Σαν χθες –15 Δεκεμβρίου του 1923– γεννήθηκε η Άλκη Ζέη. Μια συγγραφέας που σημάδεψε με το έργο της γενιές και γενιές και μαζί με την παιδική της φίλη, τη Ζορζ Σαρή, άνοιξαν νέους δρόμους στη λογοτεχνία για παιδιά στη χώρα μας.
Κλείνουν και δέκα χρόνια από τότε που παραχώρησε μια σημαντική συνέντευξη στην εφημερίδα μας με αφορμή την κυκλοφορία του αυτοβιογραφικού βιβλίου της «Με μολύβι φάμπερ νούμερο 2»
Έλεγε τότε:
«…Αυτά που θέλουμε να συμβούν –αν πάρουμε την Ιστορία– συμβαίνουν μέσα σε αιώνες, όχι σε 4-5 χρόνια, όπως θέλουμε εμείς σήμερα. Είμαι, όμως, αισιόδοξη ότι κάποτε θα συμβούν. Πιστεύω ότι θα πάνε καλύτερα τα πράγματα. Αυτή τη στιγμή η Αριστερά δεν είναι έτοιμη ακόμη να κυβερνήσει, αλλά θέλω να ελπίζω ότι θα τον βρει το βηματισμό της. Πού θα πάει;
Αν και τώρα μπήκαν και πολλοί άσχετοι μέσα και πετάν… κοτσάνες και τα φέρνουν όλα άνω/κάτω, πιστεύω ότι σιγά σιγά θα μπει κόσκινο και θα μείνουν όλοι αυτοί που πραγματικά θέλουν να πάμε μπροστά. Από το μολύβι φάμπερ περάσαμε στον υπολογιστή. Κι αυτό συχνά το ξεχνάνε. Πολλές φορές εκνευρίζομαι όταν τους ακούω να μιλάνε. Τώρα λέω, νέα παιδιά, γιατί να μιλάνε με αυτή τη γλώσσα. Ας πούνε κάτι καινούργιο. Με καινούργιο ύφος… Αυτό χρειάζεται…»
Διαβάζοντάς τα μετά από όσα έχουν συμβεί διαπιστώνουμε και πόσο οξυδερκής υπήρξε πάντοτε…
Αφορμή για να γράψω αυτές τις γραμμές είναι δυο πράγματα:
Το πρώτο η κυκλοφορία ενός βιβλίου της για μικρά παιδιά, «Με βάρκα ένα παπούτσι», που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Το χειρόγραφο ανακάλυψε τυχαία η κόρη της μετά τον θάνατο της μητέρας της και ήταν αφιερωμένο στον εγγονό της. Με φρεσκάδα και γνώση του κόσμου των σύγχρονων παιδιών μάς χαρίζει μια γεμάτη χιούμορ και ευαισθησία παραλλαγή του «Μολυβένιου Στρατιώτη» όπου οι ήρωες είναι μια κάρτα –ένα «άχρηστο» Πόκεμον– και μια Μπάρμπι που της λείπει το ένα χέρι…
Το δεύτερο, μια εξαιρετική εκδήλωση που είχα τη χαρά και την τύχη να παρακολουθήσω στη Λαμία.
Με τίτλο «Τα παιδιά “συνομιλούν” με την Άλκη Ζέη», ο δραστήριος Σύνδεσμος Φιλολόγων Νομού Φθιώτιδας, με αφορμή τα 40 χρόνια λειτουργίας του παρουσίασε αυτό το υπέροχο αφιέρωμα στη μεγάλη μας συγγραφέα.
Γυμνάσια και Λύκεια του Νομού δούλεψαν πάνω σε βιβλία της Άλκης Ζέη και πραγματικά μεγαλούργησαν. Θεατρικά δρώμενα, μουσική, βίντεο, αφηγήσεις, ζωγραφική. Δουλειές που έδειξαν πως τα βιβλία κατανοήθηκαν σε βάθος και έγιναν αφορμή για νέες δημιουργίες.
Τα σχολεία ήταν – με σειρά εμφανίσεως:
- ΓΕ.Λ. Αμφίκλειας και Κάτω Τιθορέας, «Η μωβ ομπρέλα» – Δημιουργική γραφή και ζωγραφική απεικόνιση, βίντεο
- 9ο Γυμνάσιο Λαμίας, «Το καπλάνι της βιτρίνας» – Θεατρικό
- 2ο Γυμνάσιο Λαμίας , «Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου» – Μια θεατρική και μουσική παράσταση
- Γυμνάσιο Μακρακώμης, «Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο» – Αναδιήγηση
- 4ο ΓΕ.Λ. Λαμίας, «Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα» – Θεατρικό και βίντεο
- 1ο ΓΕ.Λ. Λαμίας, «Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της» – Θεατρικό
Γέλιο, συγκίνηση, νέα ματιά στο έργο της Άλκης Ζέη που μένει ολοζώντανο και μιλάει και στα σημερινά παιδιά. Καλλιεργεί την ευαισθησία και βοηθά –με ιδανικό τρόπο– να γνωρίσουν τη σύγχρονη ιστορία αλλά και να ανακύψουν πάνω στα προβλήματα της καθημερινότητας, τις οικογενειακές σχέσεις κ.ά.
Η εκδήλωση ακόμη έδειξε πως όταν υπάρχουν φωτισμένοι δάσκαλοι, ακόμη και μέσα στο ασφυκτικό πλαίσιο του σημερινού εκπαιδευτικού συστήματος, μπορούν να δημιουργήσουν μαζί με τα παιδιά.
Σκεφτείτε πως μιλάμε και για μαθητές Λυκείου για τους οποίους ειδικά οι δυο τελευταίες τάξεις έχουν γίνει ένας εξαντλητικός Μαραθώνιος για τις εισαγωγικές εξετάσεις. Κι όμως. Όχι μόνο διάβασαν, αλλά και δούλεψαν πάνω σε βιβλία που είναι εκτός «σχολικής ύλης».
Όλα αυτά απαιτούν θυσία του ελάχιστου ελεύθερου χρόνου τους…
Ένα ακόμη συμπέρασμα από την υπέροχη αυτή εκδήλωση είναι πως θα έπρεπε η Λογοτεχνία στο σχολείο να προσεγγίζεται μέσα από ολοκληρωμένα κείμενα/βιβλία κι όχι μόνο με ανθολόγια. Και βεβαίως να μην εξετάζεται.
Να μην είναι ένα ακόμη μάθημα, αλλά ένας χώρος ελευθερίας και δημιουργίας μέσα στο σχολικό πρόγραμμα.
Είναι ουτοπία;
Νομίζω πως η Άλκη Ζέη θα απαντούσε «όχι»!
