του Τριαντάφυλλου Αφεντουλίδη*
Η πώληση του λιμανιού της Θεσσαλονίκης, του πιο κερδοφόρου και με τις μεγαλύτερες δυνατότητες ανάπτυξης λιμανιού της χώρας μας, βρίσκεται κοντά στην ολοκλήρωση αυτές τις ημέρες. Με την ψήφιση του κυρωτικού νόμου στη Βουλή, απομένει η κατάθεση των χρημάτων από τον ιδιώτη και η είσπραξη τους από το ΤΑΙΠΕΔ, προκειμένου να διοχετευθούν στο σύνολο τους σε δανειστές για την εξυπηρέτηση του δημόσιου οικονομικού χρέους.
Και ο Δήμος της Θεσσαλονίκης φαίνεται να μην είναι πολύ ευχαριστημένος. Άραγε φταίει ότι αντί για όλη την προβλήτα 1 θα του παραχωρηθούν μόνο κάποια κτίρια; Ή μήπως την ύστατη ώρα αντιλήφθηκε ότι μαζί με τον ΟΛΘ ο ιδιώτης παίρνει και όλο το παραλιακό μέτωπο σε πλάτος 10μ. από την θάλασσα προς την στεριά; Και μάλιστα δίνεται τζάμπα, χωρίς να καταβληθεί τίμημα για αυτό
Εντύπωση προκαλούν για την ώρα οι χλιαροί πανηγυρισμοί των «παπαγάλων» υπέρμαχων της ιδιωτικοποίησης. Ίσως γιατί ο κυρωτικός νόμος και η σύμβαση παραχώρησης του ΟΛΘ έχουν τόσο φτωχές δεσμεύσεις και προβλέψεις για την μελλοντική διακίνηση φορτίων; Ποιος παραγωγικός φορέας έχει σήμερα το κουράγιο να πανηγυρίσει για τη δέσμευση-στόχο των 650.000 κοντέινερ στην επέτειο των 20 χρόνων από την ημερομηνία πώλησης, δηλαδή το 2038, όταν πριν έναν χρόνο δεν συμβιβάζονταν με λιγότερα από 1.000.000 κοντέινερ και ζητούσαν έναν ιδιώτη για να «απογειώσει» τη διακίνηση φορτίων στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης;
Και ο Δήμος της Θεσσαλονίκης φαίνεται να μην είναι πολύ ευχαριστημένος. Άραγε φταίει ότι αντί για όλη την προβλήτα 1 θα του παραχωρηθούν μόνο κάποια κτίρια; Ή μήπως την ύστατη ώρα αντιλήφθηκε ότι μαζί με τον ΟΛΘ ο ιδιώτης παίρνει και όλο το παραλιακό μέτωπο σε πλάτος 10μ. από την θάλασσα προς την στεριά; Και μάλιστα δίνεται τζάμπα, χωρίς να καταβληθεί τίμημα για αυτό.
Δεν βγαίνουν οι αριθμοί
Υπάρχουν πάρα πολλά ακόμη να ειπωθούν για την πώληση του λιμανιού της Θεσσαλονίκης, άλλωστε αρκετά από αυτά είναι καταγεγραμμένα και στην πολυσέλιδη μηνυτήρια αναφορά των εργαζομένων του ΟΛΘ ενώπιον της Εισαγγελίας Διαφθοράς.
Οι αριθμοί, ανάλογα με το πώς παρουσιάζονται, δημιουργούν την εικόνα που επιθυμούμε, δήλωσε περίπου ο πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ στη Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής, κατά την ακρόαση φορέων στη συζήτηση του κυρωτικού νόμου για τον ΟΛΘ
Ας ρίξουμε λοιπόν μια ματιά στους αριθμούς του ΤΑΙΠΕΔ:
- Στον ΟΛΠ η τιμή πώλησης της μετοχής στον ιδιώτη στις 20/01/2016 ήταν 22 ευρώ, ενώ η χρηματιστηριακή αξία της ήταν 12,95 ευρώ, δηλαδή επιτεύχθηκε προς τα πάνω διαφορά τιμής (premium) 69%. Ο ΟΛΠ είχε χαμηλή κερδοφορία (το 2015 είχε 8.375.000 ευρώ κέρδη και τζίρο 99.880.000), όχι μεγάλα ταμειακά διαθέσιμα (59.430.000 ευρώ) και αρκετές δανειακές υποχρεώσεις (82.500.000 ευρώ). Μετά από δύο έτη, στις 13/02/2018, η τιμή της μετοχής του ΟΛΠ είναι 16 ευρώ, δηλαδή το premium εξακολουθεί να είναι σημαντικό (37,5%).
