Η ημερίδα με θέμα «Οι προκλήσεις της ψηφιακής εποχής στην Ελλάδα και τον κόσμο» επιχειρεί να ανοίξει τη συζήτηση γύρω από ένα από τα κεντρικότερα θέματα που επηρεάζει όλες τις πτυχές της ζωής, με επιταχυνόμενο και ολοένα και διευρυνόμενο τρόπο. Σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από την πολυκρίση διαρκείας και τα πολλαπλά αδιέξοδα (εκρηκτικά πολλές φορές) που αυτή γεννά για τις κοινωνίες, τις χώρες, τον άνθρωπο, η υπαγωγή της επιστήμης στη λογική του κέρδους και του κεφαλαίου παίρνει όλο και συχνότερα καταστροφικές και επικίνδυνες μορφές, συνδεδεμένες με αυτή την δομική κρίση. Η τεχνολογία, η «τεχνητή νοημοσύνη» και η λεγόμενη «ψηφιακή μετάβαση» τείνει να καταστούν ένας από τους βασικούς ελκυστές των εξελίξεων.
Η παραπάνω τάση βρίσκει την Ελλάδα σε μια μεταιχμιακή φάση, εγκλωβισμένη στον εξαρτημένο και μεταπρατικό χαρακτήρα της, όπου η για πολλά χρόνια συσσώρευση κρισιακών φαινομένων σε πολλαπλά πεδία αγγίζει πλέον τον ίδιο τον υπαρξιακό πυρήνα της χώρας. Υπό αυτή την οπτική θέματα όπως η ψηφιακή ανεξαρτησία, η θέση της χώρας στον διεθνή καταμερισμό εργασίας και ο προσανατολισμός ενός καταρτισμένου και ενεργού δυναμικού στην υπηρεσία των αναγκών του τόπου καθίστανται ιδιαίτερα κομβικά.
Η κυρίαρχη «τεχνοκρατική» αφήγηση, τοποθετεί την τεχνολογική καινοτομία (προσφάτως επικεντρώνοντας στην τεχνητή νοημοσύνη) στον πυρήνα των όποιων απαντήσεων / λύσεων, με χαρακτήρα μάλιστα αντικειμενικό και μη επιδεχόμενο κριτική, για όλα τα μεγάλα πλανητικά προβλήματα, από την κλιματική κρίση μέχρι την οικονομία και από την υγεία μέχρι την οικοδόμηση μιας νέας κοινωνικότητας. Την ίδια στιγμή πληθαίνουν οι φωνές, ακόμη και από ανθρώπους που πρωταγωνιστούν στον στενό πυρήνα της έρευνας και της παραγωγής τεχνολογικών καινοτομιών, που βλέπουν το «ψηφιακό άλμα», ως ένα άλμα στο κενό με πολλαπλούς κινδύνους για την ανθρωπότητα, όσο αυτό ελέγχεται ασφυκτικά από τους μεγάλους τεχνολογικούς κολοσσούς και τα κρατικά συμφέροντα, μακριά από πραγματικές κοινωνικές ανάγκες και μη επιδεχόμενο κανενός είδους δημοκρατικό έλεγχο.
Η ΗΜΕΡΙΔΑ που θα πραγματοποιηθεί στις 11 Ιανουαρίου στην Θεσσαλονίκη, έρχεται σαν συνέχεια του συνεδρίου με τίτλο «Το υπαρξιακό πρόβλημα της χώρας στην τροχιά του 21ου αιώνα» που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Μάιο στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών στην Αθήνα και των θεμάτων που αυτό άνοιξε. Επιδιώκουμε να έχει ταυτόχρονα πολιτικό και επιστημονικό χαρακτήρα. Πολιτικό, γιατί εκκινούμε από την αγωνία για το μέλλον αυτού του τόπου και τον τρόπο με τον οποίο στεκόμαστε ατομικά και συλλογικά απέναντι στις μεγάλες προκλήσεις της εποχής μας αλλά και γιατί δεν θεωρούμε πως επιμέρους ζητήματα όπως αυτό των νέων τεχνολογιών είναι αποκομμένα από την ευρύτερη κοινωνική κατάσταση. Ταυτόχρονα όμως επιζητώντας την επιστημονική επάρκεια που φωτίζει αθέατες με την πρώτη ματιά πλευρές των φαινομένων, που διαπαιδαγωγεί σπρώχνοντας τον καθένα από εμάς να αναμετρηθεί με κριτικό και ερευνητικό πνεύμα με τις σύγχρονες προκλήσεις.
