Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα για τους Σοσιαλδημοκράτες. Της Eva Völpel για τον Δρόμο της Αριστεράς
Η Γερμανία βαδίζει προς την ανασύσταση ενός νέου Μεγάλου Συνασπισμού ανάμεσα στους συντηρητικούς της Άνγκελα Μέρκελ Χριστιανοδημοκράτες (CDU/CSU) και τους Σοσιαλδημοκράτες (SPD). Τουλάχιστον αυτό φαίνεται μετά τη συμφωνία 200 από τους 230 αντιπροσώπους του SPD το περασμένο Σάββατο για ένα έκτακτο μικρό συνέδριο ώστε να ξεκινήσουν συνομιλίες με τους Χριστιανοδημοκράτες.
Ωστόσο, οι επιφυλάξεις στο εσωτερικό του SPD για την είσοδο σε έναν τέτοιο συνασπισμό είναι ισχυρές και αυτό δεν αποτελεί έκπληξη. Το αποτέλεσμα του προηγούμενου Μεγάλου Συνασπισμού (2005-2009) ήταν μια καταστροφή για το SPD. Η Μέρκελ κατάφερε να πιστωθεί την πολιτική επιτυχία ενώ οι Σοσιαλδημοκράτες έπεσαν στο 23% το 2009, το χειρότερο αποτέλεσμα στην ιστορία τους. Όμως, η άρνηση απ’ την άλλη να μπουν στο Μεγάλο Συνασπισμό θα σήμαινε επαναληπτικές εκλογές και τον κίνδυνο να χάσουν κι άλλους ψήφους και το CDU/CSU να αποσπάσει την απόλυτη πλειοψηφία (ή οι Φιλελεύθεροι του FDP να ξαναμπούν στο κοινοβούλιο).
Με δεδομένη την εικόνα ενός συνασπισμού στον οποίο κυριαρχεί ένας παντοδύναμος εταίρος –η διαφορά ανάμεσα στο CDU και το SPD είναι 16%–, το SPD όρισε 10 σημεία που θεωρεί απαραίτητα για την είσοδό του στην κυβέρνηση. Ανάμεσά τους το ελάχιστο ωρομίσθιο των 8,50 ευρώ την ώρα, μικρές αλλαγές για συνταξιούχους με συντάξεις κάτω από το όριο της φτώχειας, βελτιώσεις στο εκπαιδευτικό σύστημα, επενδύσεις στις υποδομές.
Ωστόσο, η απαίτηση για ψηλότερη φορολογία στα ψηλά εισοδήματα και περιουσίες δεν βρίσκεται ανάμεσα στα 10 σημεία. Μια απουσία που δέχτηκε την έντονη κριτική ορισμένων οικονομολόγων, καθώς η Γερμανία θα χάσει τα επόμενα χρόνια με την εφαρμογή των άκαμπτων ορίων του χρέους τη δυνατότητα δημόσιων επενδύσεων με στόχο τη χρηματοδότηση της τόσο αναγκαίας επένδυσης στην εκπαίδευση και στις υποδομές ή τη στήριξη ενός μεγάλου αριθμού χρεωμένων δήμων ώστε αυτοί να αναπνεύσουν. Το SPD αντιπαρέρχεται σε αυτό με το επιχείρημα πως οι επενδύσεις λογικά πρέπει να χρηματοδοτούνται και συνεπώς το ζήτημα των φόρων βρίσκεται στο τραπέζι. Ωστόσο, κάτι τέτοιο αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο οι φόροι στους οποίους αναφέρονται να είναι η αύξηση του ΦΠΑ για όλους αντί της φορολόγησης των πλουσίων – κάτι που θα έδινε άλλα μηνύματα στην Ευρώπη.
Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα πληροφορίες, φαίνεται πως θα υιοθετηθεί η πρόταση για ελάχιστο μισθό. Αλλά ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες: τμήμα των Χριστιανοδημοκρατών πιέζει για λιγότερο από 8,50 ευρώ την ώρα ή για χαμηλότερο ελάχιστο ωρομίσθιο στην Ανατολική Γερμανία.
Ένα πράγμα είναι βέβαιο: το CDU/CSU δεν θα παραχωρήσει το υπουργείο Οικονομικών στους Σοσιαλδημοκράτες. Ίσως δούμε τον Σόιμπλε για άλλα τέσσερα χρόνια στη θέση αυτή, καθώς εγγυάται τις πολιτικές λιτότητας που προωθεί η γερμανική κυβέρνηση. Ακόμη και με μια νέα κυβέρνηση, αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει. Το SPD ζητά περισσότερη ανάπτυξη για την Ευρώπη και αυστηρότερες ρυθμίσεις για τις τράπεζες, αλλά δεν θα έπρεπε να περιμένει κανείς πολλά από αυτό το κόμμα καθώς έχει υπερψηφίσει όλα τα μέτρα λιτότητας. Οι ελπίδες για δραστικά μέτρα προς μια επίλυση της κρίσης στην Ευρώπη είναι φρούδες. Ακόμη και η ιδέα των ευρωομολόγων δεν έχει κερδίσει την πλειοψηφία του SPD.
Η γκροτέσκο κατάσταση της αντιπολίτευσης
Για την αντιπολίτευση, η κατάσταση είναι κάπως γκροτέσκο. Καθώς οι Πράσινοι και το Die Linke κατέχουν μόλις το ένα πέμπτο των εδρών αδυνατούν ακόμη και να καταθέσουν πρόταση μομφής. Ως κίνηση γενναιοδωρίας CDU και SPD ανακοίνωσαν την παραχώρηση κάποιων τέτοιων δικαιωμάτων στην αντιπολίτευση.
Για το Die Linke η κατάσταση είναι ελαφρώς διαφορετική: καθώς κέρδισε περισσότερες ψήφους από τους Πράσινους θα είναι η αξιωματική αντιπολίτευση – και μένει να δούμε πώς θα το αξιοποιήσει. Οι Πράσινοι, απ’ την άλλη, έβγαλαν τα συμπεράσματά τους από την απώλεια ψήφων: με μια απίστευτη βιασύνη το κόμμα απαλλάχτηκε από τα αιτήματα και τα πρόσωπα της αριστερής πτέρυγας που έδιναν προτεραιότητα στη φορολόγηση των πλουσίων.
Οι Πράσινοι ισχυρίζονται τώρα πως επιστρέφουν στις ρίζες, που για τη συντηρητική πτέρυγα σημαίνει επιστροφή στα περιβαλλοντικά ζητήματα και απομάκρυνση από τα κοινωνικά. Αυτό ανοίγει την πόρτα για ένα μαύρο-πράσινο συνασπισμό.
Οι πρώτες επαφές ανάμεσα στο CDU/CSU και τους Πράσινους έδειξαν ότι τα δύο κόμματα γενικά προσεγγίζουν. Την ίδια στιγμή, η πιθανότητα για έναν κόκκινο-κόκκινο-πράσινο συνασπισμό ανάμεσα στο SPD, το Die Linke και τους Πράσινους είναι πιο απόμακρη παρά ποτέ.
