του Κώστα Βενιζέλου
Κομβικής σημασίας για το μέλλον της Κύπρου είναι οι προεδρικές εκλογές, των οποίων ο νικητής αναμένεται να κριθεί στον δεύτερο γύρο, στις 4 Φεβρουαρίου. Οι εν δυνάμει μεσολαβητές στο Κυπριακό θέλουν, μέχρι τον ερχόμενο Ιούνιο, να αποτελειώσουν ότι απέμεινε το περασμένο καλοκαίρι στο ελβετικό θέρετρο, Κραν Μοντάνα, καθώς το 2018 θα υπάρξουν πολλές εξελίξεις στα θέματα της ενέργειας και θα επιδιώξουν να «καθαρίσουν» εμπόδια που θα επηρεάσουν τους σχεδιασμούς. Τόσο το Κυπριακό όσο και η τυχόν αντίδραση της Τουρκίας, αποτελούν παράγοντες που λαμβάνονται υπόψη. Είναι προφανές πως το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών θα καθορίσει και τα επόμενα βήματα στα δυο αυτά πεδία, Κυπριακό και ενεργειακά, όπως ασφαλώς και στα κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα.
Ο νυν Πρόεδρος, Νίκος Αναστασιάδης, σε περίπτωση εκλογής, θα συνεχίσει τις συζητήσεις στο Κυπριακό από το σημείο που είχαν διακοπεί τον περασμένο Ιούλιο, στη Διάσκεψη για την Κύπρο, στο Κραν Μοντάνα. Το πλαίσιο Γκουτέρες, που κατατέθηκε στη Διάσκεψη, είναι αποτέλεσμα των υποχωρήσεων Αναστασιάδη. Αποτυπώνονται στο πλαίσιο αυτό και προτάσεις που κατέθεσε, την ύστατη στιγμή, ο Νίκος Αναστασιάδης. Πρόκειται για βασικούς πυλώνες μιας συμφωνίας, που προδήλως δεν θα λειτουργήσει. Κι αυτό γιατί περιλαμβάνει τουρκοκυπριακό βέτο στις αποφάσεις του κράτους, γεγονός που θα εξαρτά τη λειτουργία των θεσμών και του κρατικού μηχανισμού από τις διαθέσεις της τουρκικής πλευράς, βασικά από τις προθέσεις και επιδιώξεις της Άγκυρας. Περίπλοκο θα είναι, επίσης, το περιουσιακό και προβληματικό το ζήτημα της εκ περιτροπής προεδρίας. Ο Νίκος Αναστασιάδης είναι ο βασικός εκφραστής της πολιτικής για λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, ενός μοντέλου προδήλως διαχωριστικού, ρατσιστικού, που η εφαρμογή του θα γεννά εθνικισμούς και θα παράγει συγκρούσεις.
Στον ενδιάμεσο χώρο, ο βασικός υποψήφιος, Νικόλας Παπαδόπουλος έχει καταθέσει συνολική πρόταση για νέα στρατηγική στο Κυπριακό. Η πρότασή του αποτελεί μια προσπάθεια επανακαθορισμού της ακολουθούμενης πολιτικής στο εθνικό θέμα και ανατροπής των υποχωρήσεων που έχουν κάνει οι κυπριακές κυβερνήσεις τα τελευταία χρόνια. Ο Νικόλας Παπαδόπουλος στηρίζεται από κόμματα που είναι ενάντια στη διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία, αν και ο ίδιος δεν την έχει αποκηρύξει
Στο ίδιο μήκος κύματος, με πιο προχωρημένες θέσεις, είναι και ο υποψήφιος του ΑΚΕΛ, Σταύρος Μαλάς. Το ΑΚΕΛ, το οποίο ειρήσθω εν παρόδω στήριξε για τέσσερα χρόνια την πολιτική του νυν Προέδρου στο Κυπριακό, κατηγόρησε τον Αναστασιάδη ότι άργησε να καταθέσει προτάσεις και δεν επέδειξε αποφασιστικότητα στο Κραν Μοντάνα.
