Ραγδαίες εξελίξεις στον απόηχο του Brexit
Η εκτίμηση που διατυπώναμε μια βδομάδα πριν, ότι το πολιτικό σκηνικό της Ευρώπης θα ήταν τελείως διαφορετικό μετά το δημοψήφισμα στη Μ. Βρετανία, επιβεβαιώνεται. Με τρόπο πολύ πιο έντονο από ό,τι θα περίμενε κανείς και παρά τις απίστευτες συντονισμένες προσπάθειες να υπάρξει ένα αποτέλεσμα που δεν θα έφερνε τη σημερινή αναταραχή. Τελικά, οι Βρετανοί πολίτες, στην πλειοψηφία τους και με πρωτοφανή συμμετοχή (πάνω από 80%, ενώ σε βουλευτικές εκλογές και ευρωεκλογές καταγράφονται εξαιρετικά μικρότερα ποσοστά συμμετοχής) αψήφησαν τη συστηματική τρομοκρατία ΜΜΕ, αγορών και ευρωκρατών για τον ορυμαγδό που θα προκαλούσε τυχόν υπερίσχυση του Brexit, και ψήφισαν υπέρ της αποχώρησης της Μ. Βρετανίας, του 1/5 δηλαδή της Ευρώπης!
Η απίστευτη εκστρατεία υφαρπαγής της ψήφου υπέρ της παραμονής και ο σκανδαλώδης τρόπος που στήθηκε το σκηνικό την ημέρα των εκλογών, δεν μπόρεσαν να πτοήσουν την πλειοψηφία των πολιτών από την απόφασή της να καταδικάσει την Ε.Ε. και τις πολιτικές της. Η στήριξη της «παραμονής» από όλους τους ισχυρούς του κόσμου, από τις λεγόμενες «αγορές» μέχρι τον Ομπάμα, από το κύριο μέρος της άρχουσας τάξης και του πολιτικού κόσμου της Βρετανίας, από σύσσωμη την ευρωκρατία και τον κόσμο των μεγάλων πολυεθνικών, δεν έφτασε για να πτοήσει τους Βρετανούς. Δεν έφτασε ούτε η (μάλλον στημένη) υπόθεση της δολοφονίας, λίγες μέρες πριν από το δημοψήφισμα, της βουλευτίνας των Εργατικών από μια σκοτεινή φυσιογνωμία, έναν ναζιστή που δηλώνει ότι «το όνομά του είναι “θάνατος”». Δολοφονία που αξιοποιήθηκε χυδαία για τη ρυμούλκηση ψηφοφόρων υπέρ της παραμονής, αφού σύμφωνα με τους επίδοξους διαμορφωτές της κοινής γνώμης, μόνο τέτοιοι παράλογοι, μισαλλόδοξοι και δολοφόνοι υποστηρίζουν το Brexit.
Κι αφού τη νύχτα, δύο-τρεις ώρες πριν αρχίσουν να βγαίνουν τα πρώτα αποτελέσματα, όλοι ανακουφισμένοι (ακόμα και οι… αλάνθαστες αγορές και οι εταιρίες δημοσκοπήσεων με τα απίστευτα στημένα exit polls) προεξοφλούσαν τη νίκη του «μένουμε Ευρώπη», τα ξημερώματα το σκηνικό άλλαξε και το κλίμα άρχισε να θυμίζει κηδεία. Όμως το σκάνδαλο συνεχίζεται μια μέρα μετά. Το λόγο έχουν οι ηττημένοι που βγαίνουν σε κάθε κανάλι και Μέσο συνεχίζοντας στο μοτίβο του τρόμου απέναντι στον κόσμο που τόλμησε να πάει κόντρα. Τι καταστροφές που έρχονται, τι χρηματιστικές βουτιές, τι αχαρτογράφητα νερά, τι κρίση και μαύρα σύννεφα στον ορίζοντα, σαν να πέφτει ο ουρανός στα κεφάλια όλων των πολιτών της Ευρώπης. Μιλούν οι ηττημένοι αλλά δεν δίνεται ποτέ φωνή σε αυτούς που νίκησαν. Δεν ακούγεται πουθενά τι σκέφτονται, τι περιμένουν, σε τι ελπίζουν όσοι έδωσαν την πλειοψηφία στο «Φεύγουμε από Ε.Ε.». Για τους ηττημένους ευρωπαϊστές, μια μόνο ερμηνεία υπάρχει: «Ο ευρωσκεπτικισμός φέρνει χάος και εθνικισμό».
