Στις προηγούμενες συνόδους των G20 το 2008 και 2009 ήταν ακόμη νωπή η χρηματοπιστωτική φούσκα και η νεοφιλελεύθερη αποτυχία με τρόπο που πολλοί έκαναν λόγο για ελπίδες ενός νέου διεθνούς κεϋνσιανισμού. Η φετινή σύνοδος στο Πουσάν της Νοτίου Κορέας (υπουργοί Οικονομικών) πριν λίγες εβδομάδες και των ηγετών των G20 αυτές τις μέρες στο Τορόντο δεν αφήνει πολλά περιθώρια για παρερμηνείες και φρούδες ελπίδες.
Στο ανακοινωθέν του Πουσάν οι 20 συμφώνησαν ότι «οι πρόσφατες εξελίξεις υπογραμμίζουν τη σημασία της δημοσιοοικονομικής βιωσιμότητας και της ανάγκης των χωρών μας να υιοθετήσουν μέτρα φιλικά προς την ανάπτυξη που θα επιφέρουν δημοσιονομική σταθερότητα, διαφοροποιημένη με βάση τις εθνικές συνθήκες. Εκείνες οι χώρες που αντιμετωπίζουν σοβαρές δημοσιοοικονομικές προκλήσεις θα πρέπει να επιταχύνουν τους ρυθμούς σταθεροποίησης».
Να επιταχύνουν τους ρυθμούς σταθεροποίησης… Για όσους δεν κατάλαβαν, το σύνθημα είναι περισσότερος νεοφιλελευθερισμός και ξανά περισσότερος νεοφιλελευθερισμός για την αντιμετώπιση των ραγδαία διογκούμενων δημοσιοοικονομικών ελλειμάτων και συνολικά για την αντιμετώπιση μιας κρίσης που εξελίσσεται ταχύτατα σε μια κρίση δημόσιου χρέους ακόμη και για πολλές από τις ισχυρές οικονομίες του πλανήτη. Περισσότερος νεοφιλελευθερισμός, μα… πάντα φιλικά προς την ανάπτυξη. Αυτό το τελευταίο ηχεί λίγο σαν έκκληση για μια ΒΡ φιλική προς το περιβάλλον στον Κόλπο του Μεξικού…
Η κρίση του χρέους, η δημοσιοοικονομική κρίση, μικρότερη ή μεγαλύτερη σε μια σειρά χώρες και όχι μόνο στις PIGS, η αναπτυσσόμενη νομισματική αστάθεια που επιτείνεται από την εξαπλούμενη «κοπή χρήματος» από τις κεντρικές τράπεζες, η εναγωνίως απωθούμενη στο μέλλον απειλή μιας γενικευμένης κατάρρευσης ή επιμέρους καταρρεύσεων πιο παταγωδών απ’ αυτές που γνωρίσαμε άφωνοι πριν δυο χρόνια, είναι το ιδιαίτερο περιβάλλον που ρίχνει βαριά τη σκιά του στους χώρους που συναντήθηκαν φέτος οι ηγέτες των G20. Η ίδια η προτεραιότητα που αποδίδεται πλέον στους G20 αντί των G8 επισημαίνει την αδυναμία των πάλαι ποτέ ατμομηχανών του παγκόσμιου νεοφιλελευθερισμού.
Η διάσωση του ευρώ και η «έξοδος» μιας Γερμανίας ενισχυμένης την επαύριο της σημερινής φουρτούνας (αυτό προϋποθέτει ότι η φουρτούνα θα ξεπεραστεί και ότι θα υπάρξει έξοδος) βρίσκεται πίσω από τη «σκληράδα» της Μέρκελ και των εκπροσώπων της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχουν αναλάβει να «γαβγίζουν» περισσότερο από κάθε άλλη χώρα των G20 για δημοσιονομική σταθεροποίηση. Με αυτή τη ρότα «σταθεροποίησης», δηλαδή, πρακτικά την περισσότερη λιτότητα για τους εργαζόμενους, συνδέεται και η πρόταση Μέρκελ-Σαρκοζί για ειδική φορολόγηση των τραπεζών.
Στην άλλη όχθη του Ατλαντικού, τα γενναία πακέτα διάσωσης τραπεζών και βιομηχανιών και τόνωσης της οικονομίας που σημάδεψαν την κυβερνητική αλλαγή Ομπάμα, απέτρεψαν τα χειρότερα μα φαίνεται να εξαντλούν τα αποτελέσματά τους πολύ γρήγορα. Με μια διαχείριση των ελλειμάτων και του χρέους πιο «large» και αρκετά διαφορετική από εκείνη που προκρίνουν οι αφέντες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις χώρες-μέλη της, αλλά και το ΔΝΤ για όλες τις άλλες χώρες, εκπέπονται κύματα αστάθειας προς τον υπόλοιπο πλανήτη, κύματα που απειλούν και το ευρώ.
Έτσι, η αναμενόμενη κόντρα Μέρκελ-Ομπάμα δεν είναι εικονική, ωστόσο δεν παύει να κινείται πάνω στο υπόστρωμα της συμφωνίας για περισσότερο νεοφιλελευθερισμό, όπως αυτή εκφράστηκε στο Πουσάν. Η απαίτηση τόνωσης της παγκόσμιας κατανάλωσης (που απαιτεί από όλους τους άλλους, εκτός από τον εαυτό του ο καθένας…) άρα και των εξαγωγών φαντάζει, μακροπρόθεσμα, σαν μια οριμένη διέξοδος και στρέφεται έτσι κυρίως προς τις αναπτυσσόμενες χώρες των G20.