Στον ενδιάμεσο χώρο, ο βασικός υποψήφιος, Νικόλας Παπαδόπουλος έχει καταθέσει συνολική πρόταση για νέα στρατηγική στο Κυπριακό. Η πρότασή του αποτελεί μια προσπάθεια επανακαθορισμού της ακολουθούμενης πολιτικής στο εθνικό θέμα και ανατροπής των υποχωρήσεων που έχουν κάνει οι κυπριακές κυβερνήσεις τα τελευταία χρόνια. Ο Νικόλας Παπαδόπουλος στηρίζεται από κόμματα που είναι ενάντια στη διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία, αν και ο ίδιος δεν την έχει αποκηρύξει. Περιορίζεται να αναφέρει πως επιδιώκει «ομοσπονδία με το σωστό περιεχόμενο». Στον ενδιάμεσο χώρο κατέρχεται ένας ακόμη υποψήφιος, ο πρόεδρος της Συμμαχίας Πολιτών, Γιώργος Λιλλήκας, ενώ για πρώτη φορά κατέρχεται υποψήφιος της ακροδεξιάς, του κόμματος της κυπριακής Χρυσής Αυγής, του ΕΛΑΜ, Χρήστος Χρήστου.
Τι λένε οι δημοσκοπήσεις
Σε όλες τις δημοσκοπήσεις προηγείται ο Νίκος Αναστασιάδης, ο οποίος παρουσιάζεται φαβορί. Έχει τους τελευταίους μήνες αξιοποιήσει στο έπακρο τον κρατικό μηχανισμό και έχει επιδοθεί σε μια παροχολογία. Παράλληλα, έχει προσκαλέσει ξένους ηγέτες ενώ αξιοποιεί και τις τριμερείς συνεργασίες (Ελλάδος- Κύπρου με χώρες της περιοχής) φιλοξενώντας συνόδους. Στον δεύτερο γύρο κερδίζει, φαίνεται, άνετα τον Σταύρο Μαλά ενώ δεν θέλει με τίποτα για αντίπαλο του τον Νικόλα Παπαδόπουλο. Ο τελευταίος έχει αρχίσει από νωρίς τον προεκλογικό αγώνα και στις πλείστες δημοσκοπήσεις παρουσιάζεται δεύτερος αλλά με καλές πιθανότητες να κερδίσει εάν εισέλθει στον δεύτερο γύρο. Ως προς το ΑΚΕΛ, είναι προφανές πως ο βασικός στόχος είναι η δεύτερη θέση. Μέχρι εκεί. Αυτό θα περισώσει ενδεχομένως και την ηγεσία, η διαχείριση της οποίας στη διαδικασία επιλογής υποψήφιου έχει προκαλέσει αντιδράσεις στους ψηφοφόρους του κόμματος. Υπενθυμίζεται ότι η πρώτη επιλογή ήταν πρόσωπο, που προέρχεται από το οικονομικό κεφάλαιο της Κύπρου. Ο Γιώργος Λιλλήκας δεν κατάφερε, ως φαίνεται, να μπει σφήνα στις παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις, είναι ωστόσο προφανές πως η υποψηφιότητα του θα επηρεάσει, βασικά, τα ποσοστά που θα εξασφαλίσει ο Νικόλας Παπαδόπουλος. Ερωτηματικό είναι τα ποσοστά που θα εξασφαλίσει το ΕΛΑΜ.
Απουσία αριστερής επιλογής
Το εθνικό θέμα ιεραρχείται, πάντα, ψηλά στις προεκλογικές εκστρατείες. Αυτή τη φορά πιο ψηλά είναι το θέμα της οικονομίας. Είναι σαφές από τις θέσεις που έχουν παρουσιαστεί πως δεν υπάρχει «καθαρή» αριστερή υποψηφιότητα για την Προεδρία, παρόλο που έντονα είναι τα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα.
