Μαύρα τα μαντάτα …για τον τουρισμό
Του Δημήτρη Μαριδάκη
Μεγάλο πρόβλημα θα δημιουργήσει η μείωση στις αφίξεις τουριστών στο νομό Χανίων. Αυτό, σε συνδυασμό με την αποκαρδιωτική κατάσταση που επικρατεί στον αγροτικό τομέα, φαίνεται ότι η οικονομία των Χανίων βυθίζεται σε παρατεταμένη ύφεση, χωρίς να διαφαίνεται κάποια διέξοδος.
Περίπου στο 10% εκτιμάται η μείωση του κυρίαρχου τουριστικού ρεύματος στα Χανιά, που αποτελούν οι αφίξεις Σκανδιναβών τουριστών. Την ίδια στιγμή, καταγράφεται τεράστια πτώση στις αφίξεις Βρετανών και Γερμανών επισκεπτών με τα ποσοστά να έχουν πέσει –συγκριτικά με το 2009– κατά 20% και 30% αντίστοιχα χωρίς όμως σημαντικές συνέπειες, αφού ο αριθμός των επισκεπτών από τις συγκεκριμένες χώρες δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλος. Τα παραπάνω στοιχεία προκύπτουν από τα 3 μεγαλύτερα γραφεία tour operator που δραστηριοποιούνται στο νομό και ελέγχουν σχεδόν το σύνολο της τουριστικής αγοράς. Όπως ήταν αναμενόμενο, λόγω της κρίσης αλλά και των ισχυρών πιέσεων των tour operators, οι ξενοδόχοι αναγκάστηκαν φέτος να ρίξουν τις τιμές προκειμένου να μείνουν «ζωντανοί» στο παιχνίδι του ανταγωνισμού. Άλλωστε, η κακή οικονομική συγκυρία σε ολόκληρη την Ευρώπη έχει στρέψει το ενδιαφέρον πολλών Ευρωπαίων υποψήφιων επισκεπτών σε φτηνότερους προορισμούς· όπως είναι για παράδειγμα η Τουρκία, που
Φαίνονται έντονα οι αδυναμίες του μονομερούς μοντέλου οικονομικής ανάπτυξης με άξονα τον τουρισμό. Το μοντέλο αυτό επικράτησε τοπικά τις τελευταίες δύο δεκαετίες και αποτελεί προϊόν συγκεκριμένων πολιτικών επιλογών της κεντρικής πολιτικής ηγεσίας και των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας.
έχει ένα κοστολόγιο χαμηλότερο κατά 25% με 30%, αλλά και η Αίγυπτος, που έχει μπει ξανά δυναμικά στην τουριστική αγορά. Σε κάθε περίπτωση, η τουριστική σεζόν στα Χανιά μόνο με καλούς οιωνούς δεν ξεκίνησε, αφού στο πλαίσιο των περικοπών και της εξοικονόμησης πόρων, ο ΕΟΤ αποφάσισε να μειώσει από 66 το πρώτο τρίμηνο του 2009 σε 51 –την αντίστοιχη περίοδο φέτος– τις συμμετοχές της Ελλάδας σε Διεθνείς Τουριστικές Εκθέσεις. Παρά το γεγονός ότι ο ΕΟΤ, σε καμία περίπτωση, δεν αποτελεί φορέα πρότυπο σε ό,τι αφορά την ορθολογική διαχείριση του δημόσιου χρήματος (με πολλά περιστατικά σπατάλης να έχουν καταγραφεί στο βιογραφικό του), η μείωση των συμμετοχών σε εκθέσεις προκάλεσε την έντονη δυσαρέσκεια των φορέων του τουρισμού στα Χανιά, οι οποίοι είδαν να μένουν απ’ έξω εκθέσεις που πραγματοποιούνται σε σκανδιναβικές χώρες, που αποτελούν και την κύρια πηγή τροφοδότησης της τοπικής τουριστικής αγοράς.
Ούτε, όμως, και οι πρώτες ενδείξεις για τη νέα τουριστική σεζόν από την περίοδο του Πάσχα ήταν ενθαρρυντικές, αφού μόλις το 20% των ξενοδοχείων των Χανίων άνοιξαν για να υποδεχθούν επισκέπτες.
