Συνέντευξη στον Δημήτρη Κωνσταντακόπουλο*
Για μια ακόμη φορά, η Λέιλα Χάλεντ, θρυλική μορφή της Παλαιστινιακής Αντίστασης και ηγετικό στέλεχος του Λαϊκού Μετώπου για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PFLP), μιλά με ευθύτητα και ειλικρίνεια για τα ιστορικά και τα τρέχοντα ζητήματα της Μέσης Ανατολής. Η Λέιλα, κεντρική προσκεκλημένη του Resistance Festival τον περασμένο Ιούνιο στην Αθήνα, δεν περιορίζεται σε αναλύσεις, αλλά ταυτόχρονα σκιαγραφεί και την επιμονή του λαού της να συνεχίσει να αγωνίζεται «μέχρι την επιστροφή σε μια πατρίδα απαλλαγμένη από τους σιωνιστές».
Μετά από πολλές δεκαετίες αγώνων, μπορεί κάποιος να συμπεράνει ότι το παλαιστινιακό κίνημα έχει ηττηθεί. Οι Παλαιστίνιοι αγωνίζονται ηρωικά, αλλά δεν έχουν επιτύχει τους στόχους τους. Πώς κρίνετε μια τέτοια διαπίστωση;
Δεν το βλέπω έτσι. Οι αγώνες των λαών δεν μετρώνται σε χρόνια. Συσσωρεύονται και αυτό τελικά οδηγεί, όπως λένε οι μαρξιστές, σε ποιοτική αλλαγή. Το αραβικό κίνημα χρειάζεται πάνω από μία γενιά. Πετύχαμε ήδη να αφομοιώσουμε μια κουλτούρα αντίστασης, και την πεποίθηση ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να ζούμε όπως τώρα, ότι δεν μπορούμε να επιτρέψουμε τη διαιώνιση της κατοχής. Γι’ αυτό συνεχίζουμε να παλεύουμε, παρά τις δοκιμασίες και τα σκαμπανεβάσματα, παρά τον πόνο και τις θυσίες. Παραμένουμε αφοσιωμένοι στα όνειρα του λαού μας, στο στόχο της επιστροφής στην πατρίδα μας – μια πατρίδα απαλλαγμένης από τους σιωνιστές!
Τελευταία βλέπουμε πολύ σοβαρές και αρκετά ασυνήθιστες διαφοροποιήσεις εντός του ισραηλινού κατεστημένου… Πώς τις ερμηνεύετε;
Το Ισραήλ ρέπει όλο και περισσότερο προς τον εξτρεμισμό και μετατρέπεται σε κράτος απαρτχάιντ, δηλαδή φυλετικών διακρίσεων. Αυτή είναι η μία πλευρά. Η άλλη αφορά την ισραηλινή κοινωνία, που βαδίζει προς το φασισμό. Όλες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η σημερινή κυβέρνηση είναι μια κυβέρνηση εποίκων και εξτρεμιστών. Ένα ανώτατο στρατιωτικό στέλεχος πρόσφατα δήλωσε ότι ανησυχεί για την πορεία τόσο της κοινωνίας όσο και του στρατού, για την οποία είπε ότι έχει χαρακτηριστικά παρόμοια με αυτά της Γερμανίας στη δεκαετία του ’30. Φυσικά επιπλήχθηκε πολύ αυστηρά από την κυβέρνηση. Αλλά έλεγε την αλήθεια. Όλο και περισσότερα κόμματα αναφέρονται στο Ισραήλ ως «εβραϊκό κράτος». Πρόκειται για μια λογική απαρτχάιντ!
Μια τέτοια εξέλιξη στις αντιλήψεις είναι πράγματι εντυπωσιακή, αν επιβεβαιωθεί. Ιδίως δεδομένου του σπουδαίου ρόλου που έπαιξαν πριν ένα αιώνα στο διεθνές σοσιαλιστικό κίνημα η εβραϊκή φτωχολογιά, οι εβραίοι εργάτες και διανοούμενοι. Αλλά και λόγω των ιστορικών διώξεων που υπέστησαν από την ευρωπαϊκή ακροδεξιά. Φαίνεται να πρόκειται για μια μνημειώδη αλλαγή προτύπου…
Κοιτάξτε, μετέτρεψαν το Ολοκαύτωμα σε θεμέλιο λίθο της απαίτησής τους να αποκτήσουν το δικό τους κράτος στην Παλαιστίνη. Και τώρα πραγματοποιούν ένα Ολοκαύτωμα των Παλαιστινίων. Κι όμως, οι Παλαιστίνιοι δεν είχαν καμιά ανάμιξη σε όσα συνέβησαν στην Ευρώπη με τους δύο παγκόσμιους πολέμους! Ήμασταν κι εμείς υπό αποικιακό καθεστώς… Όμως, σε σχέση με ρατσιστικές αντιλήψεις, ας μιλήσω και για εμάς: Μας πήρε είκοσι χρόνια ώσπου να διαπαιδαγωγήσουμε το λαό μας ώστε να αντιλαμβάνεται ότι ο ιουδαϊσμός ως θρησκεία είναι ένα πράγμα, και ο σιωνισμός ένα άλλο. Όταν ήμασταν παιδιά και οι μανάδες μας ήθελαν να μας εκφοβίσουν, μας έλεγαν «θα το πω στους εβραίους»… Αλλά εμείς το αλλάξαμε αυτό. Σήμερα ο λαός μας δεν εξισώνει τους εβραίους με τους σιωνιστές.
