Το ζήτημα των γερμανικών αποζημιώσεων επανέρχεται επιτακτικά όσο ποτέ άλλοτε. Επιμέλεια: Γιούλη Ιεραπετριτάκη, Ιστορικός-Αρχαιολόγος
Η εισβολή του γερμανικού στρατού στην Ελλάδα σήμανε ταυτόχρονα και την εισβολή στην ελληνική οικονομία. Σκοπός, άλλωστε, των καθεστώτων Κατοχής συνίστατο στην οικονομική πολιτική της απόσπασης και της ιδιοποίησης των παραγωγικών πόρων-αγαθών της χώρας μας.
Το σχέδιο αυτό υλοποιήθηκε με συστηματικό τρόπο μέσα από τις νομισματικές λαθροχειρίες στις οποίες προέβησαν οι κατοχικές δυνάμεις με τους εγχώριους συνεργάτες τους: όπως ο φόρος της δεκάτης στην αγροτική παραγωγή, που προκάλεσε τη μεγάλη διατροφική ανεπάρκεια στις πόλεις και τη μεταφορά σε γερμανικά χέρια, του 51% των μετοχών των κρατικών επιχειρήσεων, των τραπεζών και όλων των μεγάλων ιδιωτικών επιχειρήσεων. Όλες αυτές οι αναγκαστικές μεταβιβάσεις πόρων από την Ελλάδα στη Γερμανία κλιμακώνονται και κορυφώνονται με το περίφημο «κατοχικό δάνειο» που θα μεταβάλλει ολόκληρη την Ελλάδα σε ολοκαύτωμα.
Ο παραπάνω όρος χρησιμοποιήθηκε, όπως είναι γνωστό, για τις πόλεις εκείνες που είχαν χάσει το 10% του πληθυσμού τους. Η Ελλάδα, βάσει των στοιχείων της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας που ερεύνησε ο ίδιος ο Μανώλης Γλέζος πριν από τον πόλεμο, αριθμούσε 7.444.860 κατοίκους. Όταν τελείωσε ο πόλεμος, ο πληθυσμός είχε μειωθεί στα 6.805.000. Η Ελλάδα, δηλαδή, είχε χάσει το 13,5% του πληθυσμού της, ακολουθούμενη από την ΕΣΣΔ με 10%. Κι όμως, στον πολύπαθο ελληνικό λαό που πρόσφερε αναλογικά τις μεγαλύτερες θυσίες στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο δεν καταβλήθηκε ουσιαστικά σχεδόν καμία επανόρθωση. Παρά το γεγονός ότι οι αρμόδιοι της τότε Reihsbank αναγνώριζαν ρητά με γνωμάτευσή τους την ύπαρξη αυτού του χρέους προς την Ελλάδα, που αποτιμήθηκε μάλιστα «για μελλοντική χρήση», όπως ελέχθη, σε 476 εκατ. μάρκα. Το γεγονός ότι ο κρατικός προϋπολογισμός της Γερμανίας διαθέτει πίστωση 12 δισεκατομμυρίων μάρκων για την καταβολή συντάξεων των SS, συνιστά ύβρη στη μνήμη χιλιάδων αγωνιστών της ελευθερίας.
Σήμερα, 67 χρόνια μετά τη θηριωδία του ναζισμού στα Καλάβρυτα, το Δίστομο, τον Χορτιάτη, τη Βιάνο και σε άλλους ακόμα μαρτυρικούς τόπους, ύστερα από τη γενικευμένη λεηλασία του εθνικού πλούτου, της περιουσίας των Ελλήνων ποιτών, των αρχαιολογικών θησαυρών, το ζήτημα των γερμανικών αποζημιώσεων επανέρχεται επιτακτικά όσο ποτέ άλλοτε. Άλλωστε έχει γίνει πανελλήνια συνείδηση η ανάγκη ενεργοποίησης αυτών των διαδικασιών. Η πρωτοβουλία, μάλιστα που έχει αναληφθεί από το Εθνικό Συμβούλιο και την ενωμένη Εθνική Αντίσταση, όπου πρωτοστατεί ο Μανώλης Γλέζος, έχει να αποδώσει θετικούς καρπούς. Ήρθε η ώρα να ανασύρουμε από τη λήθη και τη σιωπή, την ασύλληπτη αδικία εις βάρος της πατρίδας μας, να δώσουμε τέλος στην κατάπτυστη ανοχή της επίσημης πολιτείας μπροστά σ’ αυτό το μείζον ζήτημα για την αποκατάσταση του δικαίου και της ιστορικής αλήθειας. Με άμεσο στόχο την αφύπνιση του ενδιαφέροντος σχετικά με το παραπάνω ζήτημα, πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη, με πρωτοβουλία της Συνδικαλιστικής Παράταξης Δικηγόρων εκδήλωση, στο Αμφιθέατρο «καθηγητή Ι. Μανωλεδάκη», στις 4 Φεβρουαρίου με θέμα: Οι γερμανικές οφειλές απέναντι στη χώρα μας. ηθικό, νομικό, απαράγραπτο χρέος. Χαρακτηριστικά σημεία από τις ομιλίες της εκδήλωσης παρουσιάζουμε σε αυτές τις σελίδες σήμερα.
