Ανταπόκριση από την Ουκρανία
Λίγες μέρες μετά τις αποκαλύψεις των Panama Papers για τις offshore εταιρίες 20 διακεκριμένων Ουκρανών, στους οποίους συγκαταλέγεται και ο πρόεδρος της χώρας, και λίγες μόνο ώρες μετά την παραίτηση του πρωθυπουργού Αρσένιι Γιατσενιούκ, το Κίεβο δείχνει ήσυχο και όμορφο. Οι φαρδιές λεωφόροι αναδεικνύουν την εντυπωσιακή αρχιτεκτονική της πόλης, ο Δνείπερος κυλάει ανεμπόδιστος και το μετρό, στην κυριολεξία στα έγκατα της γης, είναι σχεδόν όλη μέρα φορτωμένο με κόσμο. Μόνο οι κάτοικοί του αντιλαμβάνονται ότι πίσω απ’ αυτήν την ηρεμία η πολιτική κρίση συνεχίζεται και η οικονομική κατάσταση παραμένει ασταθής. Το νόμισμά τους έχει χάσει, μέσα σε δύο χρόνια, τα δύο τρίτα της αξίας του (η ισοτιμία του με το ευρώ έπεσε από τις δέκα στις τριάντα γρίβνιες), ανεβάζοντας τις τιμές των προϊόντων κατακόρυφα. Η εμπόλεμη κατάσταση στο ανατολικό τμήμα της χώρας διατηρείται με συχνές αψιμαχίες, που ανεβάζουν σταθερά τον αριθμό των πεσόντων…
Οι πολιτικοί και τα κόμματα είναι σε πλήρη απαξίωση. Είναι πολύ δύσκολο να βρεις άνθρωπο που θα σου πει μια καλή κουβέντα για ένα κόμμα ή έναν πολιτικό. Η δημοτικότητα του προέδρου Ποροσένκο και του παραιτηθέντος πρωθυπουργού, που αλληλοκατηγορούνται, είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Ένα σημαντικό κομμάτι του πληθυσμού δεν ψηφίζει καν, αφού το κόμμα του ανατραπέντος προέδρου Γιανουκόβιτς και το Κομμουνιστικό Κόμμα (που μαζί συγκέντρωναν περίπου το 50% των ψηφοφόρων) έχουν τεθεί εκτός νόμου. Αλλά η απογοήτευση έχει κυριαρχήσει και ανάμεσα σ’ αυτούς που πίστεψαν ότι η Ουκρανία μπορεί να σταθεί στα πόδια της σε αντιπαράθεση με τη Ρωσία και να ενταχθεί γρήγορα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η απόφαση των Ολλανδών να απορρίψουν στο πρόσφατο δημοψήφισμα τη συμφωνία Ε.Ε.-Ουκρανίας προκάλεσε σοκ, αφού αποκάλυψε ότι η Ευρώπη δεν θέλει άλλους μετανάστες από τα ανατολικά και ενοχλείται από την εκτεταμένη διαφθορά – η οποία καταγγέλλεται ακόμα και από τους ιθύνοντες των ΗΠΑ, παρόλο που αυτοί είναι οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές του νέου καθεστώτος. Ο ίδιος ο Ποροσένκο αναγκάστηκε να κάνει δηλώσεις σχετικά με το πρόσφατο editorial της εφημερίδας The New York Times, που τον κατηγόρησε ότι είναι «προϊόν του παλιού συστήματος».
Οι επιδιώξεις των ΗΠΑ
Βέβαια, όταν μιλούν οι Βορειοαμερικάνοι για ξερίζωμα της διαφθοράς δεν ενδιαφέρονται για την εξυγίανση του συστήματος, αλλά για την τοποθέτηση σε όλα τα καίρια πόστα ατόμων που έχουν δηλώσει υποταγή σ’ αυτούς. Δεν είναι τυχαίο ότι ανάγκασαν τους Ουκρανούς να διορίσουν σαν κυβερνήτη της περιφέρειας Οδησσού τον διεφθαρμένο και εκδιωγμένο από τη χώρα του πρώην πρόεδρο της Γεωργίας Σακασβίλι. Ούτε είναι τυχαίο που οι NY Times απαιτούν ονομαστικά την ανάθεση της «κάθαρσης» σε έναν άλλο Γεωργιανό, τον Νταβίντ Σακβαρελίτζε, που είχε διοριστεί σαν το νούμερο δύο στο Υπουργείο Δικαιοσύνης της Ουκρανίας. Ούτε θα απολογηθούν που ο παραιτηθείς πρωθυπουργός, θεωρούμενος άνθρωπός τους, είναι υπόλογος για δωροληψία 3 εκατομμυρίων δολαρίων. Ούτε τους χαλάει που στη λίστα των εμπλεκομένων στην απόκρυψη κεφαλαίων στις βρετανικές Παρθένες Νήσους συγκαταλέγεται και ο ιδιοκτήτης της εφημερίδας Kiev Post, η οποία πρωτοστατεί στη λεγόμενη «ουκρανοποίηση» και την υποτιθέμενη κάθαρση.
