Για ποιο λόγο είχαμε αυτό το νέο κύμα μεγάλων διαδηλώσεων τις δύο τελευταίες εβδομάδες; Ποιες κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις συμμετείχαν και με ποια αιτήματα;
Κατά βάση, όλα ξεκίνησαν από μια ομάδα μ’επικεφαλής Ισλαμιστές, που διαμαρτυρόταν την Παρασκευή 18/11 σε μια ανακοίνωση του αναπληρωτή πρωθυπουργού η οποία ανέφερε τις βάσεις του Συντάγματος. Εκεί, υπογραμμιζόταν ότι το κράτος θα είναι κοσμικό και σημειώνονταν διάφορες δημοκρατικές αρχές. Οι διαδηλωτές διαμαρτύρονταν γιατί, παρά τον «οδικό χάρτη» που προνοούσε πρώτα εκλογές για Εθνοσυνέλευση που θα επέλεγε μια Συνταγματική Επιτροπή που θα εκπονούσε το Σύνταγμα και τις βάσεις του, η ανακοίνωση των συνταγματικών βάσεων σηματοδοτούσε ότι η Συντακτική Συνέλευση θα ’χε ήδη λίγα να προσθέσει, καθώς όλα θα είχαν προαποφασιστεί. Την επόμενη ημέρα, δεν ήταν μαζικές οι διαδηλώσεις, συμμετείχε μόνο μια ομάδα κυρίως συγγενών Μαρτύρων και επαναστατών που είχαν σκοτωθεί ή τραυματιστεί σε προγενέστερες μάχες με την πολιτική ή τη στρατιωτική αστυνομία. Σε αυτούς επιτέθηκε η αστυνομία και είχαμε 42 περίπου νεκρούς. Οι διαδηλωτές εξοργίστηκαν και προσπάθησαν να εκδικηθούν την αστυνομία, επιτιθέμενοι στο γειτονικό με την πλατεία Ταχρίρ υπουργείο Εσωτερικών. Όταν αυτά συνέβησαν, πολλοί προσπάθησαν να συμπαρασταθούν στους πρώτους, μόλις 100 διαδηλωτές. Ο μικρός αυτός αριθμός διαδηλωτών δεν δικαιολογεί καθόλου την αστυνομική βία. Όλα αυτά προκάλεσαν την οργή και είχαμε μαζικές διαδηλώσεις την ακόλουθη Παρασκευή. Οι διαδηλωτές πλέον είχαν ως άμεσες απαιτήσεις την ανεξάρτητη και δίκαιη διερεύνηση της σφαγής και της λογοδοσίας των υπευθύνων για αυτή, αλλά και επανέφεραν τα πιο κεντρικά ζητήματα, όπως την αποχώρηση της στρατιωτικής εξουσίας και το σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής ενότητας και σωτηρίας που θα είχε πλήρεις εξουσίες, εκτελεστικές και νομοθετικές, και θα υλοποιούσε τα αρχικά αιτήματα των επαναστατών, όπως η εκκαθάριση του κρατικού μηχανισμού εξουσίας από όλα τα στοιχεία που ήταν φιλικά και συνεργάστηκαν με το Μουμπάρακ. Επίσης, διαδήλωναν πολλές κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις με αιτήματα για κοινωνική δικαιοσύνη, θέσπιση κατώτατου μισθού για τους εργαζόμενους, αλλά και ανώτατου για τους κρατικούς αξιωματούχους, ικανοποίηση των βασικών λαϊκών αναγκών, κατάργηση των ελαστικών και άτυπων μορφών απασχόλησης και, όπως στις πρώτες διαδηλώσεις, πληθώρα κοινωνικών αιτημάτων. Οι εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλωτές αυτών των ημερών θεωρούν πως η επανάσταση δεν ολοκληρώθηκε. Μάλιστα, κάποιοι θεωρούν πως σε προγενέστερες φάσεις της αυτή προδόθηκε και καλούν σε ένα νέο επαναστατικό κύμα.
Γιατί το καθεστώς επέλεξε να προσφύγει στη βίαιη καταστολή σας λίγες μόνο ημέρες πριν από τις εκλογές;
Ειλικρινά, κανείς δεν μπορεί να δώσει μια πλήρως πειστική εξήγηση. Υπάρχουν μόνο εξηγήσεις που καλύπτουν μέρος της αλήθειας. Κάποιοι λένε πως η αστυνομία εκδικήθηκε τους διαδηλωτές, αποκαθιστώντας την εξουσία και το κύρος της, μετά από μια περίοδο συνεχών ταπεινώσεων. Άλλοι ισχυρίζονται πως ήταν μια επίδειξη δύναμης ακριβώς λόγω των εκλογών: για να δείξει το καθεστώς πως αυτό θα παραμείνει ισχυρό, ανεξαρτήτως εκλογικού αποτελέσματος.