Όμως πρέπει να υπάρχει μια λογική εξήγηση, γιατί ο βρετανικός λαός, στην πλειοψηφία του, αποφάσισε την έξοδο. Είναι φανερό ότι η Ε.Ε. δεν ασκεί καμία γοητεία στους πολίτες της Ευρώπης και οι πολιτικές της χαρακτηρίζονται από την λιτότητα και την επιβολή της Γερμανίας και των συμφερόντων της πάνω στους υπόλοιπους «εταίρους». Η ψήφος αύτη έχει σίγουρα πολλαπλές ερμηνείες, αλλά η κυρίαρχη είναι ότι υπάρχει βαθύτατο ρήγμα απέναντι στη Γερμανική Ευρώπη και βαθαίνει η αντίθεση στην ηγεμονία της και στα εργαλεία που αυτή επιστρατεύει. Η ψήφος αυτή εκφράζει, μεταξύ άλλων, την αντίθεση στη συστηματική υποτίμηση από τον γερμανικό άξονα της Μ. Βρετανίας, αποτελεί με έναν τρόπο έκφραση αυτής της χρόνιας υποτίμησης και μείωσης. Η «ειδική σχέση» με την Ε.Ε. που επιζητούσε διαρκώς η άρχουσα τάξη της Αγγλίας, σήμαινε αποδοχή σε έναν βαθμό της υποτίμησης αλλά και θέληση εφαρμογής όλων των πολιτικών απέναντι στους εργαζόμενους και τα δικαιώματά τους. Οι πολίτες αισθάνονταν ότι η χώρα τους είχε το βάρος και τη δυνατότητα, τα εργαλεία και τους θεσμούς να τα καταφέρει και έξω από τη σφαίρα της γερμανικής επιβολής. Αυτό κυρίως επέλεξαν, ξέροντας ότι η απόφασή τους θα προκαλούσε σεισμό στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Ο πολιτικός σεισμός που άρχισε με το Brexit θα συνεχιστεί στην Ευρώπη, ίσως και με πιο ηχηρά φαινόμενα το επόμενο διάστημα. Θα δημιουργηθεί ένας αντι-Ε.Ε. πόλος μέσα στην Ευρώπη από δυνάμεις που θα θέλουν να αποτινάξουν τη γερμανική μπότα. Η εναντίωση αυτή δεν ταυτίζεται με μια δημοκρατική επανάσταση, είναι όμως ένας πολιτικός σεισμός με σεισμική ακολουθία που θα την δούμε στη συνέχεια, και με τον έναν ή τον άλλο τρόπο θα σφραγιστεί από τη συμμετοχή των πολιτών. Ακολουθούν και άλλα δημοψηφίσματα, θα καταγράψουν άνοδο δυνάμεις διαφορετικές, όπως της Λεπέν στη Γαλλία, αλλά και του Γκρίλο στην Ιταλία, θα δυναμώσουν φωνές για ανεξαρτησία και αυτονομία και φυγόκεντρες τάσεις. Εκδηλώσεις, όλες αυτές, άρνησης υποταγής στον συγκεντρωτισμό και τον ολοκληρωτισμό νέου τύπου που προσπαθούν να επιβάλλουν το ευρωπαϊκό διευθυντήριο και οι Γερμανοί. Η φωνή των Γιούνκερ, Γκάμπριελ, Σουλτς και άλλων πρωτοκλασάτων της ευρωκρατικής μηχανής, θα απολέσουν το ειδικό τους βάρους, αφού αυτοί θα καταγράφονται ως υπάλληλοι του γερμανικού άξονα που συναντά την αντίσταση και την αμφισβήτηση στην Ευρώπη. Οι λαοί -έστω και με αντιφατικό τρόπο- συνειδητοποιούν την καταπίεση που έχουν υποστεί από την εποχή του Μάαστριχτ μέχρι σήμερα μέσα από το ευρωενωσιακό οικοδόμημα.
Η Αριστερά στην απομόνωση
Η Αριστερά της Ευρώπης, βουτηγμένη στον ευρωπαϊσμό και ζαλισμένη από αυτόν, δεν αντιλήφθηκε (ή τη βόλευε να μην αντιληφθεί ώστε να απολαμβάνει διάφορα προνόμια) πως η γραμμή της μεταρρύθμισης της Ευρώπης μέσα από την εφαρμογή των Συνθηκών, σήμαινε στην πραγματικότητα την επικράτηση και προώθηση της γερμανικής Ευρώπης σε όλο της το μεγαλείο. Πρωτοστατούσε, μάλιστα, στην απομόνωση κάθε αμφισβήτησης του νεοφιλελεύθερου χαρακτήρα όλων των θεσμών που παρήχθησαν από το Μάαστριχτ και μετά. Χαρακτήριζε κάθε τέτοια αμφισβήτηση σαν εθνικιστική αναδίπλωση και επιστροφή στον απομονωτισμό. Έτσι, άφησε χώρο κυρίως στην οικοδόμηση της γερμανικής Ευρώπης, αλλά και στο να καλυφθεί το κενό από δεξιές ή ακροδεξιές δυνάμεις. Αντί να πρωτοστατήσει η ίδια για μια δημοκρατική επανάσταση στην Ευρώπη, ενάντια στην κυριαρχία των αγορών, της ΕΚΤ και της Γερμανίας, ακολούθησε μια ευρω-υποτακτική πολιτική που την απομόνωσε και δεν την κατάγραψε ως δύναμη προοπτικής.
