Οι επάλληλοι κύκλοι της καθεστωτικής αστάθειας και της ρευστής κοινωνικής δυναμικής. Του Δημήτρη Υφαντή
Περίσσεψαν οι χαρακτηρισμοί κι όχι άδικα. Σαμαράς και Βενιζέλος χωρίς ενδοιασμούς, ως όφειλαν άλλωστε, συνομολόγησαν σε «λύση» με όλα τα στοιχεία και της παρωδίας και της απειλής και της εκτροπής: υπερτροφικός ο αντιπρόεδρος, καμικάζι οι Μητσοτάκης και Γεωργιάδης, όμως καταφανής η «δυσαρμονία» (σύμφωνα με την κομψή ορολογία των αναλυτών). Το χάσμα δηλαδή βοά απέναντι στην κοινωνία. Προφανή τα πρώτα, κρατούμενο το τελευταίο.
Παρά την επανεμφάνιση του λαϊκού παράγοντα, οι εξελίξεις καθορίστηκαν ξανά με επίκεντρο το Μαξίμου. Η συγκέντρωση του ΣΥΡΙΖΑ στο Σύνταγμα, ανεξαρτήτως προθέσεων, δεν λειτούργησε ως γέφυρα, ούτε ως απόπειρα εμβολιασμού της ενεργοποίησης των πολιτών στην κλονισμένη καθεστωτική σταθερότητα. Λες και συνιστούν ασύμπτωτες πορείες τα σκιρτήματα του ριζοσπαστισμού (αποδείχτηκε πως παλινδρομεί μεν, αλλά δεν αποφορτίστηκε) και οι κεντρικές πολιτικές ισορροπίες και ανατροπές. Στη λεπτή γραμμή αυτής της αμφισημίας αναπαράγεται η δυστοκία πολιτικής έκφρασης της συσσωρευμένης κοινωνικής πόλωσης. Έτσι ευοδώθηκε το γκροτέσκο δικομματικό κυβερνητικό σχήμα.
Είναι σαφές πως το πειραματόζωο «Ελλάδα», δεν αντανακλά μόνο τη δοκιμασία του βάρβαρου νεοφιλελευθερισμού. Συμπυκνώνει βαθύτερους και γενικότερους όρους της γεωπολιτικής αστάθειας και της κρίσης της Ευρωζώνης. Έτσι εξηγείται ο «συναγερμός» όλων των κέντρων. Μέρκελ, Κομισιόν και ΔΝΤ έδωσαν εντολή μιας «κάποιας λύσης», έστω αυτού του ελεεινού συμβιβασμού Σαμαρά και Βενιζέλου. Οτιδήποτε άλλο, επί του παρόντος, συνιστά ανεπίτρεπτο ρίσκο. Στην ίδια ρότα συντονίστηκε η κλεπτοκρατία εδώ, χωρίς παρεκκλίσεις, πέρα από τη δυσαρέσκεια του Ψυχάρη στο Βήμα για την αγνόηση του υιού στη διανομή υπουργείων. Στην αναμπουμπούλα ιδιαίτερες επιδιώξεις ικανοποιήθηκαν. Με τον Βενιζέλο υπ. Εξωτερικών, εκπληρώθηκε μία ακόμη γερμανική απαίτηση. Ο Δ. Αβραμόπουλος είχε σαφώς ασκήσει πολιτική φιλοατλαντικής απόκλισης.
Ανακτώντας το πολιτικό κατεστημένο την πρωτοβουλία των κινήσεων, είναι αναμενόμενο να βρίσκουν πεδίο εκδήλωσης παράπλευροι τριγμοί στο στρατόπεδο των πρωταγωνιστών. Πέραν των εσωκομματικών πόλων, ο απολυταρχισμός Σαμαρά έχει τσαλακωθεί, κυρίως λόγω της ενόχλησης της γερμανικής πλευράς από τις άστοχες πρωτοβουλίες του (θυμίζει την περίπτωση του δημοψηφίσματος Παπανδρέου με τις γνωστές συνέπειες). Ο ίδιος, βεβαίως, διατήρησε αλώβητο το επιτελείο του. Αλλά εξισορροπούνται έτσι οι… διαστάσεις που λαμβάνει ο Βενιζέλος στο κυβερνητικό κάδρο; Τα αντανακλαστικά της λαϊκής βάσης της Ν.Δ., που δεν χωνεύει εύκολα σε πρώτο ρόλο τα ρετάλια του αμαρτωλού ΠΑΣΟΚισμού, ας μην υποτιμηθούν.
