Βραχυκυκλωμένη η επέμβαση στη Συρία. Του Γιώργου Τσίπρα
Η συνάντηση που είχε οργανώσει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανάμεσα σε αντιπολιτευόμενες δυνάμεις της Συρίας στην Ντόχα του Κατάρ, αυτές τις μέρες, δεν ευοδώνεται. Η Τουρκία, που συνειδητοποιεί πως οι υπηρεσίες που προσέφερε στην υπερδύναμη με αφορμή τη συριακή κρίση δεν σημαίνουν ότι η Άγκυρα θα αφεθεί να επιβάλει τους δικούς της όρους, ίσως έβαλε το χέρι της στην αστοχία της Ντόχα.
Η μέχρι σήμερα κυριαρχία των Αδελφών Μουσουλμάνων (Α.Μ.) στο Συριακό Εθνικό Συμβούλιο (ΣΕΣ) δεν ήταν κάτι που προέκυψε χωρίς την αποφασιστική στήριξη της Άγκυρας. Η επιλογή αυτή εξασφάλιζε τον πολιτικό έλεγχο της Άγκυρας στο ΣΕΣ αλλά όχι χωρίς κόστος, όπως για παράδειγμα ότι απομόνωσε το ΣΕΣ εντός Συρίας από δυνητικούς συμμάχους.
Οι Αμερικανοί, αφού προχώρησαν σε μια πρώτη φάση με «ό,τι είχαν», τελευταία δεν είναι ιδιαίτερα θερμοί με το ΣΕΣ και τους Α.Μ. σε αυτό, και προωθούν άλλες λύσεις. Την προπερασμένη Τετάρτη η Χίλαρι Κλίντον εξέπληξε τους πάντες με τα λόγια που χρησιμοποίησε: «Έχουμε καταστήσει σαφές ότι το ΣΕΣ δεν μπορεί να είναι η προβεβλημένη ηγεσία της αντιπολίτευσης. Η συνάντηση την επόμενη εβδομάδα στην Ντόχα αντιπροσωπεύει τη δυνατότητα για μια νέα ηγεσία. Έχουμε συστήσει ονόματα και οργανώσεις που πιστεύουμε ότι θα έπρεπε να περιληφθούν. Αν και πιέζουμε τον ειδικό απεσταλμένο Μπραχίμι να κάνει ό,τι είναι δυνατό στη Μόσχα και στο Πεκίνο για να τους πείσει, δεν μπορούμε και δεν πρόκειται να τους περιμένουμε»!
Σύμφωνα με ανώτερο Αμερικανό αξιωματούχο που επικαλείται το Foreign Policy, το μήνυμα προς το ΣΕΣ και… λοιπές δυνάμεις, ήταν ξεκάθαρο: «Αυτό είναι που υποστηρίζουμε εμείς οι Αμερικανοί, και αν θέλετε να δουλεύετε μαζί μας θα δουλέψετε με αυτό το σχέδιο και θα το κάνετε τώρα».
Ο Αμερικανός πρεσβευτής στη Δαμασκό, Φορντ, προωθεί ένα σχέδιο σύμφωνα με το οποίο το νέο πολιτικό συμβούλιο αμερικανικής έμπνευσης θα αποτελείτο από 50 μέλη, εκ των οποίων μόνο 15 θα ήταν μέλη του ΣΕΣ, περιορίζοντας αυτό και τους Α.Μ. σε μειοψηφία, 20 μέλη θα εκπροσωπούσαν την «εσωτερική αντιπολίτευση» στη Συρία και 15 μέλη «άλλες οργανώσεις». Σύμφωνα με δυτικό διπλωμάτη που επικαλείται η βρετανική Daily Telegraph, αν στο νέο Συμβούλιο η πλειοψηφία προερχόταν από το ΣΕΣ, ένα σώμα με ελάχιστη επιρροή επί συριακού εδάφους, μπορεί μεν να συνεχιστεί η παραπέρα χρηματοδότηση του πολέμου αλλά «το ζήτημα δεν είναι το πόσα λεφτά, είναι το πόση στήριξη κερδίζεις στο δρόμο, και ο δρόμος δεν τους στηρίζει».
