«Δεν μπορεί οι άνθρωποι να ζουν χειρότερα από τα γουρούνια». ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Μάριος Διονέλλης.
Τι συμβαίνει όταν μια επιχείρηση γιγαντώνεται χωρίς κανέναν έλεγχο, εις βάρος των τοπικών κοινωνιών; Με μαθηματική ακρίβεια οδηγούμαστε στην επιδείνωση της ζωής των κατοίκων και στη δημιουργία απαγορευτικών συνθηκών διαβίωσης στην περιοχή που γειτονεύει με την επιχείρηση αυτή. Τουλάχιστον αυτά καταγγέλλουν οι κάτοικοι της περιοχής του Λατζιμά, στο Ρέθυμνο, για τις επιπτώσεις που έχει επιφέρει στη ζωή τους η ανεξέλεγκτη μεγέθυνση της Creta Farm.
Ο Δρόμος βρέθηκε πριν από μερικές μέρες στην περιοχή και κατέγραψε τις αντιδράσεις των κατοίκων του χωριού Πρίνος, οι οποίοι καταγγέλλουν πως η ζωή τους έχει γίνει, πλέον, ανυπόφορη. «Όταν πρωτοξεκίνησε η εταιρία στο Ρέθυμνο, ήταν πηγή ζωής για την περιοχή. Έδωσε πολλές δουλειές και έγινε δεκτή με ικανοποίηση από τους ντόπιους. Αργότερα, όμως, ήρθε η γιγάντωση και οι συνεχείς επεκτάσεις της δραστηριότητάς της και πλέον οι επιπτώσεις στην περιοχή είναι πολύ μεγαλύτερες από τα οφέλη», μας λένε οι κάτοικοι του χωριού.
Πράγματι, όπως διαβάζουμε στο site της εταιρίας, η δραστηριότητά της έχει πια περάσει τα σύνορα αλλά και τον Ατλαντικό αφού προμηθεύει με αλλαντικά τις αγορές της Ισπανίας αλλά και των Ηνωμένων Πολιτειών. Τα έσοδα της εταιρίας ανήλθαν για το 2009 στα 111,2 εκατομμύρια ευρώ, σημειώνοντας αύξηση σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, παρά την οικονομική κρίση. Με ποιο τίμημα όμως:
Επικεφαλής των κατοίκων του Πρίνου είναι ο Νίκος Τουρνάκης, που είναι και πρόεδρος του Τοπικού Διαμερίσματος: «Η κατάσταση που δημιουργήθηκε είναι αφόρητη. Όταν φυσάει αέρας προς το χωριό είμαστε αναγκασμένοι να κλείνουμε τα παράθυρα.
Δεν μπορούμε πλέον να ζήσουμε. Καλούμε τους υπευθύνους της νομαρχίας, της πολεοδομίας και όλων των άλλων φορέων απλά να τηρήσουν τους νόμους και να κάνουνε καλύτερη τη ζωή μας από τους χοίρους. Δεν μπορεί οι άνθρωποι να ζουν χειρότερα από τους χοίρους της Creta Farm», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Ο κ. Τουρνάκης μας λέει πως η χοιροτροφική μονάδα βρίσκεται μόλις 1 χλμ. από τον οικισμό του Πρίνου. Μέχρι πριν από μερικά χρόνια η μονάδα είχε περιορισμένο μέγεθος. Πρόσφατα, όπως καταγγέλλει, με ψεύτικα τοπογραφικά πήρε άδεια επέκτασης και γιγαντώθηκε εις βάρος των κατοίκων.
