Της Δέσποινας Κουτσούμπα «Μα είναι δυνατόν ο εργολάβος να επιλέγει τον αρχαιολόγο που θα κάνει την ανασκαφή;», ρωτούσε επίμονα ο δημοσιογράφος.
Δυσκολευόταν να το πιστέψει. Κι όμως, στην Ελλάδα του Μνημονίου όλα είναι δυνατά. Ο νέος «νομικός πολιτισμός» που έχει εισαχθεί στη χώρα επιτρέπει μερικές μέρες πριν κλείσει η Βουλή, από μια κυβέρνηση χωρίς δημοκρατική νομιμοποίηση, να κατεβαίνει ένα νομοσχέδιο 400 σελίδων για να κλείσουν όλες οι «εκκρεμότητες»: άρση του καμποτάζ, κατάργηση της υποχρέωσης δημοσίευσης ισολογισμών, ελεύθερες ζώνες εμπορίου στα τελωνεία, χαριστικές ρυθμίσεις για επιχειρηματίες, διευκόλυνση των φαστ-τρακ επενδύσεων, ιδιωτικοποίηση της αρχαιολογικής έρευνας. Όλα αυτά σε ένα και μόνο νομοσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης, με τον οργουελικό τίτλο Βελτίωση της επιχειρηματικότητας.
Μεγάλο εμπόδιο για την επιχειρηματικότητα είναι οι αρχαιότητες με πλείστα όσα τα παραδείγματα: Οι αρχαιότητες εμπόδισαν την κατασκευή του ΧΥΤΑ της Κερατέας δίπλα στο Οβριόκαστρο, το πενταόροφο εμπορικό κέντρο του Μπόμπολα στην Ακαδημία Πλάτωνος, προστατεύουν τον ορεινό όγκο του Ολύμπου από την ασύδοτη εκμετάλλευση. Ακόμη και στο Ελληνικό το ξεπούλημα μπορεί να προσκρούσει σε αρχαιότητες! Γι’ αυτό πρέπει γρήγορα-γρήγορα να ξεμπερδεύουν με τη νομοθεσία προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς, μήπως και προχωρήσουν κι αυτοί οι επιχειρηματίες απρόσκοπτα το έργο τους.
Με μια απλή διάταξη νόμου, η επιλογή του προσωπικού των ανασκαφών που διεξάγονται στο πλαίσιο μεγάλων ιδιωτικών έργων περνά στη δικαιοδοσία του εργολάβου, που «πληρώνει και το κέφι του θα κάνει». Με άλλη μία διάταξη, ακόμη και ο μόνιμος εποπτεύων αρχαιολόγος μπορεί να απομακρυνθεί από την ανασκαφή, αν ο εργολάβος παραπονεθεί ότι «υπαίτια παρεμποδίζει την εκτέλεση του έργου». Η εμπειρία από τέτοιες «υπαίτιες» καθυστερήσεις είναι μεγάλη: άλλοτε από την προσπάθεια των αρχαιολόγων να εφαρμόσουν στοιχειώδη επιστημονικά κριτήρια στην ανασκαφή, άλλοτε από την προσπάθεια να εφαρμόζεται η εργασιακή νομοθεσία στην ασφάλιση και στους μισθούς του προσωπικού ή οι στοιχειώδεις όροι υγιεινής και ασφάλειας στα εργοτάξια. Ε, δεν περνάνε αυτά στην Ελλάδα του Μνημονίου!
Η δικαιολογία υπέρτατη: οι μεγάλοι επενδυτές θέλουν να επενδύσουν τα λεφτά τους κι εσείς δεν τους αφήνετε. Όμως, σε μία και μόνη φράση σαν την προηγούμενη, υπάρχουν τουλάχιστον τρεις λαθροχειρίες. Πρώτη λαθροχειρία οι «μεγάλοι επενδυτές», όταν το ίδιο νομοσχέδιο ορίζει ως φαστ-τρακ επενδύσεις ακόμη και έργα προϋπολογισμού 15.000 ευρώ ή ένα έργο που δημιουργεί έστω 150 θέσεις εργασίας, χωρίς να ορίζει καν για πόσο χρόνο θα παραμείνουν οι θέσεις αυτές. Ετοιμάζονται, δηλαδή, να διαλύσουν το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον χωρίς καμία «βιωσιμότητα» ακόμη και με τα δικά τους μέτρα. Δεύτερη λαθροχειρία «τα λεφτά τους», αφού όλες αυτές οι επενδύσεις χρηματοδοτούνται σε μεγάλο ποσοστό από δημόσιο χρήμα. Από κει ο αναπτυξιακός νόμος, από δω τα ΕΣΠΑ, όλο και κάποια χρηματοδότηση από τα χρήματα των φορολογούμενων βρίσκεται πίσω από τις «ιδιωτικές» επενδύσεις. Εύγλωττο παράδειγμα το ιδιωτικό ξενοδοχειακό συγκρότημα γκολφ COSTA Navarino, στην Πύλο. Το συγκεκριμένο συγκρότημα αν και επιδοτήθηκε κατά 45% από δημόσιες επενδύσεις, διαλύοντας το φυσικό περιβάλλον και τις αρχαιότητες, ο ιδιοκτήτης του παρουσιάζεται διαρκώς ως ένας από τους μεγάλους ευεργέτες της περιοχής του οποίου η ελληνική δημόσια διοίκηση καθυστέρησε τα αναπτυξιακά σχέδια.
