Αν το επόμενο διάστημα χιλιάδες από εμάς, που σήμερα είμαστε στις σχολές, πλημμυρίσουμε τους δρόμους, δεν θα είναι αυτονόητο, δεν θα γίνει αυτόματα, αλλά θα είναι απολύτως ερμηνεύσιμο. Θα ενώνουμε τις φωνές μας προσπαθώντας στην ουσία να απαντήσουμε και σε μια δική μας ερώτηση: «Εγώ τελικά, γιατί σκατά σπουδάζω; …»
Την τελευταία πενταετία, η παιδεία στην Ελλάδα βρέθηκε πολλές φορές στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης. Η απαίτηση από την Ευρώπη, μέσω μιας σειράς συνθηκών (κυρίως της Μπολόνια), για δημιουργία του ΚΕΧΑΕ οδήγησε σε επιθετικές αναδιαρθρώσεις – άλλες περισσότερο κι άλλες λιγότερο γνωστές – σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.
Ακόμη κι αν η ανατροπή της εκπαιδευτικής «αντιμεταρρύθμισης» είναι ένα μέτωπο ανοιχτό, ένας πόλεμος που δεν έχει ακόμη κριθεί οριστικά, η κατάσταση που διαμορφώνεται στην εργασία μέσα στα ΑΕΚ και ΤΕΙ αλλά κυρίως αυτή που φαίνεται να διαμορφώνεται στην εργασία και την κοινωνία ανατρέπουν αντιλήψεις και «οικογενειακούς προσανατολισμούς» δεκαετιών.
Τέλειωσα το σχολείο με την προτροπή απ’ το σπίτι, τους καθηγητές, τον περίγυρο «να διαβάζω, να μπω σε μια σχολή και μετά λύθηκαν τα προβλήματα μου»… Σήμερα, πόσοι από εμάς, αλήθεια, θα δουλέψουν σε κάτι σχετικό με αυτό που σπούδασαν; Πόσο σίγουροι νιώθουμε ότι τα 4, 5, 6 χρόνια σπουδών δεν ήταν σπατάλη και υπέρογκο οικονομικό κόστος, μόνο και μόνο για να προστεθεί μια παραπάνω σειρά στο βιογραφικό μας με την ελπίδα να εντυπωσιάσει κάποιον «διαχειριστή ανθρώπινου δυναμικού» και να μας προσλάβει; Πόσο βέβαιοι είμαστε ότι θα μπορούμε στοιχειωδώς να συντηρήσουμε ένα σπίτι; Ποιοι από εμας θα παίρνουμε πάνω από 600, άντε 800 ευρώ το μήνα και με τι κόστος στους ρυθμούς, τις σχέσεις, στην καθημερινότητά μας; Τι παραπάνω θα μας εξασφαλίζει, σε λίγο καιρό, το πτυχίο από ό,τι η παρακολούθηση μερικών σεμιναρίων ή από ότι ένα καλό γλείψιμο στο διευθυντή μια εταιρίας;
Το «άνοιγμα των οριζόντων», η πολιτικοποίηση, η ολοκλήρωση της προσωπικότητας και άλλα … εύηχα ήταν πάντα η μία πλευρά του γιατί να σπουδάσει κανείς. Αλλά η δευτερεύουσα. Η κύρια ήταν το κοινωνικό δικαίωμα στην εργασία. Σήμερα, που αυτό ανατινάζεται είτε επαγγελματικά είτε εργασιακά, η ανάγκη εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση δεν είναι αυτονόητη στο6 μυαλό της γενιάς μου. Γι’ αυτό και – σε συνδυασμό με την ταξικότητα του εκπαιδευτικού συστήματος – η μαθητική διαρροή αυξάνεται διαρκώς. Γι’ αυτό και περισσότερος κόσμος ξεκινάει μια σχολή χωρίς να την τελειώσει ποτέ.
Η ανακοίνωση των νέων εφιαλτικών μέτρων από το ΠΑΣΟΚ και η διακηρυγμένη μονιμότητα τους, έρχεται να βάλει οριστικά τέλος και στη «μεταπολίτευση των σπουδών». Ανεξαρτήτως επιπέδου εκπαίδευσης, οποιαδήποτε κακοπληρωμένη και ανασφάλιστη δουλειά θα φαίνεται χρυσή ευκαιρία για την απόδραση από τη γενικευμένη φτώχεια, ενώ η «απόδραση από το σπίτι» μάλλον αναβάλλεται επ’ αόριστον.
Αν το επόμενο διάστημα χιλιάδες από εμάς, που σήμερα είμαστε στις σχολές, πλημμυρίσουμε τους δρόμους, δεν θα είναι αυτονόητο, δεν θα γίνει αυτόματα, αλλά θα είναι απολύτως ερμηνεύσιμο. Θα ενώνουμε τις φωνές μας προσπαθώντας στην ουσία να απαντήσουμε και σε μια δική μας ερώτηση: «Εγώ τελικά, γιατί σκατά σπουδάζω; …»
Βασίλης Χατζηνάκης