Η ανάγκη για «απομάγευση» των τεχνολογικών επιτευγμάτων, για κατανόηση των μηχανισμών και των αρχών που τα διέπουν, η αποκρυπτογράφηση του ρόλου τους στην εξέλιξη των σύγχρονων κοινωνιών είναι στο επίκεντρο της ματιάς μας. Πηγαίνοντας πέρα από το αφήγημα της «αντικειμενικής προόδου» και από μια αόριστη «φοβία» ή «απόρριψη», επιχειρούμε να δούμε με κριτικό τρόπο τις πραγματικές διαστάσεις του επιχειρούμενου ψηφιακού άλματος και των αντανακλάσεων που αυτό έχει στην εργασία, την εκπαίδευση, την παραγωγή και άλλες πτυχές της κοινωνικής ζωής.
Η ΕΠΙΛΟΓΗ της πόλης της Θεσσαλονίκης δεν είναι τυχαία. Η Θεσσαλονίκη τα τελευταία χρόνια τείνει να καταστεί κόμβος για το λεγόμενο οικοσύστημα των νέων τεχνολογιών στην χώρα μας. Με τρία πανεπιστημιακά ιδρύματα, ερευνητικά κέντρα, πλειάδα μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων. Η δυνατότητα που γεννά αυτή η συνθήκη εγκλωβίζεται στο στενά όρια που θέτει το σημερινό μοντέλο ανάπτυξης που με τα μεταπρατικά και υπεργολαβικά χαρακτηριστικά που έχει θυσιάζει τη συσσώρευση τεχνογνωσίας, εμπειρίας, δικτύων προς όφελος των τρίτων.
Η ημερίδα θα διαρθρωθεί γύρω από τρεις βασικούς θεματικούς άξονες:
Ο πρώτος άξονας κινείται γύρω από τις πρόσφατες αναδιαρθρώσεις και ψηφιακούς μετασχηματισμούς, με επίκεντρο τη λεγόμενη «τεχνητή νοημοσύνη» και τις εφαρμογές αυτής σε μια σειρά τομείς της παραγωγής, της οικονομίας, της λήψης αποφάσεων κ.ά. Επιχειρούμε να προσεγγίσουμε με κριτική ματιά και από διαφορετικές σκοπιές ότι παρουσιάζεται ως ουδέτερη και αντικειμενική πρόοδος, διακρίνοντας δυνατότητες, προκλήσεις, κινδύνους.
Ο δεύτερος άξονας επικεντρώνεται στο πεδίο της Ελλάδας, θέλοντας να χαρτογραφήσουμε την θέση της χώρας στον διεθνή καταμερισμό εργασίας, τον τρόπο με τον οποίο συνδέεται με τους ψηφιακούς μετασχηματισμούς. Θα επιδιώξουμε να διερευνήσουμε θέματα όπως ο ψηφιακός μετασχηματισμός κράτους και επιχειρήσεων, οι στόχοι του Ελλάδα 2.0 για μετατροπή της χώρας μας σε κόμβο (ενεργειακό, δεδομένων κ.ά.), και η τρέχουσα κατάσταση σε υποδομές και δίκτυα αλλά και σε ανθρώπινο δυναμικό και συσσωρευμένη τεχνογνωσία, αντιλαμβανόμενοι πως τα παραπάνω δεν μπορούν να αποσυνδεθούν από το γενικότερο πλαίσιο της εξάρτησης και της μεταπρατικής φύσης της χώρας.
Πλάι στα παραπάνω προσθέτουμε και έναν τρίτο άξονα με τη μορφή εργαστηρίου / συνέλευσης που αφορά τις αντανακλάσεις που οι παραπάνω εξελίξεις έχουν πάνω στις διάφορες πτυχές της κοινωνίας και της καθημερινής ζωής. Επιδιώκουμε με το εργαστήριο αυτό να φέρουμε σε γόνιμο διάλογο φωνές και εμπειρίες από τους χώρους εργασίας, έρευνας, εκπαίδευσης, αλλά και τις ευρύτερες κοινωνικές ανησυχίες για τους τρόπους που οι ψηφιακοί μετασχηματισμοί και η εξέλιξη των τεχνολογιών επηρεάζει τις ζωές όλων μας.
ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ νέα και ενημερώσεις για την ημερίδα, μπορείτε να παρακολουθείτε την ιστοσελίδα του συνεδρίου, www.yparxiakoellada.gr. Εκεί θα ανακοινωθούν το επόμενο διάστημα οι ομιλητές και το αναλυτικό πρόγραμμα της ημερίδας.
