Γενικά η λέξη «υλιστικός» χρησιμεύει σε πολλούς νεώτερους συγγραφείς στη Γερμανία σαν απλή φράση που την κολλούν, χωρίς παραπέρα μελέτη, στο καθετί, δηλ. κολλούν αυτή την ετικέτα και νομίζουν ότι έτσι ξόφλησαν με το θέμα. Η δική μας αντίληψη της ιστορίας όμως, είναι πριν απ’ όλα ένας οδηγός για μελέτη, όχι μοχλός για κατασκευάσματα χεγκελιανού τύπου. Ολόκληρη η ιστορία πρέπει να ξαναμελετηθεί, πρέπει να ερευνηθούν λεπτομερειακά οι όροι ύπαρξης των διαφόρων κοινωνικών σχηματισμών, προτού γίνει προσπάθεια να βγάλουν απ’ αυτούς τις πολιτικές, αισθητικές, φιλοσοφικές, θρησκευτικές κ.λπ. αντιλήψεις, καθώς και τις αντιλήψεις ιδιωτικού δικαίου, που αντιστοιχούν σ’ αυτούς τους όρους.
Η διαλεκτική υλιστική αντίληψη της ιστορίας είναι οδηγός για μελέτη, όχι «τελειωμένο» σύστημα. Αφετηρία η συνεχής μελέτη των όρων της πραγματικότητας
Απ’ αυτή την άποψη έγιναν ως τώρα λίγα μόνο, γιατί λίγοι μόνο έχουν καταπιαστεί στα σοβαρά με το ζήτημα. Απ’ αυτή την άποψη χρειαζόμαστε μαζική βοήθεια, το πεδίο είναι απέραντο, κι όποιος θέλει να δουλέψει σοβαρά, μπορεί να αποδώσει πολλά και να διαπρέψει. Αντί γι’ αυτό όμως, σε παρά πολλούς νεώτερους γερμανούς η φράση του ιστορικού υλισμού (μπορεί κανείς βέβαια να τα κάνει όλα φράση) χρησιμεύει μόνο για να συγκροτήσουν το ταχύτερο σε σύστημα τις δικές τους φτωχές ιστορικές γνώσεις –η οικονομική ιστορία βρίσκεται ακόμα στα σπάργανα!– και να φαντάζονται κατόπιν τον εαυτό τους πολύ σπουδαίο. […]
* Από τα Διαλεχτά Έργα Μαρξ-Ένγκελς (Τόμος 2ος)
