Έρευνα στον σερβικό Τύπο:
Μάριος Μαθιός Ιωσηφίδης
Την Κυριακή 24 Σεπτεμβρίου σε μοναστήρι στη Μπάνισκα, χωριό του βορείου Κοσόβου, ένοπλοι Σέρβοι αντάλλαξαν πυρά με μονάδες της κοσοβάρικης αστυνομίας. Ο απολογισμός είναι 5 νεκροί: τέσσερις Σέρβοι και ένας Αλβανός αστυνομικός. Η Δύση καταδίκασε το περιστατικό, και επέρριψε τις ευθύνες μονομερώς στους Σέρβους. Η Ρωσία, σε διαφορετικό μήκος κύματος, καταδίκασε τις αρχές του Κοσόβου για την καταπίεση των Σέρβων, που έχει ως αποτέλεσμα αυτοί να μην μπορούν να παραμείνουν στα εδάφη τους. Συγκεκριμένα, το ρωσικό Υπουργείο Εξωτερικών σε ανακοίνωσή του αναφέρει: «Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το αίμα που χύθηκε χθες είναι άμεση συνέπεια της πολιτικής υποκίνησης της σύγκρουσης από τον αυτοαποκαλούμενο πρωθυπουργό Άλμπιν Κούρτι. Οποιαδήποτε προσπάθεια επιδείνωσης της κατάστασης μπορεί να οδηγήσει όλη την περιοχή των Βαλκανίων σε έναν επικίνδυνο γκρεμό».
Η μεγαλύτερη εφημερίδα της Σερβίας, η Vecernje Novosti, σε άρθρο της κάνει έναν απολογισμό της μονομερούς βίας με θύματα Σέρβους πολίτες του Βόρειου Κοσόβου το έτος 2023. Κι ενώ στη Δύση τα πρόσφατα γεγονότα παρουσιάζονται ως «κεραυνός εν αιθρία», μέσα στο έτος που διανύουμε είχαμε τα εξής περιστατικά:
- 6 Ιανουαρίου: Ένας Αλβανός πυροβόλησε και τραυμάτισε τους Στεφάν Στογιάνοβιτς (11 ετών) και τον Μίλος Στογιάνοβιτς (21 ετών) στην Γκοτόβουσα, ενώ κουβαλούσαν ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο.
- 23 Ιανουαρίου: Μέλη της ROSU, της κακόφημης μονάδας ειδικών δυνάμεων, πυροβόλησαν αυτοκίνητο στο οποίο βρίσκονταν οι Ντούσαν Σ. και Μίλιαν Ντ., κοντά στη γέφυρα Μπίστριτσα.
- 26 Ιανουαρίου: Ρίχτηκαν πυροβολισμοί στον αέρα από διερχόμενο αλβανικό όχημα στην πολυεθνική γειτονιά Σούβι Ντο της Μιτρόβιτσα.
- 3 Φεβρουαρίου: Ένας άνδρας αλβανικής υπηκοότητας πυροβόλησε πολλές φορές μέσα από διερχόμενο αυτοκίνητο στην Γκρατσάνιτσα.
- 10 Απριλίου: Η επονομαζόμενη αστυνομία του Κοσσυφοπεδίου πυροβόλησε και τραυμάτισε τον Μίλαν Γιοβάνοβιτς (39 ετών) από το Ζβέτσαν, στο παράνομο σημείο ελέγχου στη γέφυρα Μπίστριτσα.
- 16 Μαΐου: Άγνωστοι που επέβαιναν σε διερχόμενο αυτοκίνητο πυροβόλησαν προς το σερβικό σχολείο στο Ουγκλιγιάρ.
- 26 Μαΐου: Περισσότεροι από 10 Σέρβοι τραυματίστηκαν σε επίθεση από μονάδες ROSU και μέλη της λεγόμενης αστυνομίας του Κοσσυφοπεδίου κατά τη διάρκεια βίαιης εισβολής στο βόρειο τμήμα του Κοσσυφοπεδίου.
- 29 Μαΐου: Κατά τη διάρκεια των αναταραχών στο Ζβέτσαν, όταν οι ένοπλες δυνάμεις του Κοσόβου επιτέθηκαν σε άοπλο Σέρβο, τραυματίστηκαν 52 Σέρβοι. Ο Ντραγκίσα Γκάλιακ τραυματίστηκε βαριά (χτυπήθηκε πισώπλατα από δύο σφαίρες), ενώ οι Ντραγίσα Μίλοβιτς και Τσασλάβ Σοφρόνιεβιτς επίσης υπέστησαν σοβαρά τραύματα.
