Ο ορυμαγδός του ασήμαντου κατακλύζει την καθημερινότητα. Οι κρίσιμες ειδήσεις, η σημασία τους και οι επιπτώσεις τους, χάνονται στο πλήθος της ασημαντότητας. Είναι ένας τρόπος να συγκαλυφθούν οι επιδιώξεις των ιθυνόντων. Δηλαδή: Είμαι δημοκράτης και σου δίνω την εντύπωση ότι σου λέω τα πάντα. Αλλά δεν σου εξηγώ τίποτα. Οι ειδήμονες, καθηγητές, δημοσιογράφοι, επιστήμονες, εργάζονται για μεγάλους οργανισμούς που εξυπηρετούν ισχυρά συμφέροντα. Ο αναγνώστης έχει το δύσκολο έργο να ξεχωρίσει την ανάλυση από την προπαγάνδα.
Κατά τη γνώμη μου δυο είναι τα σημαντικότερα «γεγονότα» των ημερών. Το ένα είναι η επίσημη ανακοίνωση ότι επαναλειτουργεί το «κόκκινο τηλέφωνο», η άμεση επαφή Ρωσίας-ΗΠΑ στο κορυφαίο επίπεδο των κυβερνώντων. Το άλλο, επίσης διεθνούς σημασίας που μας ενδιαφέρει, όμως, άμεσα, είναι τα περί την Τουρκία, το αίτημά της να ενταχθεί στη «Συνεργασία της Σαγκάης» και η απόρριψή του από τον Πούτιν.
Το κόκκινο τηλέφωνο
Στην πραγματικότητα το «κόκκινο τηλέφωνο» δεν σταμάτησε ποτέ να λειτουργεί. Ο ουκρανικός πόλεμος δεν ξεκίνησε παρθένος. Είχαν προηγηθεί, επισήμως, δυο τουλάχιστον συνομιλίες Πούτιν-Μπάιντεν. Ο πόλεμος είχε, λοιπόν, εκ των προτέρων ένα πλαίσιο προσυνεννόησης. Οι απειλές για πυρηνικά ας θεωρηθούν προειδοποίηση: Μην παραβιάζετε τα συμφωνηθέντα. Μετά βυθιστήκαμε στις παραπλανητικές προπαγανδιστικές λεπτομέρειες: Πόσες οβίδες, ποιού διαμετρήματος κ.λπ. λες και ο μανάβης της γειτονιάς ή ο υπάλληλος τράπεζας ξέρει, ενδιαφέρεται για όλα αυτά. Και όχι για την πολιτική βούληση των ιθυνόντων. Όταν οι αναλύσεις περνάνε σ’ αυτό το, υποτίθεται, ανώτερο επίπεδο μετατρέπονται σε απλή προπαγάνδα επειδή κάθε άποψη «εκτός γραμμής» καταδικάζεται και εξοβελίζεται με χίλιους δυο τρόπους. Για να λέμε του στραβού το δίκιο σε κάθε πόλεμο επικρατούν συσκότιση και διαστρέβλωση στην κάθε πλευρά. Σκοπός είναι μόνο η νίκη. Τα υπόλοιπα θα τα γράψει ο νικητής. Παρεμπιπτόντως όσοι κλαίνε γιατί χάθηκε η ειρήνη, για τις χήρες και τα ορφανά, θα πρέπει να σκεφθούν σε τι χάλια βρισκόμαστε ύστερα από το πρωτοφανές για την Ευρώπη διάστημα των ογδόντα ετών Ειρήνης. Ο ρόλος του πολέμου και της ειρήνης είναι πιο πολύπλοκος από όσο λέγεται, παρά τις υμνωδίες του Αριστοφάνη στην Ειρήνη.
Όταν μιλάνε στο κόκκινο τηλέφωνο οι ηγέτες αποφασίζουν όχι μόνο για την τύχη του ανδρείκελου με το όνομα Ζελένσκι αλλά και για το πως θα διαμορφωθεί η επόμενη μέρα. Μια νέα Γιάλτα δεν μπορεί να γίνει. Ο Κόσμος είναι ήδη πολυπολικός. Και για πρώτη φορά δεν υπάρχει χώρος για ουδέτερους ή Αδέσμευτους όπως μεταπολεμικά και έως περίπου το τέλος της δεκαετίας του 1960 τους έλεγαν. Οι ΗΠΑ προσπαθούν απεγνωσμένα να συμπήξουν σιδηρά συμμαχία στη Δύση, πρωτίστως στην Ευρώπη, ειδικά με τη Γερμανία. Πιθανόν ο επερχόμενος χειμώνας να προκαλέσει καταστροφές και ανατροπές στο οικοδόμημα. Επειδή οι συνέπειες της πειθαρχίας πλήττουν μεγάλες μάζες τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη. Αν ο κόσμος προκαλέσει μεγάλη ανησυχία στις ελίτ θα υπάρξουν εξελίξεις.