Αποκαλυπτικές οι μετρήσεις
Παρών στην επίσκεψή μας στον Πρίνο και ο Στέλιος Λιοδάκης, καθηγητής Εφαρμοσμένης Αναλυτικής Χημείας στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο, που κατάγεται από την περιοχή. Μας λέει πως οι επιπτώσεις των χοιροτροφικών μονάδων στο περιβάλλον έχουν γίνει, συχνά, αντικείμενο της διεθνούς βιβλιογραφίας καθώς έχουν παρατηρηθεί προβλήματα στο νευρικό σύστημα και στην ψυχική υγεία των ανθρώπων αλλά και στο αναπνευστικό σύστημα. Ειδικά για την περιοχή που γειτονεύει με την Creta Farm, ο κ. Λιοδάκης μας λέει πως το τελευταίο διάστημα πραγματοποιεί μια έρευνα σε συνεργασία με την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών ώστε να διαπιστωθούν οι επιπτώσεις κυρίως των αέριων ρύπων στην υγεία των κατοίκων.
«Η μελέτη μας περιλαμβάνει αναλύσεις τόσο στον υδροφόρο ορίζοντα και το έδαφος όσο και στον αέρα.
Στον αέρα εκπέμπονται, κυρίως, αμμωνία και υδρόθειο αλλά και ακόμα 330 οργανικές ουσίες μερικές από τις οποίες είναι άκρως επικίνδυνες όπως οι τοξίνες. Στον υδροφόρο ορίζοντα έχουμε παρατηρήσει πως στις πλησιέστερες γεωτρήσεις υπάρχουν μεγάλες συγκεντρώσεις σε αμμωνιακά, νιτρικά, νιτρώδη, σε κάποιες μάλιστα περιπτώσεις οι ουσίες αυτές βρίσκονται σε συγκεντρώσεις 10 φορές μεγαλύτερες από τις επιτρεπόμενες για πόσιμο νερό.
Τέλος στο έδαφος, έχω παρατηρήσει πως παρατηρείται οξίνηση, η οποία προκαλείται από την αμμωνία που σε μεγάλες ποσότητες προκαλεί αλλαγή στη σύσταση του εδάφους. Μάλιστα, παρατηρήσαμε πως όσο περισσότερο πλησιάζουμε στη χοιροτροφική μονάδα τόσο αυξάνονται και τα επίπεδα της ρύπανσης», μας επισημαίνει, παρουσιάζοντας τα μέχρι τώρα στοιχεία που έχει συγκεντρώσει.
Για κατάφορη παραβίαση των διεθνών κανόνων λειτουργίας χοιροτροφικών μονάδων κάνει λόγο ο Μπάμπης Κιαγιάς, πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Πρίνου Γεροποτάμου: «Με βάση το μέγεθός της, η Creta Farm θα έπρεπε να βρίσκεται σε απόσταση πολλών χιλιομέτρων από κατοικημένη περιοχή και από παραλίες. Η απόσταση από το χωριό Πρίνος είναι σύμφωνα με επίσημες μετρήσεις του ΤΕΕ Δ. Κρήτης 1.012 μέτρα ενώ από την πιο κοντινή παραλία του Αγίου Νικολάου η μονάδα απέχει μόλις 783 μέτρα. Με αυτά τα δεδομένα, η εταιρία έπρεπε να έχει άδεια για εκτροφή 80 χοιρομητέρων. Σήμερα στην Creta Farm εκτρέφονται 1.800 χοιρομητέρες…», μας λέει. Η ευρύτερη περιοχή είναι ενταγμένη στο δίκτυο NATURA ενώ μία από τις κοντινές παραλίες, η Σκαλέτα, είναι τόπος ωοτοκίας της χελώνας caretta caretta, καθώς παρατηρείται η τρίτη σε μέγεθος συγκέντρωση αυγών σε όλη τη Μεσόγειο. Όπως καταγγέλλουν οι κάτοικοι, η ρύπανση από την χοιροτροφική μονάδα επηρεάζει ολόκληρη τη βόρεια ακτογραμμή του Ρεθύμνου, ενώ η ποσότητα των ρύπων αντιστοιχεί στην επιβάρυνση που θα προκαλούσε μια πόλη 80.000 κατοίκων.