Μανόλης Λαμτζίδης*
Ποτέ ξανά
Στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η Ελλάδα έχασε 13% του πληθυσμού της. Ένα μέρος αυτού του πληθυσμού χάθηκε στη μάχη, αλλά το μεγαλύτερο ποσοστό εξοντώθηκε από την πείνα και τα εγκλήματα πολέμου των ναζί. Οι ναζί δολοφόνησαν τούς κατοίκους 89 ελληνικών πόλεων και χωριών, έκαψαν περισσότερα από 1.700 χωριά και εκτέλεσαν πολλούς από τους κατοίκους τους. Μετέτρεψαν τη χώρα σε ερείπια και λεηλάτησαν τους αρχαιολογικούς της θησαυρούς.
Με χαρακτηριστική βαρβαρότητα ο Γκέριγκ, σε μήνυμά του προς τους αρμοστές του Ράιχ και τους στρατιωτικούς διοικητές των κατεχόμενων εδαφών, ανέφερε: «Σε όλα τα κατεχόμενα εδάφη βλέπω ανθρώπους να ζουν εκεί μπουκωμένοι στο φαΐ, ενώ ο δικός μας λαός πεινάει. Για τ’ όνομα του Θεού, δεν σας στείλαμε εκεί για να δουλέψετε για την ευημερία των λαών που σας εμπιστευτήκαμε. Αλλά για να πάρετε όσο περισσότερα μπορείτε, ώστε να μπορέσει να ζήσει ο γερμανικός λαός. Περιμένω από σας να αφιερώσετε τις δυνάμεις σας σ’ αυτό. Αυτή η συνεχής έγνοια για τους ξένους πρέπει να τελειώνει μια για πάντα. Καρφί δεν μου καίγεται όταν μου λέτε ότι οι άνθρωποι της ζώνης ευθύνης σας πεθαίνουν από την πείνα. Αφήστε τους να πεθάνουν, εφόσον έτσι δεν λιμοκτονεί κανένας Γερμανός».
Αυτή ήταν, λοιπόν, η βασική ιδέα που αιματοκύλησε την Ευρώπη και όλο τον κόσμο. «…Αφήστε τους να πεθάνουν, εφόσον έτσι δεν λιμοκτονεί κανένας Γερμανός…». Αν αλλάξουμε το «Γερμανός» με μία άλλη εθνική ή εθνοτική ταυτότητα, όπως ορισμένοι το επιδιώκουν σήμερα θα καταλάβουμε τον κίνδυνο να ξαναζήσουμε αυτήν την «ανείπωτη φρίκη». Γι’ αυτό λέμε ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ!
* Δικηγόρος, μέλος του Δ.Σ.
και πρ. πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης
Μάνος Κατριβάνος*
Οι οφειλές της Γερμανίας και οι προσπάθειες του Εθνικού Συμβουλίου για απόδοσή τους
Το Εθνικό Συμβούλιο για τη Διεκδίκηση των Γερμανικών Οφειλών (ΕΣΔΟΓΕ), εργάστηκε από την ίδρυσή του (1996) έως σήμερα, στην κατεύθυνση της απόδοσης εκ μέρους της Γερμανίας, των οφειλομένων προς την Ελλάδα από την περίοδο της Κατοχής, που αφορούν κυρίως:
• Το κατοχικό δάνειο, ύψους 3,5 δισ.$ αγοραστικής αξίας 1938. Ανέρχεται σήμερα σε 54 δισ.€, χωρίς τους νόμιμους τόκους. Το δάνειο αυτό, που υπολογίζεται κάθε χρόνο, τόσο από την Τράπεζα της Ελλάδας, όσο και από την Γερμανική Κρατική Τράπεζα, προκάλεσε καθοριστικά την πείνα και τους εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς απ’ αυτήν. Το δάνειο της Κατοχής το δώσαμε με αίμα!
