Ο Χριστός (έτσι όπως τον αποτυπώνει ο Χριστιανισμός κατά την αρχική του διαμόρφωση και ταυτοχρόνως τον εξελληνισμό του – κυρίως πριν από τη μετεξέλιξή του σε επίσημη θρησκεία του κράτους), ο Χριστός λοιπόν, έριξε μια «πυρηνική βόμβα» στη σκέψη της εποχής του, τη βόμβα της αγάπης. Μάλιστα ταύτισε την αγάπη με τον Θεό.
Έως τότε η ελληνική σκέψη δεν έδινε ιδιαίτερη σημασία σε αυτήν την έννοια, δίνοντας προτεραιότητα στην έννοια της αρετής (ανδρεία, σωφροσύνη, παιδεία, τήρηση των νόμων), προσανατολίζοντας την ευλάβεια και την ευσέβεια του πολίτη στους θεούς (κι εν τέλει θεσμούς) που με τη σειρά τους διασφάλιζαν την ελευθερία και την ευημερία της πόλης. Ήτοι της κοινότητας. Του κοινού.
***
Η έννοια της αγάπης όμως (που διασφαλίζει την αλληλεγγύη) υπερέβη την έννοια του πολίτη κι άγγιξε την έννοια του ανθρώπου, ελεύθερου ή δούλου, Έλληνα ή ξένου, δίνοντας στην κοινότητα μια ψυχική διάσταση το ίδιο ισχυρή με την πολιτική – κι ενίοτε ισχυρότερη, ιδιαιτέρως όταν ελάμβανε μιαν αντιεξουσιαστική υπόσταση, καταγγέλλοντας το ολέθριο χάσμα μεταξύ των πλουσίων και των φτωχών.
Στο πέρασμα των αιώνων μέσα από την έννοια της αγάπης αναδύθηκε μια πιθανόν ακόμα πιο ανώτερη έννοια, η έννοια της θυσίας. Μάλιστα, της αυτοθυσίας. Πολύ διαφορετική από τις θυσίες των Ελλήνων στους θεούς που περίμεναν πάντα κάποια ανταπόδοση, αλλά ανιδιοτελείς θυσίες για το κοινό καλό – το καλό της κοινότητας. Αυτός ο τρόπος διακρίνει περισσότερο τους Ορθόδοξους που δεν έγιναν ποτέ κρατική εξουσία και λιγότερο τους Καθολικούς, που επί αιώνες η Εκκλησία τους λειτούργησε ως Κράτος ή έστω ως κράτος εν κράτει.
Στους τωρινούς αιώνες η Αριστερά στη λαϊκή της υπόσταση συχνά εξέφρασε την έννοια της θυσίας, όπως απέδειξαν οι Ρώσοι στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ή οι καθ’ ημάς κομμουνιστές, οι ΕΑΜίτες και πολλοί άλλοι παντού αλλού.
Ήδη από τη δεκαετία του ’60, η σχέση της Αριστεράς με τον λαό και τις κοινότητές του, στη Δύση κυρίως, είχε γίνει ρηχή. Στη σκέψη της Αριστεράς (Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία κ.α.) κυριάρχησαν θεωρίες όπως ο μεταμοντερνισμός ή η αποδόμηση (που –ω της φρίκης– έλκουν την καταγωγή τους από τον φασισμό και τον ναζισμό του ’30), που με τη σειρά τους οδήγησαν στην πολιτική ορθότητα και, σήμερα, στη Woke ατζέντα.
***
Ο καπιταλισμός ζει μέσα από τις κρίσεις του, κατά πολλούς είναι ο ίδιος μια διαρκής κρίση. Όταν λοιπόν η Ελλάδα του 2010 μπήκε σε νέο ανώτερο στάδιο κρίσης, απότοκο προγενέστερων, πολλοί είδαν αμέσως τις επόμενες κρίσεις (μέσα στην κρίση και «μετά» απ’ αυτήν) και αισθάνθηκαν την ανάγκη να καταφύγουν στην κοινότητα, στην αλληλεγγύη της, ακόμα και στο αίσθημα της θυσίας-αυτοθυσίας. Εκεί μπαίνοντας οι πολίτες βρήκαν ένα κενό, το κενό της Αριστεράς, παρότι αυτή η Αριστερά ήταν εκείνη που τους καλούσε σε αυτόν τον δρόμο, της αντίστασης και της αυτενέργειας.
***
Η Αριστερά αυτή ήταν ένα άδεια πουκάμισο που είχε απεκδυθεί τη λαϊκότητά της, τις κοινότητες, καθώς και την υπαρξιακή υπόσταση (πολιτική και ψυχική) της πατρίδας και των προσώπων.
Κι έτσι η Αριστερά αυτή επέφερε στον λαό νίλα ιστορικών διαστάσεων! Και μπορεί τώρα να αποσυντίθεται, αλλά πίσω της (εξακολουθεί να) αφήνει μορφώματα καιροσκόπων, λούμπεν και αμοραλιστών.
***
Στον αντίποδα, η Σάρα Βάγκενκνεχτ και το κόμμα της, με έναν μόνο χρόνο δράσης, επισημαίνει την ανάγκη της επιστροφής στο κοινωνικό κράτος, στην αριστερή πολιτική, στη συζήτηση για τον κομμουνισμό, στην επανασύνδεση με τον λαό και το ξεγύμνωμα της ακροδεξιάς δημαγωγίας.
Δεν τα πάει κι άσχημα! Και σε αυτά που λέει, και στην ανταπόκρισή τους στον λαό…
ΣΤΑΘΗΣ Σ.
12•IX•2024