- 5 Αυγούστου: Εκρηκτικός μηχανισμός ρίχτηκε στην κατοικία του Ζόραν Μαξίμοβιτς, βουλευτή της Σερβικής Λίστας.
- 22 Σεπτεμβρίου: Εκρηκτικοί μηχανισμοί ρίχτηκαν στα σπίτια των εκπροσώπων της Σερβικής Λίστας στο Κοσόβσκο Πομοράβλιε (συγκεκριμένα στα σπίτια των Σερντάν Ρίστιτς και Ζόραν Ρίστιτς στο χωριό Ράνιλουγκ και του Βλάντιτσα Αντόνοβιτς στο χωριό Γκλογκόβτσε).
Σε ένα τέτοιο κλίμα τρομοκρατίας, θα περίμενε κανείς πως οι Σέρβοι κάτοικοι του Κοσόβου θα έμεναν με σταυρωμένα τα χέρια; Τη στιγμή μάλιστα που οι επονομαζόμενες αρχές του Κοσόβου αρνούνται να προχωρήσουν στη δημιουργία της Ένωσης των Σερβικών Δήμων, ενώ είχαν δεσμευθεί γι’ αυτό μέσω της υπογραφής τους στη συμφωνία των Βρυξελλών το 2013…
Νέα αποτυχία του διαλόγου
Ο Σέρβος πρόεδρος απέρριψε τις κατηγορίες του Κούρτι ότι οι Σέρβοι ένοπλοι, όπως και ο σερβικός πληθυσμός του βορείου Κοσόβου που αντιστέκεται με μπλόκα αυτοκινητόδρομων κ.ά. τρόπους, προέρχονται ή υποκινούνται από το σερβικό κράτος: «Αυτοί είναι Σέρβοι από το Κοσσυφοπέδιο, που επαναστάτησαν επειδή δεν μπορούσαν πλέον να ανεχτούν την τρομοκρατία του Κούρτι», είπε, και κατηγόρησε τον επικεφαλής του Κοσόβου ότι «θέλει να μας σύρει σε πόλεμο με το ΝΑΤΟ, δεν κάνει τίποτε άλλο όλο αυτό το διάστημα». Επιπλέον, για να τονίσει ότι δεν αναγνωρίζει την απόσχιση και ανεξαρτησία, συμπλήρωσε: «Πενθούμε για τα τραγικά γεγονότα στο Κοσσυφοπέδιο, πενθούμε για όλους τους νεκρούς – διότι βάσει του Συντάγματός μας, όλοι είναι πολίτες της χώρας μας».
Στο μεταξύ στο βόρειο Κόσοβο οι δυνάμεις του Κούρτι συντηρούν την ένταση. Ιδίως στο επίκεντρο της τελευταίας σύγκρουσης, στη Μπάνισκα, ειδικές μονάδες έχουν αποκλείσει το χωριό: «Είμαστε ακόμα σε ένα είδος κατ’ οίκον περιορισμού. Έχω ένα μποστάνι εδώ, απ’ όπου μπορώ να μαζέψω τα ελάχιστα για να τραφούμε, αλλά δεν είμαι ελεύθερος να φύγω», δήλωνε χαρακτηριστικά ο Σλάβισα Μίτιτς, κάτοικος της Μπάνισκα.
Όλα αυτά τα γεγονότα και η «διαχείρισή» τους από το καθεστώς του Κούρτι και των Δυτικών πατρώνων του (που μπορεί να νιώθουν άβολα με τις ακρότητές του αλλά εξακολουθούν να τον καλύπτουν), οδήγησαν σε νέα αποτυχία τον υπό ευρωπαϊκή εποπτεία διάλογο. Όσο η Δύση επιτρέπει στον Κούρτι να μην υλοποιεί τη συμφωνία για τη συγκρότηση της Ένωσης των Σερβικών Δήμων, η κατάσταση δεν προβλέπεται να εκτονωθεί. Το Κόσοβο παραμένει έτσι μία από τις πιο επικίνδυνες εστίες ευρύτερης ανάφλεξης στη γειτονιά μας
