Το ΝΑΤΟ έχει βάλει τα δυνατά του να διαψεύσει το παιδικό τραγούδι, που λέει ότι «το δαχτυλίδι δεν θα το βρεις». Χάρη στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, του δόθηκε η ευκαιρία να ολοκληρώσει την άμεση περικύκλωση της Ρωσίας με τους δύο σκανδιναβικούς κρίκους, τη Φινλανδία και τη Σουηδία, που έλειπαν από την αλυσίδα του (η Νορβηγία και η Δανία ανήκουν στη Δυτική στρατιωτική συμμαχία από την ίδρυσή της το 1949). Εκ των 30 μελών του ΝΑΤΟ, τα 28 ενέκριναν με διαδικασίες fast track την εισδοχή των δύο σκανδιναβικών χωρών. Απομένουν δύο: 1) η Τουρκία, που ζητά από Φινλανδούς και Σουηδούς όπλα και ανθρωποθυσίες – δηλαδή την έκδοση Κούρδων πολιτικών προσφύγων, και 2) η Ουγγαρία, που αναμένει από αυτές τις δύο σκανδιναβικές χώρες-εταίρους στην Ε.Ε. να μαλακώσουν την κριτική της ευρωκρατίας προς την κυβέρνηση Όρμπαν.
Οι «άμεσα ενδιαφερόμενοι» Φινλανδοί και Σουηδοί κάνουν καθημερινά τεμενάδες στον Σουλτάνο ώστε να τους επιτρέψει να μπουν κι αυτοί στη μεγάλη ευρωατλαντική οικογένεια. Ήδη αυτήν την εβδομάδα η Φινλανδή πρωθυπουργός Σάνα Μαρίν απηύθυνε έκκληση στην Άγκυρα και τη Βουδαπέστη να εγκρίνουν «το συντομότερο δυνατό» τις αιτήσεις της Σουηδίας και της Φινλανδίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ. Μετά την τελευταία συνάντηση του Στόλτενμπεργκ με τον Ερντογάν, τον Τούρκο πρόεδρο θα επισκεφθεί οσονούπω και ο νέος Σουηδός πρωθυπουργός Ουλφ Κρίστερσον. Άγνωστο αν θα του πάει πεσκέσι και μερικούς Κούρδους «τρομοκράτες», καθώς η Άγκυρα εξακολουθεί να διαμηνύει ότι δεν θα επικυρώσει την ένταξη μέχρι να ικανοποιηθούν τα αιτήματά της: «Οι δηλώσεις που κάνει η Σουηδία είναι καλές αλλά, μέχρι να εφαρμοστούν, δεν αρκούν», είπε ο Ομέρ Τσελίκ, εκπρόσωπος του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ.
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος
Αλλά ίσως τα μεγαλύτερα διακυβεύματα να μην αφορούν ούτε την όποια εναπομείνασα εθνική αξιοπρέπεια των δύο υποψήφιων προς ένταξη στο ΝΑΤΟ σκανδιναβικών χωρών, ούτε και την τύχη όσων δεν αρέσουν στον Ερντογάν και (νόμιζαν ότι) βρήκαν καταφύγιο σε χώρες-υποδείγματα φιλελεύθερης δημοκρατίας. Διότι αυτήν την εβδομάδα ο δεξιός Σουηδός πρωθυπουργός και η «κεντροαριστερή» Φινλανδή ομόλογός του συναντήθηκαν στο Ελσίνκι και προέβησαν σε μια κοινή δήλωση που θα έπρεπε να σκορπά ρίγη ανησυχίας σε όλη την Ευρώπη: με δυο λόγια, είπαν ότι δεν αποκλείουν την εγκατάσταση ΝΑΤΟϊκών πυρηνικών όπλων στις χώρες τους, δηλαδή κυριολεκτικά κάτω από τη μύτη της Ρωσίας. Με αυτήν τη δήλωση ανταποδίδουν την «εξυπηρέτηση» στις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, που ιδρώνουν προκειμένου να πείσουν τον Τούρκο Σουλτάνο να συναινέσει στην ένταξή τους.