Κάποιοι διαδηλωτές κάλεσαν σε αποχή…
Αυτοί αποτελούσαν ισχνή μειοψηφία. Λαϊκή απαίτηση ήταν να ολοκληρωθούν οι εκλογές, να τελειώσει αυτό το στάδιο, με την ελπίδα πως θα επανέλθουν η ειρήνη και η σταθερότητα. Αυτό θέλουν και κοινωνικές δυνάμεις που ναι μεν είναι με την επανάσταση, αλλά μοιάζουν να έχουν κουραστεί. Οι περισσότεροι βλέπουν τη διεξαγωγή εκλογών ως ένα βήμα εμπρός, όμως, στην πραγματικότητα, δεν είναι βέβαιο αυτό, τουλάχιστον σε κοινωνικό επίπεδο. Τα πρώτα αποτελέσματα αναδεικνύουν μια μεγάλη νίκη των Ισλαμιστών και, εκτιμούμε, των παραδοσιακών στοιχείων. Συνεπώς, εκτιμούμε πως αυτό δεν θα είναι το Κοινοβούλιο της επανάστασης, αλλά ένα συνηθισμένο κοινοβούλιο, που δεν θα υιοθετήσει όλα τα αιτήματα της επανάστασης. Ο λαός, φυσικά, εκτιμά πως το Σύνταγμα δεν θα αντανακλά την Επανάσταση, και έτσι θα χρειαστεί ένας νέος επαναστατικός γύρος. Η φύση της επανάστασης είναι τέτοια που εξαρχής δεν διέθετε μια καλά οργανωμένη ηγεσία και δεν το έχει πετύχει αυτό ούτε 10 μήνες μετά την έναρξή της. Αυτό είναι μια από τις λυπηρές πτυχές της, καθώς, εξαιτίας αυτού, είχαμε διασπάσεις και έλλειψη, κάποιες φορές, δυνάμεων που θα προωθούσαν τα επαναστατικά αιτήματα. Επομένως, θα έχουμε νέους γύρους επανάστασης. Η επανάσταση δεν θα ολοκληρωθεί με μερικές διαδηλώσεις ακόμα ή μια μεγάλη κοινοβουλευτική παρουσία των επαναστατών.
Από την πλευρά του κρατικού μηχανισμού; Υπάρχουν ρήγματα;
Κοιτάξτε, η επανάσταση απέχει πολύ από το να αγγίξει τον κρατικό μηχανισμό και να προκαλέσει ρήγματα. Εκεί υπάρχουν άνθρωποι που δεν είναι καθόλου ενθουσιασμένοι με την επανάσταση, από την οποία τα συμφέροντά τους κινδυνεύουν. Οι περισσότεροι ανήκαν στο καθεστώς Μουμπάρακ και συσπειρώνονται στο στόχο της διατήρησης των προνομίων τους. Υπήρχε, για να καταλάβετε, ένα σημαντικό αίτημα της επανάστασης: η νομοθέτηση του αποκλεισμού όλων των στοιχείων του καθεστώτος Μουμπάρακ από το νέο πολιτικό και κρατικό βίο. Αλλά το Στρατιωτικό Συμβούλιο απάντησε με έναν πολύ αδύναμο νόμο. Αν κανείς θέλει να αποκλείσει κάποιον φιλοκαθεστωτικό, θα χρειαστεί να τον μηνύσει, να πάει η υπόθεση στα δικαστήρια, και να παρέχει αποδεικτικά στοιχεία ότι ο κατηγορούμενος ήταν διεφθαρμένος, έκανε κατάχρηση δημόσιου χρήματος ή ήταν άνθρωπος του Μουμπάρακ. Επομένως, κατέστη δύσκολη η απόδοση δικαιοσύνης, όπως δύσκολη είναι και η παροχή αποδείξεων. Πρακτικά, οι υποθέσεις χρονίζουν και ο νόμος καθίσταται άχρηστος.
Στις εκλογές αναμετρήθηκαν τέσσερις κυρίως συνασπισμοί. Πιστεύετε πως αυτοί θα αποτελούν το νέο αιγυπτιακό πολιτικό σύστημα;
Εκτιμούμε πως το πολιτικό σύστημα θα κυριαρχείται από τους Ισλαμιστές, για κάποιο διάστημα. Πρέπει, έπειτα, να δούμε πόσες ακριβώς έδρες θα πάρει καθένας. Πολλοί άνθρωποι εκτιμούσαν πως οι Φιλελεύθεροι και οι Αριστεροί δεν θα είναι πλειοψηφία. Συνεπώς, θα έχουμε ένα εν μέρει δημοκρατικό σύστημα, το οποίο, από την άλλη, θα επιτρέψει τη διεξαγωγή νέου γύρου πολιτικών αγώνων διαφόρων δυνάμεων. Επίσης, στο νέο πολιτικό σύστημα θα βαραίνει η σκιά του Μουμπάρακ από πολλές απόψεις. Ακόμα, πρέπει να δούμε ποια θα είναι γενικά η έκβαση όσον αφορά τις θρησκευτικές και κοσμικές πολιτικές ομάδες. Επιπροσθέτως, θα πρέπει να σημειώσουμε πως οι Ισλαμιστές κατά τους τελευταίους μήνες δεν ενισχύθηκαν μόνο σε πολιτικό, αλλά και σε κοινωνικό επίπεδο, και πρέπει όλο αυτό να κατασταλάξει. Τέλος, θα πρέπει να δούμε πώς θα ανταποκριθούν οι πλειοψηφήσαντες Ισλαμιστές στα κοινωνικά αιτήματα και πώς θα φερθούν έναντι των τεχνών, των γυναικών, των χριστιανών κλπ.