Ο Ρώσος υπουργός Λαβρόφ σχολίασε τις δηλώσεις Χίλαρι λέγοντας πως «ακούσαμε απευθείας εντολές για το τι θα έπρεπε να κάνει η συριακή αντιπολίτευση για να σχηματίσει μια εξόριστη κυβέρνηση και για το ποιος θα έπρεπε να συμμετέχει σε αυτήν».
Οι δυτικές αντιδράσεις απέναντι στην τραχιά πρωτοβουλία της Χίλαρι Κλίντον ήταν ήπιες αλλά εύγλωττες. Σύμφωνα με δημοσίευμα του αμερικανικού οίκου McClatchy, «η αμερικανική κυβέρνηση δεν είχε ενημερώσει κανέναν σχετικά με την αποκήρυξη του ΣΕΣ, όπως δήλωσαν διπλωμάτες τριών χωρών, που οι κυβερνήσεις τους το έμαθαν από τις ειδήσεις». Τελικά την περασμένη Τετάρτη έγινε γνωστό πως τρεις από τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης πέραν του ΣΕΣ, που θα νομιμοποιούσαν την αμερικανική πρωτοβουλία υπέρβασης του ΣΕΣ σε κάτι πλατύτερο, αρνήθηκαν να πάρουν μέρος: η προοδευτικού προσανατολισμού Εθνική Συντονιστική Επιτροπή, η Συριακή Δημοκρατική Πλατφόρμα που αντίκειται στην ξένη επέμβαση, και οι εκπρόσωποι των Κούρδων. Το ΣΕΣ τοποθετήθηκε ενάντια στην αμερικανική πρωτοβουλία ενώ ο φερόμενος ως εμπνευστής του σχεδίου και αγαπημένος των ΗΠΑ, Σεΐφ, απομακρύνθηκε από το εκτελεστικό του συμβούλιο και ο ίδιος αποσύρθηκε από την πρωτοβουλία. Το 41μελές νέο συμβούλιο στο οποίο μάλλον καταλήγουν στην Ντόχα δεν είναι αυτό που προωθούσαν οι ΗΠΑ.
Δεν είναι μόνο δυνάμεις της συριακής αντιπολίτευσης που εναντιώνονται, αλλά και δυνάμεις του δυτικού αντι-Άσαντ συνασπισμού. Καταρχήν η Άγκυρα. Την Τετάρτη που η Χίλαρι αποκήρυσσε το ΣΕΣ, στην Τουρκία διαβουλευόταν με το ΣΕΣ και τον Ελεύθερο Συριακό Στρατό για τη στάση που θα κρατούσαν, ενώ την Παρασκευή ακολούθησε νέο ραντεβού με Νταβούτογλου. Η περιθωριοποίηση του ΣΕΣ στη νέα πρωτοβουλία σήμαινε και περιθωριοποίηση της Τουρκίας και των Αδερφών Μουσουλμάνων. Το Κατάρ με τη σειρά του που ενισχύει τους Αδερφούς Μουσουλμάνους σε όλη τη Μέση Ανατολή και το Μαγκρέμπ είναι αμφίβολο πώς αντέδρασε στο παρασκήνιο. Υπάρχουν ακόμη άλλες δυτικές δυνάμεις με πρώτη τη Γαλλία, που δεν γνώριζαν την αμερικανική πρωτοβουλία.
