Επιμέλεια: Ιωάννα Δραγώνα
Οι άνθρωποι ήθελαν πάντα να βλέπουν τον ήλιο. Και κυρίως να τους βλέπει και αυτός. Και ο ήλιος σήμαινε πάντα ζωή, δημιουργία, χαρά και ένα μέλλον γεμάτο όνειρα και ελπίδα. Στο όνομα αυτού του μέλλοντος παίζουν κορώνα γράμματα τη ζωή τους. Ξεριζώνονται από τον τόπο τους και διανύουν τεράστιες αποστάσεις μέσα από μονοπάτια κρυφά, παράνομα και κακοτράχαλα.
Ο τόπος μας γνώρισε και έζησε στο πετσί του την μετανάστευση και από τις δύο όχθες. Οι Έλληνες γνώρισαν και έζησαν (και ζουν) την μετανάστευση και δέχθηκαν στον τόπο τους μετανάστες από όλο τον κόσμο.
Η παράσταση είναι αποτέλεσμα μιας έρευνας τριών ετών και μιας συνεργασίας τριών θεατρικών Ευρωπαϊκών οργανισμών. Το θέατρο Τόπος Αλλού βασίστηκε στην έρευνα του Κέντρου σπουδών λαϊκού θεάτρου και συνεργάστηκε με τον Ιταλικό θεατρικό οργανισμό Aida Fondazione και το KRZYK Theater από την Πολωνία. Αποτέλεσμα της έρευνας και της συνεργασίας είναι «Οι δρόμοι του χιονιού». Είναι το δεύτερο μέρος μιας πορείας που ξεκίνησε με έρευνα, συναντήσεις και συνεντεύξεις με πραγματικούς μετανάστες πρωταγωνιστές της μεταναστευτικής περιπέτειας, και ολοκληρώνεται με τους Δρόμους του Χιονιού στο Τόπος Αλλού με μία πολυσήμαντη Ευρωπαϊκή συνεργασία τριών οργανισμών που προέρχονται από την Ιταλία και Πολωνία, χώρες με μεγάλη θεατρική παράδοση. Οι καλλιτέχνες μέσα από την συνεργασία τους θα καταθέσουν όχι μόνο τις τεχνικές και τις φόρμες τους άλλα και την εμπειρία του τόπου τους πάνω στη μετανάστευση. Η Λαμπεντούζα στέκει μοναχική στη μέση της Μεσογείου ανάμεσα σε δύο Ηπείρους σαν μία σημαδούρα, είναι η πόρτα για την γη της επαγγελίας. Οι Πολωνοί έχουν στις αποσκευές τους και στο συλλογικό τους υποσυνείδητο απανωτά στρώματα μετανάστευσης και προσφυγιάς σε όλο τον κόσμο.
Οι δρόμοι του χιονιού είναι μία τοιχογραφία του φαινομένου της μετανάστευσης, της προσφυγιάς και της αγωνίας του ανθρώπου να βρει μια γη και μια ζωή καλύτερη να ζήσει και να δημιουργήσει.
Όλα αυτά γίνονται μέσα από τα μάτια ενός κοριτσιού που μπαίνει σε μια ξένη γη παράνομα. Μέσα από την περιπέτεια της δίωξης της ξετυλίγεται μια ζωή γεμάτη ευαισθησία, ρομαντισμό, παιδιάστικη αφοπλιστική αφέλεια και ενθουσιασμό. Ταυτόχρονα μας μεταφέρει όλη την τραγωδία της σύγκρουσης των πολιτισμών των ανθρώπων. Τα ιδεολογικά και θρησκευτικά τους πιστεύω, η φιλοσοφία τους, τα όνειρα και οι προσδοκίες τους ξεριζώνονται από τη γη τους και μεταφυτεύονται βίαια σε μια άλλη γη. Τις περισσότερες φορές εχθρική και αφιλόξενη.
Με αφορμή την παράσταση μιλήσαμε με τους ηθοποιούς της. Πρόκειται για μια πολύ ενδιαφέρουσα συνομιλία που μας βάζει στο κλίμα της παράστασης και μέσα από την ξεχωριστές οπτικές των καλλιτεχνών αντιλαμβανόμαστε την περισσότερο την ολότητα του έργου.
