Η Ιστορία κάνει κύκλους! Και επαναλαμβάνεται. Άλλοτε ως φάρσα, άλλοτε ως τραγωδία, αλλά πάντως επαναλαμβάνεται. Οι ιστορικές αναλογίες στις εποχές, τα πράγματα και τις εξελίξεις είναι συνεχώς ευδιάκριτες για όποιον θέλει να τις βλέπει. Άλλωστε η Ιστορία των ανθρώπων επί χιλιάδες χρόνια κυρίως κινείται γύρω από το θέμα της νομής και της κατανομής του πλούτου.
Αυτό λοιπόν το κάτι σαν οπερετική προοπτική πραξικοπήματος στη Γερμανία έχει ιστορικά προηγούμενα και ιστορικές αναλογίες.
Εν πρώτοις, οι «Πολίτες του Ράιχ» παραπέμπουν ευθέως στην Ακροδεξιά Οργάνωση των «Χαλυβδόκρανων» που έδρασε στη Γερμανία του 1920 και εξέφρασε τον εθνικισμό των ανωτέρων γερμανικών ελίτ, των γαιοκτημόνων, των στρατιωτικών, των τραπεζιτών, των καθηγητών κι όλης της Πρωσικής άμα τε και Βισμαρκικής καμαρίλας, που ήταν η ψυχή των αλλεπάλληλων Ράιχ αυτής της χώρας.
***
Τους «Χαλυβδόκρανους» υπερκέρασαν οι Ναζί, διότι κατόρθωσαν να αποκτήσουν ευρύτερη λαϊκή επιρροή και να κινητοποιήσουν αποτελεσματικά πλατύτερες (απογοητευμένες και απελπισμένες) μάζες. Συνελόντι ειπείν, οι αριστοκράτες και οι καπιταλιστές ήλπιζαν ότι οι «Χαλυβδόκρανοι» θα απορροφήσουν τους Ναζί, αλλά οι Ναζί απορρόφησαν τους «Χαλυβδόκρανους» κι ετέθησαν στη συνέχεια οι ίδιοι, ως επικεφαλής δύναμη στην υπηρεσία των γερμανικών ελίτ, κυρίως βιομηχάνων και τραπεζιτών – της αστικής τάξης.
Από την άλλη, το πραξικόπημα των Ναζί, στη δεκαετία του 1920, το «Πραξικόπημα της Μπυραρίας» ήταν μεν μια θνησιγενής οπερέτα, η οποία όμως στη συνέχεια άνοιξε τον δρόμο των Ναζί προς την εξουσία.
………..
Αυτοί λοιπόν που σήμερα δεν παίρνουν στα σοβαρά τους εν δυνάμει πραξικοπηματίες της Οργάνωσης «Πολίτες του Ράιχ» παραγνωρίζουν βαθειά χαρακτηριστικά της ταυτότητας και των πολιτισμικών αναφορών των γερμανικών αρχουσών τάξεων, αλλά και του μεγάλου μέρους του γερμανικού λαού που κάθε φορά ακολουθεί.
Το Γ΄ Ράιχ στη Γερμανία είναι ασφαλώς ενοχοποιημένο στη σημερινή γερμανική κοινωνία, αλλά διά της αποενοχοποίησης. Όχι μόνον διότι οι πρώην Ναζί (και οι πολυπληθέστατοι οπαδοί τους) ενσωματώθηκαν στα δύο γερμανικά κράτη που στήθηκαν πάνω στα ερείπια του Γ΄ Ράιχ, αλλά και διότι το όνειδος της Γερμανίας έγινε ένα ταμπού, βολικό για τον λαό και χρήσιμο για τις κυρίαρχες Δυνάμεις (ΗΠΑ, ΕΣΣΔ και ΝΑΤΟ).
…………….
Αν λοιπόν σήμερα στη Γερμανία, κάθε αναφορά στο Γ΄ Ράιχ είναι απαράδεκτη (και ως «υπενθύμιση οικείων κακών, αλλά και ως τοις πράγμασι ατελέσφορη), οι αναφορές στο Β΄ Ράιχ και κυρίως στον πατερούλη Βίσμαρκ υφέρπουν στη γερμανική ταυτότητα.
Το ερώτημα είναι αν οι αναφορές αυτές έρπουν και υφέρπουν σε κύκλους που εύκολα μπορούν να χαρακτηριστούν «αντισυστημικοί», «λαϊκιστές» και «ψεκασμένοι» ή αν διαπερνούν το ίδιο το γερμανικό πολιτικό σύστημα, Χριστιανοδημοκράτες, Σοσιαλδημοκράτες, Φιλελεύθερους, Πράσινους και ενσωματωμένους Αριστερούς.
Αν κρίνουμε από την (εν πολλοίς επιτυχή) προσπάθεια της Γερμανίας να κάνει την Ευρώπη γερμανική, αν κρίνουμε από τη στάση της στον πόλεμο της Ουκρανίας, τον Επανεξοπλισμό της Γερμανίας, αν κρίνουμε από το ληστρικό (και άκρως διεφθαρμένο) Τραπεζικό σύστημα αυτής της χώρας, αν κρίνουμε ότι αναζητά συνεχώς «ζωτικούς χώρους», ότι κατασκευάζει διαρκώς Οικονομικές Ζώνες και Προτεκτοράτα,
θα διαπιστώσουμε ότι οι βασικοί άξονες με τους οποίους οι γερμανικές ελίτ βλέπουν τον κόσμο παραμένουν μέσες-άκρες οι ίδιοι. Η μεγαλοπρωσική οπτική μπορεί να βλέπει τους άλλους είτε ως εχθρούς (Άγγλους, Γάλλους) είτε ως υποδεέστερους (όλους τους άλλους). Κι αν κάτι τέτοιο γίνεται εμφανές σε περιπτώσεις όπως οι «Πολίτες του Ράιχ», είναι μάλλον περισσότερο εμφανές σε περιπτώσεις όπως της Αναλένας Μπέρμποκ, του Σολτς, των Μνημονίων και των πυραύλων.
……………..
Οι κύκλοι που κάνει η πορεία της Γερμανίας στις Ευρωπαϊκές (και Παγκόσμιες) ατραπούς πατούν στην ίδια, τηρουμένων των αναλογιών, πεπατημένη.
Οι «άνθρωποι από τα μαύρα δάση» που έλεγε και ο Μπέρτολντ Μπρεχτ…
ΣΤΑΘΗΣ Σ.
8•XII•2022