• Τις επανορθώσεις για τις καταστροφές στις υποδομές κατά τη διάρκεια της Κατοχής, δηλαδή προς το Δημόσιο, ύψους 7,1 δισ.$ αγοραστικής αξίας 1938. Αυτές, σύμφωνα με επίσημο έγγραφο της Τράπεζας της Ελλάδας, υπολογίζονται έως τον Μάρτιο του 2010 στο ποσό των 108 δισ.€, χωρίς τους νόμιμους τόκους.
• Την επιστροφή των αρχαιολογικών θησαυρών που άρπαξαν από τα μουσεία, τους αρχαιολογικούς χώρους και από παράνομες ανασκαφές, ανυπολόγιστης αξίας.
• Τις αποζημιώσεις στα θύματα των ολοκαυτωμάτων, με 56.225 νεκρούς μόνο από τα εκτελεστικά αποσπάσματα. Ο λαός μας αφυπνίζεται αργά αλλά σταθερά μέσα στη «φωτιά» της ιστορικής συγκυρίας που βιώνουμε. Ο αγώνας για τη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών είναι δίκαιος και θα δοθεί χωρίς καμία αντιπαλότητα ή εχθρότητα προς το γερμανικό λαό. Ε
ίναι αγώνας που αποκτά ιδιαίτερα επίκαιρο χαρακτήρα, λόγω των επαχθών όρων δανεισμού που έχουν επιβληθεί στη χώρα μας. Συνάμα, είναι αγώνας που προωθεί τη φιλία, τη συνεργασία και την ειρηνική συμβίωση των δύο λαών.
* Εκπαιδευτικός, εκπρόσωπος της Τ.Ε. του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα
Ρωξάνη Κωστατζίκη*
Η τύχη των δικαστικών διεκδικήσεων των Ελλήνων πολιτών
Το κρίσιμο θέμα της ετεροδικίας, δηλαδή το εάν τα εγκλήματα πολέμου που διαπράττει σε ξένη χώρα ο στρατός κατοχής ενός κράτους είναι ακαταδίωκτα από τη Δικαιοσύνη του κράτους στο οποίο τελέσθηκαν, εξετάστηκε στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Πρόκειται για μια δικονομική διαδικασία η οποία, ωστόσο, έχει άκρως πολιτικές και οικονομικές προεκτάσεις αλλά και ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη χώρα μας, καθώς κρίνεται αν οι συγγενείς των θυμάτων της σφαγής του Διστόμου από τις γερμανικές δυνάμεις Κατοχής θα λάβουν τελικά τις σχετικές γερμανικές αποζημιώσεις.
Η γερμανική πλευρά κράτησε τελείως απαξιωτική στάση απέναντι στα θύματα της ναζιστικής θηριωδίας, κάνοντας λόγο για «ατυχή συμβάντα» που συνέβησαν από τις γερμανικές κατοχικές δυνάμεις και τα οποία ανήκουν πια στην Ιστορία.
Η ελληνική αντιπροσωπεία είχε γίνει δεκτή ως παρατηρητής και όχι ως διάδικος, κατόπιν αιτήματος της ελληνικής κυβέρνησης. Τις αποζημιώσεις για τα θύματα του ναζισμού στην Ελλάδα διεκδικούν, «ευτυχώς», τα ιταλικά δικαστήρια, αφού οι ελληνικές κυβερνήσεις και η ελληνική Δικαιοσύνη ενταφίασαν αυτή τη μείζονα εθνική υπόθεση.
Θυμίζουμε ότι η κυβέρνηση, μόλις στο «παρά πέντε», λίγες μέρες πριν λήξει η προθεσμία (15/01/2011) για τη δυνατότητα της Ελλάδας να παρέμβει στο Δικαστήριο της Χάγης υπέρ των θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας στη χώρα μας, αποφάσισε να ασκήσει κάποια παρέμβαση, η οποία μέχρι και σήμερα παραμένει αδιευκρίνιστη και ασαφής.Οι ελληνικές κυβερνήσεις, διαχρονικά, έχουν βάλει στο αρχείο τα μεγάλα εθνικά και ηθικά θέματα των γερμανικών επανορθώσεων, της επιστροφής του κατοχικού δανείου και των αποζημιώσεων των Ελλήνων θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας, ενώ οι κορυφές της ελληνικής Δικαιοσύνης «έθαψαν» την ιερή υπόθεση της αποζημίωσης των Ελλήνων θυμάτων των ναζί.