Χριστίνα Δημητριάδη – «Αντέλα»
Αγώνας σε μία πολυκύμαντη πραγματικότητα
Η Αντέλα είναι μία νέα γυναίκα, η οποία ακολουθεί μία διαδρομή μετανάστευσης από την Πολωνία στη Σουηδία. Είναι μία γυναίκα που, από καταγωγής, έχει ένα καλό μορφωτικό επίπεδο και φέρει μία κουλτούρα η οποία της επιτρέπει να διεκδικεί κάτι καλύτερο για την ίδια και την εναπομείνασα οικογένεια της. Βιώνει με κριτικό βλέμμα τη νέα της κατάσταση και τη χώρα που την υποδέχεται.
Σε κάθε περίπτωση, αν και ευάλωτη λόγω κοινωνικοπολιτικών συνθηκών και προσωπικής ιστορίας, παραμένει μία δυνατή γυναίκα, με ισχυρό χαρακτήρα, με συναίσθηση των δυσκολιών αλλά και των καλών που της συμβαίνουν, με καθαρή και δίκαιη ματιά στον κόσμο που εισέρχεται και σ’ εκείνον που άφησε πίσω της. Είναι μία γυναίκα που «κουβαλάει» με αξιοπρέπεια τον προσωπικό της πόνο, τον διαχειρίζεται μόνη της με γενναιότητα και δεν τον μοιράζεται με ευκολία, ούτε τον «ακουμπάει» σε άλλον άνθρωπο.
Η Αντέλα είναι σύγχρονη μας, σημερινή και σάρκινη. Βρίσκεται γύρω μας και μέσα στον καθέναν από μας. Αγωνίζεται να κρατηθεί σε μία πολυκύμαντη πραγματικότητα που ενίοτε την «βάλλει», διασώζοντας την αξιοπρέπεια της, αρνούμενη να αφεθεί σε μια ανηλεή μοίρα.
Η επιλογή του σκηνοθέτη μας κυρίου Καμτσή, να «δει» αυτούς τους ανθρώπους έξω από τη συνήθη σύμβαση της αδυναμίας τους και να φωτίσει την ηρωική τους πλευρά, με αφορά απόλυτα και είναι ισχυρό κίνητρο για να ανήκω σε αυτή την ομάδα.
Στεφανία Γκουρνέλου – «Μπαχίτι»
Μια γυναίκα μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας
Τι μπορεί να κάνει και πού μπορεί να φτάσει μια μάνα για το παιδί της; Δεν υπάρχουν εμπόδια γι’ αυτήν. Τίποτα δε στέκεται τροχοπέδη εάν πρέπει να σώσει το παιδί της. Όταν μάλιστα μιλάμε για μία μητέρα που της άρπαξαν το παιδί από την αγκαλιά και περπατάει διωγμένη, καταβεβλημένη, σε ξένους τόπους, ολόκληρες μέρες και εβδομάδες προκειμένου να φτάσει κοντά του ξανά για να αντικρίσει πάλι τα μάτια του, μέχρι πού μπορεί να φτάσει; Τίποτε δεν τη σταματά. Είναι ζήτημα ζωής και θανάτου. Πώς, λοιπόν, μια μάνα αντιμετωπίζει το θάνατο της ίδιας της ζωής; Του παιδιού της;
Μια γυναίκα που απλά επιβιώνει. Μια γυναίκα που την κρατούν στη ζωή μόνο δύο μάτια. Μια γυναίκα μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας. Μεταξύ λογικής και παραλογισμού. Μια γυναίκα απόλυτα, ολότελα μόνη, με μόνο σύμμαχό της το φεγγάρι.
