Συναντήσεις και διαβουλεύσεις για τους παγκόσμιους παίχτες που σχεδιάζουν τα επόμενα βήματά τους
Του Γιώργου Παπαϊωάννου
Οι δύο βδομάδες που πέρασαν μοιάζουν με ένα σύντομο μεσοδιάστημα πολλών διεθνών συναντήσεων, ταξιδιών, διαβουλεύσεων, προετοιμασίας επόμενων βημάτων.
Παρόλα αυτά, υπάρχουν μερικά ζητήματα που πρέπει να εκτιμηθούν και να ειδωθούν στην εξέλιξή τους. Δεν θα παρατεθούν με ιεραρχημένη σειρά, σκόπιμα γιατί η αξιολόγησή τους μένει να γίνει το αμέσως επόμενο διάστημα.
Σχετική ηρεμία στη γερμανική Ευρώπη
Φαίνεται πως στο στρατόπεδο της ευρωπαϊκής παγκοσμιοποίησης επικρατεί μια ανακούφιση μετά τις πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις σε Ολλανδία, κυρίως σε Γαλλία και βεβαίως στα διάφορα κρατίδια της Γερμανίας. Οι Μέρκελ – Σόιμπλε βλέπουν να περνούν έναν δύσκολο κάβο που έθετε ο απειλητικός ευρωσκεπτικισμός και μπορούν να επανασχεδιάσουν ή να συνεχίσουν την εφαρμογή των πολιτικών τους χωρίς μεγάλους πονοκεφάλους. Ο εκλεκτός τους Μακρόν επικράτησε στο δεύτερο γύρω και αμέσως πραγματοποίησε το πρώτο του ταξίδι συναντώντας την Μέρκελ. Ήδη έχει δεσμευτεί σε ένα πρόγραμμα νεοφιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων και προετοιμάζεται για τις εκλογές του Ιουνίου. Το κυβερνητικό σχήμα που παρουσίασε, αντανακλά πλήρως τον προσανατολισμό του. Αυτό που φαίνεται να επιταχύνεται στην γερμανική Ευρώπη είναι η συγκεντροποίηση εξουσιών και διαδικασιών.
Η μόνη συγκεκριμένη ιδέα που λανσάρεται από το δίδυμο Μέρκελ – Σόιμπλε αφορά την δημιουργία ενός ευρωπαϊκού υπουργείου Οικονομικών, με το δικό του προϋπολογισμό και με εξουσίες παρέμβασης στις εθνικές δημοσιονομικές πολιτικές. Με σκοπό να εφαρμόζονται οι «κανόνες» που αποφασίζονται στις Βρυξέλλες, αλλά υλοποιούνται έως τώρα με υπερβολική «ευελιξία» από τα κράτη-μέλη. Η πρόταση αυτή καλύπτεται με ένα φύλο συκής που προτείνει ο Σόιμπλε: Έναν «έλεγχο» από τους κοινοβουλευτικούς της Ευρωζώνης (έτσι αόριστα το θέτει), οι οποίοι μπορούν να δώσουν μια «συμβουλευτική γνώμη» που δεν θα είναι δεσμευτική…
Τέλος, ο καταποντισμός του Σουλτς (άλλος μεγάλος φίλος και ελπίδα της τσιπρικής Ελλάδας αυτός…) στις πρόσφατες εκλογές στα κρατίδια της Γερμανίας δείχνει ότι η θέση της Μέρκελ ισχυροποιείται και μπορεί πλέον χωρίς εσωτερική πίεση, να ασκήσει τον ηγετικό ρόλο της ως βασικός εταίρος στη διεθνή παράταξη της παγκοσμιοποίησης.
Το G7 συσκέπτεται
Στο Μπάρι της Ιταλίας μαζεύτηκαν πριν λίγες μέρες οι υπουργοί Οικονομικών των χωρών του G7. Οι συζητήσεις περιστράφηκαν γύρω από ακανθώδη ζητήματα. Υπάρχει ανησυχία, μεγάλη ανησυχία για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας αφού όλοι διαπιστώνουν πως η ύφεση συνεχίζεται, οι ρυθμοί ανάπτυξης κολλάνε στο 1%- 1,5% στις χώρες τους.
Παράλληλα, αρκετές συζητήσεις αφορούσαν στο πρόβλημα του «προστατευτισμού» και ιδιαιτέρως στη μείωση της φορολογίας στην οποία προτίθενται να προχωρήσουν οι ΗΠΑ, ώστε να συγκεντρώσουν κεφάλαια. Το ζήτημα του ελληνικού χρέους ήταν στην ατζέντα και αναζητούνται φόρμουλες όχι φυσικά επίλυσης αλλά «διευθέτησής» του μέσα στα νέα πλαίσια του αμερικανογερμανικού ανταγωνισμού.