Το ιμπρόγκλιο της συριακής κρίσης συνεχίζεται, ανάμεσα σε συριακές δυνάμεις, ανάμεσα στο καθεστώς και μισθοφόρους ισλαμιστές μαχητές, ανάμεσα στη Συρία και στο συνασπισμό Δύσης και τοπικών περιφερειακών δυνάμεων, ανάμεσα σε αυτές τις περιφερειακές δυνάμεις και το Ιράν, στη Δύση και την Ανατολή Ρωσίας – Κίνας, αλλά και ανάμεσα στο εσωτερικό του δυτικού συνασπισμού υπό τις ΗΠΑ.
Η μέχρι σήμερα κυριαρχία των Αδελφών Μουσουλμάνων (Α.Μ.) στο Συριακό Εθνικό Συμβούλιο (ΣΕΣ) δεν ήταν κάτι που προέκυψε χωρίς την αποφασιστική στήριξη της Άγκυρας. Η επιλογή αυτή εξασφάλιζε τον πολιτικό έλεγχο της Άγκυρας στο ΣΕΣ αλλά όχι χωρίς κόστος, όπως για παράδειγμα ότι απομόνωσε το ΣΕΣ εντός Συρίας από δυνητικούς συμμάχους.
Οι Αμερικανοί, αφού προχώρησαν σε μια πρώτη φάση με «ό,τι είχαν», τελευταία δεν είναι ιδιαίτερα θερμοί με το ΣΕΣ και τους Α.Μ. σε αυτό, και προωθούν άλλες λύσεις. Την προπερασμένη Τετάρτη η Χίλαρι Κλίντον εξέπληξε τους πάντες με τα λόγια που χρησιμοποίησε: «Έχουμε καταστήσει σαφές ότι το ΣΕΣ δεν μπορεί να είναι η προβεβλημένη ηγεσία της αντιπολίτευσης. Η συνάντηση την επόμενη εβδομάδα στην Ντόχα αντιπροσωπεύει τη δυνατότητα για μια νέα ηγεσία. Έχουμε συστήσει ονόματα και οργανώσεις που πιστεύουμε ότι θα έπρεπε να περιληφθούν. Αν και πιέζουμε τον ειδικό απεσταλμένο Μπραχίμι να κάνει ό,τι είναι δυνατό στη Μόσχα και στο Πεκίνο για να τους πείσει, δεν μπορούμε και δεν πρόκειται να τους περιμένουμε»!
Σύμφωνα με ανώτερο Αμερικανό αξιωματούχο που επικαλείται το Foreign Policy, το μήνυμα προς το ΣΕΣ και… λοιπές δυνάμεις, ήταν ξεκάθαρο: «Αυτό είναι που υποστηρίζουμε εμείς οι Αμερικανοί, και αν θέλετε να δουλεύετε μαζί μας θα δουλέψετε με αυτό το σχέδιο και θα το κάνετε τώρα».
Ο Αμερικανός πρεσβευτής στη Δαμασκό, Φορντ, προωθεί ένα σχέδιο σύμφωνα με το οποίο το νέο πολιτικό συμβούλιο αμερικανικής έμπνευσης θα αποτελείτο από 50 μέλη, εκ των οποίων μόνο 15 θα ήταν μέλη του ΣΕΣ, περιορίζοντας αυτό και τους Α.Μ. σε μειοψηφία, 20 μέλη θα εκπροσωπούσαν την «εσωτερική αντιπολίτευση» στη Συρία και 15 μέλη «άλλες οργανώσεις». Σύμφωνα με δυτικό διπλωμάτη που επικαλείται η βρετανική Daily Telegraph, αν στο νέο Συμβούλιο η πλειοψηφία προερχόταν από το ΣΕΣ, ένα σώμα με ελάχιστη επιρροή επί συριακού εδάφους, μπορεί μεν να συνεχιστεί η παραπέρα χρηματοδότηση του πολέμου αλλά «το ζήτημα δεν είναι το πόσα λεφτά, είναι το πόση στήριξη κερδίζεις στο δρόμο, και ο δρόμος δεν τους στηρίζει».