Λαμπρινή Θάνου – «Πομάκα»
«Μπάσταρδα χώματα, μπάσταρδοι και μεις…»
«Μουσουλμάνα. Εγώ είμαι Μουσουλμάνα. Πομάκα. Βουλγαρία! Εδώ ειν’ η γή μου! Ανήκω. Ένα μέτρο πιο ‘κει είμαι ξένη. Θράκη… Μπάσταρδα χώματα, μπάσταρδοι και μεις… Χώμα δικό δεν έχουμε, πατρίδα. Στη μέση, μια από ‘δω και μια από ‘κει…» Μεγαλωμένη στο Αλάμοβτσι, ένα χωριό σφηνωμένο ανάμεσα στα βουνά, ένα χωριό με 50 κατοίκους αλλά 4 τζαμιά, εκεί όπου ο καιρός μετριέται με προσευχές και τεμενάδες, εκεί όπου η φωνή του Ιμάμη αντηχεί πέντε φορές την ημέρα σε βραχνά μεγάφωνα και καλεί τον κόσμο να γονατίσει να δοξάσει τον Αλλάχ και να υποταχθεί, εκείνη ακούει την προσωπική της φωνή να ρωτάει επίμονα «γιατί;» και αρνείται να δηλώσει υποταγή. Με πατέρα δάσκαλο και μάνα βαθιά θρησκευόμενη που δουλεύουν στα χωράφια αλλονών ξεθάβοντας πατάτες και φασόλια, σκληραγωγημένη και συναισθηματικά ευάλωτη αντάμα, ασφυκτιά μέσα στα στενά όρια του οικογενειακού και θρησκευτικού της περίγυρου. Και η ζωή, μέσα από τον έρωτα, της δίνει την ευκαιρία να κάνει τη μικρή προσωπική της ανταρσία, να σηκώσει για λίγο το κεφάλι προς τον ουρανό, μη φορώντας αυτή τη φορά τη μαντήλα της. Να νιώσει, για πρώτη φορά στη ζωή της, ότι κάπου ανήκει, ότι βρήκε την ταυτότητα της, για να υποταχθεί όμως και πάλι σε μια μοίρα που δεν είχε αύριο.
Νίκος Καραστέργιος – «Νεκροθάφτης» & «Φρουρός»
«Είναι η ζωή που πρέπει να ζήσει. Πάνω από τον θάνατο»
«Είναι η ζωή που πρέπει να ζήσει. Πάνω από τον θάνατο», μια από τις φράσεις που λέω ως Νεκροθάφτης. Ο θάνατος, κυριολεκτικά και μεταφορικά, μέσα απο τον ξεριζωμό όλων αυτών των ανθρώπων, των μεταναστών, των ξένων. Το τραγικό θέμα της μετανάστευσης δεν ακουμπά άμεσα και προσωπικά τον Νεκροθάφτη της ιστορίας, τον βάζει όμως σε διλήμματα και βαθιά μέσα του συμπάσχει με τα θύματα, τους πονεμένους, τους μετανάστες, που, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, άφησαν πίσω τις πατρίδες τους. «Το χιόνι δεν παίζεται» αναφωνεί άλλη στιγμή. Γι’ αυτό και οι δρόμοι του είναι γεμάτοι μοναξιά, φόβο, πόνο, παγωνιά! Στην παράσταση ερμηνεύω και τον ρόλο ενός συνοριοφύλακα, που διακατέχεται από το σύνδρομο του σημερινού «ωχαδερφισμού», σε αντίθεση με τον συνάδελφο του, που είναι πιο φανατισμένος και παίρνει θέση. Φαινομενικά, οι δύο ρόλοι είναι αντίθετοι, αλλά στη συναισθηματική βάση, δεν μπορούσα παρά να συμπάσχω και πάλι. Γιατί όλοι οι Έλληνες έχουμε τη μετανάστευση μέσα στην ιδιοσυγκρασία και την ιστορία μας. Στοχεύουμε σε έναν κόσμο χωρίς σύνορα. Τελικά, αυτό πρεσβεύει η παράσταση του Νίκου Καμτσή.
Άντα Κουγιά – «Τσβέτα»
Ένα παιδί στο σώμα γυναίκας
Είσαι όλα αυτά που έζησες. Και η «Τσβέτα» ό,τι έζησε, ό,τι ένιωσε, ό,τι άκουσε τα κουβαλάει μαζί της στη νέα χώρα που πηγαίνει. Μια χώρα πλούσια, «με ντομάτες, κόκκινες φράουλες», με έναν ήλιο λαμπρό και μια γη που της ζεσταίνει τα πόδια. Ένας παράδεισος. Είναι έτσι; Όταν δύο συνοριοφύλακες τη συλλαμβάνουν στον «ονειρικό παράδεισο» της Ελλάδας, τη ρωτούν το όνομά της και από που είναι. Τι να απαντήσει όμως; Το όνομα και ο τόπος δε λένε τίποτα. Αυτά που είδε και βίωσε, για να μπει παράνομα στον «παράδεισο», δεν περιορίζονται σε ένα όνομα και έναν τόπο καταγωγής. Αυτό που πραγματικά είναι, είναι οι άνθρωποί της και οι ιστορίες που κουβαλάει. Ένα παιδί στο σώμα γυναίκας, ένα αγρίμι που κρατιέται από το παρελθόν, γυμνώνεται ψυχικά μπροστά στους δύο πρώτους ανθρώπους που συναντάει, κι ας μην είναι φίλοι της. Ανάγκη της είναι να πει τις ιστορίες της. Είναι τόσο μεγάλη αυτή η ανάγκη, που όλες οι ιστορίες της, όλες οι αναμνήσεις της ζωντανεύουν επί σκηνής.