Είναι προφανές ότι έχουν αποτύχει όποιοι ήθελαν να περιορίσουν τη Ρωσία σε δεύτερο, περιφερειακό, ρόλο. Στο κόκκινο τηλέφωνο συζητιέται η τύχη της Ευρώπης, της ενέργειας, οι όροι λήξης του πολέμου, οι νέες διεθνείς ισορροπίες. Με την Κίνα αθόρυβο πρωταγωνιστή
Παρά τα λεγόμενα είναι προφανές (για όποιον δεν φοράει παρωπίδες) ότι έχουν αποτύχει όποιοι ήθελαν να περιορίσουν τη Ρωσία σε δεύτερο, περιφερειακό, ρόλο (όπως υποδείκνυε ο Μπρζεζίνσκι). Στο κόκκινο τηλέφωνο συζητιέται η τύχη της Ευρώπης, της ενέργειας, οι όροι λήξης του πολέμου, οι νέες διεθνείς ισορροπίες. Με την Κίνα αθόρυβο πρωταγωνιστή.
Με λόγια απλά: Η ανάγκη για επαφή σημαίνει ότι η «άπτερος Θεά», η Νίκη, έβγαλε φτερά και πέταξε. Σημαίνει ότι η δυτική (αμερικανική) πλευρά αναγνωρίζει πως ο εχθρός άντεξε, ο Ουκρανός ενδιάμεσος έχασε, η Ευρώπη καθηλώθηκε στο ρόλο του θύματος, «η σωστή πλευρά» πρέπει να συμβιβαστεί, οι «άλλοι» δεν μπορεί να αγνοηθούν, θα ήταν επικίνδυνο για την επιβίωση όλων.
Η Τουρκία και ο Κόσμος
Ο Πούτιν έκλεισε την πόρτα των BRICS στην Τουρκία του Ερντογάν ενόσω είναι στο ΝΑΤΟ. Για τον Ερντογάν δεν έχει δίπορτο η ζωή. Κίνα, Ινδία και οι άλλοι (Ιράν, Βραζιλία Ν. Αφρική κ.λπ.) άφησαν τον Πούτιν να του το πει καθιστώντας σαφές ότι το παιχνίδι του «επιτήδειου ουδέτερου» περνάει ίσα-ίσα μόνο στη μικρή γειτονιά της Τουρκίας. Η Τουρκία έχει καθηλωθεί, εγκλωβισμένη μεταξύ Αμερικής και Ρωσίας. Οι Άραβες δεν τη θέλουν. Το Ισραήλ παίζει παιχνίδια, ασταθής περίπτωση – και για εμάς. Επί σουλτάνων υπήρχε και υπάρχει ακόμα μειοψηφία Εβραίων στην Τουρκία, απείραχτη. Το Ισραήλ δεν θα τα βάλει με μια μεγάλη χώρα, την Τουρκία, όσο έχει τη στήριξη των ΗΠΑ. Και δεν θα στραφεί εναντίον της Ελλάδας για τον ίδιο λόγο.
Η Τουρκία σ’ αυτό το πλαίσιο μπορεί να κυνηγήσει ρόλο «καλών υπηρεσιών», μεσολαβητή, αλλά αυτό δεν την καθιστά περισσότερο περιζήτητη από ένα γκαρσόνι στην υπηρεσία των ισχυρών. Μπορεί να απειλήσει μόνο όποιον είναι έτοιμος να τρομάξει από τον ίσκιο του. Όπως η ελληνική άρχουσα ελίτ.
Η Τουρκία δεν μπορεί να γίνει ούτε περιφερειακή δύναμη. Διότι κάθε επέκτασή της θα σήμαινε απώλειες για πιο ισχυρές χώρες, ΗΠΑ, Ρωσία, Αγγλία, Ιράν, Αίγυπτος κ.λπ. Απώλειες εδαφικές και επιρροής.
Έως χθες, μας είχαν πρήξει ότι ο Ερντογάν χάνει τις εκλογές, δέκα μονάδες, λέει, πίσω από τους αντιπάλους του. Αίφνης απέχει μια μονάδα. Θαύμα-θαύμα. Το σχεδόν βέβαιο είναι να τον έχουμε απέναντι και αύριο. Τι είχες Γιάννη…