Ο Ρώσος υπουργός Λαβρόφ σχολίασε τις δηλώσεις Χίλαρι λέγοντας πως «ακούσαμε απευθείας εντολές για το τι θα έπρεπε να κάνει η συριακή αντιπολίτευση για να σχηματίσει μια εξόριστη κυβέρνηση και για το ποιος θα έπρεπε να συμμετέχει σε αυτήν».
Οι δυτικές αντιδράσεις απέναντι στην τραχιά πρωτοβουλία της Χίλαρι Κλίντον ήταν ήπιες αλλά εύγλωττες. Σύμφωνα με δημοσίευμα του αμερικανικού οίκου McClatchy, «η αμερικανική κυβέρνηση δεν είχε ενημερώσει κανέναν σχετικά με την αποκήρυξη του ΣΕΣ, όπως δήλωσαν διπλωμάτες τριών χωρών, που οι κυβερνήσεις τους το έμαθαν από τις ειδήσεις». Τελικά την περασμένη Τετάρτη έγινε γνωστό πως τρεις από τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης πέραν του ΣΕΣ, που θα νομιμοποιούσαν την αμερικανική πρωτοβουλία υπέρβασης του ΣΕΣ σε κάτι πλατύτερο, αρνήθηκαν να πάρουν μέρος: η προοδευτικού προσανατολισμού Εθνική Συντονιστική Επιτροπή, η Συριακή Δημοκρατική Πλατφόρμα που αντίκειται στην ξένη επέμβαση, και οι εκπρόσωποι των Κούρδων. Το ΣΕΣ τοποθετήθηκε ενάντια στην αμερικανική πρωτοβουλία ενώ ο φερόμενος ως εμπνευστής του σχεδίου και αγαπημένος των ΗΠΑ, Σεΐφ, απομακρύνθηκε από το εκτελεστικό του συμβούλιο και ο ίδιος αποσύρθηκε από την πρωτοβουλία. Το 41μελές νέο συμβούλιο στο οποίο μάλλον καταλήγουν στην Ντόχα δεν είναι αυτό που προωθούσαν οι ΗΠΑ.
Δεν είναι μόνο δυνάμεις της συριακής αντιπολίτευσης που εναντιώνονται, αλλά και δυνάμεις του δυτικού αντι-Άσαντ συνασπισμού. Καταρχήν η Άγκυρα. Την Τετάρτη που η Χίλαρι αποκήρυσσε το ΣΕΣ, στην Τουρκία διαβουλευόταν με το ΣΕΣ και τον Ελεύθερο Συριακό Στρατό για τη στάση που θα κρατούσαν, ενώ την Παρασκευή ακολούθησε νέο ραντεβού με Νταβούτογλου. Η περιθωριοποίηση του ΣΕΣ στη νέα πρωτοβουλία σήμαινε και περιθωριοποίηση της Τουρκίας και των Αδερφών Μουσουλμάνων. Το Κατάρ με τη σειρά του που ενισχύει τους Αδερφούς Μουσουλμάνους σε όλη τη Μέση Ανατολή και το Μαγκρέμπ είναι αμφίβολο πώς αντέδρασε στο παρασκήνιο. Υπάρχουν ακόμη άλλες δυτικές δυνάμεις με πρώτη τη Γαλλία, που δεν γνώριζαν την αμερικανική πρωτοβουλία.
Το ιμπρόγκλιο της συριακής κρίσης συνεχίζεται, ανάμεσα σε συριακές δυνάμεις, ανάμεσα στο καθεστώς και μισθοφόρους ισλαμιστές μαχητές, ανάμεσα στη Συρία και στο συνασπισμό Δύσης και τοπικών περιφερειακών δυνάμεων, ανάμεσα σε αυτές τις περιφερειακές δυνάμεις και το Ιράν, στη Δύση και την Ανατολή Ρωσίας – Κίνας, αλλά και ανάμεσα στο εσωτερικό του δυτικού συνασπισμού υπό τις ΗΠΑ.
Σχόλια
