Του Σπύρου Παναγιώτου
Οι 5 περίπου μήνες που μας χωρίζουν από τις αυτοδιοικητικές εκλογές και τις Ευρωεκλογές θα είναι περίοδος πυκνή σε γεγονότα και ταυτόχρονα ρευστή και απρόβλεπτη. Η μόνη ασφαλής πρόβλεψη είναι, δυστυχώς, η ραγδαία επιδείνωση των μεγάλων προβλημάτων της συντριπτικής πλειοψηφίας των πολιτών της χώρας. Φτώχεια, ανεργία, ληστρική επίθεση σε μισθούς και συντάξεις, φοροληστεία, τοκογλυφική ομηρία ολόκληρης της χώρας αλλά και των απλών ανθρώπων θα συνεχιστεί στον υπέρτατο βαθμό.
Τα σημεία ασάφειας και κατά συνέπεια πιθανή πηγή απρόβλεπτων καταστάσεων σχετίζονται με την πορεία αντιπαράθεσης ανάμεσα στις ΗΠΑ (ΔΝΤ) και το γερμανικό σχέδιο για την Ε.Ε. για το πώς θα εξελιχθεί το πείραμα στη χώρα και οι πρωτοβουλίες που θα πυροδοτήσει ή θα ελευθερώσει αυτή περαστική-κινούμενη ισορροπία. Δίπλα σε αυτά, ο βαθμός προετοιμασίας του ΣΥΡΙΖΑ και κυρίως η συμπεριφορά του κοινωνικού σώματος, η συνέχιση δηλαδή ή όχι της αναδίπλωσης του ριζοσπαστισμού, της ρηχής, επιφανειακής σύνδεσής του με το πεδίο της πολιτικής, η λογική της ανάθεσης, θα παίξουν βασικό ρόλο στη πορεία των πραγμάτων.
Οι τάσεις αυτές δεν αφορούν μόνο την κεντρική πολιτική σκηνή. Παρά τις ιδιομορφίες, θα επηρεάσουν καθοριστικά τη μάχη των αυτοδιοικητικών εκλογών και των Ευρωεκλογών.
Καθώς ο πολιτικός χρόνος είναι οριακά λίγος και οι καθυστερήσεις παραπάνω από φανερές, η συζήτηση, ο προβληματισμός, η αναζήτηση των προϋποθέσεων για μια νικηφόρα έκβαση των επερχόμενων πολιτικών αναμετρήσεων είναι σήμερα περισσότερο από αναγκαίες.
Ανάγκη συγκρότησης ενός διάχυτου δυναμικού
Σε κάθε πόλη, σε κάθε περιφέρεια, σχεδόν σε κάθε χωριό της χώρας, εδώ και πολλά χρόνια, υπάρχει μια πολύχρωμη, πολύμορφη δραστηριότητα, σχημάτων, ομάδων πολιτών, πολιτιστικών φορέων και συλλόγων, κινημάτων τοπικού ή περιφερειακού χαρακτήρα. Χιλιάδες άνθρωποι παίρνουν μέρος, μελετούν τοπικά ή πιο γενικά προβλήματα, δραστηριοποιούνται πολύμορφα, σχετίζονται με άλλους ανθρώπους, αγωνίζονται, συμμετέχουν σε εκλογικές διαδικασίες, δρουν και παρεμβαίνουν έξω από αυτές. Άλλωστε, αυτό το δυναμικό είχε μια σημαντική παρουσία και στο μαζικό λαϊκό αντιμνημονιακό κίνημα τα τελευταία τρία χρόνια. Αποτελεί ένα διάχυτο αλλά σημαντικό δίκτυο ανθρώπων και κινήσεων που, παρά το γεγονός ότι ήταν ασύνδετο μεταξύ του, αποτελεί κρίσιμη και ουσιαστική «μαγιά» για την συγκρότηση ενός αυτοδιοικητικού δικτύου – ρεύματος με πανελλαδικές διαστάσεις. Με μια έννοια, αυτή η παρέμβαση στην πόλη και την γειτονιά αποτελεί την πιο γνήσια μορφή λαϊκής συμμετοχής (με όλες τις αξιολογήσεις που μπορεί κανείς να κάνει) σε συνθήκες που ο συνδικαλισμός και άλλες μορφές κινήματος έχουν διαστραφεί ή υπολειτουργούν ή έχουν ποδηγετηθεί.
Η συνένωση και συνεργασία με αυτό το δυναμικό, η συγκρότησή του γύρω από τις επιπτώσεις των μνημονιακών πολιτικών στη χώρα, η αναζήτηση ενός καθολικού δρόμου διεξόδου για την κοινωνία και τη χώρα θα έπρεπε, ακόμα και τώρα μπορεί, να αποτελέσει την κύρια πλευρά της προσπάθειας των υπό συγκρότηση αυτοδιοικητικών σχημάτων και του ΣΥΡΙΖΑ συνολικά.
