Είναι ο τίτλος της δουλειάς του Αlfredo Romano που θα παρουσιάσει στην έκθεση που διοργανώνει το Δίκτυο της Διεθνούς Αμνηστίας Ασφάλεια με ανθρώπινα δικαιώματα.
Αστυνομική βία και αυθαιρεσία. Ο Romano, αναγνωρισμένος Συρακούσιος εικαστικός καλλιτέχνης, με τη λάμψη του χρυσού, του διαφορετικά εξαγνισμένου λευκού, τη σιωπή του μαύρου και τον δυνατό ρευστό πόνο του κόκκινου, χρώματα που κατ’ εξοχήν χρησιμοποιεί στην τέχνη του, επιδιώκει ν’ αποδώσει νόημα στη Λέξη αλλά και στη Σιωπή. Στην κραυγή εκείνη που αναδύεται από τα βάθη της ζωής και του σκότους, μακριά όμως από μεταφυσική αγωνία. Χρώματα δυνατά, ταιριαστά με την αντίληψη του πάθους, καταδεικνύουν την αμφιθυμία μεταξύ ζωής και θανάτου, φωτός και σκιάς. Δεν είναι καθόλου τυχαίος ο τίτλος της συγκεκριμένης έκθεσης που παρουσιάζεται στην Ελλάδα, αφού αποτελεί συνέχεια μιας άλλης έκθεσης που παρουσίασε στη Νίκαια της Γαλλίας με τίτλο Μια γενιά λιγότερη και ξεκίνησε με αφορμή τα αιματηρά γεγονότα στο Ιράν.
Επιμέλεια: Μιμίκα Κριτσανίδου
Alfredo Romano: “Η Τέχνη έχει μια απόλυτη αξία”
Πείτε μας λίγα λόγια για το έργο σας και πώς γεννήθηκε ο τίτλος.
Ο τίτλος γεννήθηκε το 2009 όταν άρχισαν να δημοσιοποιούνται σε διεθνή περιοδικά και εφημερίδες οι εικόνες βίας στο Ιράν. Πάντα όμως παρακολουθούσα και τα γεγονότα που αφορούσαν την Ελλάδα. Και στις δύο περιπτώσεις μάζευα φωτογραφίες. Το έργο έχει αναπτυχθεί από έναν προβληματισμό σχετικά με την αβεβαιότητα της νεολαίας και την επιβολή κρατικής βίας και αυθαιρεσίας. Η δουλειά μου είναι μία ιδέα η οποία μεταφέρει στον εξωτερικό κόσμο, με πνευματική μορφή, μία υπερβατική συμφωνία. Με τις αντιλήψεις του εσωτερικού κόσμου, με τη συνείδηση, το έργο αυτό είναι φτιαγμένο ώστε να εμβαθύνει στην ιστορία, στις έννοιες και τις ιδέες του παρόντος. Ήθελα πάντα να υποστηρίξω την ύπαρξη που βυθίζεται μέσα στη ζωή των άλλων ανθρώπων, στην καθημερινή ζωή. Αυτοί αποτελούν το μήνυμά μου για αλληλεγγύη. Οι τανάλιες είναι δαγκάνες που κάθε φορά, με τη βοήθεια διαφορετικών υλικών που τεντώνονται μπροστά τους, μας επαναφέρουν στη συνείδηση. Είναι η ένταση μιας φωνής που γίνεται μορφή, μαρτυρούν την ασχήμια της πραγματικότητάς μας. Επικαλούνται το σημείο της ρήξης, της ρωγμής, το όριο σαν δραματικό κατώφλι. Σαν Βυζαντινός καλλιτέχνης, ενσαρκώνω αυτή τη δυναμική της οδύνης. Στην κουλτούρα μας υπήρχε πάντα ο διάλογος με τον θάνατο. Εργάζομαι πάνω στην έννοια της αβεβαιότητας, της μοναξιάς, εξερευνώ τα υπαρξιακά ερωτηματικά της συναισθηματικής σφαίρας. Μία γενιά λιγότερη ανάμεσα στο φως και τη σκιά γεννιέται σαν λιτανεία, σαν αρθρωμένη προσευχή. Ανάμεσα στην αποκάλυψη και την απόκρυψη.