Τις τελευταίες δεκαετίες είδαμε, στο εσωτερικό του παλαιστινιακού κινήματος αλλά και γενικότερα στον αραβικό κόσμο, μια στροφή από τον εθνικισμό στον ισλαμισμό. Πώς την εξηγείτε;
Σε κάθε περίπτωση, η περιοχή μας διαπερνιέται από την κουλτούρα του Ισλάμ εδώ και 1.400 χρόνια – και δεν αναφέρομαι στη στενά θρησκευτική έννοια, αλλά ευρύτερα. Ακόμη και οι χριστιανοί της περιοχής επηρεάστηκαν από αυτήν την κουλτούρα. Ο δρ Χαμπάς, ο ιδρυτής και ιστορικός ηγέτης του PFLP, ήταν χριστιανός, αλλά αναγνώριζε ότι και οι χριστιανοί έχουν διαποτιστεί από την κουλτούρα του Ισλάμ, που κυριαρχεί σε όλη την Αραβία. Στην Παλαιστίνη υπήρχαν ισλαμιστικά κινήματα, αλλά διαλύθηκαν όταν υποστήκαμε τη σιωνιστική εισβολή και ενωθήκαμε όλοι για να την αντιμετωπίσουμε. Στην Αίγυπτο, από την άλλη, όταν οι Βρετανοί τη μετέτρεψαν σε αποικία τους ίδρυσαν και τη Μουσουλμανική Αδελφότητα. Αυτή ήταν πολύ δραστήρια και εξαπλώθηκε σε πολλά τμήματα του αραβικού κόσμου, αλλά δεν καθοδηγούσε το λαό και τις μάζες. Το 1952 η επανάσταση του Νάσερ τους καταδίωξε, διότι τους θεωρούσε εσωτερική απειλή. Όλα αυτά άλλαξαν μετά το 1967, όταν το Ισραήλ κατέλαβε ολόκληρη την Παλαιστίνη, τα υψώματα του Γκολάν και το Σινά, και ιδίως αφότου υπογράφτηκε, το 1973, η συμφωνία Ισραήλ-Αιγύπτου στο Καμπ Ντέιβιντ υπό την καθοδήγηση του Κίσινγκερ. Οι ΗΠΑ διεύθυναν όλη αυτή τη διαδικασία διάσπασης Αράβων και Παλαιστινίων. Και τα υπόλοιπα αντιδραστικά αραβικά καθεστώτα μας μαχαίρωσαν επίσης πισώπλατα… Στην Αίγυπτο υπήρξε λαϊκή αντίσταση στη συμφωνία του Καμπ Ντέιβιντ, αφού οι Αιγύπτιοι υποστήριζαν τους Παλαιστίνιους και πολέμησαν τρεις φορές κατά του Ισραήλ. Όλη αυτή η εξέλιξη έδωσε στους ισλαμιστές την ευκαιρία να ξαναβγούν στην επιφάνεια και να κατοχυρωθούν ως αντιπολίτευση στο τότε αιγυπτιακό καθεστώς… Η Χαμάς, που είναι το παλαιστινιακό παρακλάδι της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, ιδρύθηκε το 1988 για να συμμετάσχει στην πρώτη Ιντιφάντα. Υποστηρίχθηκε από διάφορες χώρες και από τη διεθνή Μουσουλμανική Αδελφότητα. Αλλά δεν εντάχθηκε στην ενιαία Παλαιστινιακή Εθνική Αντίσταση, προτίμησε να παραμείνει αυτόνομη. Άλλος ένας παράγοντας που έπαιξε ρόλο στην άνοδο του ισλαμισμού ήταν βέβαια και η ιρανική επανάσταση κατά του Σάχη… Η ήττα που υποστήκαμε το 1982, η εξορία της ηγεσίας της PLO, η κατάρρευση της ΕΣΣΔ το 1990 και η ήττα, εν τέλει, της αραβικής εθνικής υπόθεσης, διευκόλυναν κι άλλο την άνοδο των ισλαμιστικών ομάδων.