Μια τέτοια επιλογή θα έφερνε την πολιτική στην ουσιαστική της μορφή στο προσκήνιο, θα έδειχνε στη πράξη ότι ή ίδια η πολιτική δεν είναι απλά ζήτημα συσχετισμών, αλλά συνεχής επίμονη προσπάθεια δυναμικής διαμόρφωσης συσχετισμών στη βάση ενός πολιτικού σχεδίου και ενός μαζικού πολιτικού ρεύματος, συμμετοχής, αφύπνισης και χειραφέτησης των ανθρώπων και της κοινωνίας.
Η προσπάθεια εφαρμογής ενός τέτοιου σχεδίου, χωρίς αποκλεισμούς και τετελεσμένα, μπορεί να διαμορφώσει διαφορετικά το τοπίο των αυτοδιοικητικών εκλογών. Ταυτόχρονα, ένα τέτοιο σχέδιο θα μας ελάφρωνε από αντιλήψεις που περιορίζουν τη σκέψη στην «αγωνία» για καταγραφή, για την επίτευξη ενός καλού ποσοστού. Θα μας απάλλασσε από, διχαστικές πολλές φορές, αναζητήσεις ενός επικοινωνιακού, «γνωστού» προσώπου, ενός «παράγοντα» ικανού να φέρει αυτό το επιθυμητό ποσοστό.
Υπέρβαση πολιτικών και οργανωτικών καθυστερήσεων
Οι ιδιομορφίες της μάχης των αυτοδιοικητικών εκλογών αλλά και η ύπαρξη ενός μεγάλου διάχυτου δυναμικού ορίζουν την αναγκαία διαδρομή. Αποκλείουν, ταυτόχρονα, τις επιφανειακές λύσεις.
Μια νικηφόρα εκλογική μάχη δεν μπορεί να σχεδιαστεί με βάση το πώς θα διαμορφωθεί ο εκλογικός χάρτης το βράδυ των εκλογών, από το πόσο θα «κοκκινίσει». Ιδιαίτερα στις αυτοδιοικητικές εκλογές που τα εκλογικά ποσοστά δεν ακολουθούν αυτόματα, σαν παρακαταθήκη τα αυτοδιοικητικά σχήματα.
Η λογική της ανάθεσης, ειδικά σήμερα που η πορεία μετάβασης της χώρας απαιτεί ουσιαστικές ρήξεις και τομές δεν μπορεί να είναι κρυφή επιθυμία ή «ανομολόγητο» σχέδιο της αριστεράς. Δεν φτάνει να αναγνωρίζεται καν σαν αναγκαίο κακό. Αντίθετα, όλα θα κριθούν από την επίγνωση και κατά συνέπεια από τις πρωτοβουλίες, την ειλικρινή προσπάθεια που θα καταβληθεί για την αναστροφή αυτής της συμπεριφοράς. Απαιτείται η έμπρακτη άρνηση της λογικής ενός «αυτόματου πιλότου» που οδηγεί, αναπόφευκτα, στην υποτιθέμενη νίκη. Απαιτείται η άρνηση μιας πολιτικής που αρκείται στην ανιαρά επαναλαμβανόμενη ανάγκη μιας αλλαγής. Το ίδιο δεν μπορεί να νοηθεί ότι ένας ιδιότυπος «κυβερνητισμός», η ικανότητα δηλαδή ενός προσώπου, μιας ομάδας, ενός επιτελείου να θεωρείται μοναδική και ικανή προϋπόθεση για να πραγματοποιηθούν τα αναγκαία βήματα μιας ανάταξης και διεξόδου στα πλαίσια ενός δήμου, πόσο μάλλον στην κλίμακα της οικονομίας, της κοινωνίας, της χώρας.
Απαιτείται, ιδιαίτερα στις αυτοδιοικητικές εκλογές, η οικοδόμηση στενών σχέσεων μόνιμων, σταθερών, ανθεκτικών με τις τοπικές κοινωνίες. Απαιτείται η διαμόρφωση μιας νέας συνείδησης που θα στηρίζεται στην πειθώ γύρω από το πολιτικό σχέδιο –συμμετοχής, αφύπνισης, χειραφέτησης- και από τις νέες ιεραρχήσεις -συλλογικό, δημόσιο, διέξοδος- που θα κρίνουν την επιτυχία και μετά τη νίκη το βράδυ των εκλογών. Όσο το ζητούμενο είναι νίκες με προοπτική, όσο οι αυτοδιοικητικές εκλογές συνδέονται -και δίκαια- με τους αγώνες για απαλλαγή από μνημόνια, τροϊκανή επιτροπεία και κυβερνήσεις υποτακτικές αυτών των σχεδιασμών, τόσο πιο έντονα προβάλλει η ανάγκη συγκρότησης ενός μαζικού λαϊκού αριστερού ρεύματος διεξόδου. Ενός αριστερού πολιτικού ρεύματος διεξόδου που θα κρίνεται από τις συνειδήσεις που θα διαμορφώνει και άρα τις προοπτικές που θα απελευθερώνει. Που θα βάζει στη πρώτη γραμμή την συμμετοχή και την ενεργοποίηση της κοινωνίας, τη πραγματική δημοκρατία. Που θα κρίνεται από τις διαδικασίες χειραφέτησης που θα διεγείρει για όλους/ες αλλά και την ίδια την κοινωνία.
