Το ΔΝΤ «μεγάλο αφεντικό» της τριμερούς εποπτείας στην επιχείρηση ελεγχόμενης χρεοκοπίας της Ελλάδας – Οι «προγραμματικές» της εξουθενωτικής λιτότητας. Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου
Εκεί που έφτυναν, γλύφουν. Με την επιστολή του υπουργού Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου προς ΔΝΤ, Κομισιόν και ΕΚΤ, με την οποία η ελληνική κυβέρνηση ζητεί διαβουλεύσεις με την «τριμερή της επιτήρησης», ενόψει της ενεργοποίησης του μηχανισμού στήριξης, επισημοποιεί την παράδοση της οικονομικής διακυβέρνησης της χώρας στην ιδιότυπη νεοφιλελεύθερη ευρωατλαντική συμμαχία. Ελάχιστες αμφιβολίες για το τι εστί αυτή η εξέλιξη αφήνει ο ίδιος ο πρωθυπουργός. «Το ΔΝΤ είναι ήδη εδώ», δήλωσε χθες απροκάλυπτα από το βήμα της Βουλής.
Ακόμη κι αν σε πρώτη φάση η κυβέρνηση δεν προχωρήσει σε επίσημη ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης, επιλέγοντας να δοκιμάσει άλλη μια φορά την τύχη της στις αγορές, έχει αποδεχθεί το πιο ουσιώδες και πιο επαχθές σκέλος αυτής της λεόντειας εταιρίας. Οι αξιωματούχοι των Βρυξελλών, της Φρανκφούρτης και της Ουάσιγκτον (έδρας του ΔΝΤ) στο εξής θα εισηγούνται, θα διαμορφώνουν και θα επιβάλουν (πάντα με το πρόσχημα της δανειοδότησης) τα νομοθετήματα που ακούνε στον κωδικό «διαρθρωτικές αλλαγές».
Ωστόσο, φαίνεται ότι στο πλαίσιο της «τριμερούς» οι επιτηρητές δεν έχουν όλοι την ίδια βαρύτητα. Με δεδομένη τη χρονοβόρα διαδικασία που προβλέπεται στην Ευρωζώνη για την αποδέσμευση των διμερών δανείων και τα προσκόμματα που υψώνει η Γερμανία, το ΔΝΤ αναδεικνύεται σε «μεγάλο αφεντικό» της επιτήρησης. Αν η κυβέρνηση φάει πάλι τα μούτρα της στις αγορές με απαγορευτικά επιτόκια για τον δανεισμό 11,6 δισ. ευρώ που χρειάζεται τον Μάιο, το ΔΝΤ εμφανίζεται ως ο πρώτος διαθέσιμος δανειστής και «κατακτά» τον πρώτο λόγο στην ελεγχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδας.
Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Ότι ανοίγει ο ασκός του Αιόλου για τα ουσιώδη, πέραν της δημοσιονομικής προσαρμογής. Δηλαδή, για ένα συντριπτικό πλήγμα στην εργασία, το λαϊκό εισόδημα, το ισχνό κοινωνικό κράτος. Ο διευθυντής του ΔΝΤ, Ντομινίκ Στρος Καν, το είπε από την περασμένη Τρίτη: «Αυτό που χρειάζεται η Ελλάδα είναι ένας αποπληθωρισμός μισθών και τιμών».
Ο επίτροπος Όλι Ρεν έκανε λόγο για επέκταση των μέτρων περικοπής των δαπανών και στον ιδιωτικό τομέα. Και φυσικά, εννοούσε το μισθολογικό κόστος. Ένας καταιγισμός εκθέσεων και αναλύσεων συστήνουν ως μονόδρομο το ίδιο ακριβώς. «Η μόνη ρεαλιστική λύση είναι ένα πρόγραμμα λιτότητας, ακόμη κι αν αυτό οδηγήσει σε πτώση του βιοτικού επιπέδου», σημειώνει αναλυτής του πρακτορείου Bloomberg, ενώ μελέτη της Ernst & Young, που παρουσιάστηκε χθες, θέτει το δίλημμα ως εξής: «Ή η Ελλάδα θα επιτύχει μια μεγάλη αύξηση της παραγωγικότητας, πράγμα μη ρεαλιστικό ή θα προχωρήσει σε μια επώδυνη μείωση μισθών και τιμών».
