ δύσκολες συνθήκες.
Κοινωνικά πρέπει να στηριχθούμε σε μια ευρύτατη συμπαράταξη δυνάμεων που χτυπήθηκαν και υποφέρουν από τη μνημονιακή πολιτική, που καταστρέφονται, που περιθωριοποιούνται και φτωχοποιούνται με τρομακτική ταχύτητα. Δεν πρόκειται απλά για τους εργαζόμενους και τους άνεργους αλλά και για ευρύτατα μεσοστρώματα που καταστρέφονται. Όλοι αυτοί μπορούν να συγκροτήσουν ένα κοινωνικό μπλοκ δυνάμεων που θα στηρίξει μια μεγάλη πολιτική αλλαγή, μια μεταπολίτευση του λαού, ένα άλλο κοινωνικό συμβόλαιο, όχι ενσωμάτωσης και συμπληρωματικότητας προς μια αστική ανόρθωση και νεοπλουτισμό, ένα κοινωνικό συμβόλαιο που δεν θα ορίζει ή θα προκρίνει μια κοινωνική κινητικότητα προς τα πάνω, αλλά μια πορεία σωτηρίας της χώρας και μετάβασης σε ένα άλλο παραγωγικό και καταναλωτικό πρότυπο για την πλειοψηφία του λαού. Δημιουργείται μια ιστορική σύγκλιση λαϊκών τάξεων με τα μεσοστρώματα, πρωτοφανής για τα τελευταία χρόνια. Γιατί τα μεσοστρώματα, φτωχοποιούμενα, ταυτόχρονα εγκαταλείπουν το πολιτισμικό υπόδειγμα, την κοσμοεικόνα τους, τις συμπεριφορές, τον τρόπο ζωής τους. Επανορίζουν την αντίληψή τους για τον εαυτό τους και την κοινωνία. Αντιστοίχως οι λαϊκές τάξεις εγκαταλείπουν και αυτές την αυταπάτη και τη δυνατότητα να βελτιώνουν μέσω επιμέρους διεκδικήσεων τη ζωή τους και να παραιτούνται από το γενικότερο. Είναι μια ιστορική σύγκλιση και μια μεγάλη ευκαιρία.
Πολιτικά, πάνω απ’ όλα θα στηρίζεται στο συγκροτούμενο πλειοψηφικό κοινωνικό πολιτικό υποκείμενο, ικανό να αλλάξει την πορεία της χώρας. Μέρος του είναι οι οργανωμένες πολιτικές δυνάμεις, αλλά να μην ξεχνάμε την τεράστια δυναμική που είναι κρυμμένη και διάχυτη, αλλά και ένα εκρηκτικό πολιτικό φορτίο συνάμα. Δυναμική που εν μέρει μόνο εκπροσωπείται. Δυναμική που θα στηρίζεται στις γνήσιες αντιμνημονιακές δυνάμεις, κύρια την Αριστερά και ειδικά τον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς και όλες τις ριζοσπαστικές πολιτικές κινήσεις που υπάρχουν στη χώρα.
Δεν αποκλείεται στην πολιτική αναδόμηση που γίνεται να εμφανιστούν δυνάμεις από το αστικό μπλοκ που να θέλουν να προωθήσουν μια αντιμνημονιακή κατεύθυνση. Το περιεχόμενο της μεταβατικής φάσης που περιγράφουμε, το μετα-τροϊκανό ξέφωτο, δεν αποκλείει μερικές συμπράξεις, συνεργασίες ή και συμμαχίες, αλλά αυτές δεν επιτρέπεται να έχουν το χαρακτήρα της ουράς προς τις αστικές δυνάμεις, όπως έχει συμβεί στο παρελθόν.
Τέλος, παρ’ όλες τις εκκλήσεις που κάνουμε, δεν μοιάζει σήμερα ρεαλιστική η εκδοχή μιας συμπαραταγμένης Αριστεράς, ΣΥΡΙΖΑ – ΚΚΕ – ΑΝΤΑΡΣΥΑ, κυρίως λόγω του ειδικού πολέμου και σεχταρισμού που δείχνουν οι δύο φορείς, ΚΚΕ και ΑΝΤΑΡΣΥΑ, απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ.
