Ο νέος νόμος για τον Φόρο Ιδιοκτησίας της Ακίνητης Περιουσίας υπερεξαπλασιάζει τη φορολογική επιβάρυνσή της: Το 2009, με τον Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας, συγκεντρώθηκε μισό δισεκατομμύριο ευρώ.
Το 2013, με το υποτιθέμενα προσωρινό «χαράτσι» και το Φόρο -όχι πια μεγάλης, αλλά απλώς- Ακίνητης Περιουσίας με φοροεκπιπτόμενο 200.000 ευρώ, θα κλείσει γύρω στα 2,7 δισ. Το 2014 με τον ΕνΦΙΑ, με φορολόγηση από το πρώτο ευρώ αξίας κάθε περιουσιακού στοιχείου χωριστά, επιβάλλεται κάτι παραπάνω από 3,2 δισ.
Η Ελλάδα αποτελεί μοναδική περίπτωση ευρύτατης μικρής και μεσαίας ιδιοκτησίας. Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο εξασφαλίζει μια τέτοια φορολογία, όχι διασφαλίζοντας τη φορολόγηση της πραγματικά μεγάλης ακίνητης περιουσίας, αλλά εξοντώνοντας τους πολλούς, διευρύνοντας τη φορολογική βάση, ώστε να αγκαλιάσει το σύνολο της μικρής και μεσαίας ιδιοκτησίας. Γι’ αυτό και είναι λάθος να γίνεται σύγκριση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο φορολογίας επί της ακίνητης περιουσίας, όταν στη συντριπτική πλειοψηφία των κρατών – μελών οι λαοί είναι «ενοικιαστές» και ο μέσος όρος αποτυπώνει φορολόγηση της συγκεντρωμένης σε λίγους -και, μάλιστα, κυρίως σε εταιρίες- πολύ μεγάλης ακίνητης περιουσίας.
Πρακτικά, πέρα από το να απαλλαγούν οι στάνες και τα άλλα βοηθητικά αγροτικά κτίσματα από διπλή φορολόγηση και να εξαλειφθούν διάφορα παράδοξα, όπως να φορολογείται περισσότερο ένα οικόπεδο χωρίς κτίσμα από αντίστοιχο με κτίσμα, τίποτε άλλο δεν κατάφερε η περίφημη «ανταρσία» των βουλευτών Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ.
Η διεύρυνση της φορολογικής βάσης που εμφανίζεται σαν κάτι το προοδευτικό, είναι ακριβώς το αντίθετο. Γιατί, συμπεριλαμβάνοντας πρακτικά τα πάντα ανά ακίνητο, χωρίς αφορολόγητο και πραγματικά προοδευτική κλίμακα, θέτει σε τροχιά δήμευσης μια μικρή και μεσαία ιδιοκτησία που υποκαθιστούσε τις εξαιρετικά περιορισμένες, συγκριτικά με τις χώρες του ευρωπαϊκού πυρήνα -και σήμερα σε ερείπια- κοινωνικές λειτουργίες του κράτους, πριν από όλα στον τομέα της στέγασης. Σήμερα, μέχρι και τον Οργανισμό Εργατικής Κατοικίας κλείσατε.
Το νομοσχέδιο είναι απροκάλυπτα ταξικό και, ταυτόχρονα, έντονα αντιαναπτυξιακό.
Επειδή:
• Πρώτον, δεν προστατεύει την πρώτη κατοικία, ακόμη και στις φθηνότερες λαϊκές γειτονιές.
• Δεύτερον, στηρίζεται σε αντικειμενικές αξίες μέχρι και 60% ψηλότερες απ’ τις πραγματικές. Ταυτόχρονα, πρόσφατες μελέτες, που κατέθεσαν μεσιτικά γραφεία, απέδειξαν ότι ο ισχυρισμός του υπουργείου Οικονομικών ότι σε λαϊκές συνοικίες η σχέση είναι αντίστροφη, είναι ένα ακόμη κυβερνητικό «παραμύθι».
• Τρίτον, οι φοροαπαλλαγές για ανέργους, τρίτεκνους, πολύτεκνους και οικογένειες με παιδιά με σοβαρές αναπηρίες -που επιπρόσθετα υπολογίζονται για ποσοστό αναπηρίας πάνω από 80 κι όχι 67%- είναι καθαρά εικονικές. Πρακτικά, σχεδόν κανείς δεν φοροαπαλλάσσεται. (…)
• Τέταρτον, επιβαρύνονται σημαντικά οι μονοκατοικίες με αυλή ή κήπο με τον ανώτερο συντελεστή. Αυτό θα «τσεκουρώσει» τους ανθρώπους στα χωριά, όπου οι μονοκατοικίες συνιστούν τον βασικό οικιστικό ιστό, αλλά και όσους μένουν στις πόλεις και έχουν πατρικό στο χωριό, όπως και όσους έχουν την ατυχία να διαθέτουν ένα δεύτερο, εξοχικό σπίτι.
