Στο στόχαστρο το μαφιόζικο πολιτικό σύστημα και οι ολιγάρχες
Η Άννα Νέμτσοβα, δημοσιογράφος δυτικών ΜΜΕ (μεταξύ άλλων του Newsweek), ξεκινά ως εξής ένα πρόσφατο άρθρο της για την κατάσταση στη Μολδαβία, που εδώ και δέκα μέρες συνταράσσεται από αντικυβερνητικές διαδηλώσεις: «Η φτωχότερη χώρα στην Ευρώπη έχει ένα πολύ πλούσιο πρόβλημα. Σ’ όποιον κι αν μιλήσεις, από έναν ταξιτζή ώς έναν βουλευτή, θα μάθεις ότι η κυβέρνηση ελέγχεται από ένα σκιώδη άνθρωπο: τον μισητό Βλαντ Πλαχότνιουτς. Ο οποίος έχει το χαρακτηριστικό παρατσούκλι… “Ικρίωμα”. Είναι ο Ντόναλντ Τραμπ της Μολδαβίας, ο Μπερλουσκόνι του Κισινάου – ένας δισεκατομμυριούχος του οποίου η απληστία για εξουσία, χρήματα και γυναίκες δεν γνωρίζει όρια».
Τρίζει η «κυβέρνηση της μαφίας»
Όταν γράφονται τέτοια για τον ισχυρότερο άνδρα μιας χώρας, σημαίνει ότι υπάρχει μεγάλο πρόβλημα. Τόσο μεγάλο, που σπάνε οι παραδοσιακές συμμαχίες και όλοι οι συστημικοί παράγοντες αναζητούν μια διέξοδο η οποία να διασφαλίζει στοιχειωδώς τα συμφέροντά τους – τα οποία απειλούνται από τον «εχθρό λαό». Έτσι σχετικοποιείται ακόμη και το γεγονός ότι η κυρία Νούλαντ, υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ (ναι, αυτή που είπε το περίφημο «Fuck the EU» στη διάρκεια της ουκρανικής κρίσης), δηλώνει πολύ ευχαριστημένη με τη νέα κυβέρνηση της Μολδαβίας. Η οποία κυβέρνηση (η τέταρτη από τις τελευταίες εκλογές του 2014) αναδείχθηκε κυριολεκτικά εν κρυπτώ και μέσα στη μαύρη νύχτα της 20ής Ιανουαρίου με πρωθυπουργό τον Πάβελ Φίλιπ, δεξί χέρι του αρχιμαφιόζου-πολιτικού Πλαχότνιουτς, και με το μισό υπουργικό συμβούλιο να είναι υπόδικο για διαφθορά.
Το αποτέλεσμα αυτής της ενέργειας, προς μεγάλη απελπισία της κυρίας Νούλαντ, ήταν χιλιάδες Μολδαβοί να μαζευτούν αυθόρμητα και να εισβάλουν στη Βουλή, επιχειρώντας να εμποδίσουν την ορκωμοσία της «κυβέρνησης της μαφίας». Δεν τα κατάφεραν, αλλά έκτοτε στο Κισινάου δεκάδες χιλιάδες διαδηλώνουν καθημερινά ζητώντας την παραίτηση της κυβέρνησης, την τιμωρία των μαφιόζων (πολιτικών και… κανονικών) και νέες εκλογές. Η λαϊκή οργή είναι τόσο μεγάλη που έχει σπάσει ακόμη και τον παραδοσιακό διαχωρισμό μεταξύ «φιλοευρωπαίων» και «φιλορώσων». «Μην προσπαθείτε να μου βάλετε ταμπέλα», φώναζε στον ανταποκριτή του Ρόιτερς μια διαδηλώτρια, «στο διάολο να πάνε και οι Ρώσοι και οι Δυτικοί – κι αν πάρουν μαζί τους και τους κλέφτες που παριστάνουν ότι κυβερνούν, ακόμη καλύτερα!».
Διαρκής ληστεία και διαφθορά
Δεν πρόκειται για… ψιλικατζήδες: σε μια χώρα όπου ο μέσος μισθός είναι 90 ευρώ και το ένα τέταρτο του πληθυσμού έχει ξενιτευτεί, τρέφοντας με τα εμβάσματά του όσους έμειναν πίσω, οι Μολδαβοί ακόμη ψάχνουν το 1 δισεκατομμύριο ευρώ (το 17% του ΑΕΠ της χώρας!) που «εξαφανίστηκε» πέρυσι από τις 3 μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας. Όλοι γνωρίζουν βέβαια ότι πλούτισε κι άλλο τις τσέπες των ολιγαρχών όπως ο Πλαχότνιουτς και των πολιτικών που είναι μαριονέτες τους: λέγεται ότι οι βουλευτές της αντιπολίτευσης που ψήφισαν υπέρ της νέας κυβέρνησης έλαβαν από 200.000 έως 2 εκατομμύρια ευρώ έκαστος, ανάλογα με το πόσο… βαριά ήταν η συνείδησή τους. Έτσι γίνεται πιο κατανοητή η παλλαϊκή αγανάκτηση κατά της γενικευμένης διαφθοράς και της κυριαρχίας των μαφιόζων στην πολιτική ζωή της χώρας.
Μπροστά στον κίνδυνο να χάσουν και τα αβγά και τα πασχάλια, δεδομένου ότι ο νέος πρωθυπουργός και τα κυβερνητικά κόμματα παρουσιάζονται ως «φιλοδυτικοί», μια σειρά ευρωπαϊκές χώρες πιέζουν τη Μολδαβία να συμμαζέψει κάπως το χάος και να προσφέρει στο λαό μια επίφαση απόδοσης δικαιοσύνης. Διότι είναι περισσότερο από εμφανής ο κίνδυνος επικράτησης των «φιλορωσικών» κομμάτων εάν πέσει ο Φίλιπ και διεξαχθούν πρόωρες εκλογές. Αντίθετα, μέχρι στιγμής φαίνεται ότι οι ΗΠΑ επιλέγουν να στηρίξουν την προσπάθεια μακροημέρευσης της νέας κυβέρνησης, ως ανάχωμα στη ρωσική επιρροή. Είναι αμφίβολο εάν θα πετύχει είτε η μία είτε η άλλη στρατηγική. Οι ηγέτες της αντιπολίτευσης (στην οποία κυριαρχεί το «Κόμμα των Σοσιαλιστών», διάσπαση του «Κόμματος των Κομμουνιστών» που κυβερνούσε τη χώρα ώς το 2009) φαίνεται να αψηφούν τις απειλές του Φίλιπ, ότι «θα συντρίψει όσους διαδηλωτές παραβιάζουν το νόμο». Έτσι, καλούν σε νέες διαδηλώσεις με αίτημα την παραίτηση της κυβέρνησης και τη διεξαγωγή εκλογών.
Ερρίκος Φινάλης