- Στον ΟΛΘ η τιμή πώλησης της μετοχής στον ιδιώτη στις 24/03/2017 ήταν 34,478 ευρώ, ενώ η χρηματιστηριακή αξία ήταν 19,94, δηλαδή επιτεύχθηκε προς τα πάνω διαφορά τιμής (premium) 74,9%. Ο ΟΛΘ έχει μεγάλη κερδοφορία (για το 2017 η εκτίμηση είναι 25.000.000 ευρώ κέρδη προ φόρων και τζίρος 54.000.000 ευρώ), ταμειακά διαθέσιμα σχεδόν 90.000.000 ευρώ, μηδενικές δανειακές υποχρεώσεις και δυνατότητα δανειοδότησης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων σε ύψος 150% των ταμειακών διαθεσίμων. Μετά από λιγότερο από ένα έτος, στις 13/02/2018, η τιμή της μετοχής του ΟΛΘ είναι 29,10 ευρώ, δηλαδή το premium εξανεμίσθηκε (18,48%). Το συμπέρασμα είναι ότι η μετοχή του ΟΛΘ πουλήθηκε σε παρά πολύ χαμηλή τιμή. Το ΤΑΙΠΕΔ δεν εκπλήρωσε ούτε καν τον εισπρακτικό σκοπό του, χωρίς να έχει μέχρι σήμερα δώσει λόγο και για αυτή την αποτυχία του.
- Αναπάντητα ερωτηματικά υπάρχουν ως προς την επίπτωση που είχε στην διαμόρφωση του τιμήματος που δόθηκε για τον ΟΛΘ, η ματαίωση από το ΤΑΙΠΕΔ δύο πολύ σημαντικών επενδύσεων για το λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Αναφερόμαστε, φυσικά, στη ματαίωση από το ΤΑΙΠΕΔ αφενός της υπογραφής της σύμβασης για την κατασκευή επέκτασης της 6ης προβλήτας τον Ιανουάριο 2013 και αφετέρου της υποδοχής των εγχώριων προς εξαγωγή κοντέινερ τον Ιούνιο 2017.
- Το ΤΑΙΠΕΔ πανηγύρισε την πώληση του ΟΛΘ παρουσιάζοντας την επένδυση ως συνολικής αξίας 1,1 δισ. ευρώ, τα οποία αναλύονται σε 232εκ. ευρώ τίμημα, 180εκ. υποχρεωτικές επενδύσεις, 170 εκ. έσοδα του Ελληνικού Δημοσίου (από το ετήσιο αντάλλαγμα 3,5% επί του τζίρου) και τα υπόλοιπα 518 εκ. ευρώ από τα μερίσματα του 7,67% μετοχών που απομένουν στο Ελληνικό Δημόσιο και άλλες επενδύσεις, οι οποίες δεν περιγράφονται πουθενά και ούτε προκύπτει από κάπου δέσμευση του ιδιώτη ή απαίτηση του ελληνικού Δημοσίου.
Ευθύνες μεγάλες πρέπει να αναζητηθούν από τις μνημονιακές κυβερνήσεις –την τωρινή ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ που χαρίζει το Λιμάνι και τις προηγούμενες που προετοίμασαν το έδαφος– καθώς και από το ΤΑΙΠΕΔ, γιατί φρόντισαν να στερήσουν το λιμάνι της Θεσσαλονίκης από σύγχρονο μηχανολογικό εξοπλισμό, από προβλήτες με μεγάλο βύθισμα, από νέο προσωπικό και αξιοποίηση της πολύτιμης εργασιακή εμπειρίας, προκειμένου να το απαξιώσουν και να το ξεπουλήσουν όσο-όσο
Αν και δεν κατέχουμε τα υψηλά μαθηματικά του ΤΑΙΠΕΔ, με τα οποία υπολόγισε τα παραπάνω ποσά, θα κάνουμε μία προσπάθεια να τα κατανοήσουμε με την ταπεινή αριθμητική που διδαχθήκαμε σε κάποιο δημόσιο σχολείο.