Τρίζουν τα θεμέλια της Ε.Ε.
Καταγράφεται μέσα από τη ζωή ένα τρομερό ρήγμα μεταξύ λαών και Ε.Ε. Το ρήγμα αυτό δεν μπορεί να μην εκφραστεί και δεν μπορεί να μην πάρει πολιτικά χαρακτηριστικά. Όποιος θελήσει να απόσχει από αυτό το κάλεσμα θα καταγραφεί ως ουραγός ενός θνήσκοντος παλαιάς κοπής «ευρωπαϊσμού». Ανύπαρκτου στην ουσία, αφού η Ευρώπη περιλαμβάνει πολλές «Ευρώπες», ιμπεριαλιστικές δυνάμεις-δυνάστες, χώρες με αποικιοκρατικό ή νεοαποικιακό υπόβαθρο, χώρες εξαρτημένες και υποτελείς, μεταβαλλόμενες ρευστές συμμαχίες, λαούς και τάξεις συχνά σε σύγχυση ή σε αναζήτηση προσανατολισμού.
Τέλος, ας είναι καθαρό πώς οι πολιτικοί σεισμοί δεν γίνονται σύμφωνα με τα σχήματα που έχει ο καθένας στο μυαλό του. Ούτε πάντα είναι γραμμένο κάπου ότι θα τους καθοδηγούν αριστερές δυνάμεις ή η εργατική τάξη. Δεν γίνονται όμως πολιτικοί σεισμοί χωρίς τη συμμετοχή και ενεργοποίηση των πιο πλατιών μαζών. Η ιστορία των σοβαρών και κρίσιμων δημοψηφισμάτων στην Ευρώπη είναι ενδεικτική για πολλούς λόγους. Αυτά κινητοποιούν εκατομμύρια ανθρώπους και δίνουν συνήθως το έναυσμα για να ξεπεραστεί κάπως το φοβερό έλλειμμα δημοκρατίας που χαρακτηρίζει την Ε.Ε. Αυτό το έλλειμμα δημοκρατίας έχει φτάσει στο απόγειό του όταν οι ελίτ της ευρωκρατίας αγνοούν περιφρονητικά τα αποτελέσματα δημοψηφισμάτων που δεν τους συμφέρουν. Συνέβη πολλές φορές με πιο πρόσφατο παράδειγμα το δικό μας «Όχι» που έγινε «ναι» και παλιότερα της Δανίας, της Ιρλανδίας κ.λπ.
Ακόμα κι αν στην περίπτωση αυτή δείξουν πάλι περιφρόνηση, τρενάρουν τις διαδικασίες, υποχρεώσουν σε νέο δημοψήφισμα, κάνουν όσες άτυπες συναντήσεις χρειάζεται, ο πολιτικός σεισμός του Brexit δεν μπορεί να αγνοηθεί και θα έχει πολλαπλές συνέπειες στη Μ. Βρετανία και σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ήδη, ο Κάμερον παραιτήθηκε, γίνονται εκλογές στην Ισπανία, έρχεται δημοψήφισμα στην Ιταλία, ενώ η Γαλλία συγκλονίζεται από απεργίες και ζυγώνουν κι εκεί οι εκλογές. Τα θεμέλια της Ε.Ε. τρίζουν και οι αντιθέσεις δεν τιθασεύονται με τα γνωστά μέσα επιβολής των γερμανικών παραγγελιών. Μια νέα μέρα ξεπροβάλλει σε ολόκληρη την Ευρώπη. Οι δυνατότητες ανατροπής της γερμανικής Ευρώπης ενισχύονται και αυτό πρέπει να το αξιοποιήσουν οι λαοί και οι προοδευτικοί άνθρωποι στην Ευρώπη, οικοδομώντας μια άλλη Ευρώπη, με ελεύθερους λαούς σε ελεύθερες χώρες.
