Με μεγάλη συμμετοχή και ιδιαίτερο το ενδιαφέρον των πολιτών του Κιλκίς πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση με θέμα «Οι επιπτώσεις από την εξάπλωση των ΑΠΕ», στο επιμελητήριο της πόλης. Βασικοί ομιλητές στην εκδήλωση ήταν ο Στέφανος Πράσσος, ακτιβιστής και μέλος της ομάδας Ενέργεια-Περιβάλλον SOS Δυτικής Μακεδονίας, η Μαρία Καραμανώφ, πρόεδρος του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας και επίτιμη αντιπρόεδρος του ΣτΕ και ο Νίκος Γιαννάκης, βιολόγος.
Στις τοποθετήσεις τους οι ομιλητές προσπάθησαν να φωτίσουν πλευρές του υφιστάμενου πλαισίου εγκατάστασης των ΑΠΕ, εξέθεσαν τα προβλήματα που η εξάπλωση τους προκαλεί στη φύση, στη βιοποικιλότητα, στο δίκτυο ενέργειας κ.α., ενώ προσπάθησαν να περιγράψουν και τους τρόπους ουσιαστικού ελέγχου και παρέμβασης της κοινωνίας των πολιτών στο σχεδιασμό και τις σχετικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων.
Ο Στέφανος Πράσσος έθεσε το πλαίσιο της ανάπτυξης των ΑΠΕ στη χώρα μας, αναφερόμενος και στην εμπειρία του στη Δυτική Μακεδονία. Επέμεινε ιδιαίτερα στο περιβαλλοντικό αποτύπωμα των έργων ΑΠΕ που όπως χαρακτηριστικά τόνισε «μόνο πράσινα δεν είναι» αφού επιβαρύνουν το περιβάλλον σε όλο τον κύκλο της ζωής τους, από την κατασκευή (εξόρυξη πρώτων υλών και σπάνιων γαιών), την εγκατάσταση (διάνοιξη δρόμων, αποψίλωση δασών και κορυφογραμμών), τη λειτουργία (υποβάθμιση του εδάφους, κίνδυνοι για την ορνιθοπανίδα) αλλά ακόμη και μετά το τέλος της λειτουργίας τους οπότε και τα κουφάρια τους αφήνονται να μολύνουν τα βουνά αφού η απεγκατάστασή τους δεν συμφέρει τους εργολάβους. Τόνισε δε, τις αντιφάσεις των ισχυρισμών για αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων από τις ΑΠΕ, δείχνοντας με στοιχεία ότι η εξάπλωση των ΑΠΕ όχι μόνο δεν έχει οδηγήσει σε μείωση της παραγωγής ενέργειας από φυσικό αέριο και λιγνίτη, αλλά αντιθέτως σε αύξηση που οφείλεται εν μέρει στην αύξηση της ζήτησης, αλλά και στη στοχαστικότητα της λειτουργίας των ΑΠΕ, που απαιτεί ενίσχυση με παραδοσιακές πηγές ενέργειας για να μην καταρρεύσει το δίκτυο.
Στη συνέχεια τον λόγο πήρε η Μαρία Καραμανόφ, η οποία προσπάθησε να τοποθετήσει ένα συνολικότερο πλαίσιο στο προς συζήτηση θέμα. «Αυτή την στιγμή έχουμε ξεπεράσει στον πλανήτη όλα τα λεγόμενα πλανητικά όρια» , όπως είπε, «τα οποία είναι: οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, η παραγωγή φωσφόρου και αζώτου, η κατανάλωση πόσιμου νερού, οι αλλαγές χρήσης γης, το οικολογικό αποτύπωμα και η σφράγιση του εδάφους (που σχετίζεται με την βιοποικιλότητα) κ.ά. Ένα πρόβλημα με πολλές πτυχές, το οποίο εμείς το έχουμε περιορίσει μόνο σε μία. Αυτή η μονοδιάστατη αντιμετώπιση με τις ΑΠΕ, πολύ φοβάμαι ότι όχι μόνο δεν θα λύσει το πρόβλημα αλλά θα δημιουργήσει και άλλα μεγαλύτερα». Πιο συγκεκριμένα για τη χώρα μας τόνισε ότι «η Ελλάδα έχει μηδαμινή συμμετοχή στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, δεν συγκρίνεται με τους μεγάλους ρυπαντές. Από την άλλη όμως θα μπορούσε να συμβάλει στην αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής κρίσης γιατί είναι ένα hot-spot περιβαλλοντικό, ήταν και παραμένει μια χώρα με απίστευτη βιοποικιλότητα, δάση, λιβάδια θαλάσσιας ποσειδωνίας. Όλα αυτά τα καταστρέφουμε». Έκανε τέλος εκτενή αναφορά, στο νομικό πλαίσιο που διέπει την εγκατάσταση ΑΠΕ, εξηγώντας το πώς περάσαμε από την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος σε αποφάσεις όπως αυτή του ΣτΕ, που κόντρα σε διατάξεις του Συντάγματος, επιτρέπει την «εγκατάσταση ανεμογεννητριών (και άλλων οικονομικών δραστηριοτήτων) σε περιοχές που κρίνονται αναδασωτέες» ή έργων ΑΠΕ ακόμη και εντός περιοχών NATURA. Ενώ έκλεισε περιγράφοντας όσα συμβαίνουν ως «έναν μεγάλο παραλογισμό, που οδηγεί σε μια μη αναστρέψιμη κατάσταση για τη χώρα μας», μια κατάσταση για την οποία, όπως είπε επιβάλλεται η ενημέρωση και η εγρήγορση της κοινωνίας των πολιτών.