Μερικά από τα ζητήματα που θα αντιμετωπίσει η διαδικασία μετάβασης και μια μεγάλη πολιτική αλλαγή στη χώρα είναι τα ακόλουθα, όχι κατά σειρά σπουδαιότητας, μιας και όλα είναι σπουδαία – και εδώ έγκειται η τεράστια δυσκολία του εγχειρήματος: Τι θα κάνει το πολιτικό και κοινωνικό υποκείμενο που δημιουργείται (και εσκεμμένα δεν μιλάμε απλά για την κυβέρνηση την οποία θα στηρίξει):
α) με το πολιτικό σύστημα
β) με τα τεράστια γεωπολιτικά ζητήματα που υπάρχουν
γ) με τις σχέσεις με την Ευρώπη και τις εξελίξεις που προδιαγράφονται απέναντι σε ένα τέτοιο εγχείρημα
δ) με την έκκληση «μη μας προδώσετε» που μας απευθύνει με πολλούς τρόπους ο λαϊκός κόσμος
ε) με την παραγωγική ανασυγκρότηση
Πολιτικό σύστημα
Θα ανατραπεί το πολιτικό σύστημα που έστησε ο δικομματισμός και το ειδικό μνημονιακό καθεστώς; Κι αν ναι, με τι θα αντικατασταθεί και με ποια ταχύτητα και ρυθμό; Θα κατακτιέται η πραγματική δημοκρατία μέσα από τομές και ρήξεις με την κομματοκρατία, τον συγκεντρωτισμό και τον αυταρχισμό, μέσα από την προσφυγή στο λαό και μέσα από νέες μορφές έκφρασης, αντιπροσώπευσης, λογοδοσίας, συμμετοχής; Θα υπάρξει μια καινούργια πολιτειακή συγκρότηση; Και μέσα από ποιες διαδικασίες και πότε;
Πρόκειται για κορυφαίο, πρωταρχικό, αμετάθετο ζήτημα για την πορεία της μετάβασης.
Γεωπολιτικά ζητήματα
Η χώρα μας διαπερνιέται, διασταυρώνεται, περιορίζεται από κρίσιμα γεωπολιτικά συμφέροντα μακρινών και κοντινών δυνάμεων. Κυρίως μεγάλων δυνάμεων με συμφέροντα τόσο στην ευρύτερη περιοχή όσο και παγκόσμια και σε στρατηγικούς τομείς. Είναι αδιανόητη η άσκηση μιας ανεξάρτητης πολιτικής και η κατάκτηση μιας νέας θέσης της Ελλάδας στο διεθνή χώρο, χωρίς σοβαρό και μελετημένο τρόπο, ειδικά απέναντι στα ανταγωνιζόμενα γεωπολιτικά σχέδια και στρατηγικές, όσο και στις παρατεταμένες προσπάθειες χρησιμοποίησης της χώρας στις τυχοδιωκτικές επιχειρήσεις, στη συστηματική καταλήστευσή της σε συνεργασία με την αστική τάξη της χώρας. Εθνική ανεξαρτησία, εδαφική ακεραιότητα, λαϊκή κυριαρχία δεν είναι προς πούλημα, διαπραγμάτευση, μοίρασμα.
Πιο συγκεκριμένα, στον αγώνα που κάνουμε με αιχμή την πολιτική του Μερκελισμού και των μνημονίων, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το άλλο γεωπολιτικό τόξο που προσπαθεί να κερδίσει έδαφος, το αμερικανο-ισραηλινό και το αμερικανο-τουρκικό τόξο. Σε μια σύνθετη, δύσκολη, πυκνή και γεμάτη κινδύνους κατάσταση ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να στηριχθεί γενικά σε μια πολιτική αρχών και ματαίωσης των πιο επικίνδυνων, τυχοδιωκτικών, επιθετικών, καταστροφικών γεωπολιτικών σχεδιασμών και μεθοδεύσεων.
Οι σχέσεις με την Ευρώπη
Όπως έχουμε δει όλοι μας, η πορεία της χώρας αλλά και η πολιτική ζωή του τόπου σημαδεύεται και από τη σχέση και την ποιότητα της σχέσης που έχουμε με την Ευρώπη.
