«Ο λαός σώπαινε και κανείς δεν μιλούσε, γιατί ήταν φοβισμένος και έβλεπε πως οι συνωμότες ήταν πολλοί»
Θουκυδίδης
Δεν ανακάλυψα εγώ το ζεστό νερό, βεβαίως, κι ούτε διαθέτω τις απαιτούμενες γνώσεις ώστε να αναλύσω κοινωνιολογικά και ψυχιατρικά τα προβλήματα που έχουν προκύψει τον τελευταίο καιρό. Όμως, απολύτως ανθρώπινα και απλοϊκά θα προσπαθήσω να προσεγγίσω ένα θέμα που, προσωπικά, θεωρώ, σημαντικό και ενδεχομένως να αποτελεί και τη βάση για όσα θα επακολουθήσουν, μια που είναι μια δοκιμασμένη τεχνική χειραγώγησης.
Το τι θα επακολουθήσει μετά το τέλος (παύση, ημιανάπαυση… ποιος ξέρει) της πανδημίας μάλλον έχουμε ήδη ψυχανεμιστεί. Για να φτάσουμε να το αντιληφθούμε εμείς, οι καθημερινοί άνθρωποι, κάποιοι έχουν φροντίσει να μας το επικοινωνήσουν, έστω και ως «τίτλους ειδήσεων». Ξυπνάει μέσα μας ο φόβος κι αυτό το συναίσθημα είναι που με φοβίζει. Κι έρχεται από παντού· έχουν φροντίσει, άλλωστε, να είναι πολυπαραγοντικός και καλπάζων.
Αδιάκοπη πληροφόρηση με κάθε Μέσον. Να φτάσει και στον τελευταίο κάτοικο αυτής της έρημης χώρας. Περπατάμε, αναπνέουμε, μιλάμε και έχουμε ένα μόνιμο ψυχοπλάκωμα. Γινόμαστε ερειστικοί, επιθετικοί, χαφιέδες. «Πρέπει να φοβάσαι, παιδί μου. Έτσι θα γίνεις νομοταγής πολίτης», έλεγε ο Σαρτρ, και να που δεν είναι η εμπιστοσύνη και η αλήθεια που υπαγορεύουν την πίστη στους νόμους, αλλά ο φόβος. Ο φόβος μήπως ακόμα και οι νόμοι είναι άδικοι και υπονομεύουν τις ζωές μας. Ο φόβος που σε κατατάσσει σε μια αγέλη φοβισμένων, εναντίον κάποιων άλλων που ξεθαρρεύουν. Δεν είναι η τιμωρία και ο ιός που μας φοβίζει, είναι κάτι πιο αλλόκοτο που συνδέεται με το ένστικτό μας – κι αυτό ενέχει το μεγαλύτερο κίνδυνο.
Η εξουσία, κάθε είδους, έχει μελετήσει πολύ καλά τις ανθρώπινες συμπεριφορές και πώς αυτές διαμορφώνονται αναλόγως των συνθηκών. Φτιάχνει δούρειους ίππους, προετοιμάζει το έδαφος… πολύ σχολαστικά, γιατί πριν από την καταστολή, διασπείρεται πάντα ο φόβος!