Τελευταίος ομιλητής ήταν ο Νίκος Γιαννάκης, ο οποίος μέσα από χάρτες που αποτυπώνουν παράλληλα τις περιοχές NATURA και τις ζώνες όπου υπάρχουν ή σχεδιάζεται να εγκατασταθούν ΑΠΕ (ανεμογεννήτριες, φωτοβολταϊκά και μικρά υδροηλεκτρικά) έδωσε μια οπτική εικόνα του εγκλήματος που σχεδιάζεται. Τόνισε πως είναι «άλλο πράγμα το πώς παράγεται η ενέργεια, άλλο πώς και πόση καταναλώνεται, άλλο το πώς θα ρυθμίσουμε το κλίμα, άλλο πώς θα προστατεύσουμε τη βιοποικιλότητα» και χαρακτήρισε αδιέξοδη την εμμονή ως μόνη λύση την εγκατάλειψη των ορυκτών καυσίμων. Επέμεινε τέλος, πως πρέπει να ανοίξουμε σοβαρά τη συζήτηση των χρήσεων γης, που παραγκωνίζεται λόγω συμφερόντων, τη ρύθμιση δηλαδή της κατανάλωσης χώρου με σκοπό την προστασία της γης και της φύσης από διάφορες βλαπτικές δραστηριότητες που αποτελούν τη βασική πτυχή της περιβαλλοντικής κρίσης. Έκλεισε με μία έκκληση «να είμαστε παρόντες όπου χρειάζεται για να σώσουμε τουλάχιστον ό,τι έχουμε σήμερα, για να ξέρουμε ότι αφήσαμε στις επόμενες γενιές ζωή και όχι νεκροταφεία».
Η εκδήλωση έκλεισε με ερωτήσεις και παρεμβάσεις από το κοινό. Ένα κοινό που φάνηκε αρκετά ενημερωμένο και «υποψιασμένο» για όσα σχεδιάζονται και ταυτόχρονα αρκετά «καχύποπτο» για τον τρόπο που λαμβάνονται οι αποφάσεις από τους αρμόδιους φορείς. Στις παρεμβάσεις των κατοίκων, μόνιμο ερώτημα τι μπορούμε εμείς να κάνουμε, για να ευαισθητοποιήσουμε τους συμπολίτες μας, να «εκπαιδεύσουμε» περιβαλλοντικά τη νέα γενιά, να ελέγξουμε και να προσβάλλουμε νομικά θεσμικές αποφάσεις.
Υπό πολιορκία
Δυσανάλογα μεγάλη είναι η εγκατάσταση ΑΠΕ στον νομό Κιλκίς, με δεκάδες μικρά και μεγάλα έργα να βρίσκονται στο στάδιο της κατασκευής ή της αδειοδότησης.
Αυτή την στιγμή σε λειτουργία βρίσκεται ένα αιολικό πάρκο 10 MW στην θέση λόφος Κυλινδρίας, στα βόρεια του νομού, εταιρείας συμφερόντων της οικογένειας Ρέστη και του ομίλου Φειδάκη, ένα μικρό υδροηλεκτρικό 1,53 MW στο Μαύρο Ρέμα, στο χωριό Καρπή, και 16 εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών ισχύος από 0,2 έως 6,5 MW.
Σύμφωνα όμως με τα δεδομένα που δημοσιεύει η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων έχουν λάβει αδειοδότηση ή βρίσκονται σε διαδικασία εγκατάστασης έργα πολλαπλάσιας ισχύος. Πιο συγκεκριμένα, σε διαδικασία εγκατάστασης βρίσκονται ένα ακόμη αιολικό πάρκο στην περιοχή των Ευζώνων, δύο μικρά υδροηλεκτρικά και τρία ακόμη πάρκα φωτοβολταϊκών.
