Της Ματίνας Παπαχριστούδη
Η διάχυση της ενημέρωσης στην ηλεκτρονική εποχή. Η νέα εποχή της ενημέρωσης. Η ψηφιακή επέκταση είναι η σωτηρία. Αυτά και άλλα τέτοια βαθυστόχαστα και βαρύγδουπα ακούγονται και γράφονται το τελευταίο διάστημα, χαρακτηρισμοί που πετιούνται φύρδην μίγδην στη θεωρητική βάση δεδομένων που καθορίζει την μπακαλίστικη ανάλυση των εξελίξεων στα ελληνικά ΜΜΕ και την αγορά τους.
Το μήνυμα, βεβαίως, το έχουν πιάσει εδώ και πολύ καιρό διαφόρων ειδών εκδότες και golden boys στελέχη της δημοσιογραφίας και της δημοσιολογίας. Έχουν επεκταθεί στο Διαδίκτυο ανοίγοντας site, blogs, portal και λοιπές ηλεκτρονικές θύρες επικοινωνίας με το μελλοντικό κοινό των social Μedia. Μόλις πρόσφατα άνεργος συντάκτης αναζήτησε εργασία σε νεόκοπο site εφημερίδας που θέλει κι αυτό να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στην επόμενη μέρα. Διαφημίσεις πάντως και δη κρατικές έχει ήδη στην ιστοσελίδα του. Έμαθε, λοιπόν, ο συντάκτης ότι για νυχτερινή βάρδια από τα μεσάνυχτα ως τις 8.00 το πρωί η αμοιβή του θα είναι 800 ευρώ με μπλοκάκι.
Το καθεστώς αυτό χωρίς ασφάλιση, σύμβαση, ωράρια ισχύει στο σύνολο των νέων… πολυχώρων της ψηφιακής ενημέρωσης. Οι χώροι αυτοί «πωλούνται» στο κοινό τους έναντι των διαφημίσεων που εξασφαλίζουν ή θα εξασφαλίσουν στο μέλλον. Αυτοί είναι που γεμίζουν τις σελίδες τους με κοπιαρισμένες ειδήσεις από το Αθηναϊκό Πρακτορείο, τα δημοσιεύματα του έντυπου Τύπου, των περιοδικών, των περιφερειακών εφημερίδων, των βίντεο από τους τηλεοπτικούς σταθμούς, τα ρεπορτάζ των ραδιοφωνικών σταθμών. Από τα παραδοσιακά και σε πορεία θανάτου ΜΜΕ, δηλαδή, όπου ισχύουν ακόμη οι ελάχιστοι κανόνες εργασιακής ασφάλειας. Τα site αυτά ή τα blog που θέλουν να το παίζουν μηχανές συνεχούς ροής ενημέρωσης, κατακλέβουν την πνευματική εργασία και τον κόπο των εργαζομένων στα άλλα Μέσα με πρόσχημα ότι έτσι τα διαφημίζουν και τελικά γιγαντώνονται παραμένοντας ανώνυμα.
Είναι οξύμωρο. Διαφημίζονται ως ψηφιακές εφημερίδες ή πύλες, θέλουν μερίδιο από τα δισεκατομμύρια της διαφήμισης αλλά δεν διαθέτουν ταυτότητα, υπεύθυνο έκδοσης, εκδότη και ονόματα συντακτών. Τα περισσότερα, βεβαίως, είναι γνωστό σε ποιους ανήκουν. Σε άτομα, εκδότες επιχειρηματίες ή επιχειρηματίες δημοσιογράφους καλοπληρωμένους στα παραδοσιακά Μέσα τους, ασφαλισμένους για τη σύνταξή τους. Είναι αυτοί που ως εργοδότες δεν αποδίδουν τις εισφορές των εργαζομένων τους στα ταμεία παρακρατώντας τα ποσά του 8% ή 3%, δεν πληρώνουν εισφορές για τους απασχολούμενους και απασχολίσιμους στα site τους. Και την ίδια στιγμή είναι μέλη του ΤΣΠΕΑΘ ή του ΕΔΟΕΑΠ απολαμβάνοντας όλες τις «ανέσεις» των ασφαλιστικών οργανισμών.
Το φαινόμενο πολλαπλασιάζεται με γεωμετρική πρόοδο. Εφημερίδες, ειδικά στην περιφέρεια, κλείνουν και στη θέση τους ξεφυτρώνουν ιντερνετικές σελίδες που διαπραγματεύονται την ειδησεογραφία απαιτώντας τις διαφημίσεις που είχαν παλαιότερα. Για να ξεπεραστεί ο σκόπελος της αναγνώρισης, ανοίγουν και μια εβδομαδιαία εφημερίδα για τα μάτια του κόσμου ή μάλλον ως κανάλι διοχέτευσης των διαφημιστικών τιμολογίων.
Η ψηφιακή ενημέρωση του μέλλοντος δυστυχώς δημιουργείται και εξελίσσεται πάνω σε ένα ήδη σαθρό σύστημα σχέσεων και συνθηκών. Όσο για τους εργαζόμενους επαγγελματίες δημοσιογράφους έχουν ήδη αποδεχθεί αυτή την εξέλιξη, θεωρώντας πως είναι «έξυπνο» να δίνουν τη δουλειά τους δωρεάν και στα site, γιατί έτσι κατοχυρώνουν μια θέση στο μέλλον.