• Πέμπτον, μέχρι στιγμής υπήρχε η κλίμακα 2% του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας για τις πολύ μεγάλες ακίνητες περιουσίες, για τις πάνω από 5 εκατ. ευρώ. Αυτή καταργείται και μπαίνουν μέσα στο 1% και αυτές. Επιπλέον, υπάρχει αρνητική προοδευτικότητα κι έτσι η πολύ μεγάλη ακίνητη περιουσία, τα Νομικά Πρόσωπα και, προπαντός, οι off shore εταιρίες, στις οποίες, κατά ελληνική πρωτοτυπία, «κρύβει» τη μεγάλη ακίνητη περιουσία της το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής άρχουσας τάξης, ουσιαστικά φοροελαφρύνονται. Αντίθετα με όλους τους υπόλοιπους, και βέβαια τις 500.000 πλέον -στοιχεία 31 Οκτωβρίου 2013- μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με ληξιπρόθεσμα στο Δημόσιο, που «σπρώχνετε» στην εκτίναξη των χρεών τους.
• Έκτο, στην ίδια κατεύθυνση, δεν φτάνει που απαλλάσσει από τον φόρο όλα τα ακίνητα με Σύμβαση Παραχώρησης του Δημοσίου που έχουν κυρωθεί απ’ τη Βουλή -και θα παρακαλούσα τον κ. υφυπουργό να μας διευκρινίσει στην ομιλία του σε ποιες συμβάσεις αναφέρεται-, ορίζει την «φθηνότερη» κλίμακα, με συντελεστή 0,003 ανεξάρτητα από αξία, σε ό,τι αφορά τους καινούργιες «πελάτες», στους οποίους ξεπουλάει τη δημόσια περιουσία το ΤΑΙΠΕΔ: Tους «επενδυτές» με ΕΣΧΑΔΑ, όπως τους λέτε, δηλαδή, αυτούς που υπαγορεύουν οι ίδιοι στο Δημόσιο τους όρους της -πρακτικά ιδιωτικής- χωροταξίας και πολεοδόμησης που χρειάζονται. Όπως, για παράδειγμα, τα αραβικών και τουρκικών συμφερόντων funds, στα οποία κατακυρώθηκε πρόσφατα ο Αστέρας Βουλιαγμένης, η Χερσόνησος Μικρό Καβούρι και πρακτικά -μια και βρίσκεται ανάμεσα στις ξαπλώστρες της πλαζ του ξενοδοχείου χωρίς ελεύθερη δίοδο- και ο Ναός του Απόλλωνα Ζωστήρα. Μαζί και με τη δυνατότητα, που εμφανίστηκε ξαφνικά πριν από το τέλος του διαγωνισμού, από 6.500 τ.μ., που προβλεπόταν στους όρους του, να οικοδομηθούν 39.500 τ.μ. πολυτελών ατομικών κατοικιών σκανδαλωδώς φοροελαφρυμένες σε αυτό το πλαίσιο.
• Έβδομο, αλλά όχι τελευταίο, η κυβέρνηση και οι κυβερνητικοί βουλευτές, από όσους υποστηρίζουν ότι το 95% των αιτημάτων τους έγινε δεκτό κατά την ενδοκυβερνητική διαβούλευση, «επιεικώς» δεν έχουν καταλάβει τι προβλέπει το νομοσχέδιο, όταν υποστηρίζουν ότι μειώθηκαν οι τιμές για τ’ αγροτεμάχια. Ενώ η τιμή βάσης μειώθηκε κατ’ ελάχιστο, το γεγονός ότι οι μονοετείς καλλιέργειες, που καταλαμβάνουν τη μεγάλη πλειοψηφία των καλλιεργούμενων εκτάσεων και στο πρώτο σχέδιο είχαν συντελεστή 1, εξομοιώνονται στο παρόν νομοσχέδιο με τις δενδροκαλλιέργειες με κοινό συντελεστή 2, διπλασιάζει την επιβάρυνσή τους. Και δημιουργεί τέτοιες καταστάσεις, ώστε οι επιδοτήσεις σε αρκετές περιπτώσεις να είναι χαμηλότερες από το φόρο. Αυτό, σε μία περίοδο εγκατάλειψης της γης λόγω, κυρίως, του υψηλού κόστους καλλιέργειας, μαζί και με την υπερφορολόγηση των αγροτικών σπιτιών, λειτουργεί ως αντικίνητρο ανάπτυξης. Σε μια περίοδο, που άνεργοι των πόλεων βλέπουν την αγροτική οικονομία ως «σανίδα σωτηρίας», το παρόν νομοσχέδιο οδηγεί σε διεύρυνση της εγκατάλειψής της από ενεργούς αγρότες. (…)
Όσο για τη μείωση του φόρου μεταβίβασης, διαβάστε όλο τον οικονομικό Τύπο. Λέει ότι το κάνετε για να διευκολύνετε τα ξένα funds στη «ρευστοποίηση» της περιουσίας των υπερχρεωμένων νοικοκυριών κι επιχειρήσεων.
Γι’ αυτό και η τρόικα πιέζει για την απελευθέρωση των πλειστηριασμών.
Η μόνη λύση, τελικά, για τη μικρή και μεγάλη ιδιοκτησία είναι ένα μεγάλο αφορολόγητο σε πραγματικές τιμές, που από κάτω του να μπορεί να «περάσει» αυτού του μεγέθους η ιδιοκτησία, ώστε να μείνει για φορολογία μόνο η πραγματικά μεγάλη ακίνητη περιουσία – μαζί με τα εισοδήματα που προέρχονται από ακίνητα.
(Το παραπάνω άρθρο περιλαμβάνει εκτεταμένα αποσπάσματα από την ομιλία της Νάντιας Βαλαβάνη στην ολομέλεια της Βουλής για το Νομοσχέδιο για τον ΕνΦΙΑ)
