Συνέντευξη στον Μιχάλη Σιάχο. Η Μαϊτέ Μόλα, αντιπρόεδρος του Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς και υπεύθυνη Διεθνών Σχέσεων του Κ.Κ. Ισπανίας, είχε έρθει στην Αθήνα για να συμμετάσχει στο 2ο Φεστιβάλ των Νέων ΣΥΡΙΖΑ.
Στο χαιρετισμό που απεύθυνε πριν την ομιλία του προέδρου Αλέξη Τσίπρα την τελευταία μέρα, αναφέρθηκε με σαφήνεια στην ανάγκη ανατροπής του διεφθαρμένου πολιτικού συστήματος και όλων των εκπροσώπων του, τονίζοντας ταυτόχρονα ότι οι κομμουνιστές και η Αριστερά δεν αποτελούν τμήμα, αλλά αντίπαλους του συστήματος. Στη συνέντευξη που παραχώρησε στο Δρόμο πριν επιστρέψει στη χώρα της, μίλησε για το πώς βλέπει την κατάσταση και τα καθήκοντα της Αριστεράς στην Ελλάδα και την Ευρώπη.
Να ξεκινήσουμε με τις εντυπώσεις σας από το 2ο Φεστιβάλ των Νέων ΣΥΡΙΖΑ;
Μπορώ άφοβα να πω ότι η διαφορά είναι πολύ σημαντική σε σχέση με παλαιότερα νεολαιίστικα φεστιβάλ εδώ. Καταρχήν, πολύ περισσότερος κόσμος! Πέρα όμως από τη μεγάλη συμμετοχή, νομίζω ότι αυτή τη φορά, λόγω του εντελώς νέου πλέον ρόλου του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και της συγκυρίας των συλλήψεων των υπεύθυνων της Χ.Α., έβλεπα και μια αίσθηση ικανοποίησης σε πολλούς ανθρώπους.
Δεν εννοώ βέβαια ικανοποίηση για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η χώρα, ούτε για το πώς μπορεί να προχωρήσουν τα πράγματα από εδώ και μπρος. Αλλά νομίζω ότι η ανάδειξη του ΣΥΡΙΖΑ ως πραγματικής εναλλακτικής λύσης, όπως και αυτό που έγινε με την Χ.Α., χωρίς να αγνοούμε ότι υπάρχουν πολλές και αντιφατικές πλευρές σ’ αυτή την εξέλιξη, συνέβαλε στο να υπάρχει ένα πολύ διαφορετικό κλίμα συγκριτικά με προηγούμενες χρονιές.
Βρεθήκατε λοιπόν στην Ελλάδα εν μέσω εξελίξεων που, για μια ακόμη φορά, τροποποιούν το πολιτικό σκηνικό. Πώς ερμηνεύονται στην Ευρώπη αυτές οι εξελίξεις;
Καταρχήν σκεφτόμαστε, και νομίζω ότι αυτή είναι η πιο διαδεδομένη σκέψη γενικότερα στην Ευρώπη, ότι αυτή η κίνηση, η σύλληψη των υπεύθυνων μιας εγκληματικής συμμορίας, έγινε με μεγάλη καθυστέρηση. Νομίζω ότι είναι πραγματικό αίσχος για την ελληνική κυβέρνηση το γεγονός ότι ήξερε καλά, εδώ και πολύ καιρό, τι κάνει η Χ.Α. και τι είδους οργάνωση είναι.
Γιατί χρειάστηκε να δολοφονηθεί ένας ακόμα άνθρωπος για να κάνει η ελληνική κυβέρνηση μια κίνηση ενάντια σε αυτήν την οργάνωση; Τώρα, πέρα από την ικανοποίηση ότι αυτοί οι άνθρωποι, ακριβώς επειδή είναι δολοφόνοι, θα πάνε φυλακή (διότι εκεί πρέπει να πάνε!), θα ήταν εντελώς ανεπαρκές να πει κανείς ότι αρκεί να βγει εκτός νόμου η Χ.Α.
Εάν η ελληνική κυβέρνηση εννοεί αυτά που λέει, θα πρέπει να πάρει όλα τα μέτρα ώστε να μην είναι δυνατόν να υπάρχει οποιαδήποτε οργάνωση τέτοιου είδους – διαφορετικά είμαστε δικαιολογημένοι να το εκλάβουμε ως μια κίνηση κατευνασμού προς την Ευρώπη…
Έχετε στη χώρα σας κάποιο αντίστοιχο μόρφωμα;
Όχι, στην Ισπανία δεν έχουμε τέτοιο πρόβλημα, για έναν απλό λόγο: το Λαϊκό Κόμμα, το δεξιό κόμμα που βρίσκεται σήμερα στην κυβέρνηση, έχει συσπειρώσει στους κόλπους του όλη την ακροδεξιά… Το λέω με κάθε σοβαρότητα: το Λαϊκό Κόμμα έχει περιθάλψει όλη την ακροδεξιά, με τη γνωστή φρασεολογία – «να διώξουμε τους ξένους» και πάει λέγοντας. Οι προοδευτικοί άνθρωποι στην Ευρώπη πρέπει να προβληματιστούν για το τι είναι πραγματικά αυτό το Λαϊκό Κόμμα!