Σε αντιδιαστολή, το «ρεσάλτο» (όρος που ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ χρησιμοποιεί για να λοιδορήσει την απήχηση του ΣΥΡΙΖΑ) του Βενιζέλου στην αντιπροεδρία προκάλεσε ρήγματα στο στελεχικό δυναμικό του ΠΑΣΟΚ, που έσπευσε να τα αξιοποιήσει ο Γ. Παπανδρέου δηλώνοντας παρών. Ούτε η ΔΗΜΑΡ απέφυγε το κόστος των επιλογών της. Η απότομη στροφή της, χωρίς προφανώς να έχει εξασφαλισμένο το συμβιβασμό Σαμαρά και Βενιζέλου, άρα με ρίσκο να χρεωθεί την πτώση της κυβέρνησης, μαρτυρά το βάθος της σαρωτικής επέλασης που επίκειται. Ταυτόχρονα, η κίνηση Κουβέλη λανσάρει τη ΔΗΜΑΡ σε… διαθεσιμότητα πολλαπλής χρήσης: και ως υποστύλωμα μιας νέας διάδοχης λύσης χωρίς εκλογές και ως δόλωμα αγκίστρωσης του ΣΥΡΙΖΑ, εντός καθεστωτικών πλαισίων.
Πολύ συζήτηση γίνεται για τις μέρες της κυβέρνησης. Λίγες, μετρημένες, πολλές; Κανείς δεν μπορεί να προκαθορίσει, σήμερα, αν θα της δοθεί μια ανάσα, ώστε να αποτραπούν μέχρι τις γερμανικές εκλογές νέα απρόβλεπτα αλά ΕΡΤ ή θα υλοποιηθούν άμεσα μαζικές απολύσεις και τα προγραμματισμένα «νέα» μέτρα. Παρά τις δημοσκοπικές παραχαράξεις και την αναπαραγωγή του succes story, η συγκυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου, συνειρμικά θυμίζει την καταστροφική πορεία του διδύμου Παπανδρέου-Βενιζέλου μετά τον ξεσηκωμό των πλατειών, που κατέληξε στη βραχύβια λύση Παπαδήμου. Η οποία, πάντως, εξασφάλισε το ολέθριο PSI και το 2ο Μνημόνιο.
Η ουσία βρίσκεται εδώ. Κι επανέρχεται ως πιεστικό ζητούμενο το κρατούμενο της εισαγωγής μας. Η δικομματική κυβέρνηση συνιστά εκτροπή, κοινοβουλευτικό πραξικόπημα σε σύγκρουση με τη λαϊκή πλειοψηφία, ακόμα και στις δημοσκοπήσεις αποδοκιμάζεται μαζικά. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα το θέσει σε αυτή την προφανή διάσταση; Η λαϊκή έκφραση δεν βρίσκει δρόμο, αλλά αντιμετωπίζει στεγανά, αδυνατεί να εισβάλει στο πολιτικό σκηνικό ανατρεπτικά και απελευθερωτικά. Κι έτσι ανατροφοδοτούνται ποικίλα σενάρια αναστήλωσης του πολιτικού συστήματος, είτε με σημαία ευκαιρίας και μοχλό διεργασιών την κεντροαριστερή ανασύσταση (κι εδώ η πίεση στον ΣΥΡΙΖΑ θα κλιμακωθεί ποικιλοτρόπως), είτε με πρόσημο την ακροδεξιά σκλήρυνση που επιζητεί νομιμοποίηση στο διχαστικό αυτοματισμό και στον πρωτογονισμό μιας καθημαγμένης κοινωνίας.
Με αφορμή την ΕΡΤ σε όλη την Ελλάδα πλατύς λαός και νεολαία έστειλαν ξανά εγερτήρια μηνύματα, έθεσαν ριζικές απαιτήσεις διεξόδου. Τα ελλείμματα ανταπόκρισης της Αριστεράς δεν μπορεί να βαλτώνουν για πολύ ακόμη σε αποπροσανατολιστικά και παραλυτικά διλήμματα.
