Γράφει ο Γιώργος Α. Λεονταρίτης
Στους απίστευτα χαλεπούς καιρούς που διανύουμε, εκείνο που απογοητεύει –τουλάχιστον για μια σημαντική μερίδα πολιτών– είναι η απουσία μαχητικής Αριστεράς, που να δίνει απαντήσεις στα προβλήματα τα οποία για πρώτη φορά προέκυψαν στον κόσμο. Από τα βάθη του χρόνου, με πολέμους, δυστυχίες, κατατρεγμούς, συγκρούσεις, ποταμούς αιμάτων, και την πάντα καταπιεστική παρουσία του καπιταλισμού, η Αριστερά βρισκόταν μπροστά στους αγώνες. Μπορεί να μην ήσαν πολλές οι επιτυχίες της. Η Ρόζα Λούξεμπουργκ το είχε επισημάνει εγκαίρως: «Ο δρόμος του σοσιαλισμού, σε ό,τι αφορά τους επαναστατικούς αγώνες, είναι στρωμένος με ήττες…» Θυμόμαστε τα λόγια μας, τώρα που συμπληρώνονται 103 χρόνια από την άγρια δολοφονία της. Σ’ όλη της τη ζωή ήταν ταυτισμένη με την επανάσταση. Γιατί ζούσε τους αγώνες σε όλες τους τις εκδοχές, με όλο της το είναι.
Δεν υπάρχουν πια τέτοιες ηγετικές φυσιογνωμίες που να μπορούν να συντονίσουν το βήμα τους με το βήμα της Ιστορίας. Έτσι, οι λαϊκές δυνάμεις μπροστά στο σημερινό εφιαλτικό σκηνικό, μένουν χωρίς οδηγητή. Τι βλέπουμε μπροστά μας; Η μεγάλη οικονομική κρίση με την ύφεση, η παρακμή, η ανέχεια, οδηγούν στον υπερπληθωρισμό και στην ακρίβεια. Οι πολίτες αδυνατούν να τα βγάλουν πέρα. Μια τέτοια κατάσταση έφερε την άνοδο του Χίτλερ το 1929. Σήμερα, οι δυνάμεις που από το 1929 εξέφραζαν τον χιτλερισμό, έχουν διαφορετική μορφή. Δεν δείχνουν το πραγματικό τους πρόσωπο, και καλύπτονται κάτω από «εκσυγχρονισμένες» ορολογίες. Ο καπιταλισμός, ασύδοτος πλέον, εφαρμόζει τους δικούς του κανόνες για να εξασφαλίσει τα συμφέροντά του, αφού δεν έχει απέναντί του αντίπαλο. Οι οικονομικοί αναλυτές λένε πολλά και διάφορα για τις αιτίες που οδηγούν στην ακρίβεια και γονατίζει τις μάζες. Η ουσία είναι –όπως έλεγε ο καθηγητής Μπράνκο Μιλάνοβιτς (γεννημένος το 1953 στο Βελιγράδι)– ότι: «Ο καπιταλισμός απέμεινε μόνος του επειδή δεν υπάρχουν άλλοι ανταγωνιστές. Με το τέλος του σοσιαλισμού, οι ανταγωνιστές χάθηκαν. Και με τον μετασχηματισμό της Κίνας σε καπιταλιστική χώρα, χάθηκε κι άλλος ένας ανταγωνιστής…» Η οικονομική κατάρρευση και η φτώχια, ευνοούν τον τυχοδιωκτισμό, την ηθική και οικονομική χρεοκοπία, την εγκληματικότητα, την απόγνωση. Όλα αυτά θα πυροδοτήσουν μεγάλες κοινωνικές αναταραχές, μέσα στη δηλητηριασμένη ατμόσφαιρα του κορωνοϊού, που μετέτρεψε τη ζωή των ανθρώπων σε εφιάλτη. Πίσω από το «αποφασίζομεν και διατάσσομεν» για υποχρεωτικούς εμβολιασμούς, οι κυβερνώντες έχουν εξαφανίσει τις αρχές των Διεθνών Ενώσεων