Προεδρικές εκλογές με… ανοιχτά ενδεχόμενα για την ευρύτερη περιοχή
Την περασμένη Δευτέρα 9 Μάη πραγματοποιήθηκαν ταυτόχρονα προεδρικές, βουλευτικές και αυτοδιοικητικές εκλογές στις Φιλιππίνες. Και η διεθνής κοινή γνώμη έκπληκτη πληροφορήθηκε από τα συστημικά ΜΜΕ ότι πρόεδρος της χώρας εκλέχθηκε ένας «λαϊκιστής» (στην… καλύτερη περίπτωση) ονόματι Ροντρίγκο Ντουτέρτε. Άλλοι προτίμησαν να φιλοδωρήσουν το νέο πρόεδρο της χώρας με επίθετα όπως «επικίνδυνος» και «αιμοβόρος». Και σε κάθε περίπτωση ιδίως τα ΜΜΕ της Δύσης υπογράμμιζαν τον κίνδυνο οι Φιλιππίνες να εγκαταλείψουν, υπό την προεδρία του «απρόβλεπτου» Ντουτέρτε, την παραδοσιακά φιλοαμερικανική στάση τους.
Ο ίδιος ο Ντουτέρτε επέτεινε προεκλογικά τις ανησυχίες των Δυτικών αλλά και του φιλιππινέζικου κατεστημένου διακηρύττοντας ότι «θα αλλάξει τα πάντα», από το διεφθαρμένο πολιτικό και οικονομικό σύστημα ως τις διεθνείς σχέσεις της χώρας. Σε ό,τι αφορά την Κίνα, έχει δηλώσει ότι, δίχως να προβεί σε εδαφικές παραχωρήσεις προς το Πεκίνο (καθώς οι Φιλιππίνες είναι μία από τις χώρες της περιοχής που διεκδικούν τον έλεγχο τμημάτων της Νότιας Σινικής Θάλασσας), θα βελτιώσει τις σχέσεις με την περιφερειακή αυτή υπερδύναμη ώστε να εξισορροπήσει την «υπερβολική επιρροή των ΗΠΑ».
Η ριζοσπαστική ρητορική του Ντουτέρτε βρήκε αντίκρισμα σε μεγάλο τμήμα του λαού, που έχει αγανακτήσει με την ατέλειωτη διαφθορά της πολιτικής και οικονομικής ολιγαρχίας και με τη συνεχή χειροτέρευση των συνθηκών της ζωής του. Έτσι, το εκλογικό αποτέλεσμα ήταν κόλαφος για το παραδοσιακό πολιτικό σύστημα, και ιδίως το πάλαι ποτέ παντοδύναμο Φιλελεύθερο Κόμμα, ο προεδρικός υποψήφιος του οποίου υπέστη πρωτοφανή ήττα. Επιπλέον, ο Ντουτέρτε υποσχέθηκε ότι θα ξεκινήσει άμεσα συνομιλίες με τους κομμουνιστές και μουσουλμάνους αντάρτες ώστε να τερματιστεί η σύρραξη δεκαετιών. Στους αμέσως επόμενους μήνες θα φανεί αν ο νέος πρόεδρος των Φιλιππίνων θα αποδειχτεί «μία από τα ίδια», ή προάγγελος αλλαγής συσχετισμών στην ευρύτερη περιοχή.