Ο λόγος ήταν, κυρίως, το περιορισμένο ενδιαφέρον για κρατήσεις από το εξωτερικό, αλλά και η αδυναμία αναπλήρωσής τους από την εσωτερική – ελληνική αγορά. Μέσα σε όλα αυτά, στις 16,17 και 18 Απριλίου εξαιτίας της ηφαιστειακής τέφρας που σκέπασε την Ευρώπη ακυρώθηκαν 30 πτήσεις τσάρτερ, που είχαν προορισμό το Αεροδρόμιο Ι. Δασκαλογιάννης και οι οποίες θα μετέφεραν –σύμφωνα με εκτιμήσεις– πάνω από 3.000 επιβάτες.
Οι παραπάνω εξελίξεις, όπως είναι λογικό, δημιουργούν ένα κλίμα ανησυχίας στην τοπική κοινωνία, καθώς αναδεικνύουν –ίσως για πρώτη φορά τόσο έντονα– τις αδυναμίες και τις εύθραυστες ισορροπίες, που συνεπάγεται το μονομερές μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης με άξονα τον τουρισμό.
Το μοντέλο αυτό επικράτησε τοπικά τις τελευταίες δύο δεκαετίες και το οποίο αποτελεί προϊόν συγκεκριμένων πολιτικών επιλογών της κεντρικής πολιτικής ηγεσίας και των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας.
Μάλιστα, σε συνδυασμό με την αποκαρδιωτική κατάσταση που επικρατεί στον αγροτικό τομέα, με την τιμή του ελαιολάδου για τους παραγωγούς να έχει κατρακυλήσει σε πρωτοφανή χαμηλά επίπεδα, τα εσπεριδοειδή να μένουν απούλητα, και τους συνεταιρισμούς εντελώς απαξιωμένους από τα διαχρονικά σκάνδαλα των διοικήσεών τους, η οικονομία των Χανίων φαίνεται να βυθίζεται σε παρατεταμένη ύφεση, χωρίς να διαφαίνεται κάποια διέξοδος.
Πάνω από 30% η μαύρη εργασία
Σε πάνω από 30% εκτιμάται το ποσοστό της «μαύρης» εργασίας στον τομέα του τουρισμού στα Χανιά, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Σωματείου Ξενοδοχοϋπαλλήλων Νομού Χανίων Μανώλη Μπαμιάκη. Ταυτόχρονα, ανεξέλεγκτες διαστάσεις έχει πάρει το φαινόμενο με τους σπουδαστές του εξωτερικού, οι οποίοι, αμειβόμενοι με ελάχιστα χρήματα και τις περισσότερες φορές χωρίς ασφάλιση, «προσλαμβάνονται» από τους ξενοδόχους με το πρόσχημα της πρακτικής άσκησης.
Ο κ. Μπαμιάκης τόνισε ότι, θύματα της «μαύρης» εργασίας είναι τις περισσότερες φορές αλλοδαποί οι οποίοι –σε αρκετές περιπτώσεις– δεν διαθέτουν χαρτιά.
Σε ό,τι αφορά το ζήτημα με τους ξένους φοιτητές, σημείωσε ότι κυρίως είναι νέοι που προέρχονται από χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ και οι οποίοι δουλεύουν στα ξενοδοχεία ως μαθητευόμενοι:
«Τους φέρνουν εδώ για 3-4 μήνες, τους δίνουν περίπου 300 ευρώ, στέγη και τροφή, και δουλεύουν κανονικά», δήλωσε ο κ. Μπαμιάκης· ενώ αναφερόμενος στην έκταση του φαινομένου ανέφερε: «Για παράδειγμα πέρυσι σε έλεγχο που πραγματοποιήσαμε σε ένα μικρό ξενοδοχείο ήταν 17 άτομα προσωπικό και οι 14 ήταν αλλοδαποί σπουδαστές.
Σκεφτείτε για τι ποσοστό μιλάμε. Πολλοί από αυτούς είναι, δε, εντελώς ανασφάλιστοι», επεσήμανε, μεταξύ άλλων.
Συνεχίζοντας, υπογράμμισε ότι –εκτός των άλλων– οι εργαζόμενοι στα ξενοδοχεία των Χανίων βρίσκονται αντιμέτωποι με την άρνηση των ξενοδόχων να εφαρμοστεί η τοπική συλλογική σύμβαση εργασίας, αλλά και την επιδίωξη της εργοδοσίας για να μειωθούν οι ημέρες ασφάλισης με πρόσχημα την οικονομική κρίση.