Σύντομα θα πραγματοποιηθεί στην Ταορμίνα της Σικελίας συνάντηση του G7 (θα παραστεί και ο Τραμπ), όπου θα φανούν πιο καθαρά προθέσεις και όρια.
ΗΠΑ: Ως πού η πίεση στον Τραμπ;
Τις ίδιες μέρες, στις ΗΠΑ κορυφώνεται η πίεση προς την διοίκηση Τραμπ με βάση τις πληροφορίες που φέρεται να έδωσε στους Ρώσους. Οι κατηγορίες για συνεργασία με την Ρωσία συνεχίζονται, και μάλιστα σε κρίσιμα για την ασφάλεια των ΗΠΑ και των συμμάχων τους ζητήματα. Η αποπομπή από τον Τραμπ του αρχηγού του FBI (ο οποίος τον είχε στηρίξει προεκλογικά) είναι η κορυφή του παγόβουνου και θα δούμε έως πού θα φτάσει η πίεση προς τον Αμερικανό πρόεδρο. Μεγάλες εφημερίδες των ΗΠΑ κάνουν νύξεις ότι θα πρέπει να γίνει μομφή στον Τραμπ, ενώ άλλοι κύκλοι προεξοφλούν ότι θα παραπεμφθεί στη δικαιοσύνη. Άλλοι παρομοιάζουν τον Τραμπ με τον Νίξον λίγο πριν αναγγείλει την παραίτησή του μετά το Γουοτεργκέιτ. Όλα μαρτυρούν ότι είναι σε εξέλιξη μια έντονη αντιπαράθεση μέσα στους κόλπους του βαθιού αμερικάνικου κατεστημένου.
Σε αυτό το κλίμα έγινε και η συνάντηση του Τραμπ με τον Λαβρώφ, όπως και με τον Ερντογάν. Ο Τούρκος πρόεδρος δεν πήρε αυτό που επεδίωκε σε σχέση με το Κουρδικό, ενώ τα επεισόδια που προκάλεσε η φρουρά του που χτύπησε άγρια τους διαδηλωτές, σχολιάστηκαν με δυσμενή τρόπο. Οι ΗΠΑ δεν σκέφτονται να τροποποιήσουν την πολιτική τους απέναντι στους Κούρδους και, μάλιστα, την ώρα που είχαν αναγγείλει και πραγματοποιούνταν η αποστολή βαρέως οπλισμού προς τις μονάδες τους. Αυτή η διάσταση φαίνεται να οδηγεί τον Ερντογάν σε επιλογές μεγαλύτερες αυτονόμησης από τις ΗΠΑ.
Ο δρόμος του μεταξιού – Μία ζώνη ένας δρόμος
Με μεγάλη επισημότητα πραγματοποιήθηκε στην Κίνα (Πεκίνο, 14-15 Μαΐου) μια διεθνής συνάντηση όπου η κινέζικη ηγεσία προβάλλει τους νέους σχεδιασμούς της, βασιζόμενη σε εκτιμήσεις από την μέχρι τώρα πορεία του μεγάλου και φιλόδοξου σχεδίου «Μία ζώνη, ένας δρόμος». Στη συνάντηση πήραν μέρος 28 αρχηγοί κρατών και αντιπροσωπεύτηκαν 110 χώρες.
Δεν επρόκειτο για ένα απλό φόρουμ ανταλλαγής απόψεων, αλλά για την επίσημη διακήρυξη μιας «εξόδου» της Κίνας με πιο ενεργητικό τρόπο στις γεωπολιτικές εξελίξεις και, μάλιστα, σε μια περιοχή νευραλγική για τις παγκόσμιες εξελίξεις. Η Κίνα με το σχέδιο αυτό προσπαθεί να αναβαθμιστεί από περιφερειακή δύναμη της Νοτιοανατολικής Ασίας σε παγκόσμια δύναμη. Δεν φτάνει πλέον ο ρόλος που είχε στο παγκόσμιο σύστημα (ως ΑΕΠ, εξαγωγική δύναμη και κάτοχος «χαρτιών» άλλων οικονομιών). Τώρα πέφτουν στο τραπέζι χάρτες, σχέσεις, επεμβάσεις, επενδύσεις, ζωτικοί χώροι, πύλες εισόδου. Κι όλα αυτά στο επίκεντρο της Ευρασίας, σε περιοχές ταραγμένες όπως αυτή του Αφγανιστάν, η Μέση Ανατολή κ.λπ. Η Κίνα με αυτό τον τρόπο, αναφερόμενη στον παλιό «δρόμο του μεταξιού», θέτει στο τραπέζι τα αυτοκρατορικά της όνειρα, στο όνομα της συνεργασίας και της παγκοσμιοποίησης.