Ανιχνεύοντας μια παρέμβαση με ουσία
Το διάστημα που μας χωρίζει από τις αυτοδιοικητικές εκλογές είναι ελάχιστο. Δεν χωρούν άλλες καθυστερήσεις. Χρειάζονται γρήγορες και ταυτόχρονα σαφείς αποφάσεις. Οι σκέψεις που ακολουθούν ανιχνεύουν μια συνεκτική και συγχρόνως διαφοροποιημένη πολιτική που προσπαθεί να απαντήσει στις πολλαπλές ανάγκες τόσο του διάχυτου και υπαρκτού κινήματος που δρα στις τοπικές κοινωνίες, όσο και αυτές της δημιουργίας ενός πολιτικού ρεύματος διεξόδου. Ταυτόχρονα δεν χάνει από τον ορίζοντά της την ανάδειξη του πολιτικού περιεχομένου των εκλογικών αναμετρήσεων του 2014.
1. Στους 3 μεγάλους δήμους της χώρας, σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πειραιά, αλλά και σε συγκεκριμένες περιφέρειες, οι αυτοδιοικητικές εκλογές έχουν τη μορφή κεντρικής πολιτικής μάχης. Απαιτείται η στράτευση κεντρικών στελεχών που θα δώσουν το συνολικό στίγμα του ΣΥΡΙΖΑ, που θα γίνουν πρόκριμα, μαζί με τις ευρωεκλογές, της συνολικής προσπάθειας απαλλαγής της χώρας από το τροϊκανό αδιέξοδο και αντιστροφής της πορείας. Χρειάζεται να εγκαταλειφθεί κάθε σκέψη που περιορίζεται και αναζητά λύσεις σε «προσωπικότητες» που απλά θα εξασφαλίσουν ένα καλό ποσοστό ή ακόμα και την εκλογική επιτυχία χωρίς να εξασφαλίζεται τι θα γίνει την επόμενη μέρα.
2. Στους μικρότερους δήμους είναι αναγκαίο να διαμορφώσουμε μια νέα γενιά δημόσιων και αυτοδιοικητικών στελεχών. Τολμηρά να στηριχθούμε σε νέους ανθρώπους, άφθαρτους με διάθεση γνώσης και προσφοράς. Υπάρχει ανάγκη για την διαμόρφωση ενός νέου, πιο φρέσκου δυναμικού ικανού να συμβάλλει θετικά στη πολύπλευρη προσπάθεια σωτηρίας της χώρας και των ανθρώπων του μόχθου.
3. Στους σχετικά μεγάλους δήμους της χώρας χρειάζεται να διαμορφωθούν δημοτικά σχήματα με σαφή αντιμνημονιακό – αντικαλλικρατικό χαρακτήρα και στόχευση. Στη βάση αυτή μπορούν να προταθούν και να γίνουν συνεργασίες με δημοτικές και πολιτικές δυνάμεις που μπορούν να στεγαστούν σε μια δεσμευτική πλατφόρμα που σε γενικές γραμμές θα ιεραρχεί στη πρώτη γραμμή την υπεράσπιση της κοινωνίας και την αντιμετώπιση των μεγάλων προβλημάτων- το δικαίωμα στη περίθαλψη, την τροφή, τη στέγαση, την παιδεία, την αξιοπρεπή εργασία της συντριπτικής πλειοψηφίας των πολιτών, που θα διασφαλίζουν το δημόσιο χαρακτήρα των δημοτικών υπηρεσιών και την προστασία των δημόσιων χώρων.
4. Το σύνολο των ψηφοδελτίων αυτών πρέπει να υπηρετούν την κατεύθυνση συγκρότησης ενός ρεύματος πολιτικής και κοινωνικής ανατροπής και να μην αντανακλούν μια ανακύκλωση φθαρμένου πολιτικού και αυτοδιοικητικού δυναμικού.
Στην επικείμενη συνεδρίαση της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ χρειάζεται ένας γενναίος σχεδιασμός και μια υπέρβαση όλων των αδυναμιών και των καθυστερήσεων που έχουν παρατηρηθεί. Πολλά πρέπει να αντιμετωπισθούν σχεδόν από την αρχή. Χωρίς πιέσεις και τετελεσμένα. Με απόλυτα σεβασμό στις συλλογικές αποφάσεις, τις οργανώσεις και τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ.