Τα λόγια αυτά αρκούν για να κλιμακώσουν σε ακραία επικίνδυνο βαθμό την ήδη παροξυσμική αντιπαράθεση του Δυτικού μπλοκ με τη Μόσχα. Προφανώς, λίγο νοιάζουν τον Κρίστερσον οι διαβεβαιώσεις της προηγούμενης σουηδικής κυβέρνησης όταν κατέθετε την αίτηση ένταξης στο ΝΑΤΟ, ότι η Σουηδία θα διατυπώσει «μονομερείς επιφυλάξεις κατά της ανάπτυξης πυρηνικών όπλων και μόνιμων βάσεων στη σουηδική επικράτεια». Κι ακόμα λιγότερο ενδιαφέρει τη Φινλανδή ομόλογό του το γεγονός ότι στη χώρα της διά νόμου «απαγορεύεται η εισαγωγή, κατασκευή, κατοχή και πυροδότηση πυρηνικών εκρηκτικών υλών». Όντας… κεντροαριστερή, σίγουρα θα βρει κι αυτή έναν τρόπο να μετατρέψει σε ναι το όχι! Εν πάση περιπτώσει, ο Στόλτενμπεργκ, ο Ερντογάν, ο Κρίστερσον ή η Μαρίν τη δουλειά τους κάνουν. Το θέμα είναι τι κάνουν καταρχήν οι άμεσα ενδιαφερόμενοι λαοί, αλλά και γενικότερα οι λαοί όλης της Ευρώπης – που κινδυνεύουν όχι μόνο να κρυώσουν και να πεινάσουν, αλλά και να γίνουν ολοκαύτωμα.
«Έρχεται σκληρός και κρύος χειμώνας»
Οι σκανδιναβικές κυβερνήσεις «προπονούν» τους πολίτες, τόσο θεωρητικά όσο και πρακτικά, για καταστάσεις πρωτοφανείς σε αυτές τις χώρες:
Στη Φινλανδία σχεδιάζουν την ανέγερση τείχους-φράχτη στα μήκους 1.340 χιλιομέτρων σύνορα της χώρας με τη Ρωσία, έχοντας ήδη δοκιμάσει νέες μεθόδους για «γρήγορη και αποτελεσματική κατασκευή». Προετοιμάζουν επίσης την κοινή γνώμη για «προγραμματισμένες» διακοπές στην παροχή ηλεκτρικής ενέργειας, καλώντας τους πολίτες να στοκάρουν τρόφιμα, φάρμακα και νερό, καθώς να προμηθευτούν φακούς και… καμινέτα. Ταυτόχρονα, ετοιμάζονται να θέσουν σε λειτουργία το μεγαλύτερο πυρηνικό εργοστάσιο στην Ευρώπη, η ενεργοποίηση του οποίου καθυστερούσε για πάνω από μια δεκαετία, μεταξύ άλλων εξαιτίας ισχυρών κοινωνικών αντιδράσεων. Τώρα βαφτίστηκε κι αυτό «πράσινο» και «καθαρό»…
H Νορβηγία, που έχει σύνορα μήκους 196 χιλιομέτρων με τη Ρωσία, ανακοίνωσε την Τρίτη ότι αυξάνει το επίπεδο συναγερμού των ενόπλων δυνάμεων. Λίγες μέρες πριν πραγματοποίησε κοινές στρατιωτικές ασκήσεις με μονάδες των ΗΠΑ και άλλων χωρών του ΝΑΤΟ στον Αρκτικό Κύκλο – ο οποίος αναδεικνύεται σε νέο πεδίο ανταγωνισμού των Μεγάλων, όπως δείχνει και η οργισμένη αντίδραση της Μόσχας (Μαρία Ζαχάροβα: «Τέτοιες εξελίξεις κοντά στα ρωσικά σύνορα οδηγούν στην οριστική καταστροφή των ρωσονορβηγικών σχέσεων»). Την ίδια στιγμή η Νορβηγία υποχρεώνεται να προμηθεύει αέριο στη Γερμανία και άλλα ευρωπαϊκά κράτη: σήμερα η σκανδιναβική αυτή χώρα καλύπτει γύρω στο 25% των σχετικών αναγκών του συνόλου της Ε.Ε., αν και δεν ανήκει σ’ αυτήν.