Ήταν δηλαδή αποτέλεσμα αυτής της ήττας;
Ακριβώς! Οι κοινωνίες μας, βλέποντας τα πάντα να καταρρέουν γύρω τους, επέστρεψαν στο Ισλάμ. Και πίστεψαν στους ισλαμιστές επειδή η Χαμάς, ακόμη κι αν είχε προκαλέσει τη διάσπαση του παλαιστινιακού κινήματος, προέβαλε έμπρακτη αντίσταση.
Αναφερθήκατε στην αρνητική επίπτωση της κατάρρευσης της ΕΣΣΔ… Πώς βλέπετε σήμερα το ρόλο της Ρωσίας στη Μέση Ανατολή;
Το πρώτο που ενδιαφέρει τους Ρώσους είναι να υπερασπίσουν τους περιφερειακούς συμμάχους τους και να κατοχυρώσουν την παρουσία τους στην περιοχή για τα δικά τους συμφέροντα. Γι’ αυτό παρέμβηκαν στη Συρία υπέρ του καθεστώτος του Άσαντ, κατά του Ισλαμικού Κράτους και των ξένων επεμβάσεων.
Πιστεύετε ότι οι ΗΠΑ ίδρυσαν το Ισλαμικό Κράτος;
Ναι, το ίδρυσαν στο Ιράκ και το χρησιμοποίησαν, όσο κι αν λένε ότι καταπολεμούν την τρομοκρατία. Υπήρξαν πολλές εκκλήσεις για τη σύγκληση μιας διεθνούς διάσκεψης που θα ορίσει τι είναι τρομοκρατία και τι δεν είναι. Οι ΗΠΑ ποτέ δεν τις εισάκουσαν, διότι θέλουν να χρησιμοποιούν τον όρο «τρομοκρατία» όπως τις βολεύει κάθε φορά… Στόχος τους ήταν να καταστρέψουν τη Συρία.
Αλλά στην αρχή η αναταραχή στη Συρία προκλήθηκε από την κοινωνική δυσαρέσκεια ενάντια στο καθεστώς του Άσαντ, όχι;
Φυσικά. Αλλά η Συρία δεν είναι η μοναδική χώρα όπου υπάρχει αναταραχή! Κοιτάξτε, η Συρία μπόρεσε να αντισταθεί επειδή δεν είχε χρέος κι ήταν οικονομικά βιώσιμη. Από τις πρώτες κυρώσεις των ΗΠΑ εναντίον του, πριν τον πόλεμο, ο Άσαντ πήρε τα μέτρα του: ενίσχυσε τη γεωργία και την κτηνοτροφία και διασφάλισε τη διατροφική επάρκεια χωρίς εισαγωγές. Έτσι κατάφερε να μην καταρρεύσει όπως κατέρρευσε η Λιβύη. Οι Ρώσοι έφτασαν αργότερα, δεν ήταν ο κρίσιμος παράγοντας. Τώρα, όσον αφορά τη δική μας στάση στη Συρία: Όποιος κριτικάρει την ξένη επέμβαση, βαφτίζεται υποστηρικτής του καθεστώτος. Κι όποιος κριτικάρει το καθεστώς, κατηγορείται ως συμμέτοχος στη συνομωσία εναντίον του. Εμείς, το PFLP, καταστήσαμε σαφή από την πρώτη στιγμή τη θέση μας: Δεν είμαστε κομμάτι της συριακής κρίσης. Είμαστε πρόσφυγες στη Συρία. Και είναι ο λαός της Συρίας που δικαιούται να αποφασίσει για τη χώρα του, όχι εμείς. Υποστηρίζουμε λοιπόν τα λαϊκά αιτήματα για δημοκρατία και ελευθερία, αλλά δεν είναι δική μας δουλειά η επιβολή τους. Η αλλαγή καθεστώτος αφορά τους Σύριους, όχι εμάς. Εμείς είμαστε αρκετά απασχολημένοι με το Ισραήλ! Αυτή η στάση μας δεν άρεσε βέβαια σε κανέναν: ούτε στο καθεστώς, ούτε στην αντιπολίτευση…
* Ο Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος, αναλυτής και δημοσιογράφος, πήρε τη συνέντευξη για λογαριασμό του ΑΜΠΕ. Εδώ δημοσιεύονται αποσπάσματα. Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης, στα αγγλικά, αναρτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου στην ιστοσελίδα της Πρωτοβουλίας των Δελφών: www.defenddemocracy.press
