Έβγαλαν τα κόμματα ανακοινώσεις για την Πόλυ Πάνου. Από πού κι ως πού; Προφανώς την θύμισαν τα ΜΜΕ στους υπεύθυνους Τύπου και Δημοσίων Σχέσεων.
Για την Άννα Χρυσάφη που έφυγε λίγες μέρες νωρίτερα χωρίς ντόρο στις τηλεοράσεις, ούτε ανακοινώσεις ούτε στεφάνια. Ούτε, βέβαια, για τον Γιώργο Αμερικάνο, τον χρυσοχέρη της ΑΕΚ, που έφυγε μάλλον νέος για γίγαντας.
Αν όλοι οι ιθύνοντες είχαν ψυχή, αν όλοι αυτοί είχαν την Πόλυ, την Άννα και τον Γιώργο στην καρδιά τους, θα είχαν κάνει άλλα πράγματα, στον καιρό τους, κι ας μην τα είχαν ανάγκη οι ίδιοι οι καλλιτέχνες. Κανένας πολιτικός δεν νοιάστηκε γι’ αυτούς τους ανθρώπους όσο ζούσαν και για δεκάδες άλλους που έφυγαν από τη ζωή.
Στην καλύτερη περίπτωση, οι πρωθυπουργοί και οι αρχηγοί κομμάτων καθαρίζουν με ένα στεφάνι για το θεαθήναι, άντε και καμιά δήλωση εάν ο θάνατος συνοδεύεται από μεγάλη δημοσιότητα. Και σε ειδικές περιπτώσεις, κάποιος υπουργός ή υφυπουργός μπορεί να σκάσει μύτη με τη λιμουζίνα και το σοφέρ, τάχα μου περίλυπος, σε μια κηδεία, για να φανεί στο πόπολο, ειδικά σε προεκλογική περίοδο.
Γιατί δεν καλούσαν την Πόλυ Πάνου στις εκδηλώσεις και τα φεστιβάλ που οργανώνουν σε όλη την Ελλάδα τα κόμματα; Ποιος ρώτησε εάν χρειάζεται κάτι η Γιώτα Λύδια, χρόνια απομονωμένη στο σπίτι της; Ποιος αναρωτήθηκε εάν υπάρχει η Γιώτα Γιάννα;
Ποιος νοιάζεται για πάρα πολλούς αθλητές που μπορεί να έχουν τοίχους και ράφια γεμάτα διακρίσεις, αλλά να μην έχουν ούτε ένα γιαούρτι στο ψυγείο; Γιατί ούτε όλοι οι διακριθέντες αθλητές έκαναν λεφτά, ούτε όλοι διορίστηκαν στην αεροπορία ή τη ΔΕΗ.
Αλλά, και πέρα από το εάν έχει κανείς να ζήσει, πέρα από το οικονομικό, υπάρχει το άλλο, το ανθρώπινο. Δεν συμπεριφέρεται έτσι μια πολιτεία, μια Αρχή, που σέβεται τον εαυτό της.
Οι άνθρωποι που γέμισαν χαρά τις εφηβικές μας ψυχές, οι άνθρωποι που μαλάκωσαν τις στεναχώριες μας, οι άνθρωποι που κράτησαν ζωντανή μια παράδοση δημιουργίας που κρατάει την κοινωνία σε συνοχή και οι άνθρωποι που μας έκαναν περήφανους με τις επιδόσεις τους, έπρεπε να έχουν άλλη μεταχείριση. Πέρα από ένα μικρό αριθμό «δικών μας», ποιους έχει τιμήσει η Αριστερά; Πόσα άρθρα έχουν γραφτεί στα έντυπά μας για σπουδαίους καλλιτέχνες και αθλητές έξω από τη μικρή κομματική μας εμβέλεια και το στενό κύκλο των συναναστροφών μας; Ευτυχώς που η αγάπη και η εκτίμηση των απλών ανθρώπων, των ευεργετημένων, αυτών που δεν τους γνώρισαν ποτέ από κοντά, διαρκεί και εκδηλώνεται ποικιλοτρόπως, πριν κλείσουν τα μάτια.
