Αφορμή για μια ουσιαστική αναδρομή στη ζωή και το έργο του Γιάννη Χοντζέα, αποτέλεσε η συνάντηση που οργάνωσαν οι εκδόσεις Α/συνεχεια, το Σάββατο 12 Νοεμβρίου, στην Αθήνα, στο Κτίριο 11δ (Ρεθύμνου 11 και Ιουλιανού), με ομιλητές τον Σπύρο Παναγιώτου (μέλος της συντακτικής επιτροπής του Δρόμου) και την Γιάννα Γιαννουλοπούλου (γλωσσολόγος στο ΕΚΠΑ). Στην επαφή με το έργο του Γιάννη Χοντζέα, συνέβαλε και η μικρή έκθεση με ανέκδοτα γραπτά και τετράδια του Γιάννη Χοντζέα, από διάφορες φάσεις της ζωής του, που υπήρχε στο χώρο.
Μια συνάντηση μνήμης, για την ζωή ενός κομμουνιστή, γέννημα μιας εποχής αγώνων και θυσιών του λαού μας. Ενός ανθρώπου που σε κρίσιμες στιγμές της σύγχρονης ιστορίας της χώρας μας και του κομμουνιστικού κινήματος, με τη στάση του και το διάβασμα της εποχής του, συνέβαλε συνειδητά στην προσπάθεια οικοδόμησης ενός αντιθετικού πόλου στο συμβιβασμό και την αποδοχή της «χαμοζωής».
Όπως ανέφερε σε μια αποστροφή του λόγου του ο Σπύρος Παναγιώτου, «το έργο του Γιάννη Χοντζέα δεν αναγνωρίστηκε, και “θάφτηκε” τόσο από την κυρίαρχη όσο και από την εκτός των τειχών Αριστερά». Ίσως γιατί τάραζε τα εύκολα και βολικά σχήματα με τα οποία κινούνταν και συνεχίζει να κινείτε. Η διαρκής επιστροφή στο έργο του και τον τρόπο σκέψης του, στα λίγα δημοσιευμένα και δεκάδες αδημοσίευτα κείμενα που έχει αφήσει, έχει για το λόγο αυτό μια παραπάνω σημασία.
Είναι ένα ερώτημα, αν η μνήμη αυτή μπορεί να μπολιάσει τις προσπάθειες του σήμερα. Αυτό είναι και το δύσκολο στοίχημα για τέτοιες συναντήσεις που δεν θέλουν να μείνουν σε αγιογραφίες ηρώων ενός αγωνιστικού παρελθόντος που πέρασε. Ας κρατήσουμε σχετικά με αυτό, δύο αποσπάσματα που παρέθεσε στο κλείσιμο της ομιλίας της η Γιάννα Γιαννουλοπούλου. Το πρώτο από την εισαγωγή στο «Ημερολόγιο ενός αγωνιστή της 105 Ταξιαρχίας» όπου ο Γ. Χοντζέας αναφέρει: «Δυο δρόμοι ανοίγονται, η υποταγή στη μοίρα ή το αντίθετο. Το πρώτο δεν είναι δρόμος που μπορεί να τον ακολουθήσει όποιος ισχυρίστηκε ότι στη ζωή του δεν θέλει να είναι χαμοσουρτης. Ισχυρίστηκα κάτι τέτοιο!». Και το δεύτερο, δανεισμένο από τον Ρώσο φιλόσοφο Μ. Μπαχτίν: «Σε κάθε στιγμή κατά την εξέλιξη του διαλόγου υπάρχουν απέραντες, απεριόριστες μάζες λησμονημένων σημασιών, όμως σε κάποια συγκεκριμένη στιγμή στην πορεία του διαλόγου, που εξελίσσεται, ανακαλούνται και ξαναγεννιούνται με ανανεωμένη μορφή. Τίποτα δεν είναι απόλυτα νεκρό: κάθε σημασία θα γιορτάσει τη γιορτή της επιστροφής της».
Δ. Γκ.