Γεωτρήσεις-δηλητήριο
Ο Σύλλογος Πρίνου-Γεροποτάμου και ο κ. Κιαγιάς, μετά από πολύχρονους αγώνες και με πολύ δυσκολία έχουν συγκεντρώσει αρκετά στοιχεία για την επιβάρυνση της περιοχής, ενώ κατά καιρούς έχουν δεχτεί και μηνύσεις από την Creta Farm, όταν παρουσίασαν τα στοιχεία αυτά. Ενδεικτικές είναι οι μετρήσεις στο νερό από τις γεωτρήσεις της περιοχής: «Ακριβώς δίπλα στην Creta Farm πήραμε δείγμα νερού. Οι αναλύσεις έδειξαν περιεκτικότητα 61.000 κολοβακτηρίδια CFU/250ml.
Μόνο ένα κολοβακτηρίδιο να βρεθεί στο νερό κρίνεται ακατάλληλο για πόση και σε αυτή την περίπτωση μιλάμε για 61.000 κολοβακτηρίδια. Ακόμα και το νερό από τη γεώτρηση της ίδιας της Creta Farm, που το χρησιμοποιεί για την παραγωγή των αλλαντικών της έχει κριθεί ακατάλληλο», λέει ο κ. Κιαγιάς.
Στεφάνια και λόγοι επισήμων…
Προχωράμε δυτικά από την Creta Farm προς τον Πρίνο. Στο μέσο, περίπου, της απόστασης βρίσκεται το μνημείο των πεσόντων στη μάχη του Λατζιμά, εκεί που το 1941 είχε διεξαχθεί μια σφοδρή μάχη όταν οι ντόπιοι προσπάθησαν να αποκρούσουν την εισβολή Γερμανών αλεξιπτωτιστών. «Κάθε χρόνο βλέπουμε όλη την πολιτική ηγεσία της Κρήτης να παρελαύνει από το μνημείο, στις επίσημες τελετές», λέει ο κ. Κιαγιάς και συμπληρώνει: «Αν όχι όλοι, οι περισσότεροι από αυτούς έχουν βάλει τη σφραγίδα τους για να αδειοδοτηθεί η γιγάντωση της Creta Farm. Ούτε καν σκέφτονται το κακό που έκαναν στον τόπο μας. Καταθέτουν το στεφάνι τους και φεύγουν ήσυχοι…».
Οι υπηρεσίες… σφυρίζουν αδιάφορα
Ο καθηγητής κ. Λιοδάκης μας τονίζει πως οι μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων που έχουν υποβληθεί από τη μονάδα και έχουν εγκριθεί από τους αρμόδιους φορείς είναι «επιεικώς ελλιπέστατες» και συμπληρώνει: «Δεν καταγράφεται σε αυτές ούτε η διασπορά των ρύπων, ούτε συνοδεύονται από υδρογεωλογικές μελέτες. Είναι απορίας άξιο πώς αυτές οι μελέτες πέρασαν και εγκρίθηκαν από τους ελεγκτές των αρμόδιων φορέων».Την απορία αυτή ενισχύει και ο πρόεδρος του συλλόγου: «Οι αρμόδιες υπηρεσίες και κυρίως οι υπηρεσίες της Περιφέρειας, αντί να πραγματοποιήσουν ουσιαστικό έλεγχο, προσπαθούν με κάθε τρόπο να δυσκολέψουν την πληροφόρηση και την πρόσβασή μας στα στοιχεία. Για να λάβουμε τις μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων της μονάδας έχουμε φτάσει μέχρι τον εισαγγελέα, ωστόσο, ακόμα δεν καταφέραμε να πάρουμε στα χέρια μας τα πλήρη στοιχεία. Η εταιρία προβάλει συνέχεια προσχώματα με τελευταίο επιχείρημα ότι πρόκειται για απόρρητα προσωπικά δεδομένα και βιομηχανικά μυστικά…», λέει στο Δρόμο ο Μπάμπης Κιαγιάς.
