NATO territory, χαρακτηρίζουν επανειλημμένα Αμερικάνοι αξιωματούχοι τη χώρα μας, ενώ πρόσφατα και ο Έλληνας πρωθυπουργός κ. Κ. Μητσοτάκης μίλησε για ΝΑΤΟϊκά νησιά αναφερόμενος στο Αιγαίο. ΝΑΤΟϊκά εδάφη, ΝΑΤΟϊκά νησιά και ΝΑΤΟϊκή επικράτεια λοιπόν η χώρα και αυτό έχει συνέπειες και επί του εδάφους. Η αμερικάνικη στρατιωτική παρουσία στη χώρα μας, έχει ιστορικό βάθος. Περιορίζονταν όμως τις προηγούμενες δεκαετίες στην σημαντική για τον έλεγχο της Ανατολικής Μεσογείου και της Μ. Ανατολής βάση της Σούδας, τις «κοινές ΝΑΤΟϊκές ασκήσεις» και μερικά αιτήματα χρήσης εγκαταστάσεων για την διέλευση στρατιωτικών δυνάμεων των ΗΠΑ προς την ΝΑ Ευρώπη.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία, πολλαπλασίασε το ενδιαφέρον της Ουάσιγκτον για επέκταση των υποδομών. Και το εγχώριο πολιτικό σύστημα (τόσο η Ν.Δ. όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ) σαν έτοιμο από καιρό έσπευσε να δώσει την έγκριση του σε ό,τι ζήτησαν οι «σύμμαχοι», ντύνοντας την εθελοδουλία του με το αφήγημα της «ΝΑΤΟϊκής» ομπρέλας απέναντι στην τουρκική απειλή.
Η συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) μεταξύ Αθήνας και Ουάσιγκτον, που ανανεώθηκε τελευταία φορά το 2021, ουσιαστικά επ’ αόριστον, προβλέπει ρητά την παροχή διευκολύνσεων από τη χώρα μας προς τον στρατό των ΗΠΑ.
Η διαχρονική σημασία της Βάσης Υποστήριξης Ναυτικής Δραστηριότητας στη Σούδα, επιβεβαιώνεται καθημερινά, όσο οι ανταγωνισμοί και οι εστίες έντασης στην Μέση Ανατολή, την Μεσόγειο και την Αφρική δεν λένε να κοπάσουν. Το επιχειρησιακό πλεονέκτημα που δίνει στο ναυτικό των ΗΠΑ, η δυνατότητα ελλιμενισμού αεροπλανοφόρων, πυρηνικών υποβρυχίων και άλλων μεγάλων πολεμικών σκαφών στο μοναδικό λιμάνι βαθέων υδάτων στη Μεσόγειο, σε συνδυασμό και με τη δυνατότητα στάθμευσης και ανεφοδιασμού πολεμικών αεροσκαφών στο αεροδρόμιο, καθιστούν τη Σούδα μια αναντικατάστατη επιλογή για την αμερικανική στρατιωτική μηχανή.
Η Αλεξανδρούπολη, μετά την πλήρη παράδοση των λιμενικών εγκαταστάσεων στις ΗΠΑ, μετατρέπεται σε βασικό και μόνιμο διαμετακομιστικό κόμβο στρατιωτικών δυνάμεων των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ προς τη Ν.Α. Ευρώπη, τα Βαλκάνια και τη Μαύρη Θάλασσα ενώ η εγγύτητα με τα στενά των Δαρδανελίων προσφέρει στις ΗΠΑ τη δυνατότητα ελέγχου σημαντικών ακτοπλοϊκών και ενεργειακών κόμβων.