Ο συνδυασμός σας «Η Επανάσταση Συνεχίζεται» πώς προέκυψε;
Σχηματίστηκε λίγες ημέρες πριν τη διεξαγωγή των εκλογών και αποτελούσε απάντηση στην τάση του «Αιγυπτιακού Μπλοκ» να συμπεριλάβει στις λίστες του στοιχεία του παλιού καθεστώτος. Αποσυρθήκαμε από αυτό το συνασπισμό, ωστόσο δεν είχαμε καμία ευκαιρία να δημοσιοποιήσουμε την εκλογική μας πλατφόρμα με τίτλο «Ασφάλεια, Ελευθερία, Κοινωνική Δικαιοσύνη», είχαμε επίσης μικρές οικονομικές δυνατότητες, και αυτό εξηγεί τα δυσμενή εκλογικά μας αποτελέσματα, τουλάχιστον σε αυτό τον πρώτο γύρο εκλογών. Ο στόχος μας ήταν να εκλέξουμε έστω και λίγους υποψηφίους, που θα ήταν η διαφορετική φωνή στο κοινοβούλιο και θα αντιστέκονταν στους Ισλαμιστές και τους παραδοσιακούς βουλευτές, στις αρνητικές επιπτώσεις της έκβασης των εκλογών.
Φοβάστε νέο κύμα βίας εναντίον των μειονοτήτων;
Δεν εκτιμώ κάτι τέτοιο, ωστόσο, θα εξακολουθήσει η διακριτική μεταχείρισή τους. Υπήρχαν ισλαμιστές εξτρεμιστές που καλούσαν στην καταψήφιση μη μουσουλμάνων, δηλαδή χριστιανών. Κάτι τέτοιο, ωστόσο, δεν υποστηρίχτηκε μαζικά. Ακόμα και οι Ισλαμιστές επιθυμούν ειρήνη και σταθερότητα. Παρ’ όλα αυτά, δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι. Οι συγκεκριμένοι Ισλαμιστές συχνά άλλα λένε και άλλα κάνουν.
Τι εκτιμάτε πως πρέπει να κάνουν οι δυνάμεις της επανάστασης και πώς θα φερθούν οι δυνάμεις της αντεπανάστασης από δω και πέρα;
Όπως προείπα, η επανάστασή μας δεν είναι «μονόπρακτο έργο», μα θα έχει πολλές φάσεις. Οι Φιλελεύθεροι και οι Αριστεροί ειδικότερα πρέπει να επανασυσπειρώσουν όλες τις δυνάμεις, προκειμένου να ανοιχτούν σε ευρύτερα ακροατήρια και να διεξαγάγουν πολιτικούς αγώνες, προωθώντας τα αρχικά επαναστατικά αιτήματα για πλήρη δημοκρατία και κοινωνική δικαιοσύνη. Από την άλλη, δεν πιστεύω ότι το καθεστώς θα επαναλάβει τα λάθη του, τις μαζικές σφαγές κλπ.
Εξάλλου, οι Ισλαμιστές υπέφεραν πολλά από το υπουργείο Εσωτερικών και τώρα που θα βρίσκονται στην κυβέρνηση θα προσπαθήσουν να το εκκαθαρίσουν μερικώς. Εκτιμούμε πως αυτή η δυνατότητα είναι μια θετική πτυχή της ισλαμιστικής νίκης. Και δεν υπάρχουν αντιρρήσεις να συμμαχήσουμε τακτικά με κάποιον όταν ο στόχος είναι κοινός.
Εκδήλωση – συζήτηση για τις τελευταίες εξελίξεις στην Αίγυπτο
Την Δευτε΄ρα 5/12 στις 18:30, το Τμήμα Διεθνών Σχέσεων της ΚΟΕ σας προσκαλεί στην εκδήλωση – συζήτηση με θέμα: “Αίγυπτος: Καζάνι που συνεχίζει να βράζει”. Θα μιλήσουν ο Γιάννης Αλμπάνης, που επισκέφθηκε πρόσφατα την Αίγυπτο και ο Γιώργος Τσίπρας, συντάκτης της εφημερίδας Δρόμος.
Στον Πολυχώρος @Ρουφ, Κωνσταντινουπόλεως 10 και Ανδρονίκου 18, στο Γκάζι, στάση μετρό Κεραμεικός.
