Γράφει ο Γιώργος Α. Λεονταρίτης
Και ξαφνικά η «Κεντροαριστερά» ξανάγινε της μόδας, κι εμφανίζεται ως λύση για τις λεγόμενες «προοδευτικές δυνάμεις»! Εκεί, στο Ωδείο Αθηνών όπου ο Αλέξης Τσίπρας έκανε πρεμιέρα του «ινστιτούτου» που κατασκεύασε, προκειμένου να αγιοποιήσει τη Συμφωνία των Πρεσπών, σηματοδοτήθηκε ουσιαστικά η επιστροφή του πρώην πρωθυπουργού στην πολιτική αρένα. Πίστεψε ότι ήταν η κατάλληλη στιγμή. Με τον Κασσελάκη που αμφισβητείται από πολλούς μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ και με τον Νίκο Ανδρουλάκη στο ΠΑΣΟΚ, που οι περισσότεροι έχουν ξεσηκωθεί εναντίον του μετά την πρόσφατη εκλογική πανωλεθρία, ο Αλέξης θεώρησε ότι ήλθε η ώρα για την «κίνηση-έκπληξη». Υπό την σκιά του Αμερικανού προστάτη του Μάθιου Νίμιτς και του Σκοπιανού «συντρόφου» του Ζόραν Ζάεφ, ο πρώην πρωθυπουργός του ΣΥΡΙΖΑ ανέλυσε το «σκεπτικό» του: «Οι προοδευτικές δυνάμεις δεν μπορούν να μένουν απαθείς. Ούτε να εξουδετερώνουν η μια την άλλη…»! Αυτό σημαίνει σύμπλευση ΣΥΡΙΖΑ-ΠΑΣΟΚ, επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ χρειάζεται αριθμητικά τις ψήφους του ΠΑΣΟΚ για να αφήσει πίσω τη χρεοκοπημένη Νέα Δημοκρατία. Σ’ ένα τέτοιο σχήμα, ούτε ο Κασσελάκης μπορεί να είναι αρχηγός, ούτε ο Ανδρουλάκης. Ο ηγέτης θα πρέπει να είναι γενικής αποδοχής μέσα σ’ αυτή τη σύζευξη. Ο Αλέξης πιστεύει ότι αποτελεί τη δεύτερη μεγάλη ευκαιρία του. Λογικά οι αριθμοί θα του δώσουν το ποθούμενο αποτέλεσμα, ενώ Κασσελάκης και Ανδρουλάκης θα ανήκουν στο παρελθόν.
ΜΕΧΡΙΣ ΕΔΩ, μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει μια «λογική» στους σχεδιασμούς. Εκείνο όμως που αποκρύπτεται επιμελώς είναι ότι η «Κεντροαριστερά», όπως παρουσιάζεται σήμερα, αποτελεί μια ιδεολογική απάτη! Και είναι απάτη, διότι δεν εκφράζει συγκεκριμένη ιδεολογία με βάση την σοσιαλιστική κατεύθυνση, αλλά στοχεύει στη συνεργασία ατόμων, χωρίς να τολμά κανείς απ’ αυτούς να μιλήσει ανοικτά κατά του καπιταλισμού που κυριαρχεί μέσω των Βρυξελλών. Η «Κεντροαριστερά» σήμερα είναι, όπως έλεγε ο ποιητής, «αδειανό πουκάμισο»… Αξίζει να δούμε την πορεία της παλιάς πραγματικής «Κεντροαριστεράς» ή διαφορετικά της «Αριστεράς του Κέντρου», που ήταν συνέχεια της «Δεξιάς της Αριστεράς» και είχε αρχίσει να αναπτύσσεται πριν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, και στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια. Έχει μια ιστορία και μια ιδιορρυθμία. Πραγματικά, όσο μέναμε στην περιοχή του αστικού ριζοσπαστισμού, τα πράγματα ακολουθούσαν μια προδιαγεγραμμένη πορεία. Οι σοσιαλίζοντες «κοινωνιολόγοι» π.χ. του Αλεξ. Παπαναστασίου, έζησαν και αναπτύχθηκαν μέσα στην αγκαλιά του Κόμματος των Φιλελευθέρων, προστατευόμενοι από τον Ελευθ. Βενιζέλο. Η διαφοροποίησή τους έγινε σιγά-σιγά. Οι ριζοσπαστικές τάσεις ακολούθησαν μια κεντρόφυγα ώθηση. Το κύριο σώμα του κόμματος των Φιλελευθέρων εξέφραζε προοδευτικές τάσεις, αλλά και τον νέο καπιταλισμό. Ταυτιζόταν με το αστικό καθεστώς. Οι ριζοσπαστικές τάσεις, ούτε να απορροφηθούν μπορούσαν, ούτε να κερδίσουν το σύνολο. Κι απομακρύνθηκαν εξ αφορμής μιας οξείας πολιτικής κρίσεως.
