Η βρετανική βουλή απέρριψε προκλητικά αυτήν την εβδομάδα, για δεύτερη φορά, το αίτημα για εκλογές. Έτσι στον πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον, τον τελευταίο «κακό» του απίστευτου τρίχρονου βρετανικού σίριαλ, απομένουν οι εξής επιλογές: 1) Να συμβιβαστεί με την απόφαση της βουλής και να ζητήσει νέα αναβολή του Brexit. 2) Να παραιτηθεί και να αντικατασταθεί από μια κυβέρνηση… Τσιριμώκου, δηλαδή συνεργασίας της νυν αντιπολίτευσης με Συντηρητικούς αποστάτες. 3) Να προχωρήσει στο Brexit χωρίς συμφωνία, που όμως έχει… απαγορευθεί από τη βουλή και άρα –όπως τον προειδοποιούν οι πιο φανατικοί ευρωπαϊστές– να αντιμετωπίσει το ενδεχόμενο σύλληψης και φυλάκισης! Με δυο λόγια, το στρατόπεδο των οπαδών της παραμονής στην Ε.Ε., που εκτείνεται από τμήμα των Συντηρητικών ως τη «ριζοσπαστική» ηγεσία των Εργατικών (και μέρος της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς…), ακυρώνει ντε φάκτο το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, και ταυτόχρονα απαγορεύει τη διεξαγωγή εκλογών, αφού αυτές πιθανότατα θα αναδείκνυαν μια κυβέρνηση που θα υλοποιούσε το Brexit.
Και όλοι μαζί αναποδογυρίζουν την πραγματικότητα: «Ο κύριος Τζόνσον, ως συνταγματικός βάνδαλος, στρεψοδικεί για να φιμώσει ένα κοινοβούλιο όπου η πλειοψηφία αντιτίθεται στην πολιτική του, επιβεβαιώνοντας ότι στην πρωθυπουργική κατοικία μένει ένας αυταρχικός δεσπότης» γράφουν σε ύφος φτηνού ταμπλόιντ οι πολύ σοβαροί και πολύ συντηρητικοί Financial Times – ξεχνώντας ότι το Brexit δεν είναι «πολιτική του Τζόνσον» αλλά αποτέλεσμα ενός δημοψηφίσματος. Στην υποτιθέμενη άλλη μπάντα του δημοσιογραφικού φάσματος, ο αντίστοιχα πολύ προοδευτικός Guardian επαναλαμβάνει σχεδόν αυτολεξεί τη γραμμή της ναυαρχίδας της χρηματοπιστωτικής ολιγαρχίας: «Μπορεί οι πράξεις του πρωθυπουργού να είναι τυπικά σύννομες, αλλά στην πράξη αποτελούν ηθελημένο βανδαλισμό του Συντάγματος και επίθεση στη δημοκρατία», γράφει η καλή εφημερίδα. Που κι αυτή ξεχνά ότι, αν υπάρχει βανδαλισμός και επίθεση, δεν είναι άλλο από το τσαλαπάτημα του δημοψηφίσματος, καθώς (υποτίθεται ότι) κυρίαρχος είναι ο λαός, όχι μια βουλή που… διαφωνεί μαζί του. Πόσο μάλλον που αυτή η βουλή αρνείται ακόμη και τον παραδοσιακό, για τις αστικές κοινοβουλευτικές δημοκρατίες, τρόπο επίλυσης τέτοιων αδιεξόδων: την προσφυγή στις κάλπες. Αλλά αυτά είναι παλαιικές εμμονές στην εποχή της μεταδημοκρατίας…
Αδιαφορία για το μέλλον της Ιρλανδίας
Η αντιπαράθεση αναγκάζει τους πρωταγωνιστές και των δύο στρατοπέδων να σπάνε το ένα ταμπού μετά το άλλο στην προσπάθειά τους να επικρατήσουν. Η πιο εντυπωσιακή εξέλιξη, που υποβαθμίζεται από αυτούς ακριβώς που – θεωρητικά τουλάχιστον – θα έπρεπε να την αρπάξουν στον αέρα, είναι η στροφή του Μπόρις Τζόνσον στο αγκάθι των ιρλανδικών συνόρων. Ο Δρόμος επεσήμαινε σε ανύποπτο χρόνο ότι «η πλειοψηφία πλέον των υποστηρικτών του Brexit θέλει την υλοποίησή του ακόμη κι αν αυτό θα σημάνει την ανεξαρτητοποίηση της Σκωτίας και την ένταξη του υπό βρετανικό έλεγχο ιρλανδικού βορρά στην Ιρλανδία».