και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτου. Αυτές που αφορούν την ελευθερία της σκέψης, την απαγόρευση κάθε μορφής λογοκρισίας, και τη μη επιβολή υποχρεωτικών μέτρων, που πλήττουν το δικαίωμα ζωής των ατόμων. Σήμερα επιβάλλεται μόνο ό,τι θέλει η κυβέρνηση και τα φερέφωνά της. Δικαίωμα διατύπωσης αμφιβολιών και άλλης άποψης, απαγορεύεται για την πανδημία! Η κυβέρνηση δεν δίνει συμβουλές, αλλά διαταγές. Αύριο, το κυβερνητικό «αποφασίζομεν και διατάσσομεν» θα επεκταθεί και για άλλα θέματα, αφού συνηθίσουν τους ανίσχυρους πολίτες να υποκύπτουν σε διαταγές. Και ενισχύουν την τρομοκρατία τους με επιβολή προστίμων προς «όσους δεν συμμορφώνονται προς τα υποδείξεις», όπως λέει και το τραγούδι του Μίκη. Διανύουμε μια σάπια εποχή. Ένας συγγραφέας, ο Φαλάντα, έγραφε στα 1937, βλέποντας την ήττα της Δημοκρατίας και την άνοδο του φασισμού, ότι: «Φτάσαμε στην εποχή των λύκων.»
«Η μελαγχολία στάθηκε πάντα μια κρυφή διάσταση της Αριστεράς, έστω κι αν αναδύθηκε στην επιφάνεια μόνο στα τέλη του 20ού αιώνα με την αποτυχία του Κομμουνισμού…» – Έντσο Τραβέρσο
ΟΙ «ΛΥΚΟΙ» φαίνεται ότι επιστρέφουν. Μια και μιλάμε όμως για την πανδημία, ξέρετε πόσο έχει κοστίσει στον ελληνικό λαό ο κορωνοϊός; Το κόστος της πανδημίας, υπολογίζεται ήδη στα 12 τρισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με την αντασφαλιστική εταιρεία Swiss Re. Και για την Ελλάδα, οι κάθε λογής παρεμβάσεις κοστολογούνται στα 43,5 δισ. ευρώ. Οι άνθρωποι τα έχουν χάσει. Δεν μπορούν να καταλάβουν ότι για τη δυστυχία και την κατάρρευση των οικονομικών τους φταίει το «Δόγμα του σοκ, του καπιταλισμού της καταστροφής», για το οποίο έγραψε ολόκληρο βιβλίο η δημοσιογράφος Ναόμι Κλάιν, πρώην μέλος τους προσωπικού του Οικονομικού Πανεπιστημίου του Λονδίνου. Κάτω από τη σκιά των μαζικών θανάτων «κάποιοι» επιχειρούν να εγκαθιδρύσουν ένα «εκσυγχρονισμένο» σύστημα διακυβερνήσεων ολοκληρωτικού χαρακτήρα, που θα παρέχει ασυδοσία στον καπιταλισμό. Μπροστά σε τέτοια πρωτόγνωρη αποκρουστική θύελλα, πού είναι η Αριστερά; Πού είναι οι σοσιαλιστικές δυνάμεις να τεθούν επικεφαλής σε μια καινούργια αντίσταση και να καθοδηγήσουν τον λαό; Πώς το έλεγε στον στίχο του ο Τάσος Λειβαδίτης; «Ω, συντριβή του ονείρου μας… Μας έκλεισες όλους τους δρόμους, για να μας ανοίξεις ένα μονοπάτι στο άγνωστο…» Ο Έντσο Τραβέρσο, συγγραφέας και καθηγητής στο πανεπιστήμιο Κορνέλ της Ν. Υόρκης, έγραφε σε μια μελέτη του ότι: «Η μελαγχολία στάθηκε πάντα μια κρυφή διάσταση της Αριστεράς, έστω κι αν αναδύθηκε στην επιφάνεια μόνο στα τέλη του 20ού αιώνα με την αποτυχία του Κομμουνισμού…»