«Τσάβες ή… Τσίπρας;»
Πριν τις προεδρικές εκλογές οι αντίπαλοι του Ροντρίγκο Ντουτέρτε προσπάθησαν να τον «αποδομήσουν» κατηγορώντας τον ότι υποστηρίζεται από τους μαοϊκούς αντάρτες του Κ.Κ. Φιλιππίνων. Φυσικά το εκτός νόμου Κ.Κ. Φιλιππίνων, που καθοδηγεί το Νέο Λαϊκό Στρατό (ΝΡΑ) και αποτελεί βασική συνιστώσα του Εθνικού Δημοκρατικού Μετώπου των Φιλιππίνων (NDFP), είχε δηλώσει ότι δεν υποστηρίζει οποιονδήποτε προεδρικό υποψήφιο. Η σχετική ανακοίνωση παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ιδού δύο χαρακτηριστικά αποσπάσματα:
«Η υπόσχεση του Ντουτέρτε για άμεση κατάπαυση του πυρός και διεξαγωγή ειρηνευτικών συνομιλιών πράγματι αγγίζει μια ευαίσθητη χορδή του φιλιππινέζικου λαού, ο οποίος ποθεί μια ουσιαστική πρόοδο στις βαλτωμένες διαπραγματεύσεις μεταξύ του NDFP και της κυβέρνησης. Από το 2001, οι διαδοχικές κυβερνήσεις της Αρόγιο και του Ακίνο εμπόδισαν την πρόοδο των διαπραγματεύσεων και προσπάθησαν να συντρίψουν στρατιωτικά τις επαναστατικές δυνάμεις, με οικτρά βέβαια αποτελέσματα. Όχι μόνο δεν συνέτριψαν, αλλά ούτε καν ανέκοψαν τον ένοπλο λαϊκό αγώνα. […] Πρόσφατα ο Ντουτέρτε δήλωσε ότι, αν κερδίσει, θα είναι ο πρώτος “αριστερός πρόεδρος” των Φιλιππίνων. Προσπαθώντας να κερδίσει τη λαϊκή υποστήριξη, εξαπολύει ριζοσπαστικά διαγγέλματα και διακηρύσσει ότι θα εγκαθιδρύσει μια νέα μορφή διακυβέρνησης. Τα λόγια, ωστόσο, είναι τζάμπα – ιδίως στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας. Εάν κερδίσει ο Ντουτέρτε, θα πρέπει να αποδείξει έμπρακτα ότι εννοεί όσα λέει: Θα κυβερνήσει σαν τον Τσάβες της Βενεζουέλας, που αντιστάθηκε στις απειλές των ΗΠΑ και προώθησε τις εθνικοποιήσεις, το κράτος πρόνοιας και τον εξοπλισμό του λαού του; Ή θα καταλήξει σαν τον Τσίπρα της Ελλάδας, που υποστήριζε ένα κράτος πρόνοιας αλλά τελικά προσχώρησε στην επιβολή των πολιτικών λιτότητας που υπαγόρευσαν το ΔΝΤ και η Ε.Ε.;»
Οι Φιλιππίνες με μια ματιά
Είναι νησιωτική χώρα της Νοτιοανατολικής Ασίας, η 12η πολυπληθέστερη στον κόσμο. Έχει περίπου 100 εκατομμύρια κατοίκους διεσπαρμένους σε δεκάδες νησιά, εκ των οποίων τα μεγαλύτερα είναι το Λουζόν και το Μιντανάο. Επιπλέον 12 εκατομμύρια Φιλιππινέζοι είναι μετανάστες. Η ευρύτερη περιοχή της πρωτεύουσας Μανίλα είναι ένα από τα μεγαλύτερα αστικά κέντρα του κόσμου, με περίπου 12 εκατομμύρια κατοίκους.
Η άφιξη του Μαγγελάνου στις Φιλιππίνες (1521) σηματοδότησε τη βίαιη μετατροπή τους σε ισπανική αποικία. Η Επανάσταση του 1896 οδήγησε σε μια βραχύβια ανεξαρτησία, αφού το 1898 οι ΗΠΑ αντικατέστησαν την Ισπανία ως αποικιακή δύναμη. Η Επανάσταση του 1899 κατά της κυριαρχίας των ΗΠΑ, όπως και επόμενες αντιαποικιακές εξεγέρσεις, πνίγηκαν στο αίμα από την Ουάσιγκτον. Στη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου οι Φιλιππίνες υπέφεραν από την ιαπωνική κατοχή, κατά της οποίας πρωταγωνίστησαν οι κομμουνιστές. Κέρδισαν την ανεξαρτησία τους από τις ΗΠΑ το 1946, αλλά παρέμειναν υπό τον ασφυκτικό έλεγχό της αμερικανικής υπερδύναμης. Το 1972 επιβλήθηκε, με τις ευλογίες των ΗΠΑ, η αιματηρή και διεφθαρμένη δικτατορία του στρατηγού Μάρκος. Στον αγώνα εναντίον της ανδρώθηκε το νέο Κ.Κ. Φιλιππίνων, που έκτοτε ξεκίνησε ένοπλο αγώνα. Η λαϊκή εξέγερση του 1986 ανέτρεψε τον δικτάτορα Μάρκος, που κατέφυγε στις ΗΠΑ. Όμως η βίαιη αντιπαράθεση μεταξύ του καθεστώτος και αντικαθεστωτικών κινημάτων συνεχίζεται, με μεγαλύτερη ή μικρότερη ένταση, μέχρι σήμερα.
