Ακήρυχτος οικονομικός πόλεμος στα όρια του σαμποτάζ – Κρίσιμες δημοτικές εκλογές αύριο. Του Ορέστη Σταμόπουλου
Στην τελική ευθεία έχει εισέλθει η Βενεζουέλα για τις δημοτικές εκλογές που γίνονται αύριο, 8 Δεκέμβρη. Μια σειρά από οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά γεγονότα έχουν οξύνει το κλίμα της πολιτικής αλλά και ιδεολογικής αντιπαράθεσης στη χώρα. Ας ξετυλίξουμε, λοιπόν, το κουβάρι του νήματος της ταξικής πόλωσης που παρατηρείται τελευταία.
Αρχικά, πρέπει να τονιστούν τα σοβαρά οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Βενεζουέλα και βασικά τα φτωχότερα και πολυπληθέστερα λαϊκά στρώματα, λόγω ενός ακήρυχτου οικονομικού πολέμου που μαίνεται στη χώρα του Τσάβες. Τον ιδιότυπο αυτόν πόλεμο τον ξεκίνησε η αστική τάξη της χώρας που σε σύμπνοια με τα πολυεθνικά μονοπώλια εξακολουθούν να ελέγχουν τη μερίδα του λέοντος της οικονομίας.
Οι τοπικές οικονομικές ελίτ -η μπουρζουαζία, όπως τους αποκαλεί συχνά ο πρόεδρος Μαδούρο- εκμεταλλευόμενες τον έλεγχο της πλειονότητας των επιχειρήσεων λιανεμπορίου έχουν εκτοξεύσει τις τιμές των καταναλωτικών προϊόντων σε δυσθεώρητα ύψη. Παράλληλα, δε, παρατηρούνται και τεχνητές ελλείψεις σε είδη πρώτης ανάγκης. Συγκεκριμένα, παρατηρούνται σοβαρές ελλείψεις σε είδη ευρείας λαϊκής κατανάλωσης όπως το γάλα και το χαρτί υγείας.
Ως απόρροια αυτών των γεγονότων ο πληθωρισμός καλπάζει σε τιμές άνω του 50%. Ενδεικτική της αισχροκέρδειας που παρατηρείται είναι η τιμή ενός πλυντηρίου που πωλείται έναντι 54.000 μπολίβαρ (ήτοι 8.751 δολάρια!) όπως αποκάλυψε, πρόσφατα, ο πρόεδρος Μαδούρο.
Αντίδραση με καταλήψεις
Μέσα σε αυτό το ζοφερό σκηνικό ο Μαδούρο προέβη σε δυναμικές ενέργειες, προκειμένου να ελέγξει τις τιμές στο λιανεμπόριο και να αναχαιτίσει τις τεχνητές ελλείψεις βασικών αγαθών που έθεταν σε κίνδυνο τη δημόσια Υγεία. Ανάμεσα σε αυτές λογίζονται η κατάληψη ενός εργοστασίου χαρτιού από την κυβέρνηση συνεπικουρούμενη και από τον στρατό ώστε να ελεγχθεί η παραγωγή του, αλλά και η κατάληψη καταστημάτων ηλεκτρονικών ειδών πολυεθνικής αλυσίδας, ονόματι Daka, που κατηγορείται για χειραγώγηση τιμών.
Με αφορμή την κατάληψη των καταστημάτων της αλυσίδας ο Μαδούρο δήλωσε ότι η εταιρία Daka δεν αποτελεί παρά την κορυφή του παγόβουνου και πως αυτή η δράση εντάσσεται σε μια πανεθνική προσπάθεια ενάντια στους κερδοσκόπους. Ακόμα, στο διάγγελμα που απήγγειλε στον βενεζουελάνικο λαό ο πρόεδρος στηλίτευσε τις λεηλασίες που σημειώθηκαν στην πόλη Βαλένθια: «Όσοι λεηλάτησαν δεν είναι παρά παράσιτα του αστικού συστήματος», τόνισε ο Μαδούρο. Πρόσθεσε, επίσης, ότι οι πραγματικοί εγκληματίες είναι οι αδίστακτοι επιχειρηματίες που εκμεταλλεύονται τον λαό της Βενεζουέλας με τις αναίτιες αυξήσεις τιμών.
Από την πλευρά της η αντιπολίτευση, όπως μας πληροφορεί το Reuters, υποστηρίζει ότι «… ο υπερπληθωρισμός οφείλεται στην οικονομική κακοδιαχείριση και την αποτυχία των σοσιαλιστικών πολιτικών και όχι στους αδίστακτους εμπόρους». Εκτός από εγκώμια για την ελεύθερη -και ασύδοτη-αγορά και αιτιάσεις προς την κυβέρνηση Μαδούρο για εφαρμογή κρατικιστικών και αναχρονιστικών πολιτικών, η αντιπολίτευση καλεί και σε αντικυβερνητικές διαδηλώσεις με σκοπό να αποκομίσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερα εκλογικά οφέλη στις αυριανές δημοτικές εκλογές.
