Σε αναβρασμό παραμένει η Αφρική, από τον αραβικό Βορρά της ως τον μαύρο Νότο της. Όμως μονάχα φιλτραρισμένα ψήγματα όσων συμβαίνουν περνούν στα μεγάλα δυτικά ΜΜΕ. Στο επίκεντρο των αναλύσεών τους βρίσκεται η κινεζική διείσδυση στη Μαύρη Ήπειρο – υπαρκτή, και πολύ ενοχλητική για τις δυτικές δυνάμεις, που πάντα θεωρούσαν δική τους την Αφρική. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ετήσια αύξηση των επενδύσεων της Κίνας στην Αφρική υπολογίζεται σε 40% περίπου, αναδεικνύοντας την στον μεγαλύτερο οικονομικό εταίρο της ηπείρου[1]. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι ο τελευταίος επίσημος διαμελισμός κράτους, του Σουδάν (από το 2011 υπάρχει το Σουδάν και το Νότιο Σουδάν – αμφότερα σε διαρκή εμφύλιο), προκλήθηκε ακριβώς από την αντιπαράθεση Κίνας-Δύσης για τον έλεγχο των πρώτων υλών του[2].
Τυπικά σήμερα σχεδόν ολόκληρη η Αφρική είναι βέβαια ανεξάρτητη. Αλλά ήδη από τη δεκαετία του 1960 Βρετανοί, Γάλλοι, Βέλγοι και Αμερικανοί φρόντισαν να συνεχιστεί η καταλήστευση του πλούτου της μέσω της νεοαποικιοκρατίας. Δηλαδή μέσω της ανατροπής (συχνά και δολοφονίας) των περισσότερων ηγετών του κύματος των αντιαποικιοκρατικών αγώνων που οδήγησαν στην ανεξαρτησία των αφρικανικών χωρών, και της αντικατάστασής τους από φιλικά προς τη Δύση δικτατορικά ή «δημοκρατικά» καθεστώτα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα, που πρόσφατα έχουν παρουσιαστεί από τις στήλες του Δρόμου, είναι το Κονγκό και η Νιγηρία[3].
Από την Αλγερία…
Ενώ όμως τα ΜΜΕ που απηχούν τις απόψεις των δυτικών ελίτ και των νεοαποικιοκρατικών δυνάμεων χτυπούν το καμπανάκι για τον «κινεζικό κίνδυνο», δείχνουν αμήχανα μπροστά στα ανανεούμενα κύματα λαϊκής διαμαρτυρίας που ταράζουν σημαντικές χώρες της Μαύρης Ηπείρου. Και με το δίκιο τους, αφού αυτές οι κινητοποιήσεις μπορεί να διαταράξουν κι άλλο τις λεπτές ισορροπίες, όπως συνέβη στην Μπουρκίνα Φάσο, όπου αλλεπάλληλες λαϊκές εξεγέρσεις πέτυχαν τελικά την οριστική ανατροπή του δικτάτορα Κομπαορέ, εγκάθετου των Γάλλων[4].
Έτσι, μία από τις εξελίξεις που πονοκεφαλιάζουν τώρα τους Δυτικούς είναι η συνεχιζόμενη αναταραχή στην Αλγερία όπου εκατοντάδες χιλιάδες εξακολουθούν να διαδηλώνουν εναντίον της ανανέωσης της υποψηφιότητας του απερχόμενου προέδρου[5]. Ο Μπουτεφλίκα είναι πρόεδρος εδώ και 20 χρόνια, αρχιτέκτονας των νεοφιλελεύθερων πολιτικών και της «λελογισμένης καταστολής». Βαριά ασθενής, επιμένει παρ’ όλα αυτά (με τη σιωπηρή ενθάρρυνση του Παρισιού, που απεχθάνεται τις απρόβλεπτες αλλαγές) να επανεκλεγεί. Αυτήν την εβδομάδα όμως αναγκάστηκε να δηλώσει ότι δεν θα εξαντλήσει τη νέα θητεία του (την επανεκλογή του την έχει σίγουρη!). Γεγονός που κάθε άλλο παρά καταλάγιασε τις διαδηλώσεις, παρόλο που αυτές απαγορεύθηκαν στο Αλγέρι και άλλες μεγάλες πόλεις.
…ως τη Νότια Αφρική
Την ίδια στιγμή στην άλλη άκρη αυτής της ηπείρου, στη Νότια Αφρική, η λαϊκή διαμαρτυρία δεν λέει να κοπάσει. Αφού πέτυχε την εκδίωξη του προέδρου Ζούμα, προσωποποίησης της διαφθοράς και του συμβιβασμού της νέας μαύρης ελίτ με τη λευκή μειοψηφία[6], μια νέα γενιά ριζοσπαστικοποιημένων αγωνιστών αποσαθρώνει κι άλλο το κάποτε θρυλικό Εθνικό Αφρικανικό Κογκρέσο (ANC). Και δίνει περαιτέρω ώθηση σε νέες πολιτικές και κοινωνικές οργανώσεις. Σε αυτές περιλαμβάνονται το αριστερό ριζοσπαστικό κόμμα «Μαχητές της Οικονομικής Ελευθερίας» (EFF), που στις ερχόμενες εκλογές της 8ης Μαΐου αναμένεται να διπλασιάσει την εκλογική δύναμή του, και τα ανεξάρτητα συνδικάτα NUMSA, SAFTU κ.ά.
Έτσι ο σημερινός πρόεδρος Ραμαφόζα βρίσκεται αντιμέτωπος με νέο γύρο μαζικών κινητοποιήσεων σπουδαστών και εργατών, που ζητούν αύξηση του προϋπολογισμού για την παιδεία και την κοινωνική πρόνοια, αλλά και τη διαφύλαξη του δημόσιου χαρακτήρα του ενεργειακού γίγαντα Eskom – στον οποίο έχουν ήδη βάλει πόδι ιδιωτικά συμφέροντα. Τόσο το ριζοσπαστικό αντικυβερνητικό συνδικάτο των μεταλλεργατών NUMSA, όσο και η φιλοκυβερνητική συνδικαλιστική ομοσπονδία COSATU, πραγματοποιούν τεράστιες διαδηλώσεις καταγγέλλοντας την «απόπειρα ιδιωτικοποίησης από την πίσω πόρτα» και τη «νεοφιλελεύθερη, αντιαναπτυξιακή κυβερνητική πολιτική» αντίστοιχα.
[1] Βλ. «Χάος: Διεθνείς σχέσεις και γεωπολιτική σε νέα και ρευστή φάση» (φύλλο 430).
[2] Βλ. «Συλλήψεις κομμουνιστών στο Σουδάν» (φύλλο 334) και «Ανεξαρτησία να σου πετύχει…» (φύλλο 320).
[3] Βλ. «Το Κονγκό ζει, και ελπίζει» (φύλλο 439) και «Εκλογές στη Νιγηρία» (φύλλο 442).
[4] Βλ. μεταξύ άλλων «Ο Μακρόν πάει Αφρική» (φύλλο 384).
[5] Βλ. «Σουρεαλισμός στο Αλγέρι» (φύλλο 443).
[6] Βλ. μεταξύ άλλων «Προς ραγδαίες αλλαγές η Νότια Αφρική;» (φύλλο 398).