Τελευταία λαθροχειρία: «Δεν τους αφήνετε». Ευτυχώς, τα τελευταία χρόνια οι αρχαιολόγοι δεν είναι μόνοι. Σε όλη τη χώρα υπάρχουν επιτροπές κατοίκων που προσπαθούν να προστατεύσουν το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον από την αδηφάγα «επιχειρηματικότητα», από τις πολιτικές που αναγνωρίζουν μόνο το τσιμέντο, τα πολυώροφα εμπορικά κέντρα ή ξενοδοχεία και τις μίζες ως αναπτυξιακά εργαλεία. Αυτοί οι αγώνες δεν τελειώνουν με διατάξεις νόμων και έχουν τη δύναμη να σταματήσουν τα σχέδια φαστ-τρακ ξεπουλήματος κάθε δημόσιου αγαθού.
Μεγάλο εμπόδιο για την επιχειρηματικότητα είναι οι αρχαιότητες με πλείστα όσα τα παραδείγματα: Οι αρχαιότητες εμπόδισαν την κατασκευή του ΧΥΤΑ της Κερατέας δίπλα στο Οβριόκαστρο, το πενταόροφο εμπορικό κέντρο του Μπόμπολα στην Ακαδημία Πλάτωνος, προστατεύουν τον ορεινό όγκο του Ολύμπου από την ασύδοτη εκμετάλλευση. Ακόμη και στο Ελληνικό το ξεπούλημα μπορεί να προσκρούσει σε αρχαιότητες! Γι’ αυτό πρέπει γρήγορα-γρήγορα να ξεμπερδεύουν με τη νομοθεσία προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς, μήπως και προχωρήσουν κι αυτοί οι επιχειρηματίες απρόσκοπτα το έργο τους.
Με μια απλή διάταξη νόμου, η επιλογή του προσωπικού των ανασκαφών που διεξάγονται στο πλαίσιο μεγάλων ιδιωτικών έργων περνά στη δικαιοδοσία του εργολάβου, που «πληρώνει και το κέφι του θα κάνει». Με άλλη μία διάταξη, ακόμη και ο μόνιμος εποπτεύων αρχαιολόγος μπορεί να απομακρυνθεί από την ανασκαφή, αν ο εργολάβος παραπονεθεί ότι «υπαίτια παρεμποδίζει την εκτέλεση του έργου». Η εμπειρία από τέτοιες «υπαίτιες» καθυστερήσεις είναι μεγάλη: άλλοτε από την προσπάθεια των αρχαιολόγων να εφαρμόσουν στοιχειώδη επιστημονικά κριτήρια στην ανασκαφή, άλλοτε από την προσπάθεια να εφαρμόζεται η εργασιακή νομοθεσία στην ασφάλιση και στους μισθούς του προσωπικού ή οι στοιχειώδεις όροι υγιεινής και ασφάλειας στα εργοτάξια. Ε, δεν περνάνε αυτά στην Ελλάδα του Μνημονίου!
Η δικαιολογία υπέρτατη: οι μεγάλοι επενδυτές θέλουν να επενδύσουν τα λεφτά τους κι εσείς δεν τους αφήνετε. Όμως, σε μία και μόνη φράση σαν την προηγούμενη, υπάρχουν τουλάχιστον τρεις λαθροχειρίες. Πρώτη λαθροχειρία οι «μεγάλοι επενδυτές», όταν το ίδιο νομοσχέδιο ορίζει ως φαστ-τρακ επενδύσεις ακόμη και έργα προϋπολογισμού 15.000 ευρώ ή ένα έργο που δημιουργεί έστω 150 θέσεις εργασίας, χωρίς να ορίζει καν για πόσο χρόνο θα παραμείνουν οι θέσεις αυτές. Ετοιμάζονται, δηλαδή, να διαλύσουν το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον χωρίς καμία «βιωσιμότητα» ακόμη και με τα δικά τους μέτρα. Δεύτερη λαθροχειρία «τα λεφτά τους», αφού όλες αυτές οι επενδύσεις χρηματοδοτούνται σε μεγάλο ποσοστό από δημόσιο χρήμα. Από κει ο αναπτυξιακός νόμος, από δω τα ΕΣΠΑ, όλο και κάποια χρηματοδότηση από τα χρήματα των φορολογούμενων βρίσκεται πίσω από τις «ιδιωτικές» επενδύσεις. Εύγλωττο παράδειγμα το ιδιωτικό ξενοδοχειακό συγκρότημα γκολφ COSTA Navarino, στην Πύλο. Το συγκεκριμένο συγκρότημα αν και επιδοτήθηκε κατά 45% από δημόσιες επενδύσεις, διαλύοντας το φυσικό περιβάλλον και τις αρχαιότητες, ο ιδιοκτήτης του παρουσιάζεται διαρκώς ως ένας από τους μεγάλους ευεργέτες της περιοχής του οποίου η ελληνική δημόσια διοίκηση καθυστέρησε τα αναπτυξιακά σχέδια.
Τελευταία λαθροχειρία: «Δεν τους αφήνετε». Ευτυχώς, τα τελευταία χρόνια οι αρχαιολόγοι δεν είναι μόνοι. Σε όλη τη χώρα υπάρχουν επιτροπές κατοίκων που προσπαθούν να προστατεύσουν το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον από την αδηφάγα «επιχειρηματικότητα», από τις πολιτικές που αναγνωρίζουν μόνο το τσιμέντο, τα πολυώροφα εμπορικά κέντρα ή ξενοδοχεία και τις μίζες ως αναπτυξιακά εργαλεία. Αυτοί οι αγώνες δεν τελειώνουν με διατάξεις νόμων και έχουν τη δύναμη να σταματήσουν τα σχέδια φαστ-τρακ ξεπουλήματος κάθε δημόσιου αγαθού.
Σχόλια