Η Θεσσαλία αναδεικνύεται στον τρίτο σημαντικό πυλώνα ανάπτυξης της αμερικάνικης διείσδυσης. Στο Στεφανοβίκειο, στην έδρα της 1ης Ταξιαρχίας Αεροπορίας Στρατού, έχει εγκατασταθεί προσωπικό και ελικόπτερα Black Hawk της 1ης CAB της Αεροπορίας Στρατού των ΗΠΑ, ενώ αξιοποιείται για μεταστάθμευση πτητικών μέσων στα πλαίσια της επιχείρησης Atlantic Resolve, που ενισχύει την στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στην Ευρώπη, ήδη από το 2014. Παράλληλα στην Αεροπορική Βάση στην Λάρισα, σταθμεύουν εδώ και λίγο καιρό, 8 UAV Reaper της Αμερικανικής Πολεμικής Αεροπορίας, που μπορούν να συμμετάσχουν σε επιχειρήσεις κατασκοπίας και επιτήρησης από την Αν. Μεσόγειο ως την Αν. Ευρώπη, την Ουκρανία και τη Μαύρη Θάλασσα. Ακόμη, πυκνώνουν τα τελευταία χρόνια οι διεργασίες για την εγκατάσταση νέου ναύσταθμου στην περιοχή του Αλμυρού Βόλου, που θα μπορούσε να φιλοξενεί μεταγωγικά πλοία και δυνάμεις πεζοναυτών, με τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ, που εμφανίζεται ιδιαίτερα δραστήριος με το εν λόγω project να δηλώνει πως μια τέτοια εξέλιξη θα συνέβαλε στη διακλαδική συνεργασία με τις υπόλοιπες ΝΑΤΟϊκές δυνάμεις.
Τέλος ενεργή παραμένει η αμερικανοΝΑΤΟϊκή παρουσία, ή και το ενδιαφέρον για περαιτέρω επέκταση σε μια σειρά ακόμη περιοχές. Από την αεροπορική βάση στην Άραξο, όπου εκτός των άλλων είναι διαρκής η επιδίωξη για αποθήκευση πυρηνικών όπλων στα πλαίσια του ΝΑΤΟϊκού πυρηνικού σχεδιασμού, έως την Ανδραβίδα, όπου το εκεί Κέντρο Εκπαίδευσης Αεροπορικής Τακτικής (ΚΕΑΤ), αξιοποιείτε κάθε χρόνο για την συνεκπαίδευση πιλότων από μια σειρά χώρες όπως η ΗΠΑ, το Ισραήλ κ.ά.
Μεγαλύτερη εμπλοκή του ελληνικού στρατού
Από τον ελληνικό στρατό ζητείτε ολοένα και συχνότερα η ενεργός εμπλοκή με τις παραπάνω επιδιώξεις, με ολόκληρες μονάδες και στρατόπεδα να μετατρέπονται, όποτε ζητηθεί από τις ΗΠΑ, σε δυνάμεις υποστήριξης και επιμελητείας. Η εμπλοκή δεν μένει όμως μόνο εκεί, καθώς οι ΗΠΑ, έχουν ως στόχο τον πλήρη αξονισμό των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων στις δικές τους εθνικές προτεραιότητες και επιχειρησιακούς στόχους. Αυτό εννοούν Αμερικάνοι αξιωματούχοι και Έλληνες επιτελείς, όταν κάνουν λόγο για αναβάθμιση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων της χώρας μας με βάση τα ευρωατλαντικά πρότυπα.
Χαρακτηριστικά, σε συνεννόηση με τους Αμερικανούς η κυβέρνηση σχεδιάζει για την Πολεμική Αεροπορία την ανάπτυξη 3 συν 1 Σταθμών Υποστήριξης Εδάφους (Ground Support Systems – GSS) τύπου Link 16, που θα επιτρέπει στα ελληνικά αεροσκάφη να συντονίζονται σε πραγματικό χρόνο με άλλες ΝΑΤΟϊκές δυνάμεις, στήνοντας έτσι ένα δίκτυο υποδομής για τη μελλοντική αξιοποίησης της Ελληνικής Αεροπορίας σε ΝΑΤΟϊκές επιχειρήσεις (ήδη συμμετέχει σε αποστολές επιτήρησης). Δεν είναι τυχαίο πως οι περιοχές που σχεδιάζεται να εγκατασταθούν οι εν λόγω σταθμοί ταυτίζονται με τα σημεία ενδιαφέροντος των ΗΠΑ (Κρήτη, Λάρισα, Ανδραβίδα και Άραξο). Δεν είναι τυχαίο επίσης πως σε κάθε νέο γενναίο πακέτο στρατιωτικών εξοπλισμών, γίνεται σαφές πως αυτές θα πρέπει να πληρούν τις ΝΑΤΟϊκές προδιαγραφές, να μπορούν δυνητικά να αξιοποιηθούν για τους ΝΑΤΟϊκούς στόχους και όχι για τις πραγματικές ανάγκες της άμυνας της χώρας.