ΤΟ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΟ συνέβη με τους σοσιαλιστές. Η πορεία τους ήταν ανάποδη. Τοποθετημένοι έξω και αντίθετα προς το Κέντρον, πήγαν αναγκαστικά προς τη συνεργασία. Αργότερα άνοιξαν οι δυνατότητες για την κατάκτηση του Κέντρου. Η μεγάλη ευκαιρία για την ανάπτυξη ενός μαζικού σοσιαλιστικού κόμματος ήταν η περίοδος της Εθνικής Αντίστασης. Δεύτερο σε δύναμη Εαμικό κόμμα, μετά το ΚΚΕ, ήταν η «Ένωση της Λαϊκής Δημοκρατίας» (ΕΛΔ) που ίδρυσε ο Ηλίας Τσιριμώκος και είχε και είχε για πρόεδρο τον Αλέξ. Σβώλο. Κόμμα που εξέφραζε τον γνήσιο σοσιαλισμό. Τα «Δεκεμβριανά» όμως, όπως και η ένοπλη ανταρσία του 1946-1949 του ΚΚΕ, μας έριξαν πολλά χρόνια πίσω. Τότε έγινε και το ολέθριο λάθος του ΚΚΕ με την Ε΄ Ολομέλεια για το «Μακεδονικό», στα αχνάρια του οποίου έκανε τώρα φιέστα ο Τσίπρας, όχι κατόπιν εντολής κάποιου Κομμουνιστικού πυρήνα, αλλά κατόπιν διαταγής του… αμερικάνικου παράγοντα που εκπροσωπούσε ο Μ. Νίμιτς! Από το τέλος της ανταρσίας άρχισε η ιστορία των σχέσεων του Σοσιαλιστικού Κόμματος ΕΛΔ, με το Κέντρον. Ήταν φανερό ότι κάτω από τις συνθήκες που είχαν δημιουργηθεί, ο σοσιαλισμός δεν θα μπορούσε να ζητήσει τίποτε άλλο, παρά να επιζήσει στηριζόμενος ή στην Άκρα Αριστερά ή στο Κέντρον. Πέρασε μία περίοδος όπου υπήρξε άβυσσος ανάμεσα στο Κέντρον και την Αριστερά (ανεξάρτητα από πτέρυγες). Μετά τη Βάρκιζα, η ΕΠΕΚ του Πλαστήρα υιοθέτησε πολλά από τα συνθήματα της ΕΛΔ και του Ιω. Σοφιανόπουλου. Σβώλος, Τσιριμώκος και Σοφιανόπουλος επεδίωξαν τη συνεργασία με την ΕΠΕΚ. Ο Πλαστήρας τους έβλεπε με συμπάθεια, αλλά πλείστοι από τους συνεργάτες του τον απέτρεψαν. Του έλεγαν ότι θα «κοκκίνιζε» πολύ η ΕΠΕΚ αν δεχόταν συνεργασία με τα προαναφερόμενα πρόσωπα. Το επιχείρημα έπεισε τον Πλαστήρα κι έτσι στις εκλογές του 1950 δημιουργήθηκε η «Δημοκρατική Παράταξη» (Σοφιανόπουλος, Σβώλος, Τσιριμώκος, Στ. Χατζήμπεης, Νεόκ. Γρηγοριάδης) που σημείωσε επιτυχία, και ήταν η πιο γνήσια