Και εδώ δεν χωρούν πολλοί δογματισμοί και απολυτότητες. Κυρίως δεν μπορούμε να πορευτούμε με μια προκατασκευασμένη ιδέα και να θέλουμε να προσαρμόσουμε εκεί την πραγματικότητα. Αυτό ισχύει, γενικά μιλώντας, και για τις «φιλοευρωπαϊκές» προσεγγίσεις αλλά και για τις «αντιευρωπαϊκές» προσεγγίσεις.
Η ευρωπαϊκή διάσταση της χώρας δεν είναι μια επινόηση και κατασκευή ιδεολογική. Έχει πραγματική βάση και αυτό διαισθητικά το αντιλαμβάνεται και ο λαός μας.
Όμως η πορεία της Ευρώπης δεν είναι ενιαία, ευθύγραμμη, ούτε συνώνυμο μιας πορείας προς την πρόοδο. Το αντίθετο συμβαίνει ακριβώς ιδιαίτερα με την κυριάρχηση του νεοφιλελευθερισμού και του νέου γύρου εξόρμησης του γερμανικού (επιτρέψτε μας την έκφραση) ιμπεριαλισμού. Η ανάταξη από την κατάσταση της διασωλήνωσης σημαίνει μια σύγκρουση με ισχυρά συμφέροντα αυτής της Ευρώπης και πιθανούς κραδασμούς στο ευρωπαϊκό εγχείρημα. Ίσως συνοδευτεί και από σταυροφορίες τιμωρίας της απείθαρχης Ελλάδας που τολμά τέτοια βήματα. Τέλος, μια ρεαλιστική ματιά στην κρίση και τις αντιθέσεις στην Ευρώπη μπορεί να δει τεράστιες ρωγμές στη συνοχή και την πορεία της Ευρωζώνης. Ο Γερμανός ηγεμόνας σκέφτεται όλα τα ενδεχόμενα, ακόμα και να εγκαταλείψει αυτός την Ευρωζώνη.
«Μη μας προδώσετε»
Η έκκληση «μη μας προδώσετε» που απευθύνεται κυρίως στον ΣΥΡΙΖΑ, μπορεί να διαβαστεί με πολλούς τρόπους:
1. Δεν έχει τελειώσει η εποχή της ανάθεσης. «Σας αναθέτουμε να προχωρήσετε όπως διακηρύσσετε αλλά μην μας προδώσετε».
2. «Ξέρουμε ότι ίσως δυσκολευτείτε να προχωρήσετε έως εκεί που θα θέλατε ή θα θέλαμε. Μην τα παρατήσετε, δώστε τη μάχη κι ας μην την κερδίσετε. Καλύτερα να πέσετε δίνοντας τη μάχη παρά να μαλακώσετε τη γραμμή και να συμβιβαστείτε».
3. «Μας έχουν πουλήσει πολλές φορές. Μην μας το κάνετε και εσείς. Για την αξιοπρέπειά μας, για την αξιοπρέπειά σας. Κυρίως, μην φανείτε όπως όλοι οι άλλοι. Απαιτούμε να είστε διαφορετικοί από τους άλλους».
4. «Όλα πρέπει να αλλάξουν. Και να τιμωρηθούν όσοι μας έφεραν στην καταστροφή και να ανατραπεί το πολιτικό σύστημα. Να αλλάξουν όμως και οι φορείς της Αριστεράς. Να είναι όντως διαφορετικοί».
5. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα παιζόμενο στοίχημα. Όχι γιατί είναι μια αναμέτρηση και μπορεί να χάσεις, αλλά ένα στοίχημα ως προς την ίδια του την υπόσταση: αν θα καταφέρει δηλαδή να συγκροτηθεί σε αριστερή και λαϊκή κατεύθυνση. Ξέρει ο κόσμος ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι σε μεταλλαγή που την θέλει και την θεωρεί αναγκαία, αλλά, δεν την θέλει προς τα δεξιά. «Σας δίνουμε μια ευκαιρία, αλλάξτε, αλλά η αλλαγή να μην γίνει προσαρμογή».