Από το σύνολο αυτών των «κινήσεων» γίνεται φανερό ότι οι ΗΠΑ προσπαθούν με κάθε μέσο να επιτείνουν τον έλεγχο της χώρας. Και δεν το κρύβουν καθόλου. Στην ομιλία της ενώπιον της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας, πριν από ένα μήνα, η υφυπουργός των ΗΠΑ Βικτόρια Νούλαντ έθεσε τα ζητήματα με τον πιο ωμό τρόπο: «Από την αρχή της κρίσης, δώσαμε 760 εκατομμύρια δολάρια σε βοήθεια και 2 δισεκατομμύρια σε δάνεια. Δικοί μας σύμβουλοι υπηρετούν σε δώδεκα υπουργεία, οι χρηματοδοτούμενοι από εμάς δικηγόροι κερδίζουν τις υποθέσεις στα δικαστήρια, στελέχη μας είναι τοποθετημένα στην Εθνική Τράπεζα της Ουκρανίας και σε συγγενείς οργανισμούς. Μέχρι σήμερα κλείσαμε 60 προβληματικές τράπεζες. Οι ΗΠΑ και η Ε.Ε. προωθούν τις ιδιωτικοποιήσεις και πιέζουν για να διοικείται η κρατική εταιρία ενέργειας από μη ελεγχόμενο από το κράτος συμβούλιο. Έχουμε εκπαιδεύσει 1.950 στρατιώτες και εθνοφρουρούς, προσφέραμε 230 θωρακισμένα οχήματα και ραντάρ, θα εκπαιδεύσουμε συνοριοφύλακες και ακτοφύλακες». Η αμερικάνικη «βοήθεια» αποσκοπεί, μεταξύ άλλων, στα ακόλουθα: Να καταργηθεί το κρατικό μονοπώλιο στον τομέα της ενέργειας. Να οριστεί νέος Γενικός Εισαγγελέας. Να προχωρήσουν οι ιδιωτικοποιήσεις. Να διοριστούν νέοι δικαστές και να απολυθούν παλιοί…
Η Ουκρανία είναι βαριά τραυματισμένη, η κοινωνία διχασμένη, το πολιτικό της σύστημα σάπιο, η οικονομία της στον πάτο και οι εξωτερικές επεμβάσεις δεν αφήνουν περιθώρια για πραγματική εξυγίανση και αυτοδιάθεση. Ακόμα και η επιλογή των ψηφοφόρων για την εκπροσώπηση της Ουκρανίας στη… Γιουροβίζιον έπεσε θύμα πολιτικής σκοπιμότητας. Ο νικητής αντικαταστάθηκε με άνωθεν παρέμβαση από την τραγουδίστρια Τζαμάλα, ταταρικής καταγωγής από την Κριμαία, με σκοπό να ενοχλήσει τη Ρωσία. Η ανάγκη της κοινωνίας για επιστροφή σε κάποιου είδους ομαλότητα δεν βρίσκει αντίκρισμα στο εποικοδόμημα, που δημιουργεί συνεχείς κρίσεις και συντηρείται απ’ αυτές. Κι όμως! Σε μια μουσική βραδιά σε ένα ωραιότατο πολιτιστικό κέντρο, στο λόφο πάνω από τη μεγάλη πλατεία που ήταν το πεδίο των συγκρούσεων οι οποίες κατέληξαν στην ανατροπή του Γιανουκόβιτς, ο κονφερανσιέ καταχειροκροτείται για τα αστεία του χωρίς κανένας από τους δύο χιλιάδες θεατές να διαμαρτυρηθεί που μιλάει ρώσικα στην καρδιά του Κιέβου. Κατά βάθος, η πολυεθνική και πολυπολιτισμική Ουκρανία ζει.
Στέλιος Ελληνιάδης
