Κινηματογραφικό αφιέρωμα στη Μεξικάνικη Επανάσταση

Η εξέγερση με αρχηγούς τους θρυλικούς Πάντσο Βίλα στο Βορρά και Εμιλιάνο Ζαπάτα στο Νότο ήταν σφοδρότατη. Εκατοντάδες χρόνια καταπίεσης και εκμετάλλευσης ξέσπαγαν με μορφή μιας ολοκληρωτικής «πυρκαγιάς» που πυρπολούσε τη χώρα. Ο εξεγερμένος λαός ζητούσε κάτι απλό και δίκαιο: αναδασμό της γης με απαλλοτρίωση των οργανωμένων κτημάτων, που είχαν οδηγήσει σε αναγκαστική πείνα εκατομμύρια κόσμο. Όταν ο Μαδέρο ήταν πλέον στην εξουσία, φάνηκε ότι δεν είχε καμιά διάθεση να γίνει η διανομή γης, αλλά αυτό δεν σταμάτησε το κίνημα των αγροτών. Ο Ζαπάτα, απογοητευμένος από τον Μαδέρο, συνέταξε το «Σχέδιο της Αγιάλα», ένα ριζοσπαστικό μανιφέστο, που ζητούσε την απαλλοτρίωση των τσιφλικιών και την παράδοσή τους στους νόμιμους δικαιούχους, το λαό, ενώ ο ένοπλος στρατός του, οι «Ζαπατίστας», προχωρούσε σε καταλήψεις κτημάτων και μοίρασμα της γης. Μαζί μεν τον Βίλα κατάφεραν να καταλάβουν την πόλη του Μεξικού στις αρχές του Δεκέμβρη του 1914 και να σχηματίσουν κυβέρνηση Συντακτικής Συνέλευσης. Σύντομα η κυβέρνηση θα περάσει στα χέρια των «συνταγματικών» του Βενουστιάνο Καράντσα, που το 1917 θα ανακηρυχθεί πρόεδρος και θα υπογράψει το νέο μεξικάνικο Σύνταγμα, που απογοητεύει τους οπαδούς των ριζοσπαστικών αγροτικών μεταρρυθμίσεων…
Η Μεξικάνικη Επανάσταση, πολιτικά τουλάχιστον, επισκιάστηκε στον καιρό της από άλλα γεγονότα αλλά και από την επανάσταση του 1917 στη Ρωσία, που ξέσπασε λίγα χρόνια αργότερα. Δεν συνέβη το ίδιο στο χώρο της τέχνης, όπου πολλοί καλλιτέχνες, και όχι μονάχα Μεξικάνοι, άντλησαν την έμπνευσή τους από τα συγκλονιστικά γεγονότα της δεκαετίας 1910-1920.Το μεγάλο κινηματογραφικό αφιέρωμα που διοργανώνεται από την New Star, με την υποστήριξη της πρεσβείας του Μεξικού, στο Ίδρυμα Μ. Κακογιάννης και στο Σινέ Φιλίπ, δίνει την ευκαιρία στο θεατή να παρακολουθήσει πώς αποτυπώθηκε στο φιλμ η επαναστατική εμπειρία, από τη δεκαετία του 1930 μέχρι και σήμερα. Κατά τη διάρκειά του επταήμερου αυτού φεστιβάλ (18-24/11) θα παρουσιαστούν ταινίες που προέρχονται όχι μονάχα από την ακμαία μεξικάνικη κινηματογραφική βιομηχανία, αλλά και από τις ΗΠΑ, την Ιταλία, την Αργεντινή, αλλά και τη Ρωσία. Ανάμεσα στις ταινίες που θα παρουσιαστούν, κορυφαία θέση έχει το αριστουργηματικό φιλμ του Σεργκέι Αϊζενστάιν «Que Viva Mexico!», του 1932, όπως αποκαταστάθηκε και συμπληρώθηκε το 1979 από τον συνεργάτη του Γκριγκόρι Αλεξαντρόφ, μια ταινία που συνδυάζει το ντοκιμαντέρ με την μυθοπλασία, διασώζοντας παράλληλα με αριστοτεχνικό τρόπο ανεκτίμητο εθνογραφικό υλικό από τελετουργίες για την «ημέρα των νεκρών».Θα προβληθεί επίσης η «επαναστατική τριλογία» του Fernando de Fuentes, ενός σκηνοθέτη που έχει χαρακτηριστεί ως «ο Μεξικανός Τζον Φορντ», με τις ταινίες «El prisionero 13» (1933), «El compadre Mendoza» (1934) και «Vamonos con Pancho Villa» (1936), που θεωρείται μια από τις καλύτερες του μεξικάνικου σινεμά.
Δεν θα μπορούσε βέβαια να λείψει από ένα τέτοιο αφιέρωμα ο Ελία Καζάν και η ταινία του «Viva Zapata!» (1952), με τον Μάρλον Μπράντο να ερμηνεύει το ρόλο του ηγέτη της «Στρατιάς του Νότου» σε σενάριο Τζον Στάινμπεκ, αλλά και το βασισμένο στη ζωή του Αμερικανού δημοσιογράφου Τζον Ριντ και στο βιβλίο του «Επαναστατημένο Μεξικό» ομώνυμο φιλμ του Paul Leduc («Reed, Mexico insurgente», 1973).
Σ.Μ.

Σου άρεσε αυτό το άρθρο; Ενίσχυσε οικονομικά την προσπάθειά μας!