Τελικά, η απόφαση του Δικαστηρίου της Χάγης κατέληξε ότι οι αποφάσεις των ιταλικών δικαστηρίων που κήρυξαν εκτελεστέες στην Ιταλία τις αστικές αποφάσεις που εξέδωσαν τα ελληνικά δικαστήρια εναντίον της Γερμανίας για τη σφαγή στο Δίστομο συνιστούσαν παραβίαση της υποχρέωσης της Ιταλίας για σεβασμό της δικαιοδοτικής ασυλίας της Γερμανίας.
* Δικηγόρος, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης
Φωτεινή Αχτσίδου *
Θυσίες της Ελλάδος, αιτήματα και επανορθώσεις στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο
ΟΚ. Δοξιάδης αναφέρει επί λέξει στην έρευνά του: «Ο Άξων με τις ζώνες κατοχής εχώρισε το ελληνικό σώμα σε πολλά κρατίδια. Κάθε κυκλοφορία αγαθών και ατόμων από τη μία ζώνη στην άλλη απηγορεύθη αυστηρά. Έτσι, τα παιδιά των Αθηνών επέθαιναν από έλλειψη ζακχάρου ενώ η ελληνική σταφίδα εσάπιζε στις αποθήκες της Πελοποννήσου σε απόσταση 50 μιλίων. Οι κάτοικοι της Πίνδου επέθαιναν από την πείνα γιατί τους εμπόδιζαν να αγοράσουν τα σιτηρά της Θεσσαλονίκης. Οι Αθηναίοι επέθαιναν από έλλειψη λαδιού που επερίσσευε στα νησιά του Αιγαίου. Αυτό ήταν το σχέδιο του Άξονος για τον αφανισμό του Ελληνισμού». Μόλις άρχισε η Κατοχή, πάντα σύμφωνα με την έρευνα του Κ. Δοξιάδη, ο ελληνικός λαός σταμάτησε όσο μπορούσε την παραγωγή με σκοπό να μη βοηθήσει τον Άξονα, δίδοντάς του τα εφόδια για τη συνέχιση του πολέμου. Οι καλλιεργούμενες εκτάσεις και η απόδοσή τους κατά στρέμμα ελαττώθηκαν σημαντικά. Μεγάλη συμβολή της ελάττωση της παραγωγής είχε η τρομακτική μείωση των ζώων εργασίας. Άλογα, όνοι ημίονοι, βούβαλοι και βόες, επιτάθηκαν και αφαιρέθηκαν από τους γεωργούς για τις ανάγκες της πολεμικής γερμανικής μηχανής. Σταμάτησαν οι μεταφορές στα ορεινά μέρη. Η κτηνοτροφία είχε την ίδια τύχη. Καταστράφηκαν από τις δυνάμεις του Άξονα 5.000τ.χλμ., δηλ. το 25% των ελληνικών δασών. Αποψιλώθηκαν δάση για να μεταφερθεί η ξυλεία στην Γερμανία, Ιταλία και Βουλγαρία, ενώ δάση κάηκαν για να πολεμήσουν οι Γερμανοί κατακτητές του Έλληνες αντάρτες στα βουνά. Άλλα δάση κόπηκαν για να ζεστάνουν τους κατακτητές, ενώ ο ελληνικός πληθυσμός πέθαινε από το κρύο κατά χιλιάδες. Η καταστροφή στα δάση της Αττικής έφτασε στο 75%!
*Δικηγόρος, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου
του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης
Γιούλη Ιεραπετριτάκη*
Ο Νίκος Καζαντζάκης για τις ωμότητες
των Γερμανών στην Κρήτη
«Τα χωράφια σας δικά μας, τα ζώα σας δικά μας και σεις δικοί μας». Αυτή η παραπάνω κυνική και άκρως αποκαλυπτική για τις προθέσεις των ναζί φράση, αποθησαυρίζεται στην επίσημη Έκθεση που συντάχθηκε από τους Ν. Καζαντζάκη, Ι. Κακριδή και Ι. Καλιτσουνάκη το 1945, ύστερα από εντολή της κυβέρνησης Βούλγαρη, με σκοπό τη διαπίστωση ωμοτήτων που διαπράχθηκαν στην Κρήτη από τις δυνάμεις Κατοχής.