Στη Σουηδία η νέα υπουργός Οικονομικών Ελίζαμπετ Σβάντεσον προέβλεψε ότι το 2023 η οικονομία της χώρας «θα αντιμετωπίσει ύφεση λόγω του ανεξέλεγκτου πληθωρισμού και του πολέμου στην Ουκρανία», δηλώνοντας ταυτόχρονα ότι δεν θα παρεκκλίνει από το λεγόμενο πλαίσιο δημοσιονομικής πολιτικής – με απλά λόγια, δεν σκοπεύει να πάρει μέτρα για την ανακούφιση των εργαζόμενων και για την ενίσχυση των επιχειρήσεων. Ήδη, τον Σεπτέμβριο χρεοκόπησαν 635 σουηδικές εταιρίες: 38% περισσότερες σε σχέση με ένα χρόνο πριν. Οι τιμές εκτινάσσονται, ο πληθωρισμός καλπάζει και η κεντρική τράπεζα της χώρας αυξάνει το κόστος δανεισμού – έτσι που τόσο φυσικά πρόσωπα όσο και επιχειρήσεις αδυνατούν να πληρώσουν τις αυξημένες δόσεις των χρεών τους. Η MSB (κρατική υπηρεσία αντιμετώπισης έκτακτων καταστάσεων) καλεί τους πολίτες να προετοιμαστούν για περικοπές στην παροχή ενέργειας: οι φωτεινοί σηματοδότες, η θέρμανση, οι επικοινωνίες και τα ηλεκτροκίνητα τραμ «κατά διαστήματα δεν θα λειτουργούν», προειδοποιεί. «Έχουμε μπροστά μας έναν σκληρό και κρύο οικονομικό χειμώνα», δήλωσε ο Ματίας Πέρσον, επικεφαλής οικονομολόγος της Swedbank…
Νοτιότερα, στη Δανία, το κεντροαριστερό μπλοκ κατάφερε να αποσπάσει οριακή κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Φαίνεται όμως ότι μετεκλογικά οι Σοσιαλδημοκράτες της πρωθυπουργού Φρέντερικσεν «αδειάζουν» τους αριστερούς συμμάχους τους (την Πράσινη Αριστερά και την Κοκκινοπράσινη Συμμαχία), χάρη στην κοινοβουλευτική στήριξη των οποίων είχαν σχηματίσει την απερχόμενη κυβέρνηση. Συγκεκριμένα η Φρέντερικσεν δήλωσε ότι «ζούμε σε εποχή διεθνούς αβεβαιότητας», και άρα υπάρχει ανάγκη «ευρύτερων κυβερνητικών συνασπισμών». Με άλλα λόγια, οι Σοσιαλδημοκράτες προσανατολίζονται σε συγκυβέρνηση και με κεντροδεξιά κόμματα, απαλλασσόμενοι έτσι από εξ αριστερών πιέσεις για πιο φιλολαϊκή πολιτική, τη στιγμή που οι Δανοί βρίσκονται αντιμέτωποι με κύμα ακρίβειας και με τον υψηλότερο πληθωρισμό εδώ και 40 χρόνια. Αλλά η Δυτική σταυροφορία επιτάσσει «να ξεχάσουμε τις αντιπαραθέσεις του παρελθόντος», όπως είπε και η σοσιαλδημοκράτισσα Φρέντερικσεν!