Στο τέλος του χρόνου θα πραγματοποιηθεί, και μάλιστα στη χώρα σας, το Συνέδριο του Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Τι χαρακτήρα θα έχει αυτό το συνέδριο;
Το ΚΕΑ έχει μόλις 8-9 χρόνια ζωής, κι αυτό ίσως δικαιολογούσε μέχρι σήμερα μια σχετική εσωστρέφεια και επιφυλακτικότητα. Τώρα όμως έχει ωριμάσει η ώρα να πούμε καθαρά στους λαούς της Ευρώπης ποιοι είμαστε και τι θέλουμε. Άρα νομίζω ότι δεν θα είναι ένα συνέδριο εσωστρεφές! Πρέπει να είναι ένα πολύ «επιθετικό» συνέδριο, που θα προβάλλει το εναλλακτικό σχέδιο της Αριστεράς για την Ευρώπη, ιδίως αφού βιώνουμε το δραματικό αδιέξοδο στο οποίο οδήγησαν οι υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις. Πρέπει να διακηρύξουμε με πεποίθηση ότι υπάρχει μια Αριστερά στην Ευρώπη – και ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ακριβώς απόδειξη γι’ αυτό, δίχως να παραγνωρίζω την ανισομετρία της επιρροής μας από τη μια χώρα στην άλλη. Άρα το επόμενο Συνέδριο του ΚΕΑ οφείλει να είναι συνέδριο ωριμότητας και αποφασιστικότητας, στο οποίο με σαφήνεια θα σταθούμε ενάντια στον ιμπεριαλισμό, ενάντια στο ΝΑΤΟ, ενάντια στον καπιταλισμό. Θα δυναμώσουμε τη σαφήνεια και τα ριζοσπαστικά χαρακτηριστικά της γραμμής μας. Με δυο λόγια, σίγουρα δεν θα είναι ένα συνέδριο που θα γίνει επειδή… είθισται να γίνεται κάθε τρία χρόνια.
Στην παρέμβασή σας στο φεστιβάλ μιλήσατε έντονα για το διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα που πρέπει να φύγει. Δεν φοβάστε μήπως θεωρηθεί ότι… φλερτάρετε με την ακροδεξιά, η οποία επίσης κάνει τέτοιες αναφορές;
(Γελάει) … Καταρχήν μην ερμηνεύσετε αυτό που λέω ως «είναι όλοι ίδιοι», διότι αυτή είναι η αντίληψη που προσπαθεί να περάσει η αντίδραση. Αλλά το θέμα είναι ότι σαν αριστεροί άνθρωποι πρέπει να λέμε την αλήθεια – και η αλήθεια είναι ότι αυτό το πολιτικό σύστημα είναι διεφθαρμένο. Άρα από τη μια πρέπει να λες την αλήθεια, και να αποδίδεις την ευθύνη σε αυτούς που πραγματικά την έχουν, είτε είναι σοσιαλιστές είτε δεξιοί είτε και πράσινοι σε ορισμένες περιπτώσεις. Από την άλλη, πρέπει να κάνεις σαφές ότι εμείς δεν είμαστε μέρος αυτού του συστήματος. Είναι μια πολύ δύσκολη άσκηση αυτή: Να ζεις μέσα σε ένα καθεστώς αστικής δημοκρατίας, να καταγγέλλεις το πολιτικό σύστημα αυτού του καθεστώτος και ταυτόχρονα να πρέπει να ζεις με τις νόρμες του – και μάλιστα ορισμένες φορές να το υποστηρίζεις ενάντια στην αποψίλωσή του, ενάντια στην παραβίαση στοιχειωδών κανόνων της αστικής δημοκρατίας! Αυτό που ζητάμε λοιπόν είναι περισσότερη δημοκρατία, ακόμα και σε επίπεδο εκλογικού συστήματος: δεν είναι δυνατόν εμείς με 2 εκατομμύρια ψήφων να έχουμε μόλις 11 βουλευτές, και το Λαϊκό Κόμμα με 12 εκατομμύρια να έχει 176!