Ο μονόδρομος της εξουθενωτικής λιτότητας που εμφανίζεται ως αυτονόητη αντίδραση σε φυσικό φαινόμενο, όπως ο σεισμός, περνά από μέτρα που ήδη δρομολογεί η κυβέρνηση και κυρίως από όσα έπονται:
– Το ασφαλιστικό, έτοιμο στις γενικές αρχές του, με τη βασική σύνταξη κάτω από τα όρια της πείνας (360 ευρώ), με τη στροφή στην «ανταποδοτικότητα», την ώθηση των ορίων ηλικίας προς τα πάνω και την επιστροφή του ΛΑΦΚΑ στις «υψηλές» συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ, είναι αμφίβολο αν θα ικανοποιήσει τις ορέξεις των επιτηρητών. Η Κομισιόν απαιτεί να μειωθεί η ετήσια κρατική επιδότηση στα Ταμεία από το 4,8% στο 2,7%, που είναι ο μέσος κοινοτικός όρος. Ακόμη και κυβερνητικά στελέχη τρέμουν αυτή την προοπτική που θα σήμαινε πρακτικά ή περικοπή των συντάξεων στο μισό ή έναν… Καιάδα για τους μισούς συνταξιούχους.
– Το μίνι εργασιακό του υπουργείου Απασχόλησης δίνει μια πρόγευση για τις διαθέσεις γενναιόδωρων παραχωρήσεων προς την εργοδοτική πλευρά, με την δραστική περικοπή της προσαύξησης για υπερωριακή εργασία, ή τη διάθεση εξάμηνης προθεσμίας για τη μετατροπή των συμβάσεων παροχής υπηρεσιών (μπλοκάκια) σε αορίστου χρόνου. Αλλά αυτά είναι παρωνυχίδα μπροστά σε όσα ακολουθούν: «Φιλοσοφική λίθο» του νεοφιλελευθερισμού αποτελεί η υπέρβαση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, η κατάργηση του κατώτατου ημερομισθίου και η απελευθέρωση των απολύσεων. Ποια φόρμουλα θα βρεθεί για να καταλυθούν τα έσχατα σύνορα της μισθωτής εργασίας δεν είναι ακόμη σαφές, αλλά όσοι δεν έχουν μνήμη εντόμου, θα θυμούνται το «όραμα» Παπανδρέου στο Λαύριο το 2004 για εργασία των νέων χωρίς ασφάλιση και κατώτατο μισθό.
– Στην κατεύθυνση απορρύθμισης της αγοράς εργασίας κινούνται και οι τροχιοδεικτικές βολές κατά της μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων (με «ελεύθερο σκοπευτή» τον Θ. Πάγκαλο). Έχει ήδη εντοπιστεί η «μαύρη τρύπα» στο Σύνταγμα που επιτρέπει παράκαμψη της μονιμότητας σε υπηρεσίες και φορείς που καταργούνται, ενώ οι «εμπειρογνώμονες» του ΔΝΤ έχουν ήδη στοχοποιήσει τουλάχιστον 200.000 υπαλλήλους με συμβάσεις αορίστου χρόνου.
– Τέλος, οι επιτηρητές θα απαιτήσουν κι άλλες περικοπές κρατικών δαπανών, με έμφαση το κοινωνικό κράτος αλλά και την πώληση μιας ακόμη γενναίας δόσης δημόσιας περιουσίας, για να αντληθούν πόροι μόλις 5,5 δισ. ευρώ. Το μενού περιλαμβάνει ΟΣΕ, εταιρίες ύδρευσης, ΔΕΠΑ, καζίνο Πάρνηθας, λιμάνια, ΕΛΤΑ, Ταμιευτήριο, ΟΠΑΠ, ΔΕΗ, αλλά και φιλέτα της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου, για τα οποία δημιουργήθηκε εταιρία- όχημα στον ρόλο του μεσίτη.