Το εκκρεμές ΗΠΑ-Ελλάδα-Τουρκία
Την Ελλάδα, την Τουρκία και το Ισραήλ αναμένεται να επισκεφτεί τον Φεβρουάριο, ο Αμερικανός ΥΠΕΞ κ. Άντονι Μπλίνκεν, σύμφωνα με πηγές του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Η αναμενόμενη αυτή τριπλή επίσκεψη, έρχεται στο φόντο της συνεχιζόμενης πολεμικής σύγκρουσης στην Ουκρανία, και έχει στο επίκεντρο το ανοιχτό παζάρι ΗΠΑ-Τουρκίας για τον αξονισμό της Άγκυρας με τις δυτικές επιδιώξεις. Η προσέγγιση της Άγκυρας με τη Μόσχα και το Ιράν και οι φιλοδοξίες της για αυτόνομο περιφερειακό ρόλο είναι προφανές πως έχουν δημιουργήσει ρωγμές στην σχέση της με την Ουάσιγκτον.
Παρ’ όλα αυτά η σχέση Τουρκίας-ΗΠΑ (των δύο μεγαλύτερων στρατών του ΝΑΤΟ) είναι πολύ σημαντική για να καταρρεύσει. Η αμερικανική εξωτερική πολιτική, μέσα από τις αντιθέσεις της, δείχνει διατεθειμένη να προχωρήσει σε υποχωρήσεις –θυσιάζοντας πιθανά συμμάχους όπως η Ελλάδα– για να κρατήσει την Τουρκία στο δυτικό άρμα, αναγνωρίζοντας της αναβαθμισμένο ρόλο στην περιοχή (Μ. Ανατολή, Β. Αφρική, Καύκασο, Ουκρανία). Στα πλαίσια αυτά και η «win-win» πρόταση των ΗΠΑ, να ξεκλειδώσει η πώληση F-16 στην Τουρκία, με παράλληλη πώληση F-35 στην Ελλάδα, για να καμφθούν οι όποιες αντιδράσεις στο Κογκρέσο.
Το αμερικάνικο εκκρεμές μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, είναι βέβαιο πως θα οξύνει τις πιέσεις για διευθετήσεις ευρείας κλίμακας το επόμενο διάστημα. Η χρονική σύμπτωση των εκλογικών αναμετρήσεων σε Τουρκία και Ελλάδα (αλλά και στην Κύπρο) την προσεχή άνοιξη, αποτελεί μια πρώτης τάξης ευκαιρία σε όσους θέλουν να επιβάλουν «λύσεις» και τετελεσμένα, αξιοποιώντας τον «νεκρό» προεκλογικό χρόνο ή πιθανά αδύναμα μεταβατικά κυβερνητικά σχήματα.
Εθελόδουλοι
Η Τουρκία «εξακολουθεί να κάνει υπερπτήσεις πάνω από ελληνικά νησιά και αυτό που ενδιαφέρει τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι ότι αυτά είναι ΝΑΤΟϊκα νησιά, είναι νησιά μιας σύμμαχης χώρας στο NATO»
Κυριάκος Μητσοτάκης, 15/1/2023 – Αλεξανδρούπολη
«Η Ελλάδα παραμένει σταθερός σύμμαχος των ΗΠΑ, όχι α-λα-καρτ. (…) Έχουμε μια ισχυρή στρατηγική σχέση με τις ΗΠΑ που συνεχώς αναβαθμίζεται. Κι αυτό ενοχλεί την Τουρκία»
Αναπληρωτής ΥΠΕΞ Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, 19/1/2023 – Συνέντευξη στον ΣΚΑΪ 100,3
«Εμείς θέλουμε η Τουρκία να πάρει F-16. Όχι τώρα, σε βάθος χρόνου. Γιατί θέλουμε να ελέγχεται από τη Δύση».
Υφυπουργός Παιδείας Άγγελος Συρίγος, 7/1/2023 – Συνέντευξη στην ΕΡΤ
Δηλώνουν ξεκάθαρα πως βασικός οδηγός των επιλογών τους είναι η μεγαλύτερη πρόσδεση στο άρμα των ΗΠΑ. Πάντα πρόθυμοι και διαθέσιμοι να δώσουν γη και ύδωρ στο ΝΑΤΟ, να προχωρήσουν σε όποια διευκόλυνση του ζητηθεί από την άλλη πλευρά του ατλαντικού. Παίζουν επικίνδυνα με την ασφάλεια και την άμυνα της χώρας, ποντάροντας την ίδια την εθνική μας κυριαρχία, απέναντι στις τουρκικές επιβολές, στην «ΝΑΤΟϊκή ομπρέλα».
