του Γιάννη Σχίζα
«Αφηγήσεις φρίκης» ακούγονται για το γηροκομείο-κολαστήριο του Κορυδαλλού, από τροφίμους που ζούσαν σε άθλιες συνθήκες ή υφίσταντο ανεξέλεγκτη βία. Το δημοσιογραφικό ρεπορτάζ αποκαλύπτει: Στο κτίριο παροχής γηριατρικών και άλλων υπηρεσιών υποτίθεται ότι ζούσαν 70 άνθρωποι, αλλά πρόσφατα αποκαλύφθηκε ότι παρέμεναν μόλις 41 – και αυτοί μάλιστα αφυδατωμένοι, πάσχοντας από ψώρα, βρώμικοι και γενικά άρρωστοι. Στα πρωτοφανή περιστατικά που κατατίθενται, προστίθεται και η απόπειρα αυτοκτονίας τροφίμου που περιέγραψε περίοικος στο Action24…
Η Περιφέρεια Αττικής είχε ζητήσει να κλείσει το ίδρυμα ήδη το 2020, αλλά ο διαχειριστής του με ασφαλιστικά μέτρα (ή κόλπα…) απέφυγε το λουκέτο, ενώ με την πανδημία βρήκε την ευκαιρία να αποκλείσει κάθε πρόσβαση στο εσωτερικό του κτιρίου. Οι επισκέπτες που αρχικά έβλεπαν και συνομιλούσαν με τους τροφίμους, λόγω του κορωνοϊού αποκλείσθηκαν από την είσοδο και η live επικοινωνία με τους ανθρώπους του γηροκομείου απαγορεύθηκε: Αυτούς τους τελευταίους τους κατέβαζαν στην είσοδο, με κλειστή την πόρτα, για να μιλήσουν πίσω από το τζάμι – σαν κρατούμενοι σε φυλακές! Αυτό ήταν μέτρο ασφαλείας –υποτίθεται για τους τροφίμους– αλλά κυρίως λειτουργούσε για τη διεύθυνση του ιδρύματος…
Αμνησία ή εκλεκτική μνήμη
Η κοινή γνώμη «ό,τι θυμάται χαίρεται», που λέει το γνωμικό! Τα τελευταία χρόνια είχαν κάνει θραύση οι αφηγήσεις για γηροκομεία-κρατητήρια όπου στεγάζονται άνθρωποι, πολλοί από τους οποίους δεν έχουν καμιά φροντίδα από συγγενείς. Οι θάνατοι ανάμεσα σ’ αυτούς τους ανθρώπους, και μάλιστα οι θάνατοι πριν της ώρας τους, ήταν κάθε άλλο παρά ασυνήθιστοι. Πριν να ξεσπάσει το σκάνδαλο του Κορυδαλλού είχαμε το απείρως σημαντικότερο σκάνδαλο του γηροκομείου της Αγίας Σκέπης Χανίων. Το σχετικό ρεπορτάζ αναφέρει: Τον Φεβρουάριο του 2022 έπαιρναν τον δρόμο για τις φυλακές τέσσερις από τους επτά κατηγορούμενους, για μια υπόθεση που είχε συγκλονίσει το πανελλήνιο. Οι κατηγορίες που αντιμετώπιζαν οι δυο ιδιοκτήτριες του γηροκομείου ήταν συγκρότηση και ένταξη σε εγκληματική οργάνωση, ανθρωποκτονία, απάτη Νόμου «περί προϋποθέσεων ίδρυσης και λειτουργίας Μονάδων Φροντίδας Ηλικιωμένων», πλαστογραφία και περιπτώσεις χορηγήσεων και χρήσεων ψευδών ιατρικών πιστοποιητικών, έκθεση από την οποία προήλθε θάνατος, παράβαση καθήκοντος. Τα αδικήματα αφορούσαν τους θανάτους συνολικά 30 ηλικιωμένων και την απόπειρα ανθρωποκτονίας άλλων 8, ενώ οι συνολικοί θάνατοι που καταγράφηκαν μετά την έρευνα των Αρχών στο ίδρυμα ανέρχονται στον απίθανο αριθμό των 293 μέσα σε διάστημα μόλις έξι ετών (από το 2015 έως το 2021). Ως αιτία των θανάτων αναφερόταν –αδιακρίτως σε κάθε περίπτωση– η ανακοπή… Οι κατηγορούμενοι χορηγούσαν στην πλειονότητα των ηλικιωμένων ισχυρά ηρεμιστικά «χωρίς δικαιολογημένη διάγνωση, προκειμένου να αδρανοποιηθούν οι πνευματικές τους λειτουργίες και να καμφθεί η κινητικότητά τους». Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν να δημιουργηθούν έλκη από πίεση στους ηλικιωμένους και να επιδεινωθεί ραγδαία η ήδη επιβαρυμένη υγεία τους. H τροφή τους ήταν ιδιαίτερα υποβαθμισμένη, με τροφές που ουσιαστικά ήταν αποφάγια και αποτελούντο από ακατάλληλα υλικά –όπως τα εντόσθια ζώων– ενώ για το ντύσιμο και τα υλικά καθαριότητας μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο μια λέξη – η λέξη φρίκη.