«Ο κύριος Τζόνσον, ως συνταγματικός βάνδαλος, στρεψοδικεί για να φιμώσει ένα κοινοβούλιο όπου η πλειοψηφία αντιτίθεται στην πολιτική του» γράφουν σε ύφος φτηνού ταμπλόιντ οι πολύ σοβαροί και πολύ συντηρητικοί Financial Times – ξεχνώντας ότι το Brexit δεν είναι «πολιτική του Τζόνσον» αλλά αποτέλεσμα ενός δημοψηφίσματος
Τώρα ο Τζόνσον πατά σε αυτή τη διαπίστωση αφήνοντας να εννοηθεί, στην πρόσφατη συνάντησή του με τον Ιρλανδό πρωθυπουργό Λίο Βαράντκαρ, ότι είναι διατεθειμένος να εξετάσει το ενδεχόμενο αντιμετώπισης ολόκληρου του ιρλανδικού νησιού ως ενιαίου τελωνειακού εδάφους – ώστε να ξεμπερδεύει με την προσχηματική άρνηση των Βρυξελλών να τα βρουν με το Λονδίνο επικαλούμενες την… ταλαιπωρία που θα υποστούν οι Ιρλανδοί αν επανέλθουν τα «σκληρά σύνορα» μεταξύ Βόρειας και λοιπής Ιρλανδίας. Αυτό θα ήταν ένα πρώτο βήμα προς την ενοποίηση ολόκληρης της Ιρλανδίας, μια προοπτική που θα έπρεπε να τύχει ενθουσιώδους υποστήριξης από όσους ποζάρουν ως διεθνιστές. Όμως η φανατική στράτευση της βρετανικής Αριστεράς (εντός και εκτός Εργατικού Κόμματος, με λίγες λαμπρές εξαιρέσεις) στο μπλοκ της παραμονής στην Ε.Ε. την κάνει να αγνοεί αυτές τις δυνατότητες…
Κάλπες μόνο για νέο δημοψήφισμα;
Μια ακόμη εντυπωσιακή εξέλιξη είναι η προσφορά του Φάρατζ, ηγέτη του κόμματος Brexit που αναδείχθηκε πρώτη δύναμη στις πρόσφατες ευρωεκλογές, προς τον Τζόνσον για τη σύμπηξη μιας τακτικής συμμαχίας μεταξύ Συντηρητικού Κόμματος και κόμματος Brexit με πρόγραμμα την άνευ όρων και αναβολών υλοποίηση της απόφασης του δημοψηφίσματος. Σε αντίθετη περίπτωση, προειδοποιεί ο Φάρατζ, το κόμμα Brexit θα συμμετάσχει στις επόμενες βουλευτικές εκλογές οποτεδήποτε γίνουν με αυτόνομα ψηφοδέλτια σε όλη την Αγγλία, κόβοντας έδρες κυρίως από τους Συντηρητικούς στις εκλογικές περιφέρειες όπου η μεγάλη πλειοψηφία επιμένει στην έξοδο από την Ε.Ε.
Η άλλη πλευρά δεν είναι τόσο πρωτότυπη: οι οπαδοί της παραμονής, Συντηρητικοί και Εργατικοί, πιέζουν για τη διοργάνωση νέου δημοψηφίσματος πριν από οποιαδήποτε άλλη εκλογική αναμέτρηση – σαν να μην έγινε ήδη ένα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο διαγραφείς από το Συντηρητικό Κόμμα (αφού συντάχθηκε με την αντιπολίτευση) σερ Όλιβερ Λέτγουιν, που επανέλαβε την αντίθεσή του στη διενέργεια εκλογών «με την οποία διαφωνεί η πλειοψηφία των βουλευτών» όπως είπε – διαφωνία αναμενόμενη αφού ξέρουν ότι σε περίπτωση εκλογών πολλοί από τους οπαδούς της παραμονής στην Ε.Ε. δεν θα επανεκλεγούν. «Πρέπει να λύσουμε το ζήτημα του Brexit πριν γίνουν εκλογές, ακόμη κι αν χρειαστεί νέο δημοψήφισμα, ώστε οι εκλογές να αφορούν το ποιος θέλουμε να μας κυβερνά, να είναι δηλαδή χωριστή η επίλυση του ζητήματος του Brexit» συμπλήρωσε ο σερ, στη γραμμή που έχουν ρίξει το Σίτι του Λονδίνου και ο επικεφαλής των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν! Πιο απλό θα ήταν πάντως, όπως συνιστούσε ο Μπρεχτ, να καταργήσουν αυτόν τον λαό και να εκλέξουν έναν άλλο…
Εικονογραφημένο μάθημα ευρωδημοκρατίας
Ίσως αυτές οι τρεις φωτογραφίες να δίνουν μια καλύτερη αίσθηση από πολλές αναλύσεις για όσα συμβαίνουν στη Βρετανία. Στη φωτογραφία 1, ο διεθνούς φήμης καλλιτέχνης δρόμου Μπάνκσι έχει φτιάξει ένα από τα γνωστότερα έργα του σε τοίχο κτιρίου στο Ντόβερ με αφορμή το Brexit: ένας εργάτης αφαιρεί ένα από τα αστέρια της σημαίας της Ε.Ε. Στη φωτογραφία 2, ο ίδιος τοίχος μετά τη λογοκρισία που υπέστη την περασμένη εβδομάδα από τις τοπικές αρχές: απλά τον… ασβέστωσαν! Ο Μπάνκσι σχολίασε σχετικά ότι «σκόπευα να το αλλάξω τη μέρα του Brexit, αλλά δεν πειράζει, κι η λευκή σημαία που ζωγράφισαν τα λέει επίσης όλα». Στη φωτογραφία 3, η τελευταία παρέμβαση του Μπάνκσι μετά το ασβέστωμα: ο εργάτης επανεμφανίζεται πάνω στη σκάλα του, να σκαλίζει ένα μόνο αστέρι στο λευκό τοίχο, ενώ η σημαία της Ε.Ε. είναι πεσμένη κάτω σαν κουρέλι. Αυτός ο εικαστικός ανταρτοπόλεμος είναι χαρακτηριστικός της οξύτητας που έχει διαποτίσει την αντιπαράθεση για το Brexit.