Εκτιμάτε δηλαδή ότι οι λαοί θέλουν μια Αριστερά που βάζει ζήτημα ανατροπής του πολιτικού συστήματος; Ή μήπως αυτό προκαλεί φοβικά αντανακλαστικά;
Ζω σε μια χώρα που έχει, αυτή τη στιγμή, 12 εκατομμύρια ανθρώπους κάτω από το όριο της φτώχειας. Χιλιάδες άνθρωποι αυτοκτονούν επειδή τους παίρνουν τα σπίτια. Εκατομμύρια άνθρωποι πεινάνε. Ενάμιση εκατομμύριο νοικοκυριά δεν έχουν κανένα έσοδο. Με παρόμοιο τρόπο θα μπορούσε να περιγράψει κάποιος την κατάσταση στην Ελλάδα ή στην Πορτογαλία.
Δεν πρόκειται για μια από τις συνηθισμένες κρίσεις, όπου υπάρχει μια λιτότητα, μια δυσκολία. Εδώ πλέον μιλάμε για μια πραγματική ανθρωπιστική κρίση. Δεν έχεις λοιπόν άλλη επιλογή από το να είσαι ριζοσπαστικός, και εν τέλει αντισυστημικός. Διότι, εάν έχεις ένα σύστημα στην Ισπανία που μέσα σε τέσσερα χρόνια παράγει 12 εκατομμύρια ανέργους, είναι πασιφανές ότι αυτό το σύστημα δεν μας κάνει!
Το μέτωπο των χωρών του Νότου, τμήμα ενός ευρύτερου σχεδίου
Από τον ΣΥΡΙΖΑ μπαίνει επιτακτικά η ανάγκη ενός μετώπου των λαών του Νότου, ενός μετώπου των λαών και της Αριστεράς στην Ευρώπη. Πόσο εφικτό και επιθυμητό θεωρείτε ένα τέτοιο σχέδιο;
Είναι σαφές ότι η κατάσταση στο Νότο της Ευρώπης δεν είναι ίδια με την κατάσταση στο Βορρά. Και αυτό απαιτεί τη συγκρότηση μιας ιδιαίτερης συλλογικότητας που θα εντοπίσει τα προβλήματα και θα προτείνει λύσεις. Άρα καταρχήν είμαι σύμφωνη με την ιδέα. Πρέπει όμως να είναι τμήμα ενός γενικότερου σχεδίου, μιας ευρύτερης συλλογικότητας. Έχουμε ανάγκη την υποστήριξη της γερμανικής, της γαλλικής, της σουηδικής, της νορβηγικής κ.λπ. Αριστεράς για να οικοδομήσουμε ένα τέτοιο μέτωπο. Βέβαια αυτή η υποστήριξη πρέπει να δίνεται από διεθνιστική σκοπιά, όχι λόγω… χριστιανικής φιλανθρωπίας του Βορρά προς το Νότο.
Άλλωστε αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή στο Νότο, το σπρώχνουν και προς το Βορρά, οπότε θα ήταν σφάλμα να περιοριστούμε σε μια συμμαχία των χωρών του Νότου. Νομίζω ότι οι αντίπαλοί μας πολύ θα επιθυμούσαν μια αντιπαράθεση της Αριστεράς του Νότου με την Αριστερά του Βορρά – αλλά αυτό δεν θα το επιτρέψουμε.
Βάζετε λοιπόν μια πιο συνολική αντίληψη για την Ευρώπη…
Προσέξτε: είμαι πεπεισμένη ότι χρειαζόμαστε μια περιοχή σαν την Ευρώπη όπου οι λαοί θα δουλεύουν μαζί. Πιστεύω ότι σαν διεθνιστές πρέπει να επιδιώκουμε τη μεγαλύτερη δυνατή ενότητα των εργαζόμενων και των πολιτών στον ευρύτερο δυνατό χώρο. Και νομίζω ότι η Ευρώπη είναι ακριβώς ένας τέτοιος χώρος, ευρύς. Αλλά η Ευρώπη που θέλουμε δεν μπορεί να είναι η Ευρώπη του Μάαστριχτ, του Συμφώνου της Λισαβόνας, του Frontex και του Σένγκεν. Δεν αγωνιζόμαστε για μια τέτοια Ευρώπη! Εξάλλου έχει αποδειχτεί πια ότι οι λεγόμενες «βασικές αρχές της Ε.Ε.» δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα τεράστιο ψέμα. Οπότε πρέπει να είμαστε εποικοδομητικά κριτικοί. Και τι σημαίνει ο προσδιορισμός «εποικοδομητικά»; Ότι πρέπει να προτείνουμε μια εναλλακτική λύση. Διότι δεν αρκεί να πεις «δεν δουλεύει, άρα είναι κακή», και τελεία. Η δουλειά μας σαν Αριστερά είναι να προτείνουμε στους λαούς μια εναλλακτική Ευρώπη, και να τους πείσουμε ότι μπορεί να υπάρξει!