Στη δικογραφία περιλαμβάνονται τα ονόματα ακόμα 29 ανθρώπων, μεταξύ των οποίων συμβολαιογράφοι αλλά και υπάλληλοι της αντιπεριφέρειας Χανίων, υπό τον έλεγχο της οποίας υποτίθεται πως λειτουργεί μέχρι και σήμερα η Μονάδα. Η μαρτυρία τους αναμένεται να είναι πολύτιμη, εάν φυσικά υπάρξει…
Μια άλλη καριέρα εργασίας μπορεί να είναι εφικτή για ηλικιωμένους ανθρώπους που πλήττουν αφόρητα, που προσπαθούν να βρουν μια ευχάριστη απασχόληση και περιφέρονται από ιατρού σε ιατρόν
Το διαδίκτυο εκτοπίζει τους γέρους!
Στο «Χωρίς οικογένεια» του Έκτορα Μαλό, στον «Όλιβερ Τουίστ» και στις άλλες ιστορίες του Ντίκενς, στον φημισμένο Γιάννη Αγιάννη του Βίκτωρα Ουγκό, εκεί αναδύεται η μιζέρια μιας παλιάς εποχής, οι περιγραφές προσεγγίζουν σκηνές ακραίας εξαθλίωσης, με την πείνα να υπάρχει παντού, τα ρούχα να είναι χιλιομπαλωμένα, η καθαριότητα ανύπαρκτη, ο πρόχειρος ύπνος στο οπουδήποτε. Όμως «εκείνη η εποχή» δεν είναι τελείως ξεπερασμένη. Ακόμη και σήμερα, οι συνθήκες για τους ανθρώπους που ζουν σε γηροκομεία της σειράς έχουν κάτι το δραματικό.
Στην «Μπαλάντα του Ναραγιάμα» ο Ιάπωνας Σοχέι Ιμαμούρα σκηνοθετεί έναν τρόπο αποχώρησης από τη ζωή των 70αρηδων μιας μεσαιωνικής εποχής, με τη μετάβαση και παραμονή τους σε κάποιο βουνό, τρόπος που είναι βέβαια οικειοθελής, συμβατός με τις παραδόσεις της Ιαπωνικής οικογένειας: Όμως ο τρόπος αυτός είναι απαράδεκτος στην εποχή μας, παρ’ όλες τις εμφανίσεις οπαδών της μείωσης του πληθυσμού με τη μέθοδο της γεροντοκτονίας. Παραδείγματος χάρη ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Yale, ονόματι Yosuke Narita: Ο οποίος προτείνει από τις στήλες ενός πολύ σοβαρού εντύπου, του New York Times, ότι οι ηλικιωμένοι πρέπει μαζικά να εξωθηθούν σε αυτοκτονία, προκειμένου να βελτιωθεί η δημογραφική κατάσταση και τα οικονομικά της Ιαπωνίας, σε περίπτωση δε αντίδρασης θα πρέπει να εφαρμοστεί η «αναγκαστική ευθανασία»! Στις συνθήκες που ζούμε σήμερα, με το σύστημα αξιών που υπάρχει, κατά την πλειοψηφική άποψη, οι γέροι πρέπει να ζουν όσο οι συνθήκες τους το επιτρέπουν. Όμως η τρίτη ηλικία προσθέτει βάρος στους προϋπολογισμούς, τόσο για την πληρωμή των συντάξεων όσο και για τα έξοδα υγείας, το δε «αντίβαρο» γίνεται όλο και πιο αμελητέο: οι γέροι δεν προσφέρουν ιδιαίτερα πράγματα στην κρατούσα, εμπειρική και χρησιμοθηρική γνώση, στην εμπειρία ζωής, από τη στιγμή μάλιστα που υπάρχει το διαδίκτυο με τις μηχανές αναζήτησης!
Ποια είναι η λύση; Μήπως πρέπει να επιστρέψουμε στη δομή μιας παραγωγικής τρίτης ηλικίας, με παράλληλη τη διατήρηση των συνταξιοδοτικών παροχών; Μήπως πρέπει να θεμελιώσουμε την ελαφρά απασχόληση της τρίτης ηλικίας, σε έργα που είναι συμβατά με την κατάσταση και τις επιθυμίες της;
Μια άλλη καριέρα εργασίας μπορεί να είναι εφικτή για ηλικιωμένους ανθρώπους που πλήττουν αφόρητα, που προσπαθούν να βρουν μια ευχάριστη απασχόληση και περιφέρονται από ιατρού σε ιατρόν. Όμως υπάρχει και η άλλη λύση: Η λύση στο αδιέξοδο του υποπληθυσμού που ενδημεί πλέον σε χώρες όπως η Κίνα και Ιαπωνία, αναφέρεται συχνά στην αύξηση του αριθμού των νέων ατόμων με τη βελτίωση της γεννητικότητας, αλλά κι εκεί καραδοκεί ένα εμπόδιο: Μήπως πρέπει να αναλογιστούμε την κακομεταχείριση και τις θανατώσεις νέων, την τριμελή παρ’ ημίν δολοφονία, τα μωρά που πετιώνται στα νερά για να πνιγούν; Μήπως πρέπει να αναλογιστούμε το ρήγμα ανάμεσα σε γενιές, που επιφέρει ο καταναλωτικός τρόπος ζωής; Και τελικά μήπως πρέπει να εξηγήσουμε τους απίστευτα χαμηλούς ρυθμούς γεννητικότητας των Ελλήνων και των άλλων λαών, ως οφειλόμενες στη διάθεση προσωπικής ανεξαρτησίας, στην αδυναμία σταθερής συσχέτισης με ένα ή περισσότερα νεαρά άτομα, στην αδυναμία σχηματισμού μιας οικογένειας; Λέμε μήπως, και η έρευνα θα το αποδείξει ή απορρίψει…