Διευρυμένες εξουσίες Μαδούρο
Για να μπορέσει η κυβέρνηση Μαδούρο να αντιμετωπίσει, αποτελεσματικότερα και πιο έγκαιρα, τις νέες προκλήσεις της αντιπολίτευσης και πάνω απ’ όλα του οικονομικού κατεστημένου που τις καθοδηγεί και κατευθύνει, έθεσε σε ψηφοφορία στην Εθνική Συνέλευση της χώρας τον λεγόμενο Εξουσιοδοτικό Νόμο. Ο νόμος αυτός προβλέπει τη δυνατότητα του προέδρου να νομοθετεί για 12 μήνες με διατάγματα, νόμο που τον είχε ενεργοποιήσει ο Τσάβες αλλά και άλλοι πρόεδροι, πρωθύστερα, σε ανάλογες περιστάσεις. Έστω και οριακά ο νόμος υπερψηφίστηκε από τα 3/5 των μελών -όπως προβλέπει το Μπολιβαριανό Σύνταγμα- και τέθηκε σε ισχύ στη συνεδρίαση της 19ης Νοεμβρίου.
Ο Μαδούρο, χρησιμοποιώντας και τις νέες διευρυμένες εξουσίες του, είναι αποφασισμένος να πατάξει τη διαφθορά, την αισχροκέρδεια, την τεχνητή έλλειψη προϊόντων πρώτης ανάγκης, το λαθρεμπόριο και μέσω αυτών να ελέγξει τα επίπεδα του πληθωρισμού. Η ικανότητά του να ρυθμίσει τη μεικτή οικονομία αποτελεί παράγοντα κομβικής σημασίας για τη δημοτικότητά του αλλά και για την προώθηση του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού, εν γένει. Τα αναβαθμισμένα νομοθετικά του καθήκοντα τον βοηθούν να κινηθεί πιο άμεσα, πιο ευέλικτα και προπάντων πιο αποτελεσματικά.
Προς επίρρωση των παραπάνω διαπιστώσεων, ο Nicmer Evans, πολιτικός αναλυτής αναφέρει στoν Guardian: «Είμαστε αντιμέτωποι με μια πραγματική και βαθιά οικονομική κρίση. Ο Νόμος Των Διαταγμάτων επιτρέπει στον πρόεδρο να κάνει σε διάστημα μηνών ό,τι θα έκανε σε μια σειρά ετών […] Το μέτρο δεν έχει να κάνει με κάποια παράμετρο του σοσιαλισμού. Αποτελεί απλή επιστροφή στον “κανονικό’’ καπιταλισμό, γιατί δεν είναι λογικό οι Βενεζουελάνοι να πληρώνουν 1.000% πάνω απ’ τη φυσιολογική τιμή». Από την πλευρά τους οι διανοούμενοι της αντιπολίτευσης κάνουν λόγο για προσπάθεια του Μαδούρο «να εγκαθιδρύσει έναν σοσιαλισμό κουβανέζικου τύπου με δημιουργία νέων θεσμών, ολοκληρώνοντας έτσι το ημιτελές έργο του μέντορά του, Ούγκο Τσάβες».
Καταληκτικά, θα λέγαμε, ότι η έκβαση των δημοτικών εκλογών θα εξαρτηθεί, εν πολλοίς, από την ικανότητα του Μαδούρο να πείσει σε ό,τι αφορά τη δυνατότητα επίλυσης των μειζόνων οικονομικών προβλημάτων της χώρας. Ο Μαδούρο εξακολουθεί να χαίρει της αποδοχής των φτωχών λαϊκών στρωμάτων όπως ομολογούν και δημοφιλή αμερικανικά Μedia, όπως το Reuters, αλλά οφείλει να προβεί σε ριζοσπαστικές τομές, κυρίως στον τομέα της οικονομίας που αποτελεί, ως γνωστόν, τη ραχοκοκαλιά κάθε κοινωνίας. Όπως μας «δασκαλεύει» και η Ρόζα Λούξεμπουργκ και μας το υπενθυμίζει ο μαρξιστής ιστορικός Neil Faulker «Ο αγώνας για μεταρρυθμίσεις μοιάζει με τον αγώνα του Σίσυφου. Αυτό που κερδίζει ένα ισχυρό κίνημα μιας γενιάς, μπορεί εύκολα να χαθεί στην επόμενη!».