Η Τέχνη, κατά τη γνώμη σας, βοηθά τους ανθρώπους και ιδιαίτερα τους νέους να καταλάβουν όλο αυτό που συμβαίνει;
Η Τέχνη είχε πάντα μια κριτική ματιά προσέγγισης σε όλη τη μακραίωνη ιστορία της και γι’ αυτό, μεταξύ άλλων, με απασχολεί. Οι καλλιτέχνες ήταν πάντα στην αντιπολίτευση. Καθήκον της είναι να σώσει, με τη δική της γλώσσα και τρόπο, τον κόσμο. Αλλά αυτό από μόνο του δεν αρκεί, δεν έχει τη δύναμη. Δημιουργεί όμως νοηματικά ανοίγματα για αλλαγές.
Η παρουσία σας στη μνημονιακή Ελλάδα, μεταφέρει ένα μήνυμα αλληλεγγύης στον λαό της;
Όλοι οι λαοί χρειάζονται την υποστήριξη των διανοούμενων. Γι’ αυτό άλλωστε, ως Ιταλοί καλλιτέχνες, δηλώσαμε την παρουσία μας με την έκθεση που κάναμε στην Ελλάδα και είχε τίτλο «Είμαστε όλοι Έλληνες», σαν ένα μήνυμα αλληλεγγύης σε μία δύσκολη οικονομική και πολιτική συνθήκη, σε μία επείγουσα κατάσταση που αρνείται κάθε τύπο αποικιακής αφομοίωσης. Η τέχνη έχει μια απόλυτη αξία.
Τι έχετε να πείτε για τ’ ανθρώπινα δικαιώματα, τις αξίες που υπερασπίζεται η Διεθνής Αμνηστία και με την οποία εσείς αυτές τις μέρες, με αφορμή την Έκθεσή σας, βρίσκεστε σε διάλογο;
Τα ανθρώπινα δικαιώματα (α.δ.) είναι ειδική κατηγορία δικαιωμάτων, που έχει κάποιος απλώς και μόνον επειδή είναι άνθρωπος. Υπονοούν ένα μανιφέστο για πολιτική αλλαγή, αλλά αυτό δεν τα κάνει λιγότερο πραγματικά δικαιώματα. Για την ύπαρξη και την προστασία των α.δ. απαιτούνται σημαντικές κοινωνικές αλλαγές και διεκδικήσεις με την προσδοκία, ότι τελικά θα δημιουργηθεί μια κοινωνία όπου τέτοιες διεκδικήσεις δεν θα είναι πλέον απαραίτητες. Η προσωπική αυτονομία πρέπει να προστατεύεται. Τα α.δ. πηγάζουν μέσα από την πολιτική μάχη για αξιοπρέπεια και δείχνουν τις βασικές κατευθύνσεις αυτού του αγώνα. Τον 19ο και τις αρχές του 20ου η μάχη μεταξύ κεφαλαίου και εργατικού δυναμικού στις δυτικές κοινωνίες είναι μια μάχη των δικαιωμάτων της ιδιοκτησίας και του απλού ανθρώπου, ιδιαίτερα του εργάτη. Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι βασικά γιατί η συστηματική παραβίαση οποιουδήποτε αποτελεί εμπόδιο από το να έχει κανείς μια ζωή με ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Εμποδίζει κάποιον από το να απολαμβάνει το ελάχιστο των προϋποθέσεων που είναι απαραίτητες για μια ζωή που αξίζει η ανθρώπινη ύπαρξη. Είναι αλήθεια ότι θεωρητικές παρεξηγήσεις μπορεί να οδηγήσουν σε πρακτικά προβλήματα. Ο τρόπος ερμηνείας των α.δ. είναι πάντα υπό διερεύνηση. Δεν υπάρχει τρόπος επιβολής και προστασίας των α.δ. και αυτό βεβαίως είναι πρόβλημα. Χρειάζονται συνειδητές πολιτικές αποφάσεις.