Παραγωγική ανασυγκρότηση
Για την παραγωγική ανασυγκρότηση, ένα κορυφαίο καθήκον οποιασδήποτε ανόρθωσης, πρέπει να στρατευτούν όλες οι δυνάμεις του τόπου – επιστημονικές, τεχνικές, θεωρητικές, κινηματικές, για να δώσουν τεκμηριωμένες απαντήσεις στα ζητήματα που θα έχει να αντιμετωπίσει η χώρα και να θέσουν τις βάσεις για μια ποιοτικά διαφορετική πορεία.
Για να γίνει πιο σαφές, χρειάζονται μεγάλες τομές και ρήξεις με οικονομικά συμφέροντα, αλλά και πολλές αναδιαρθρώσεις. Η αποσυγκρότηση της οικονομίας έχει βαθιές ρίζες και προωθήθηκε με ραγδαίους ρυθμούς την τελευταία 3ετία. Η αντιστροφή της πορείας δεν αφορά την επίτευξη μιας σταθεροποίησης με τα κριτήρια που έχουν θέσει τα μνημόνια, ούτε με την επίτευξη πλεονασματικών προϋπολογισμών αν αφαιρεθούν οι απαιτήσεις του χρέους. Αφορά μια βαθιά ανασυγκρότηση των κατευθύνσεων και των επιλογών στο επίπεδο της οικονομίας και έναν άμεσο δραστήριο ρόλο στους παραγωγούς, που πρέπει να εξασφαλιστεί η συμμετοχή τους στο εγχείρημα αυτό.
Η παραγωγική ανασυγκρότηση, εκτός από ουσία (πρόγραμμα) πρέπει να μπει με άξονες και στόχους στο λαό και ενδεχομένως με μορφή κινητοποίησης του κόσμου.
Πολιτικό ρεύμα διεξόδου
Όλα αυτά (και υπάρχουν πολλά άλλα που παραλείφθηκαν και είναι σημαντικά: Παιδεία, Υγεία, ρατσισμός, Χρυσή Αυγή κ.λπ.) μπορούν να προωθηθούν από ένα κόμμα, από έναν νέο φορέα, από ένα καλό ποσοστό στις επόμενες εκλογές;
Αφού μπήκε έτσι το ερώτημα, η απάντηση είναι προφανής. Η απόσπαση της διακυβέρνησης από τις μνημονιακές δυνάμεις είναι ένα πολύ μεγάλο επίτευγμα και πρέπει να μοχθήσουμε για να το καταφέρουμε γιατί δεν πρόκειται απλά να «παραδοθούν». Άρα δίνουμε μεγάλη σημασία σε αυτό. Αλλά δεν φτάνει από μόνο του. Μια λαϊκή προοδευτική κυβέρνηση με πυρήνα τον ΣΥΡΙΖΑ –ακόμα κι αν έχει ευρεία πλειοψηφία στη Βουλή- δεν μπορεί να κάνει πολλά χωρίς ένα δυναμικό, ζωντανό, σφριγηλό, αποφασισμένο Πολιτικό Ρεύμα Αριστερής Διεξόδου της χώρας που να είναι σφυρηλατημένο σε κάθε κοινωνικό χώρο.
Ας πάρουμε για παράδειγμα τη νεολαία. Δεν υπάρχει αύριο χωρίς νεολαία, δεν υπάρχει αύριο χωρίς μυαλά, δεν υπάρχει παραγωγική ανασυγκρότηση χωρίς νεολαία. Έκκληση προς την νεολαία να μείνει στη χώρα και να παλέψει. Η νεολαία βρίσκεται στο επίκεντρο της κρίσης και στο επίκεντρο της διεξόδου. Αντιμετωπίζει γενοκτονία μεθοδευμένη, προγραμματισμένη κατά στάδια. Καθολική ανεργία, οριστική περιθωριοποίηση, αδυναμία βιολογικής αναπαραγωγής, εξαναγκαστική μετανάστευση. Η νεολαία είναι το ανατριχιαστικό σημειολογικό επίκεντρο ενός σχεδίου εθνικής καταστροφής (κάθε παιδί και φόρο). Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι αποτελεί το επίκεντρο κάθε απόπειρας για πολιτική, οικονομική, κοινωνική διέξοδο. Για τον πρόσθετο λόγο ότι παραγωγική ανασυγκρότηση χωρίς επιστημονικό δυναμικό, χωρίς στοιχειώδη πρόσβαση σε νέες τεχνολογίες αιχμής που προϋποθέτουν φαιά ουσία, δεν γίνεται.