Η «έκρηξη» γίνεται στον χάρτη που απεικονίζει τα έργα που βρίσκονται στο στάδιο της παραγωγής, έχουν λάβει δηλαδή την καταρχήν άδεια με την έγκριση περιβαλλοντικών όρων αλλά εκκρεμεί η εγκατάστασή τους. Εκεί βλέπουμε, 46 προτεινόμενα έργα ανεμογεννητριών στα βόρεια του νομού (Πολύκαστρο, Δοϊράνη, Μπέλλες), 2 ακόμη μικρά υδροηλεκτρικά στα ρέματα του όρους Πάικο και δεκάδες ακόμη εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών τόσο στον Δήμο Κιλκίς όσο και στον Δήμο Παιονίας. Ειδικά για το τελευταίο, έχουν δοθεί άδειες τόσο για μια πλειάδα μικρών έργων που καταλαμβάνουν αγροτεμάχια και βοσκοτόπια, υποβαθμίζοντας τις καλλιεργήσιμες εκτάσεις σε όλο το νομό, όσο και για μεγάλα project ισχύος από 200 έως και 700 MW, από εταιρείες ελληνικών συμφερόντων (βλ. ηλιακό πάρκο στην θέση Βακούφι, θυγατρικής της ΤΕΡΝΑ) αλλά και ξένων (βλ. 2 mega-παρκα ισχύος 460 και 248 MW της εταιρείας Ιδέα Φως, που συνδέεται με την σουηδική OX2, ηλιακό πάρκο 754 MW στο Βαφιοχώρι της γερμανικών συμφερόντων Envalue Hellas, ηλιακό πάρκο 432 MW στην Κοκάρτζα της Iliako Power IKE, συνδεδεμένης με τον γερμανικό ενεργειακό κολοσσό BayWa r.e.).
Αν οι παραπάνω σχεδιασμοί γίνουν πράξη θα έχουμε ουσιαστική και δραματική αλλοίωση της γεωγραφίας, της οικονομικής δραστηριότητας, του φυσικού περιβάλλοντος σε έναν μόνο νομό. Αυτή είναι η εικόνα της Ελλάδας, την εποχή της επέλασης της «πράσινης ανάπτυξης» ή καλύτερα των εργολαβικών συμφερόντων και των αρπακτικών των Βιομηχανικών ΑΠΕ.
Δ.Γκ.
Δήλωση στον Δρόμο του Μπάμπη Μακρίδη, συντονιστή της εκδήλωσης και εκ των διοργανωτών
Η εκδήλωση διοργανώθηκε από την Πρωτοβουλία Πολιτών Κιλκίς-Παιονίας ενάντια στις ΒΑΠΕ με συνδιοργανωτές τον ΟΣΠΕ Γουμένισσας, τον Περιβαλλοντικό Σύλλογο Περιπατητών Κιλκίς και την ομάδα Κ Ι (κάπα γιώτα). Σκοπός της ήταν η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση των πολιτών της περιοχής αναφορικά με την καταστροφή που προκαλείται από την εξάπλωση των ΑΠΕ.
Εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα στον νομό έχουν αδειοδοτηθεί να γίνουν φωτοβολταϊκά πάρκα με κάποια από αυτά τεράστια μεγαφωτοβολταϊκά. Καταλαμβάνουν γεωργικές εκτάσεις και δημόσιες εκτάσεις δημιουργώντας μια ασφυκτική κατάσταση για τη γεωργία, την κτηνοτροφία, αλλά και για άλλες χρήσεις, με το ζήτημα της επισιτιστικής ασφάλειας να είναι το σημαντικότερο. Δύο μικρά υδροηλεκτρικά λειτουργούν ήδη στο Πάικο και άλλα 7 έχουν αδειοδοτηθεί σε μια περιοχή όπου το νερό έχει μειωθεί αισθητά δημιουργώντας ανησυχίες τόσο για την ύδρευση όσο και για τη γεωργία. Να σημειωθεί ότι η άδεια χρήσης του νερού δίνεται στους επενδυτές από τις πηγές μέχρι την είσοδο του στο υδροηλεκτρικό. Στις κορυφές του Μπέλλες αλλά και σε χαμηλότερες περιοχές έχουν αδειοδοτηθεί δεκάδες ανεμογεννήτριες δημιουργώντας μια μη αντιστρέψιμη κατάσταση στην περιοχή.
Η εκδήλωση ήταν ευκαιρία να βρεθούν όσοι ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν στην πρωτοβουλία η οποία θα συνεχίσει δυναμικά και με άλλες εκδηλώσεις ενημέρωσης στους οικισμούς του νομού αλλά και με παρεμβάσεις στα Δημοτικά Συμβούλια. Όπως και με τα μεταλλεία έτσι και τώρα οι πολίτες της περιοχής πρέπει να βγουν μπροστά για να κρατήσουν ζωντανό τον τόπο τους.