«Ώς και το σαπούνι του νεροχύτη μάς πήραν οι Γερμανοί. Ούτε μαστραπά δεν μας άφησαν. Τώρα πίνουμε και τρώμε από το ίδιο τενεκεδάκι». Είναι λόγοι γυναικών, όπως καταγράφονται στην έκθεση. Πράγματι, μετά από τέσσερα χρόνια Κατοχής, δεν είχε μείνει σχεδόν τίποτε από τον αγροτικό πλούτο της Κρήτης. Ό,τι δεν μπορούσε να καταναλωθεί ή να μεταφερθεί στην Γερμανία, προτιμούσαν να το καταστρέφουν παρά να το αφήνουν στους κατοίκους για να ζήσουν κι αυτοί. Ακόμα και η σφαγή των βοοειδών και χοίρων απαγορεύθηκε στους κατοίκους. Όλα τα ζώα έπρεπε να περιέρχονται στους κατακτητές οι οποίοι τα έσφαζαν και τα κονσερβοποιούσαν. Αναφέρονται, μάλιστα, περιπτώσεις δολοφονηθέντων επειδή απλά βρέθηκαν να κατέχουν δέρμα νεοσφαγμένου ζώου. Η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε για την αρπαγή του πλούτου ήταν πότε υπό τη μορφή προστίμων ή με τη μέθοδο της επιτάξεως. Τα πρόστιμα ήταν κατά κανόνα αδικαιολόγητα. Όπως παραδείγματος χάριν με την πρόφαση ότι έβρισκαν αποκομμένα σύρματα υπέβαλαν ως πρόστιμο την παράδοση μεγάλης ποσότητας ελαίου, προβάτων και εσπεριδοειδών στην κοινότητα του Γαλατά. Για τις ανάγκες πάντα του γερμανικού στρατού επιβάλλονταν υποχρεωτικές αγγαρείες σε όλους τους πολίτες, γέροντες, γυναίκες και παιδιά. Η παρεχόμενη τροφή και η αποζημίωση για τις αγγαρείες, όταν δεν ήταν μηδενική, ήταν ελάχιστη. Με τα λεγόμενα επίτακτα ημερομίσθια οι εργαζόμενοι δεν ήταν δυνατόν να αγοράσουν τίποτε όταν το ψωμί στοίχιζε 400 δραχμές ανά οκά, ενώ το ημερομίσθιο ήταν 100 δραχμές. Τροφή έπρεπε ο αγγαρευόμενος να κρατεί από μόνος του, ενώ το μόνο που έδιναν οι Γερμανοί ήταν καμιά «σκωληκόβρωτος» σούπα από φασόλια ή κάτι παρόμοιο. «Θροφή και αμοιβή μας το ξύλο, η φυλακή και η νηστεία» είναι η απάντηση που έδιναν κατά κανόνα οι ερωτώντες σε σχετική ερώτηση.
* Εκπρόσωπος Διεθνούς Εταιρίας
Φίλων Ν. Καζαντζάκη στη Θεσσαλονίκη
και τη Χαλκιδική
Μπάμπης Νανακούδης*
Ο Μαρτυρικός Χορτιάτης Κέντρο Μνήμης της ναζιστικής θηριωδίας
Στις 2 Σεπτεμβρίου του 1944 ο Χορτιάτης πλήρωσε βαρύ τίμημα για την αντιστασιακή του δράση. Πλήρωσε με 149 αθώες ζωές και τη σχεδόν εκ βάθρων καταστροφή του, διότι δεν έσκυψε το κεφάλι στον κατοχικό ζυγό, δεν έπλευσε στα δύσκολα χρόνια κόστα-κόστα, ούτε έμεινε στα ρηχά, μα έστρεφε το ακρόπρωρό του στα ανοικτά, μπήκε στις τρικυμίες με υψωμένη την αντιστασιακή παντιέρα. Ο θάνατος ενός Γερμανού στρατιώτη-χημικού επίσπευσε την προαποφασισμένη και καλά οργανωμένη απόφαση των Γερμανών να αφανίσουν τον Χορτιάτη και τους κατοίκους του. Λίγες ώρες αργότερα από το πρωινό επεισόδιο, οι γερμανικές δυνάμεις, συνεπικουρούμενες από ορδές ταγματασφαλιτών του Σούμπερτ, θα φτάσουν στον Χορτιάτη με 32 οχήματα έτοιμες να εφαρμόσουν το προμελετημένο τους σχέδιο. Ξεσπούν σε πράξεις