Άντρια Ράπτη – «Ελληνίδα»
«Κομπιάζει η μνήμη, βήχει και ξερνάει ό,τι δε ξεχνιέται»
Περιμένοντας στο καμαρίνι να έρθει η σειρά μου να βγω στη σκηνή, αναρωτιέμαι τι κοινό μπορεί να έχει μία σύγχρονη γυναίκα του Δυτικού κόσμου με την Ελληνίδα μάνα που υποδύομαι, η οποία έχει μεγαλώσει στη Βουλγαρία και αιωρείται ανάμεσα σε δύο κουλτούρες, σε δύο πολιτισμούς. Που αναζητάει πατρίδα όπου την πάει η οικονομική ανέχεια, η ανάγκη να επιβιώσει. Και στοχάζομαι όλα τα νέα παιδιά που ξενιτεύονται για να βρουν εργασία και όλες τις μάνες που μιλούν μαζί τους στο Skype. Κι αν έχει η Ελλάδα τέτοιες παρόμοιες εικόνες στη μνήμη της. Κι αν έχει κι όλος ο κόσμος που αλλάζει και μέσα μας πασχίζουμε να τον καταλάβουμε. «Κομπιάζει η μνήμη, βήχει και ξερνάει ό,τι δε ξεχνιέται» (Μ. Μπρεχτ)
Σάκης Τσινιάρος – «Μεθοριακός Φρουρός»
«Τη δουλειά μου κάνω. Μετά καμία σχέση. Κατάλαβες;»
Υπεύθυνος στα σύνορα Ελλάδας Τουρκίας, ο φρουρός που ενσαρκώνω, κάθε μέρα συλλαμβάνει κι από χιλιάδες παράνομους, που περνούν τον Έβρο. Θέλει να είναι τυπικός, να κάνει σωστά τη δουλειά του, να τελειώνει με τις ανακρίσεις. Η κοπέλα αυτή όμως, που περνάει τα σύνορα, τον δυσκόλεψε. Την κυνήγησε και τώρα που την έπιασε και τα κατάφερε, πρέπει να την πιέσει, να τα μάθει όλα. Και τα καταφέρνει. Εκείνη του λέει την ιστορία της, πώς πέρασε τα σύνορα, ποιούς πλήρωσε, ποιό ήταν το σύνθημα. Αλλά σιγά σιγά, αντιλαμβάνεται ότι αυτή δεν θα είναι μια συνηθισμένη ανάκριση. Με αυτήν την κοπέλα δεν θα ξεμπερδέψει εύκολα. Τι κρύβει κάτω από το παλτό της;
INFO
Παρασκευή -Σάββατο στις 20:30, Κυριακή 19:30
Κείμενο-Σκηνοθεσία-φωτισμοί: Νίκος Καμτσής
Σκηνικό: Νίκος Καμτσής-Μίκα Πανάγου
Κοστούμια κατασκευή αντικειμένων: Μίκα Πανάγου
Μουσική σύνθεση / Επιμέλεια: Χρήστος Ξενάκης
Κίνηση: Marek Koschiolek (KRZYK Theater)
Χορογραφίa: Μάγδα Γεροσίδερη
Στίχοι: Νίκος Καμτσής
Video: Anna Giniewska (KRZYK Theater)
PublicRelation-Επικοινωνία: Canard qui parle
Παίζουν οι: Λαμπρινή Θάνου, Νίκος Καραστέργιος, Άντα Κουγιά, Αντρια Ράπτη, Σάκης Τσινιάρος, Χριστίνα Δημητριάδη, Στεφανία Γκουρνέλου.
Τιμές εισιτηρίων
Κανονικά: 10 Ευρώ
Groups πάνω από 8 άτομα: 8 ευρώ
Σπουδαστές, τρίτη ηλικία, άνεργοι, αλλοδαποί: ειδικές τιμές (κατόπιν κράτησης)
Κεφαλληνίας 17 & Κυκλάδων, Κυψέλη
2108656004, 2108679535
www.topos-allou.gr
[email protected]