Στο διάστημα 1953-1960 υπήρξαν αξιόλογες αλλά μεμονωμένες προσπάθειες από Σβώλο, Καρτάλη, Τσιριμώκο, Σωμερίτη, κ.ά. στα πλαίσια μιας σοσιαλιστικής γραμμής, αλλά με περιορισμένη απήχηση. Το 1960 δημιουργήθηκε η «Ένωσις Κέντρου» με ανάθεση της αρχηγίας στον Γ. Παπανδρέου. Οι πολλές «τάσεις» όμως, επέφεραν ένα κομφούζιο από την πρώτη στιγμή, ενώ βρισκόταν ακόμα εν ζωή ο Σοφ. Βενιζέλος. Ύστερα μέσα στις κλίκες ήλθε και ο Ανδρέας Παπανδρέου με την παρέα του. Πατήρ και υιός Παπανδρέου δεν τα πήγαιναν καλά. Η Ε.Κ. δεν «φτούρισε» στην εξουσία εξ αιτίας της θύελλας με τον ΑΣΠΙΔΑ και από την έλλειψη κομματικής δημοκρατίας. Μεταπολιτευτικά, ό,τι εμφανίσθηκε ως «Κέντρον» με Γ. Μαύρο, Ιων. Ζίγδη, κ.ά. πήρε γρήγορα τον κατήφορο για να καταλήξει στην πλήρη διάλυση. Το δε ΠΑΣΟΚ αποτέλεσε ιδιόμορφο προσωπικό κατασκεύασμα του Ανδρέα Παπανδρέου. Ο διαφημιζόμενος «σοσιαλισμός» του όμως δεν ήταν τίποτε άλλο από «Ανδρεϊσμός»! Κι όταν Γερμανοί και Αμερικανοί δεν χρειάσθηκαν για τα σχέδιά τους άλλο τον Σημίτη και τον Γιωργάκη Παπανδρέου, το ΠΑΣΟΚ κατέληξε ουσιαστικά μια ανάμνηση άλλων καιρών, χωρίς μέλλον.
ΤΩΡΑ, ΛΟΙΠΟΝ, ο Τσίπρας μαζεύει όλα τα φθαρμένα υλικά από δύο χρεοκοπημένα κόμματα, για να φτιάξει «κάτι άλλο», σε μια τελευταία προσπάθεια να εντυπωσιάσει. Κασσελάκης και Ανδρουλάκης θα παραμερισθούν ως αποτυχημένοι, και ο Αλέξης θα υψώσει μια παρδαλή σημαία σαν κάτι «καινούργιο»! Αλλά, οι ρόλοι του κακόγουστου θεάτρου δεν πείθουν. Το ΠΑΣΟΚ παίζει τον ρόλο «Κέντρου» και ο ΣΥΡΙΖΑ υποδύεται την Αριστερά. Η «επιστροφή της γηραιάς κυρίας» της «Κεντροαριστεράς» δεν πρόκειται να συγκινήσει, διότι δεν εκφράζει γνήσια ιδεολογία. Ο μεγάλος Ζωρές λατρεύτηκε από τις μάζες επειδή με τον σοσιαλισμό υπερασπίσθηκε τις λαϊκές τάξεις, τη λεγόμενη «τρίτη τάξη» της γαλλικής επανάστασης, και το περιθωριακό προλεταριάτο. Επειδή όμως αυτή η πολιτική στους καιρούς μας απαγορεύεται από τις Βρυξέλλες και από τον καπιταλισμό των ξένων τραπεζιτών, ο Αλέξης θα γίνει καβαλιέρος της «γηραιάς κυρίας» στον χορό των ξένων συμφερόντων! Η μελωδία της «Κεντροαριστεράς» να ηχεί ως νοσταλγικό «ρετρό» που θα προκαλεί θλίψη στην ανάμνηση άλλων εποχών. Εάν ο Τσίπρας θα είχε το κουράγιο να πει την αλήθεια στους πολίτες και να μην ξοδευτεί σε φαύλες υποσχέσεις, θα έπρεπε να ομολογήσει, ότι μέσα στο γκέτο της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν μπορεί να γίνει «Ανάσταση Ονείρων» για το προλεταριάτο. ο Τάσος Λειβαδίτης προφητικά το είχε διατυπώσει καλύτερα με τον στίχο του:
«Και πες τους σύντροφε ότι δεν φέρνω κανένα μήνυμα. Απλώς τον ανθρώπινο πόνο υπενθυμίζω…»