Ας ξαναγυρίσουμε όμως στο πολιτικό ρεύμα που λέγαμε. Αυτό το πολιτικό ρεύμα δεν ταυτίζεται με τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά αναγνωρίζει σε αυτόν ότι πολιτικά είναι η λύση διακυβέρνησης. Στηρίζει, σπρώχνει, ελέγχει, διορθώνει, αξιολογεί όλη τη διαδικασία της μετάβασης και είναι μια βασική κινητήρια δύναμη. Το πολιτικό κοινωνικό υποκείμενο της μετάβασης περισσότερο αναγνωρίζει τον εαυτό του και συγκροτείται διά μέσου του Πολιτικού Ρεύματος Αριστερής Διεξόδου παρά μέσα από ένα πολιτικό κόμμα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ στο δρόμο του ενιαίου φορέα
Ο ΣΥΡΙΖΑ προχωρά στο δρόμο της συγκρότησης ενός νέου και ενιαίου φορέα. Σε λίγες μέρες θα διεξαχθεί η Πανελλαδική του Συνδιάσκεψη.
Τι θα χρειαζόταν σήμερα πραγματικά; Ένα νέο κόμμα που θα ήταν φορέας αριστερού επανορισμού και ανασύστασης της Αριστεράς του 21ου αιώνα. Αυτό είναι και ένα ιστορικό καθήκον στο οποίο θα συμβάλλαμε με την πείρα μας και τα προχωρήματα του λαϊκού κινήματος στη χώρα μας, στο διεθνή στίβο.
Για την περίπτωσή μας –γιατί πρέπει να ξεκινήσουμε από τα υλικά που υπάρχουν τώρα- έχουμε επισημάνει ξανά ότι θα χρειαζόταν κάτι σαν κίνημα, φορέας ταυτόσημος με διαδικασία βάσης, σε αντιδιαστολή με την κλασική μορφή κόμματος που όλοι έχουμε γνωρίσει. Κάτι υπό διαμόρφωση και υπό διαρκή μετασχηματισμό.
Ανοικτό στην έκβασή του, φορέας των μελών ως παρουσία, ως εξασφάλιση της ουσίας, ως ζωογόνας δυναμικής.
Ναι στη μαζικότητα Ναι στη λειτουργικότητα
• Δεν θέλουμε ιεραρχίες, αλλά κυρίως διαδικασίες
• Φορέας όχι των συνιστωσών, αλλά των μελών
• Όχι συσχετισμών – φραξιών, αλλά των ανοικτών διαδικασιών και της προοπτικής
• Όχι χώρος παραγόντων στην κορυφή ή τοπικά-κλαδικά, αλλά χώρος πολιτικού προσανατολισμού μέσα από προσπάθειες και παρεμβάσεις
• Όχι ομοσπονδία αυτοπροσδιορισμένων χώρων (π.χ. κλαδικές, θεματικές κλπ.), αλλά ενιαίος οργανισμός που μέλλει να διαμορφωθεί.
• Όχι χώρος παλιών φορέων, αλλά του νέου εισρεύσαντος δυναμικού.
• Φορέας όχι για να τον ελέγξουμε, αλλά για να τον αναπτύξουμε
Εν κατακλείδι. Ζούμε ιστορικές στιγμές και κρίνονται πολλά για τη χώρα, το λαό, την κοινωνία. Όλες οι δυνατότητες, θετικές και αρνητικές, είναι ανοικτές μπροστά μας. Στο χέρι μας είναι να ξελασπώσουμε το μέλλον, να προσεγγίσουμε το μετα-τροϊκανό ξέφωτο και να πάμε ακόμη παραπέρα!