Σήμερα, η μελαγχολία αυτή ξεχύνεται φανερά, σ’ όλες τις χώρες και περισσότερο εδώ στην Ελλάδα, επειδή για πρώτη φορά στην Ιστορία, μπροστά στην αχαλίνωτη εφόρμηση του πιο άγριου καπιταλισμού, η Αριστερά είναι απούσα. Κάποιοι, εκμεταλλευόμενοι τις υπάρχουσες συγκυρίες, σφετερίστηκαν τη μεγάλη κοχλάζουσα δύναμη που ήταν η κληρονομιά της Αντίστασης, και απέκτησαν κοινοβουλευτική ισχύ μέσα στην ασάφεια και στη σύγχιση των καιρών. Όμως, ο κόσμος θυμάται, ότι η Αριστερά κρατούσε στο χέρι τη σπάθα του ήθους και των λαϊκών αγώνων… Το γεγονός αυτό οφείλουμε να το υπενθυμίζουμε συνεχώς τώρα, για να ξαναβρούμε τη χαμένη ελπίδα. Στη σπουδαία ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου, «Το βλέμμα του Οδυσσέα», υπάρχει μία σκηνή σ’ ένα μακρύ τράβελινγκ. Εκεί, βλέπουμε ένα άγαλμα του Λένιν, διαλυμένο, που διασχίζει τον Δούναβη ξαπλωμένο πάνω σε μια μαούνα με το βλέμμα του και το δάχτυλό του στραμμένα προς τον ουρανό. Μετά, εμφανίζονται άνθρωποι ολοένα και περισσότεροι, που στέκονται στις όχθες, για να παρακολουθήσουν το πέρασμά του. Είναι όλοι τους σιωπηλοί, πολλοί απ’ αυτούς γονατίζουν, μερικοί σταυροκοπιούνται. Μια θλιμμένη απαλή μουσική συντροφεύει αυτή τη νεκρική πομπή, με την οποία ένας ταλαίπωρος Λένιν, κομματιασμένος και ξαπλωμένος, εγκαταλείπει τη σκηνή της Ιστορίας. Σε μια έντονη αντίστιξη προς τον «Οχτώβρη» του Σεργκέι Αϊνζενστάιν (1927) όπου η καταστροφή του αγάλματος του Τσάρου συμβόλιζε την επανάσταση, αυτό το πέρασμα των λειψάνων του Λένιν μάς παρουσιάζει τη μνήμη του Κομμουνισμού σαν διεργασία πένθους…
Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ της εποχής μας, στερημένη από προγνωστική δομή, παίρνει αναπόφευκτα μελαγχολική απόχρωση. Στους μεγάλους καιρούς, όταν «έπαιρναν οι αγέρες χιλιάδων χρόνων τη φωνή», όπως έλεγε ο Βάρναλης, είχαμε τις «Διεθνείς». Συντονισμένες οι παγκόσμιες αριστερές δυνάμεις, ενθουσίαζαν τις μάζες με τη βεβαιότητα ότι οι άνθρωποι δεν είναι μόνοι στη μάχη κατά του μεγάλου καπιταλιστικού κεφαλαίου. Ο Ένγκελς με τη Β΄ Διεθνή προσδιόριζε τα καθημερινά αιτήματα που έπρεπε να θέτουν οι Κομμουνιστές στις μάζες. Τώρα, καμία «Διεθνής» δεν μπορεί να δημιουργηθεί, αφού διεθνώς η Αριστερά έγινε κομμάτια. Άλλωστε ο Ζωρές το είχε ξεκαθαρίσει: «Η επανάσταση είναι εφικτή μόνο εκεί όπου υπάρχει συνείδηση…» Αυτή η μοναξιά παγώνει τις ψυχές. Στον νου μας τριγυρίζει ο στίχος του Λειβαδίτη: «Είμαι οδοιπόρος, ακριβώς γιατί δεν έχω πια πού να πάω…»