παράφορης βίας, σκοτώνουν βρέφη, βιάζουν, εκτελούν εν ψυχρώ, καίνε και λεηλατούν. Συγκεντρώνουν όσους δεν έχουν εγκαταλείψει το χωριό στο φούρνο του Γκουραμάνη και το σπίτι του Νταμπούδη, μετατρέποντας τους δύο χώρους σε νέα κρεματόρια. Ο απολογισμός θα είναι τραγικός: 149 άτομα θα καούν ζωντανά ή θα εκτελεστούν, από τα οποία τα 51 κάτω των 18 ετών. Ο Χορτιάτης θα ζήσει ένα ολοκαύτωμα, θα γραφεί για πάντα στις σελίδες της Ιστορίας ως ένας μαρτυρικός τόπος, που μπορεί να γνώρισε τη φρίκη, την καταστροφή και το θάνατο, αλλά δεν υπέκυψε. Θα γίνει ένα διαχρονικό σύμβολο αντίστασης, αγώνα για ελευθερία και ανεξαρτησία, ιδεών και ιδανικών. Να, λοιπόν, γιατί είναι απόλυτα αναγκαίο και πάντα επίκαιρο το αίτημά μας να γίνει ο Χορτιάτης το Κέντρο Μνήμης της ναζιστικής θηριωδίας στη Βόρεια Ελλάδα.
* Εκδότης-διευθυντής του περιοδικού Χορτιάτης-570,
Κίνηση Πολιτών Χορτιάτη
Τριαντάφυλλος Μηταφίδης*
Η Θεσσαλονίκη ενταγμένη στο Δίκτυο των Μαρτυρικών Πόλεων της Ελλάδας
Στις πρωτοβουλίες που πήρε προκειμένου να ψηφιστεί στο Δημοτικό Συμβούλιο η πρόταση για να χαρακτηριστεί η Θεσσαλονίκη Μαρτυρική Πόλη, αναφέρεται ο δημοτικός σύμβουλος Τριαντάφυλλος Μηταφίδης. Υπογράμμισε πως πρέπει να μεταμορφώσουμε τα αθώα θύματα των ναζί σε ένα αδιαπέραστο τείχος απέναντι στην επανάληψη της ανείπωτης αυτής φρίκης.
Η Θεσσαλονίκη καθυστέρησε να χαρακτηριστεί Μαρτυρική Πόλη και να μπει στο Δίκτυο Μαρτυρικών Πόλεων. Το Δίκτυο Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών Ελλάδας της περιόδου 1940-1945 Ελληνικά Ολοκαυτώματα δημιουργήθηκε τον Δεκέμβριο του 2000 με έδρα τη Μαρτυρική Πόλη των Καλαβρύτων. Μέλη του είναι 50 οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε όλη τη χώρα, στα διοικητικά όρια των οποίων περιλαμβάνονται συνολικά 90 αναγνωρισμένες μαρτυρικές πόλεις και χωριά.
Για να χαρακτηριστεί μια πόλη Μαρτυρική πρέπει να έχει χάσει το 10% του πληθυσμού της ή να έχει πυρποληθεί εξ ολοκλήρου. Η Θεσσαλονίκη έχει την πρώτη προϋπόθεση, καθώς περίπου 50.000 Εβραίοι της πόλης εξοντώθηκαν στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, αλλά η απόφαση να χαρακτηριστεί Μαρτυρική Πόλη ελήφθη τον περασμένο Αύγουστο στο Δημοτικό Συμβούλιο, είπε. «Η ένταξη της Θεσσαλονίκης στο Δίκτυο Μαρτυρικών Πόλεων, έστω και με πολύ μεγάλη καθυστέρηση, αποτελεί αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας για την πόλη». Πρόσθεσε πως η απόφαση αυτή θα πρέπει να συνοδευτεί, εκτός από την απόδοση της ιθαγένειας των συγγενών του θυμάτων του Ολοκαυτώματος, και με την απάλειψη από τους δρόμους της Θεσσαλονίκης των ονομάτων των συνεργατών των ναζί, που έδωσε η χούντα.
* Δημοτικός σύμβουλος, πρόεδρος της Εταιρίας Διάσωσης Ιστορικών Αρχείων Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας 1940-1974