Η διάρκεια της παραχώρησης είναι από το 2018 έως το 2051 δηλαδή 33 έτη. Ο τζίρος του ΟΛΘ για το 2017 ήταν περίπου 54.000.000 ευρώ. Τα ταμειακά διαθέσιμα είναι σχεδόν 90.000.000. Το μέρισμα που διένειμε ο ΟΛΘ για τη χρήση του 2016 ήταν 0,49 ευρώ/μετοχή. Οι μετοχές που απομένουν στο Ελληνικό Δημόσιο είναι 7,67% ή 767.000 τεμάχια.
Στην καλύτερη περίπτωση το ελληνικό Δημόσιο θα εισπράξει για τα επόμενα 33 έτη από μερίσματα 12.655.500 ευρώ (767.000μτχ x 33έτη x 0,50ευρώ) και από πιθανή επιστροφή κεφαλαίου ή πρόσθετα μερίσματα 7.670.000 ευρώ (7,67% x 100.000.000 ευρώ). Σύνολο δηλαδή μόλις 20.325.500 ευρώ. Μέχρι τα 518.000.000 υπάρχει μεγάλη απόσταση!
- Τα 170.000.000 ευρώ από το ετήσιο αντάλλαγμα 3,5% επί του τζίρου για τα 33 έτη ή 5.151.000 ευρώ κατά έτος, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι το ΤΑΙΠΕΔ προεξοφλεί πως ο τζίρος του ΟΛΘ δεν θα είναι μικρότερος από 147.170.000 ευρώ για τα επόμενα 33 έτη!
- Είναι απορίας άξιο με ποιον τρόπο θα εκτιναχθεί ο τζίρος του ΟΛΘ στα 147.170.000 ευρώ από τα 54.000.000 του 2017, όταν μάλιστα η σύμβαση παραχώρησης δεσμεύει τον ιδιώτη για διακίνηση φορτίων στα πρώτα εννέα έτη ίδια ή και χαμηλότερη με αυτήν του 2017.
Απαξίωση και εγκατάλειψη οδήγησαν στο ξεπούλημα
Εάν κάποιος ευθύνεται για την κατάσταση του λιμανιού της Θεσσαλονίκης σίγουρα δεν είναι ο δημόσιος και κοινωφελής χαρακτήρας του.
Ευθύνες μεγάλες πρέπει να αναζητηθούν από τις μνημονιακές κυβερνήσεις –την τωρινή ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ που χαρίζει το Λιμάνι και τις προηγούμενες που προετοίμασαν το έδαφος– καθώς και από το ΤΑΙΠΕΔ, γιατί φρόντισαν να στερήσουν το λιμάνι της Θεσσαλονίκης από σύγχρονο μηχανολογικό εξοπλισμό, από προβλήτες με μεγάλο βύθισμα, από νέο προσωπικό και αξιοποίηση της πολύτιμης εργασιακή εμπειρίας, προκειμένου να το απαξιώσουν και να το ξεπουλήσουν όσο-όσο. Ακόμη ευθύνονται και οι προμνημονιακές κυβερνήσεις για τις επιλογές και τον σχεδιασμό τους.
Γενναία απόφαση δεν είναι να παραδίνεις τα λιμάνια σου σε ιδιώτες για να τα λειτουργούν ως εμπορική κερδοσκοπική εταιρεία. Αυτό είναι πράξη υποτέλειας και δειλίας.
* Ο Τριαντάφυλλος Αφεντουλίδης είναι πρόεδρος του Συλλόγου Υπαλλήλων Ο.Λ.Θ.