«Ασφάλεια με Ανθρώπινα Δικαιώματα»
Πρόγραμμα εκδήλωσης
Ημερομηνία: 19 Σεπτεμβρίου
Ώρα: 19:00
Χώρος: CAMP! (Ευπόλιδος 4 και Απελλού 2, Πλατεία Κοτζιά, Αθήνα)
Μέρος Α’
– Άνοιγμα συζήτησης: Μιμίκα Κριτσανίδου, συντονίστρια δικτύου «Ασφάλεια με Ανθρώπινα Δικαιώματα. Αστυνομική βία και αυθαιρεσία» του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας
– Χαιρετισμός: Κατερίνα Καλογερά, πρόεδρος ελληνικού τμήματος Διεθνούς Αμνηστίας
– Συντονιστής: Δημήτρης Τρίμης, δημοσιογράφος, μέλος Δ.Σ. της ΕΣΗΕΑ
– Καλεσμένος: Αλφρέντο Ρομάνο, εικαστικός
Παρεμβάσεις θεσμικών φορέων:
Καθ. Βασίλης Καρύδης, Βοηθός Συνήγορος για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου
Κωστής Παπαϊωάννου, Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου
Αναστασία Τσουκαλά, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Εγκληματολογίας, Πανεπιστήμιο Paris XI
Παρεμβάσεις ανθρώπων που υπέστησαν αστυνομική βία:
Μάριος Λώλος
Αγγελική Κουτσουμπού
Δημοσθένης Παπαδάτος
Μέρος Β’
Συντονισμός: Χρήστος Καρράς, Εκτελεστικός Διευθυντής της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών
Παρεμβάσεις οργανώσεων/κινημάτων:
Κωσταντής Καμπουράκης, υπεύθυνος Προγραμμάτων Δρόμου της ACTUP HELLAS
Αντώνης Σιγάλας, Μέλος της Ομοφυλοφιλικής Λεσβιακής Κοινότητας Ελλάδας
Σίσσυ Βωβού, Φεμινιστική Πρωτοβουλία για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών
Παρεμβάσεις κοινού
Αγαπώ πολύ, σαν καλλιτέχνη, τον Alfredo Romano. Πάντα αγαπούσα τους ποιητές και τους βαθιά πονεμένους ανθρώπους. Και ο Alfredo Romano είναι με το δικό του, αιρετικό τρόπο και τα δύο, κάτι που γίνεται απολύτως σαφές με τη δουλειά του. Γιατί δουλεύει με τη δυνατή αρχή των αντιθέσεων και επιλέγει, όχι μόνον με τα υλικά που χρησιμοποιεί, αλλά και με τον τρόπο που τα χρησιμοποιεί, να μας κάνει να ουρλιάζουμε από πόνο και ταυτόχρονα να αισθανόμαστε αξιοπρεπείς μεσα από απ’ αυτόν. Γιατί ξέρει ότι “εν αρχή ην η φωτιά”. Αυτή η προμηθεϊκή φωτιά που μας κατατρώει τα σπλάχνα. Οι τανάλιες του, η μία δίπλα στην άλλη, πουλιά έτοιμα να πετάξουν, κρατούν σφικτά στην άκρη τους ένα μικρό κομμάτι διπλωμένου δέρματος. Κομμάτι από τη δική μας σάρκα που εξεγείρεται ενάντια σ’ έναν κόσμο με κάθετη διάρθρωση, στον οποιον πάνω είναι ο παράδεισος με τους εκλεκτούς υπερόπτες και κάτω η κόλαση με τους καταραμένους. Ο Romano μας φέρνει σκληρά αντιμέτωπους με τους ευαυτούς μας και την ένταση της ύπαρξης μέχρι εκεί που δεν παίρνει άλλο, και ταυτόχρονα μας προτρέπει να εναντιωθούμε σε κάθε είδος δεσποτισμού. Με μια αμφιθυμία μεταξύ ζωής και θανάτου, φωτός και σκιάς, ξεκινά από μια ιδέα του ιερού για να φτάσει στην ιεροσυλία.
της μμ μόνο