Δεν τα λέω αυτά επειδή θυμήθηκα ότι στην κηδεία του Μιχάλη Μενιδιάτη, όλοι περίμεναν να φανεί ο Καραμανλής, ο φίλος της οικογένειας, στο Μενίδι, εις μάτην. Ούτε γιατί δεν είδα κανένα δικό μας βουλευτή ή στέλεχος στις κηδείες της Πόλυς Πάνου και του Γιώργου Αμερικάνου. Όχι γιατί είναι άνευ σημασίας η δια της φυσικής παρουσίας απότιση φόρου τιμής στους απερχόμενους, αλλά γιατί η απουσία είναι γενικότερη, αφορά όλο το φάσμα του πολιτισμού, αφορά όχι μόνο τον τρόπο άσκησης της πολιτικής, αλλά και τον τρόπο ζωής μας.
Κάτι λείπει…
Ο πολιτισμός δεν εξαντλείται στη διοργάνωση και την παρακολούθηση καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, ούτε είναι θέμα διαχείρισης ενός τομέα της κοινωνικής ζωής. Πολιτισμός είναι ο τρόπος που ζεις, που συναναστρέφεσαι, που σκέφτεσαι και ενεργείς, η καλλιέργειά σου.
Πρωθυπουργοί, υπουργοί, βουλευτές και κομματικοί παράγοντες εμφανίζονται σε εκδηλώσεις στο Ηρώδειο, στο Μέγαρο ή στην Επίδαυρο όχι για την τέχνη ούτε για τον καλλιτέχνη. Πηγαίνουν όχι για να δουν, αλλά για να τους δούνε. Η σχέση τους με τις τέχνες δεν είναι εσωτερική, αλλά εξωτερική. Περισσότερο εντάσσεται στη σφαίρα των δημοσίων σχέσεων, παρά της παιδείας.
Και καλά να συμβαίνει αυτό με τη γερασμένη και παρηκμασμένη Δεξιά, που οι νέοι της είναι γιοι, θυγατέρες, ανίψια και εγγόνια των κομματαρχών της. Ουκ αν λάβεις παρά του μη έχοντος…
Αλλά κι εμείς πάμε καλύτερα; Μήπως στεκόμαστε στο ύψος των καλύτερων ιδεών και παραδόσεών μας; Αμφιβάλλω. Απ’ όποια σκοπιά κι αν το κοιτάξεις. Για παράδειγμα, σε μια εποχή που η Αριστερά έπρεπε να φεύγει μπροστά με χίλια, να κάνει προτάσεις ριζοσπαστικές και πρωτότυπες, να δείχνει με κάθε της πράξη και επιλογή ότι φέρνει φρεσκάδα και ανατροπή, ότι είναι φορέας του καινούργιου, το Φεστιβάλ Νέων ΣΥΡΙΖΑ με καλλιτέχνες χιλιοεμφανισμένους, τι πρόταση κομίζει; Εξακολουθώ να απολαμβάνω τους Χειμερινούς Κολυμβητές, όπως άλλοι απολαμβάνουν τη Μαρία Φαραντούρη και τον Θάνο Μικρούτσικο, αλλά αυτό θα μπορούσε κάλλιστα να είναι πρόγραμμα 1990, 1991, 1992, 1993, 1994 κ.λπ. Και δεν είναι ο αξιαγάπητος Καροτόνε η ανανέωση!
Μας λείπει η φαντασία, μας λείπει η τόλμη, μας λείπει το όραμα; Μήπως και η κουλτούρα μας δεν είναι τόσο ριζοσπαστική όσο νομίζουν οι αντίπαλοί μας;
Μας παρακολουθώ όλα τα χρόνια. Πώς σκεφτόμαστε, πώς ντυνόμαστε, πώς φερόμαστε… Άδικα μας κατηγορούν οι υπηρέτες των ξένων, οι θιασώτες των Μνημονίων, οι καταστροφείς της ζωής, ότι τάχα μου μονοπωλήσαμε την κουλτούρα. Μακάρι να μπορούσαμε. Ίσως έχουμε τα φόντα, αλλά δεν φτάνει…
Καμία επανάσταση και -με μικρότερο καλάθι- καμία αλλαγή δεν θα γίνει εάν η κουλτούρα μας δεν είναι ανοιχτόκαρδη, αντισυμβατική, καινοτόμα και ανατρεπτική!
Στέλιος Ελληνιάδης
