του Βασίλη Λαγού*
Οι Θρακιώτες στις 4 Δεκέμβρη τρώνε «Βαρβάρα», με αφορμή την ανάλογη γιορτή της ημέρας. Τι είναι η «Βαρβάρα»; Είναι η απάντηση στην παγκοσμιοποίηση από τα πάνω στην τροφή, η αντίσταση στην ομογενοποίηση, στον χυλό. Είναι η απάντηση στο fast food. Παρακάτω θα βρείτε ένα κείμενό μου που γράφτηκε πριν μερικά χρόνια και δημοσιεύτηκε στις 29/05/2014 στο eutopiaioannina.blogspot.com. Θεωρώ ότι δεν έχει χάσει την επικαιρότητά του, ελάχιστες λέξεις θα άλλαζα. Ο ιμπεριαλισμός έχει πολλές μορφές…
«Αν ως γαστρονομία ορίζεται η τέχνη και η επιστήμη της ανθρώπινης διατροφής και με δεδομένο ότι οι γαστρονομικές συνήθειες όσο πιο ισχυρές είναι, τόσο αυτές αποτελούν δείγμα αναπτυγμένου πολιτισμικού επιπέδου, τότε είναι σημαντικό να συζητήσουμε σήμερα το τι τρώμε, πώς το τρώμε, πού παράγεται η τροφή, πώς διακινείται. Ιδιαίτερα σήμερα, που τα διατροφικά και γαστρονομικά ήθη βρίσκονται υπό διωγμό, σήμερα που η λογική fast έχει κυριαρχήσει (στη δημιουργία, στην τέχνη, στην πολιτική). Είναι αναγκαία, λοιπόν, όσο πότε άλλοτε η δημιουργία ενός κινήματος γαστρονομίας στον τόπο μας που θα σχετίζεται με το πώς τρέφεται ο άνθρωπος. Βέβαια, διάφορες επιστήμες εμπλέκονται και είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την τροφή. Η Γεωργία, η Χημεία, η Οικολογία, η Οικονομία, η Ιατρική, η Ανθρωπολογία, η Κοινωνιολογία. Απαιτείται, έτσι, μια γνώση διεπιστημονική. Όμως το πρόβλημα δεν είναι επιστημονικό. Το πρόβλημα είναι Πολιτικό, γιατί η Πολιτική είναι η επιστήμη των επιστημών, είναι ανώτερη τέχνη και βέβαια η άσκηση αυτού του είδους της Πολιτικής δεν έχει καμία σχέση με αυτούς τους μικρούς ανθρώπους που ισχυρίζονται ότι μας κυβερνούν.
Έτσι, η αρχή της λύσης του προβλήματος έγκειται στην επαναφορά της Γεωργίας που θα είναι τοπική, εποχιακή, φυσική, παραδοσιακή και βέβαια δεν θα έχει σχέση με την μαζική τυποποίηση που προκαλεί η «φορντικού τύπου» παγκοσμιοποίηση. Μια βιώσιμη Γεωργία που θα στηρίζεται σε «τυπικά» προϊόντα γεωγραφικής και παραδοσιακής ετικέτας.
Ήδη στην Ιταλία, αλλά και σε πολλές άλλες χώρες, χρόνια τώρα, αναπτύσσεται το κίνημα του slow food σε αντιδιαστολή με το fast food, με χιλιάδες μέλη που θεωρούν την πράξη της βρώσης ως αναπόσπαστο τμήμα της παραγωγής. Έτσι ο καταναλωτής μετατρέπεται σε συν-παραγωγό, έτσι η γαστρονομία παύει να είναι μια ελιτίστικη προσέγγιση και τηλεοπτικό θέαμα, αλλά μετατρέπεται σε μια δημοκρατική διαδικασία.
Γιατί η ποιότητα, η απόλαυση και η ακεραιότητα της διατροφής είναι δικαίωμα όλων και η γαστρονομία αποτελεί εργαλείο για τη διεκδίκηση της πολιτισμικής μας ταυτότητας και την αντιπαράθεση με τη διαδικασία της παγκοσμιοποίησης από τα πάνω, ανήκοντας έτσι στο πεδίο της πολιτικής, των επιστημών, της κουλτούρας.
Γιατί η ενασχόληση με την τροφή είναι μια πολιτική πράξη με βαθύ περιεχόμενο»
Βέβαια, υπάρχει κι αυτή η διάσταση: «Εμείς οι αληθινοί ιστορικοί κοσμοπολίτες τρώμε “Βαρβάρα” κατά την Θρακική-Ανατολικορωμυλιώτικη ονομασία ή τα “Βάρβαρα” κατά την Κώα και όχι κόρν φλέϊκς. Αυτά τα αφήνουμε στους επαρχιώτες. Τους κακούς χωριάτες δηλαδή.
Η “Βάρβαρα” ανακτά την ιστορική γεωγραφία της και διαχέει την μοναδική γεύση της. Το δίκτυο “Βάρβαρα” οικοδομείται και επεκτείνεται. Έως τους Φούρνους του Αιγαίου, της Ιωνίας φθάσαμε, ξεκινώντας από την Ορεστιάδα της Άννας Κομνηνής. Ενάντια στην ολοκληρωτικού τύπου ομοιογενοποιητική παγκοσμιοποίηση από τα πάνω που καταργεί τις γεύσεις.» (Μιχάλης Χαραλαμπίδης, polis-agora.blogspot.com)
* Ο Βασίλης Λαγός είναι πολιτικός μηχανικός και μέλος της Ομάδας Πολιτών «Ευτοπία»