Για παράδειγμα, η Κίνα με τον τετραπλάσιο από τις ΗΠΑ πληθυσμό καταναλώνει μόνο 16% από όσο καταναλώνουν εκείνες.
(Κάποιος αφελής αναρωτήθηκε πού θα πάει η περιβόητη «πράσινη οικονομία» Ομπάμα, άμα οι Κινέζοι καταναλώνουν σαν τους Αμερικανούς…).
Να επιταχύνουν τους ρυθμούς σταθεροποίησης… Για όσους δεν κατάλαβαν, το σύνθημα είναι περισσότερος νεοφιλελευθερισμός και ξανά περισσότερος νεοφιλελευθερισμός για την αντιμετώπιση των ραγδαία διογκούμενων δημοσιοοικονομικών ελλειμάτων και συνολικά για την αντιμετώπιση μιας κρίσης που εξελίσσεται ταχύτατα σε μια κρίση δημόσιου χρέους ακόμη και για πολλές από τις ισχυρές οικονομίες του πλανήτη. Περισσότερος νεοφιλελευθερισμός, μα… πάντα φιλικά προς την ανάπτυξη. Αυτό το τελευταίο ηχεί λίγο σαν έκκληση για μια ΒΡ φιλική προς το περιβάλλον στον Κόλπο του Μεξικού…
Η κρίση του χρέους, η δημοσιοοικονομική κρίση, μικρότερη ή μεγαλύτερη σε μια σειρά χώρες και όχι μόνο στις PIGS, η αναπτυσσόμενη νομισματική αστάθεια που επιτείνεται από την εξαπλούμενη «κοπή χρήματος» από τις κεντρικές τράπεζες, η εναγωνίως απωθούμενη στο μέλλον απειλή μιας γενικευμένης κατάρρευσης ή επιμέρους καταρρεύσεων πιο παταγωδών απ’ αυτές που γνωρίσαμε άφωνοι πριν δυο χρόνια, είναι το ιδιαίτερο περιβάλλον που ρίχνει βαριά τη σκιά του στους χώρους που συναντήθηκαν φέτος οι ηγέτες των G20. Η ίδια η προτεραιότητα που αποδίδεται πλέον στους G20 αντί των G8 επισημαίνει την αδυναμία των πάλαι ποτέ ατμομηχανών του παγκόσμιου νεοφιλελευθερισμού.
Η διάσωση του ευρώ και η «έξοδος» μιας Γερμανίας ενισχυμένης την επαύριο της σημερινής φουρτούνας (αυτό προϋποθέτει ότι η φουρτούνα θα ξεπεραστεί και ότι θα υπάρξει έξοδος) βρίσκεται πίσω από τη «σκληράδα» της Μέρκελ και των εκπροσώπων της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχουν αναλάβει να «γαβγίζουν» περισσότερο από κάθε άλλη χώρα των G20 για δημοσιονομική σταθεροποίηση. Με αυτή τη ρότα «σταθεροποίησης», δηλαδή, πρακτικά την περισσότερη λιτότητα για τους εργαζόμενους, συνδέεται και η πρόταση Μέρκελ-Σαρκοζί για ειδική φορολόγηση των τραπεζών.
Στην άλλη όχθη του Ατλαντικού, τα γενναία πακέτα διάσωσης τραπεζών και βιομηχανιών και τόνωσης της οικονομίας που σημάδεψαν την κυβερνητική αλλαγή Ομπάμα, απέτρεψαν τα χειρότερα μα φαίνεται να εξαντλούν τα αποτελέσματά τους πολύ γρήγορα. Με μια διαχείριση των ελλειμάτων και του χρέους πιο «large» και αρκετά διαφορετική από εκείνη που προκρίνουν οι αφέντες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις χώρες-μέλη της, αλλά και το ΔΝΤ για όλες τις άλλες χώρες, εκπέπονται κύματα αστάθειας προς τον υπόλοιπο πλανήτη, κύματα που απειλούν και το ευρώ.
Έτσι, η αναμενόμενη κόντρα Μέρκελ-Ομπάμα δεν είναι εικονική, ωστόσο δεν παύει να κινείται πάνω στο υπόστρωμα της συμφωνίας για περισσότερο νεοφιλελευθερισμό, όπως αυτή εκφράστηκε στο Πουσάν. Η απαίτηση τόνωσης της παγκόσμιας κατανάλωσης (που απαιτεί από όλους τους άλλους, εκτός από τον εαυτό του ο καθένας…) άρα και των εξαγωγών φαντάζει, μακροπρόθεσμα, σαν μια οριμένη διέξοδος και στρέφεται έτσι κυρίως προς τις αναπτυσσόμενες χώρες των G20.
Για παράδειγμα, η Κίνα με τον τετραπλάσιο από τις ΗΠΑ πληθυσμό καταναλώνει μόνο 16% από όσο καταναλώνουν εκείνες.
(Κάποιος αφελής αναρωτήθηκε πού θα πάει η περιβόητη «πράσινη οικονομία» Ομπάμα, άμα οι Κινέζοι καταναλώνουν σαν τους Αμερικανούς…).
Γιώργος Τσίπρας
Σχόλια
