Δημοσκοπήσεις και πραγματικότητα
Του Κώστα Ανδριανόπουλου
Οι πάντες γνωρίζουν ότι μέσα από τις δημοσκοπήσεις γίνεται «πολιτική» και πως αυτά από καιρό έχουν πάψει να είναι μια απλή τεχνική αποτίμηση της πραγματικότητας που εξαντλείται στην ενημέρωση. Φυσικά, μέσα από τις δημοσκοπήσεις οργανώνονται παιχνίδια, επιδιώκονται κατευθυνόμενες απαντήσεις ή ακόμη και χειραγωγήσεις. Υπάρχει, όμως, πάντα κι ο αντίλογος.
Στη φάση που διανύουμε είναι ένα είδος λαϊκών διαθέσεων και διαθεσιμότητας. Στην περίοδο πολιτικής απονομιμοποίησης, είναι ένα είδος εκπροσώπησης και ακόμη ένα είδος απάντησης στην οργανωμένη μιντιο-ομοφωνία. Ενώ αν τα συμπεράσματά τους ξεφεύγουν από τα κοινότοπα προσφέρουν ενδείξεις σε οπτικές/πρακτικές που ερμηνεύουν, αλλά και συνέχουν κατά τρόπο εναλλακτικό τα πράγματα. Έχουμε λοιπόν, σύμφωνα με δημοσκόπηση στο Βήμα (4/7), πρόθεση ψήφου ΠΑΣΟΚ 23%, Ν.Δ. 15%. Εκθρονίζονται βδομάδα με τη βδομάδα. Τα ποσοστά αυτά που ακόμη και με καθεστωτικούς όρους δηλώνουν πρόβλημα όχι μόνο πολιτικής εκπροσώπησης αλλά και νομιμοποίησης. Πιο δραματικά εκφράζεται η έλλειψη εναλλακτικής.
Πρώτο κόμμα είναι ο «κανένας» που οδεύει μάλιστα προς την απόλυτη πλειοψηφία (πάνω από 40%). Στις συνθήκες αυτές είναι αναγκαία η άμεση παρουσία του λαού για όλα όσα από τα μεγάλα κρίνονται σήμερα με δημοψηφισματικό τρόπο. Τη δυναμική αυτής της απαίτησης κανείς δεν θα μπορέσει να αγνοήσει για πολύ καιρό. Παράλληλα αποδομείται η σχέση των κομμάτων με την κοινωνική και εκλογική τους βάση, και αυτά πρέπει να την ξαναδιεκδικήσουν, κάτι που αφήνει ανοιχτό και απροσδιόριστο το ζήτημα της έκβασης των ενδεχόμενων εκλογών.
Η Αριστερά, σε όλες τις εκδοχές της, μετά από μια περίοδο διατήρησης δυνάμεων, φαίνεται να πέφτει.
Πώς μπορεί να ερμηνευτεί ότι μετά από τέσσερις μήνες μεγάλων κινητοποιήσεων η Αριστερά βλέπει τα δημοσκοπικά ποσοστά της να μειώνονται; Μία ερμηνεία είναι πως αποκαλύπτεται πολιτική καχεξία και έλλειψη ιδεολογικής προπαρασκευής στις συνθήκες της νέας εποχής.
Τα πράγματα είναι ακόμη πιο αποκαλυπτικά όσον αφορά τις περιφερειακές εκλογές. ΠΑΣΟΚ 15%, Ν.Δ. 10%, τυχόν ανεξάρτητος υποψήφιος 20,6%. Διαφαίνεται ότι όπου μπορεί να υπάρξει έστω και υποθετικά εναλλακτική συγκεντρώνει την προτίμηση των πολιτών.
Τέλος, φαίνεται ότι ο κόσμος δεν θέλει εκλογές και δεν μοιάζει να επικροτεί τους νεοεμφανισθέντες σχηματισμούς (Μπακογιάννη, Κουβέλης). Παρότι η στάση αυτή, το «όχι στις εκλογές», εμπεριέχει μια συντηρητική αντίληψη, π.χ. «οι εκλογές κοστίζουν, δεν αντέχουμε κ.λπ», κυρίως δείχνει ότι ο λαός δεν πιστεύει στην πολιτική ανακύκλωση που του προσφέρουν οι κατεστημένες δυνάμεις και όχι μόνο.
Ο κόσμος απορρίπτει τις πολιτικές κινήσεις που δημιουργήθηκαν αγωνιώντας να βρουν τη θέση τους στον εκλογικό χάρτη και την πολιτική γεωγραφία με σκοπούς που εν πολλοίς είναι ιδιοτελείς, ενώ παραμένει ανοιχτό το αίτημα για πολιτικές κινήσεις που θα κατέγραφαν τη δυναμική τους στο χώρο των ιδεών και των πραγματικά φιλολαïκών λύσεων.
